17 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

_*ı 4 Ankara 17 (Husüsi) — Büyükt Mli- let Meclisi dün toplanmıştır. İlk olarak saylav general Nati Eldenizin takriri müzakere mevzuu olmuştur. General bu takririnde, İzmirin işgali esnasında | şehit düşen erkânıharp albay Fethinin kız kardeşi Müfideye maaş bağlanması Yü istemekte idi. Şehidin — zevcesine — *hidamatı vataniye,, den evvelte 40 lira maaş bağlanmıştı, maaş sahibi geçen- o İerde vefat etmiştir. Bu nevi maaşların —P AYŞ TÇT —— —— ——— -— B n y lll Hu aha t d / ; miştir. Birinci © musun ben kimim?,, vefat vuükuunda aile efradından diğer - Birine devri kanunen caiz değildir. Tak- — rir sahibi bu hususta meclisin müsaa- desini istemektedir, ' Subayların terfii Bu takrir encümene havale edilmiş müteakiben subaylar heyetine mahsus terfi kanununun birinci maddesini de- 'giştiren kanunun müzakeresine geçil- müzakeresi yapılarak kabul edilen bu kanuna göret “Hiçbir subay mensup olduğu sınıfın ikrtasında, rütbesine ait askeri müddetin en az Üçte biri kadar bilfiil hizmet et- medikçe terfi edemez. Bü müddetler Gıu—may subayları için harpte hasıl ola- cak ihtiyaca göre başbuğlukça lüzumu 'kadar azaltılabilir. : Asteğmen ve teğmen rütbesinde olan fhaıracı subayların terfileri için rütbe- ilerine mahsus asgari müddetin hesabım- 'da kara ve hava sınıfları krtat umda yepacakları hizmet müddetlerinin mec- muü bilfiil kitta hizmetlerinden sayılır. Sınıf >“1 b » mücibince rütsesinin mukabili kıtaat bulunmayan subayların terfileri mafevklerinden alâcakları siçil- — —ler üzerine yapılır. Harp akademisi ve yüksek levazım mektebi tahsilinde bulura: Aubaylarla — kurmay stajiyerleri ve kurmay subay- larının akademiye ve yüksek levazım mektebine gireceklerin de 0 mektebe girbezden evel tahsil esnasında ve tahsil den sonra memur edilecekleri muhtelif muharip kıta kamutanlıklarında ve le- vazım sınıfı için krta sayılan yerlerde- 'ki hizmetleri dahi esas sınıfları kıta 'hizmetlerinden sayılır. Alelümum muavin sımıflar mensupla- izından harp akademisini muvaffakiyet- Ze itmam edenler, piyade sınıfına nakle- /dilirler. İşbu nakilden evvel muavin 'sınıf kıtalarında geçen hizmetleri, kita Hizmetlerinden sayılır. Ancak terfi için piyade sınıfında sicil müddeti olan bir 'gene “jandarma stajiyer subayları ile mühendis subayları altı ay” bulunup muvafık sicil almak meşruttur. Mütehassıs tabib ve baytar ve kim yağgerlerin hastahanelerde, bakteriyolo- jikane ve serolojihanelerdeki ihtisas bizmetleri krta hizmeti olarak kabul edilir. Sanayii harbiye ve harita sınıflarına — mensup sübaylar smmıflarına ait kadro Gahilinde mafevklerinden alacakları si- &il Üzerine terfi ederler. Ancak birinci Lkrada mezkür kıta subaylarından gay" ti mezkür fıkradaki emsali nasıblılar- dan evvel terfi edemezler. İndirilecek vergiler Bu maddenin müzakere ve kabulün. Gen sonra kürsüye gelen maliye vekili Fuad Ağralı, Büyük Şef'in nutkunda i. garet buyurduğu ve hükümetin de programında temas eylediği vergi ten- zilâtından hayvanlar vergisi kısmına ait lâyihanm Büyük Millet Meeclisine takdim edildiğini söyliyetek demiştir ki: — Büuhran ve muvazene vergilerine TT TT T LLAM TT hum benliği taşıyan, dünyaya ve insan lara Kaf dağının tepesinden “mikros- kopla bakan, bütln var olanların için- de, kuru bir aszaletin çürük halkaları- na tütunurken denizin dibine — düşüp yoök olasın.. Manto, elbise, isim, unvan, rütbe ödünç almabilir, fakat benlik, insanlık ve şahsiyet müstear bir isim gibi taşmamaz. Sen, sensin, ne seneden bir evvel, ne de bir sonra gelen. Sen işte ondan mahrum olan “gsen biliyor diye b'ızi de$ğil, —e - Vergi ait kısım da birkaç gün içersinde tak- dim edilecektir. Yüksek heyetin malü- mudur ki, hayvan vergisi kaydı mart nihayetinde başlar ve nisandan itiba- ren de mükellefler beyanname verir. ler. Kanunun bir an evvel memurları. mıza tebliğ edilmesi için ziraat, mali. ye ve bütçe encümenlerine havale