13 Haziran 1929 Tarihli Hayat Dergisi Sayfa 6

—ammı ammaaşpe kitap olduğunu izahı eder: © güzel Süphesis, okumak, çok okumak, İler vakit okumak lâzım.. Fakat Her kesin kendi mesleğine ait bildiği kitaplardan ne okumalı ? başka, bir takım ana kitaplar var ki, bunları okumak, hem de iyi ve dikkatli ökumak, her hangi meslekten olursa olsun kendini münevver addetmek istiyen her insana, fikrinin yükselmesi ve genişlenmesi için lâzımdır, diyor- lar. Bunları nerden öğrenmeli ? Okumak lüzumunu söyliyenler pek çok, lâkin şunları diye gös- terebilenler pek az. Bu mes'uli- yetli işi üzerine alarak her kesin okumaktan faide göreceği kitapları söyleyen - ve tabii sözüne inanı- lacak - müelliflerden John Kubbock'ın kitaplık liste ötedenberi O da zevkine ve fikrine ingiliz Sir yaptığı yüz klasık olmuştur. yalnız kendi kapılmamış,; kendinden başkalarının da en çok tavsiye ettikleri kitapların isim- lerini toplamıştır. Bu listenin en başinda ahlâk kitapları ve onların başında da İncil'in bulunmasını tabii görme- lidir. o Çünkü galiba İncil ingilizcenin, ve okuyan her millet lisanının en güzel yazılmış kitabı İncil olduğunu söylerler. Bunu taassuba hamletmemelidir. Vüksek £ bir sözü bu mecmuanın balâsına alinmış olan Nietzsche ( Niçe), İncilin neden en güzel yazılmış ancak yazılmış (kitaplardır ki Yüz Kitap cehren okunabilirler.. Zaten john Lubbock, İncil'in yanında konfü- çiüs'ün (Analecha) diye tercüme edilen kitabı ile Kuran'ı, Epiktet'ın (stoicien ) mezhebinden ahlâk kitabını, Marc Aurel (Mark Orel)in ( Meditations) Aristot'nın ve Spinoza'nın ahlâk revaki kitabını, kitaplarını da tavsiye ederek,sahsen bir dine mensup olmanın başka dinlere, hatta büsbütün dinsizliğe hürmet etmeye mani olmadığını da gösterir. Listede felsefe (kitaplarının (Eflâtun) her insan, başında elbette Platon vardır. Onu beşer fikrinin en parlak nümunesi diye okumak lâzımdır.Ciceron(Çiçeron); «Jüpiter insanlara söz söyleseydi, ancak Platon gibi söyliyebilirdi? demiş Platon'u yalnız felsefe meraklıları değil, dünyada şiirden başka bir şey aramıyanlar da okur; çünkü Platon sade gençli- ğinde değil, bütün ömründe şair olmuştur, ve felsefeye şiir getir- miştir. Platon'ın bazı nazariyeleri uydurma oldukları bile bile, fakat birer Şiir oldukları için, gene seve seve okunur. Hakikat arıyan- lar onu Platon ile birlikte bula- cakları gibi, san'atın bazan haki- kata faik olduğuna kanaat getirmiş olanlar da kanaatlarını gene Platon John Lubbock, Platon'dan (Dialogues),(Apologie) ve (Phödon ed ile teyit ederler. kitaplarını tavsiye Aristot'nın verdiği malümat, Sayı: 133 bir Alaman mulartirin dediği gibi, bu gün bir bakalorya imtihanı geçirmeye kâfi değilse de, ilmi babasi kitabi zihniyetin, ilmi usulün odur. (La Republigue ) bu usulün en güzel nümunelerin- den biri olduğu için listeye girmiştir. Hatipliğin zamanın en büyük hatibi Demos- mucili ve her theöne ( Demosten)in (Discours sur la Cötronne) kitabı da zevklerini belâgatte arıyanlar için lâzımdır. Diğer filozoflardan: Plutargue (Plutark)tan (Les Vies); Xenophone (Ksenofon) dan (Les Me'morables); Ciceron'dan (de Officis), ide Amicihia); Descarte (Dekart) tan (Discours sur la Methode), v.s. Bu son kitabin dilimizde yakın zamanda yeniden basılmış olan tercümesi bizim için hem mühim kitabi, vakıfane dir tercüme örneğidir. Edebiyat hududu belli olmiyan bu unvan bir ana felsefe hem de kitaplarına gelince, içinde en iyilerini seçmek en güç iştir. Evvelâ her milletin kendi lisanındaki edebiyat kitaplarını tercih etmesi tabii bir histir; onun için ingiliz müellifi de kendi dilinden bir çok edebiyat. eserleri tavsiye eder. Fakat böyle milli edebiyat kitaplarından obazıları vardır ki, adeta bütün insaniyetin malı gibi addolunur. oOMesela Omiros'un İlyada'sı ve Odisse'si, Firdevsi'nin OoŞelhname'si oOher millette birer büyük şiir menbal