23 Nisan 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 8

340 Bizde Operet Süruri Allesi , Bugün için canlı Türk tiyatro tarihinde yerleri olan san'atkârlar arasında hiç şüphe yoktur ki bu dört kardeşde vardır, Dört kardeş, diyorum. Bir babanın dört çocuğunun sahneye ayni sen'at aşkı ile heves etmeleri şaşılacak bir meraktır, Fransız tiyatro tarihinde meş- hur olmuş iki kardeşe rastlarız: «Büyük Koklen, Züçük Koklen» Dünya tiyatro tarihinde dört kardeşin tiyatroya intisap ettikle- rini ben henüz duymadım. Bahsetmek istediğim bu dört kardegin isimleri nedir? Onları he- men bütün İstanbul halkı pek ya- kından tanır: Yusuf Süruri, Celâl Süruri, Lütfullah Süruri, Ali Süruri, Yusuf Süruri tiyatro seyircileri- ne oynayışını değil kalemini teşbir etmektedir. Ali, Celâl, Lütfullah ağabeylerinin yazmış olduğu piye&- leri oynamaktadırlar. Laâtfullah Süruri SERVETİFÜNUN Genç yaşında ölen kıymetli artist Suzan Lütfullah (Bu resim, ilk Samsun turnesinde çekilmiştir) Bu kardeşlere tiyatro tarihimiz- de yer vermeyen olursa, o mü- ellif, tiyatromuzu tek cepheden görmüş basit bir unsurdur. Tiyatro denince akla yalnız dram gelmez kanaatindeyim, Dünkü harplerin ciğerleri 26- hirliyen kaavetli havası, beşeriye- tin — doğacak güneşin üze- rine sadi buhran bulutunu ağ ve bugünkü cemiyetleri gayri muntazam bir gelirsizlikle bir uçuruma sürüklemektedir. Bu itibarla dünkü düşünceler; bilhassa dünün terbiyesinin ayıp saydığı görünüş ve hareketler bu gün ayıp addedilmiyor. Bunun gibi, tiyatronun da dram kısmı maziye bürüumüş ve cemi. yetlerin gidişine muarız bir vakar- la sahneden uzaklaşıyor. Halk gülmek istiyor. Oniki saatlik işkenceli çalışmasını bir kaç saat unutmak için ruhunu oynatacak kadar şakrak müzik nağmeleri istiyor. Avrupada, Amerikada sesli fil- min lcadından sonra her şey ba- sit operet şeklini alıyor. Bizde de bu san'at böyle oldu. İstanbul Belediyesinin, heveskâr ve dağınık bir surette türlü mah- rumiyetler içinde çalışan aktörleri bir araya maaşlı olarak toplayıp kurmuş olduğu Darülbedayi mües- sesesi, dramın rağbötsizliği yüzün. den son yıllar içinde operetğoyna- mıya başl No. 2070—385 VelV Kardeş: San at Ailesi! Operet oynamak Darülbedayi- deki sanatkârların istemediği bir hareketti.. Ne yaptınlar helk böy- le istiyor! Müzik, hafif mevza, e&pri ve çıplak bale Şehir Tiyatrosunun içe- risini doldurdu, taşırdı ve tiyatro- nun kazancı Fener - Galatasaray maçları hasılatı kadar yiikseldi. Şimdi gelelim esas mevzua. Bizde ilk operet Darülbedayi sah- nesinden çıkmamıştır. Yalnız Darülbedayi, yıllardan- beri oynanan operetlerden daha hafif süjeli eserleri oyuad, ve halka çıplak baleyi tanıttı. Süreyya Operetini yaşatan bu dört kardeş, bimayesiz kalmış lardı. Onlar da derhal paçaları sı- vadılar ve m bale maya başladıla; Onların bu belin! kalkınması, Darülbedayiin operet kısmından tazla rağbet gördü. ile çalış“ Yusuf Süruri