edi- tenzilâtı Lâyihaların yakında Meclise verı!ecegını Maliye Vekili söyledi Subayların terfii hakkındaki kanunda tadilât yapılması dün Mecliste kabul edildi HABER — Akşam postast len bu kanunun acele olarak çıkması- nrtemin yolunda bu Üüç encümenin müşterek bir encümen halinde çalış- masmı rica edeceğim,,, Maliye vekilinin bu teklifi heyeti umumiyece kabul edilmiş ve yarmın top- lanmak üzere müzakereye nihayet ve. rilmiştir. Musolininin nutku Ber- Baştarafı 1 incide Musolini, ezcümle demiştir ki: “— 1933 de nasyonal — Sosyalizm, iktidar mevkiine gelmiştir. Ayni sene- nin mart ayında Delfus, yeniden A- vuüsturya kabinesini kurmuş, fakat Â- vusturyanın müstakil hıristiyan, fakat ayni zamanda ÂAlman bir devlet oldu- ğgunu da kaydeylemiştir. O zaman, hükümet ile nasyonal sosyalizm hare- keti arasında bir mücallele başlamış- tır. Delfus, 1934 isyanını bastırmak mecburiyetinde kalmıştır. Bir kaç ay sonra, nazi hükümet darbesi teşebbüsü vukua gelmiştir. O zaman yukarı Adij- de bulunan dört fırkaya Brennere git- meleri emrini vermiştim. Bu, neticeleri tahmin edilemiyecek olan mühmel kan- lr hâdiselere karşı çok tabitf bir basiret hareketi idi, Hiç bir Avusturyalı, böy- le hareket ememiz! bizden istememişti ve hiç bir Avusturyalr, böyle hareket ettiğimizden dolayı bize teşekkür etme- di ğüm vakit, şansöliye Avusturyaya İis- tiklâlinin her şeyden evvel Âvusturya- lıları alâkadar ettiğini ve Roma — Ber- lin mihverinin İtalyan harici politikası- nin esasını teşkil eylediğini sarih su- rettte anlattım. Bir çok aylar sonra, 7 mart 1938 de gansöliyenin bir adamı, bana yapılacak bir plebist hakkımda ne düşündüğümü sordu. Ben cevap olarak ve gayet açık bir surette bunun bir hata olduğunu ve bombanım kendi ellerinde — patlaya- cağını bildirdim. ; Bütün dünya diplomasi mahafillerin- de ve gazetelerde esefler ve lüzumsuz sözler söylenmektedir. Fakat bunlar tarihin &eyrini değiştirmekten acizdir. Alplarım öbür tarafında, az çok resmi mahfiller, benden niçin mü lahale etme- diğimizi soruyor, Bunlara cevap veri- yoruz: Biz bu hususta ne doğrudan doğruya ne bilvasıta, ne tahriri ne şifafhi hiç bir taahhüd alamadık. Avusturya, hiç bir zaman, kendi istiklâlini kuvvetle mü- dafaa İçin bizden askeri bir mükahale istemedi, Esasen kendi milletine karşı askeri bir yardım istiyen bir memleket, bu istme lâyik değildir. Avusturyada vukua gelen hâdiseler, Avusturya milletinin Arışlusa karşı de- rin isteğinin birer bürhanıdır. Bir nevi nasyonalizm zihniyeti ile ileri sürülen bütün delillere karşr da şu cevabı veri- yoruz: Eğer bir hâdise mukadderse, bunun size rağmen yeyahut daha fenası aley- hinize vukua gelmesinden ise sizin lehi- nize vukua gelmesi muraccahtır. Dünyada öyle sathıbin ve faşist İ- talyanın şeraitinden o derece gafil in- sanlar vardır ki bunlar, milyonlarca Al- manın teşkil ettiği rakamdan ve bun- larm hudut komşumuz olması keyfiye- tinden bizi korkutmak istemektedir. Her şeyitden evvel, İtalya, kolay kolay tesir a'tında kalan ve korkan bir mem- leket değildir, Afrika barbi esnasında 52 devlet buna muvadffak olamamıştır. İtalya sağlam bir tecrübeye sağlam bir ruha maliktir ve yoluna saşmalları devam et- mektedir. Biz, bundan o derece mütees- sir değiliz Li ahalinin tabit tezayüdü ile Hir keç sene içinde Almanların seksen mnyon ve !talyunlumı elli mnyo:ı ola- *1937 nisanında Şuşnig ile görüştü- hudut Üserinde vukua gelecektir. Bu hudutların içinle İtalya ile olan hudut eki dost millet hududu, değişmiyen ve dokunulmryan bir budut teşkil edecek- tir . Biz faşistler için, hudutlar mukad - idestir. Hudutlar müdafaa edilir, A vus- turya dramımnım sön perdesi açıldığı za- man dünyadaki faşizm aleyhtarları, iki totaliter rejimi biribirinin aleyhine kal- dırarak ve profesyonel sulhperverlik yüzüne karşı söylöyeyim, yeni bir dün- ya harbine başlangıç teşkil edebilecek bir darbe ile aralarındaki tesanüdü kı- ratak fırsat nihayet ele geçti