26 Aralık 1940 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 19

5S E AR V Sahibi pe müessisi A. İhsan Tokgöz Moşriyat Müdürü : EH. Fahri Ozamsey Fiyatı 15 Krş. E T EŞE .UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ—İLMİ—SOSYAL— HAFTALIK GAZETE d Kuruluşu 18941 ÜN U N | ya 50 — cn 89 No. 3313 Tolgral : Sorvetifünun İstenbal Telefon: 31013 19 Birincikâvun 1940 Perşembe HAFTA HASBIHALI Yirmi yıl evvel Balkanlar muharebe kaynağıdır derlerdi — Bugün Balkanlar birlik ve bitaraflık zemini sayılıyor. — Avrupada yıkım devam eyliyor; ölüm hiç sayılıyor. Zavallı medeniyet ! 1914 Umumi harp başlayınca- ya kadar Avrupa matbustinin dilini alıştırdığı bir söz vardı, du- rup durup onu yazarlardı: «Bal- kanlar harp ocağıdır, muharebeler hep oradan çıkar.» Bu nazeriyeyi ileri sürdükten sonra sütun sütun makaleler ortaya atarlardı. Şimdi 1940 dayız aradan 26 yıl geçti, Avrupa baştanbaşa ateşe ve ölü- me ve yıkılmağa daldı; Balkanlar ise bütün tahriklere rağmen 15 aydır ateşten uzak kalmak için elinden geleni yaptı, muharebenin dışında kaldı yalnız Yunanistan muharebededir oda canını koru- mak için zorla gilâha sarıldı, kom- şular kıvılcım bizede sıçıramasın diye son derece ihtiyattadır ve yardımcıdır. Avrapa matbuatı 1914 den ev- vel Balkanlar harp ocağıdır havi sını daima tekrarladı; çünkü 1914 yılında çıkan umumi harbe kadar Balkanlarda ne kadar tüfek patla- Mış ise hepsinde gilâh taşıyan fi- şengi Emperyalistler vermişti ve tetik bassıu diye her türlü teşviki Emperyalist Avrapa yapmıştı. Bir kaç defa sırası geldi, Hafta Has- bıhalinde yazdım : Balkanlar ma- cerâsınin 1876 dan bu tarafını pek alâ hatırlıyorum ve biliyorum. Büyük &dib vatanperver Namık Kemale «Vatan Gilistire» ve piye- sini yazdıran Tuna nehri bizim hududumuz idi. O zarıan Sırblarla bizim aramızdaki muharebeyi Rus- ya çarlığı teşvik etti çıkarttı. Bi- zim muvaffak olacağımızı görünce Çarlık bize ilânı harb etti, O tarih- de herb çıkmış ise kabahat bal kanlılarınmı idi * 1896 da Yunan harbi çıkdı; buda çarlığın teşviki ile idi. Biz galib olduğumuz halde harbi çarlık durduttu. Bu damı balkanlıların ıouhaârebe sevmesin. çıkdı ? 1911 Trablus Garb muha- rebesini bizmi çıkardık ? 1912 Bal- kan ittifakını yaptırtıp balkan mu- harebesini açdıran dahi Balkanlı- lar değildir. Pek alâ sabit olmuş turki Avrupa medeniyeti içinden yanar barb ocağı imiş ve bundan dolayıdırki 1914 - 1918 muharebe- sinin felâketi bütün Avrupayı sars- tıktan sonra aşağı yukarı insanlara bundan sonra muharebe olmaz düşüncesi gelmişti bizde inanmağa başlamiştık. Ne batıl bir düşünce imiş !! Yirmi yıl evvelki büyük muharebeden tekmil Avrupa sar- sılmış ve ezilmiş çıkmış olmasına rağmen bugünkü muharebe açıldı, hem nasıl harp!! Avrupa medeni- yeti bütün maddi mevcudiyeti kaybeyliyor, iktisadi varlıklarını kökünden kazıyor; tekmil mamu- riyetini yıkıyor. Yetişmiş münev- ver gençliğini düşünmeden helâke Ankara 17 - 13 - 1940 sürüklüyor !... Sade medeniyetin kurduğu mamuriyetler değil, me- deniyet Inkılâplarının vücude getir- diği tekmil iktisadi ve hukuki ka- nunlar dabi baş aşağı geliyor. Geçen gün bitaraf bir memle- ket gazetesinde ufak istatistik gördüm; rakkamların belağati ve dehşeti karşısında bana durgunluk geldi. Avrupa ile Amerika liman- ları arasında harpten evvel en AZ haftada 600 vapur gider ve gelir- miş; vapurların içinde 30.000 ve 40.000 tonluluk olanlar dahi var- mış. Şimdi bu rakkam 40 olmuş! Avrupada her memlekette şehir ve köyler ve banyolar arasında üçyüzbin otomobil işlermişi Tu- ristlerin adedi bütün Avrupada 50 milyondan fazla imiş. Şimdi oto- mobil sayısı ve turist adedi gözle görülemiyecek kadar ufalmıştır! Bu istatistik inkişafların durgun- luğu, bunun yanına ölüm ve yıkım darbelerini koyarsak Avrupanın değil insanlığın nereye gittiğini tayin etmek her türlü hayalin dı- gına çıkıyor. Aman ne bahtiyar adamlarız; bu meseleleri düşün- mekle bile ürküyoruz, bu felâket- ler bizden uzaktadır; ufak tefek eşyada darlık ve pahalılık varmış; bu dert değildir, şükredelim. Ahmed İhsan TOKGÖZ 49 — Servetifünun — 2313