26 Aralık 1940 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 23

İhracat - İthalât Aziz yurddaşlarim : Ticari hareketler bakımından, geçen sene içinde memleketin ik- tisadi vaziyetini aydınlaıacak baş- hea hâdise ve hareketler hakkında da size malümat vermek islerim. da senesi harici ticaret bilân- uz 9 milyon lira kadar lehte bir İİİ kaynana 1940 ay- lık ihracat arasındaki fark, gene ihtacatın lehine olarag 30 milyo- nu bulmaktadır. Ancak harici ti- caret muvazenesinin bu fevkalâde aktif vaziyet;ın işaret ederken, bu seneki ihracatımızın ve bilhasas ithalâtımızın hacimlerinde mah- süs derecede bir tenakus husule gelmişi olduğunu da kaydetmeli- yim. Mamafih olan veya harp dışın- da kalmakla beraber bir çok tah- did tedbirleri alan memleketlerin dış ticaretlerindeki menfi tebed- dülleri gözönünde tutarsak, bu te- nakugun içinde bulunduğumuz şastlar karşısında zaruri ve hattâ normal olduğuna hükmedebiliriz. Bilhassa şurasını tebarüz ettir. mek isterim ki ihraç maddelerimi- ze müşteri bulmamak gibi bir va- ziyet karşısında değiliz. Bilâkis ,gerek mahsullerimize gerek ma- denlerimize taleb artmıştır, Ancak memleketimizin kendi ihtiyaçlarını her ihtimali gözönünde tutan bir ölçüde karşılamak arzusu, melları- mızı elden çikormak hususunda ihtiyatlı hareket ermemize saik ol- muştur. Bu hal mallarımızı zatın almak iştiyonler arasında bir sec- meyi zaruri kılmış ve ihracatımı- zı bize en lüzumlu olan maddeleri verebilen memleketlere tercihan satmak yolu tutulmuştur, İthalâtımıza gelince, bir çok memleketlerin koydukları ihraç memnunidetleri ve bilhassa haric- teki münakalât güçlükleri bu 8s8- hada azalmanın başlıca sebeplerini teşkil etmiştir. Maamafih dışarı- getirilmesi zaruri olan maddeleri mühtelif yollardan tedarik edebili. >. ve etmekte devam edebile. ce Asin yurddaşlarım, Gıda maddeleri ithalinden ta- mamen müstağni bulunan memle- ketimiz, Cümhuriyet idaresinin kurduğu iktisadi teşkilât sayesin- de, diğer ihtiyaç maddelerinin en mühimlerini de dabilden temin etmeğe imkân bulabilmektedir. Ba- zı mapde grublarında zaman Z8- inan talebin ârtması, bu maddele- rin kifayetsizliğine işaret telâkki edilmiyeceği gibi, bu taleb neti- cesinde ayni malların tükeneceği ni zannetmek de doğru olmaz. . Vesile bulmuş iken, yurdumuz- da görülen fiat yükselişi mevzuü- na temas etmeden geçmek isşemi- istemiyorum. Dünyanıu geçirmek- buhrknın akislerinden, merleke- timiz de tamamen masun kala- mazdı. Yurdun emniyeti, bir çok maddelerdeki stok, ve ihtiyaçları- mızın takviye edilmesi lüzumunu doğurmuş ve bu suretle malların tezvi ve taksiminde yeni bir mu- vazene teessüs etmeğe başlamıştır. Fiat yükselişleri bu istihale sıra- sında husule gelen bazı ani ve muvâ&kkat sıkıntıların bir neticesi- Yükselmelerin en mühim kı8- mı, eşyanın mehşeindeki fiatın, yani maliyetin tereffüünden ileri gelmektedir. Bünyeui mahiyette yette olan bu fiat tahavvülleri kar. şısında, hükümetin alacağı tedbir, ancak müsbet sahada kalabilirdi. Nitekim bu gibi mallarden dışarr dan gelenlerin daha geniş imkân- lar dairesinde tedarikine ve dahil- de temin edilenlerinde azami de- recede istihsal edilmesine çalışıl» maktadır. Aziz Yurttaşlarım; Bir sene evvel, gene iktisad ve tasarruf haftası münasebetile:«Hü- kümet müteyalıkızdır. Yersiz ve sebepsiz spekülârif fiat tereffüleri- ne meydan verilmiyecektir.» de- miştim. Hükümet, bu sahadaki tedbirleri milli korunma kanunu- nuu çerçevesi 'dahiline almiğtir. Lüzum görüldükçe, bu kanunun ceza maddelerinin tatbikine tered- düt edilmemiştir ve edilmiyecek: tir. Bazı ihtikâr teşebbüsleri, nüve halinde iken imha edilmiş ve ye- nilerinin baş göstermesine sed çe- kilmiştir. Şurası (memnuniyetle kaydedilmeğa değer ki: Bu hâdi- geler mahdut bir sahada kalmıştır. Maamafih, fiatları sebepsiz ye- re yükseltenleri cezalandırmakla iktifa etmemekteyiz; fiatların za- ruri olarak teroffüünü icabettiren sebeplerin ortadan kaldırılmasına da bilhassa çalışmaktayız ve çalı şacağız. Hükümetin 'bu yolda almakta olduğu ve alacağı tedbirlerde, bü- tün yurddaşlarımın itimadını ve yardımını beklerim. Bunun içindir ki, lüzumundan fazla mal müba- yaası suretile bir huzursuzluk he. vaşı yaratmaktan içtinab edilme- sini bilhasan tavsiye ederim. Halit Fahri OZANSOY'UN iki güzel eseri Baykuş 3 Perdelik manzum facia (4 üncü basılış) Sulara Dalan Gözler — aşk ve gece şiirleri — Her iki eser 30 kuruş fiatla Ankara Caddesinde Ülkü ve İkbal kitabevlerinde satılır. 53 — Servetifünun — 2313