23 Nisan 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 13
No. 2070—385 birliği hal m de cevabında şöy- le demiştir «j1 Mini 1938 tarihli notanın alındığını bildirmekle kesbi şeref eylerim, Türkiye Cumuriyeti Hü- kümeti bu notada Boğazlar muka- velesinin müzakeresine iştirak et- miş olan devletlere, Boğazlar reji- minin Türk topraklarının ihlâlden masuniyeti için elzem olan emni- yet şartları içinde ve Akdenizle Karadeniz arasında tecim seyrisefe- rinin müstemir bir surette inkişafı için daha liberal bir ruh dahilinde tanzimine matuf anlaşmarın en € UYANIŞ olduğu ve bu hâkimiyetin Boğaz- larda barışın ve huzurun muha- faza için elzem bir şart olduğu kanaatinde bulunmuştur. Bu prensip Türk — Sovyet muahedelerile teyit edilmiş ve Sovyet heyeti (o murahhasasının 1922--923 de Lozan konferansında yaptığı tekliflere de esas teşkil et- miştir. Sovyet hükümetinin boğaz- lar rejimi meselesi hakkındaki nok- tai nazarında biç bir değişiklik vuku bulmamıştır. Sovyet hükümeti, Türkiye hü- kümetinin balen genel berştaki 345 gun bir hale konulması hakkın- daki müzakerelere iştirake amade bulunmaktadır.» Muhtelif neşriyat arasında «<Dey: li Telegrafr gazetesi, bu hususta şunları yazmıştır : «Türkiyenin, Çanakkele ve Ke radeniz boğazlarının tahkimi mem» nuiyetinin kaldırılması hakkında devletlere yaptığı müracaat, &onh iki senenin in sonra bizi hayrete düşlre Alman Versay yanhedenisii sline tecride ait ahkâm ile gayri askeri mıntaksya nit maddeleri biribirini müteakip yırtmakta kendisini 86- Kilidülbahirden Çanakkale boğazına bna bir bakış kısa bir müddet zarfında akdi hakkında müzakereye gitişilmesini teklif etmektedir. binaen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri birliği hükümeti tarafından aşağıdaki hususları ng- zarı ittilânıza vazetmeğe memur edilmiş bulunuyorum. Sovyetier Birliği hükümeti, Bo- Kazlar rejimi meselesindeki fikrini müteaddit vesilelerle ve tam bir yuzuh ile bildirmiştir. Mezkür hükümet, daime bu böigede Türkiyenin hâkimiyetini #amamen muhafaza etmek lâşım emniyetsizlik ve ciddi bir harp tehlikesi mevcudiyeti hakkındaki endişelerini tamamen haklı ve buna binaen hali hazırdaki durum dahilinde, arazisinin emniyetini boğazlar rejiminin münasip veç- hile tadili suretile, mubafaza bak- kındaki emelini tabii bulmaktadır, Yukarda zikredilen mülâhaza- ya binaen, Sovyet sosyalist cumu- riyetleri birliği hükümeti, Türkiye cumhuriyeti hükümetinin teklifi veçhile, Boğazlar rejiminin Türki- ye ve bu bölgelere barış ve huzu- run muhafazası menfaatlerine uy- Ma m — yayı takiben Avusturya da pre muabedeğinin bazı kısımlarını kaldırdı. Türkiye ise bu talebini devletlere teklif et- mekle kanuni yaldan yürümüştür. x de bu meselenin açık ve dos- ne bir surette münakaşa edile- eğin ümid ederis. Şüphesiz Tür. kiyenin bu hareketi dünya suihunu e © taşıyanlar için bir hik- ti idare dersidir.» “Diğer gazetelerde, türkiyenin haklı olduğunu yazarken, böyle kanuni yoldan yürümeşinden tak- dirle bahsediyorlar.