sandılar. Demokrasilerin, Mason localarının ve üçüncü enternasyonalın bü hesabı, yanı- Lış çıktı. Bu ümit çocukça bir Ümitti. Bu ayni zamanda bize karşı da zekâmızı ve bi- zim karakterimizi hiç nazarı dikkate almıyordu,. Şurasırır da söylemeden geçmiyelim : Milyonlarca Alman da ne yapaca- ğımızı bekliyordu. Mihverin tecrübe devresi gelmişti. Fakat Almanlar bili- yorlar ki, bu mihver yalnız normal za- manlarda müessir olan diplomatik bir mevcüdiyet değildir ve bu mihver, Al- man milletinin ve ÂAvrupanın tarihinde fevkalâde bir günde de salâbetini göz- termiştir. İttihadı gerek zaman,, gerek vasıtalar itibariyle biribirine benziyen £ki millet, politika ve hayat düşünce- lerinde de bir olarak, endişe içinde bu- lunan kıtamıza, bütün milletlerin niha- yet sulh içinde müsmir bir suürette iş- birliği yapmalarını mümkün kılan bir halde yeni müvazene vücuda getirmek için birlikte yürüyebilirler, Elektrik şirketile müzakereler Elektrik şirketi ile Nafia Vekâleti arasındaki müzakereler devam etmek- tedir. Şirket namına iki murahhas dün Ankaraya giderek yapılan içtimada ha- zır bulunmuşlardır. Konuşulan mese- leler arasımda İstanbul elektrik tesisatr nın islâhı vardır. Kurulacak bir komis yon ıslâh işini ve buraya sarfedilecek | para miktarını tes«hit edecektir. Ölüme sebep olan kaptan Motörüne fazla yük doldurarak yol- da batmasına ve bu yüzden tayfalar- dan Bahaeddinin ölümüne sebep olan motörcü Ahmet kaptan hakkında dün ağır ceza mahkemesinde karar veril- miştir, Kaptan bir yıl hapse ve yüz lira para cezasına mahküm olmuştur. Kredi fonsiyeden kazananlar Kahire 16 (A.A,) — Yüzde üç faizli ve ikramiyeli Mısır kredi fonsiye tah villerinin dünkü çekilişinde: [ 1903 senesi tahvillerinden 504,953 numaralı tahvil ile, 1911 senesi tahvillerinden 80,040 numaralı tahvil ellişer bin frank ikra- miye kazanmışlardır. çokolaksın En muannid kabızlarda bile tesiri Şi kat'i lezzeti gayet 1lâtif Trakibsiz ——— ———.—. ilhak mı Leh - Litvanya hududundaki hâdi- senin tehlikeli bir seyir takip etmesin- den korkulmaktadır. Lehliler Litvan- ya hükümeti tarafından gösterilen uy. sallık karşısında yümuşamamışlardır. Varşova gazeteleri Litvanya aleyhin. de şiddetli neşriyat yapmaktadır. Le. histanda efkârı umumiye galeyan ha- lindedir. Hariciye Nazırı Bek'in Roma dönü- şünde Hitler'i Viyanada ziyaret etme- si mukarrerken bunu ihmal etmesi ve süratle Vargşovaya gitmesi Avrupa si- mıştır. Leh hükümeti Litvanya « Le. histan hududünda ölen Leh nöbetçisi- nin bir tuzağa düşürüldüğü ve bu tu- zağın bir mesele çıkarmak niyetiyle kurulduğu iddiasımdadır. Hâdise aka- binde Leh hükümet! tarafmdan neşre- dilen tebliğde gu satırlar okunuyordu: “Bu vaka bizimle olan münasebetini tabilleştirmekten çekinmekte ısrar e. den, iyi komguluk kurmak istemiyen ve aramızda bir düşmanlık havası de. vam ettirmeye çalışan Litvanya dev. let adamlarının bir yeni tuzağmı an. dırmaktadır. Leh hükümeti, hâdisenin vahametine binaen lâzımgelen tedbir. leri almak hakkmı muhafaza eder.., Litvanya hükümeti, resmen tarziye vermeye ve betbaht Leh neferinin ai- lesine tazminat vermeye razı olduğu halde Leh hükümeti ilk düşüncesin- den gaşmamakta, yani “lâzımgelen ted- birleri almakta,, devam etmektedir. ya ile birlikte Baltık siyasasmı alt üst edecek bir harekete başlamak ni. yetinde olmasma hamledilmektedir. Bilhassa Bek'in hâdise esnasında Ro- mada bulunması ve Lehistanm İtalya imparatorluğunu tanımış olması Ro- madan Baltıkta cereyan edecek “yeni hâdise,, ye müzaheret aranmış olduğu- na delil gibi gösteriliyor. Baltıkta cereyan edecek yeni hâdise ne ölabilir? Emrivakilere alışan ÂAv - rupa siyasi muhitlerinde akla gelen 1. ki ihtimal var: 1 — Baltık devletleri arasmdaki an. laşmaya imkân bırakmamak. 2 — Hem Baltık devletlerini biribi. riyle anlaşmaktan menetmek hem de Litvanyayı ortadan kaldırmak, Litvanya ortadan kaldırılmasa bile bugünkü karışıklıktan istifade ederek Memeli Almanlarım ve — Litvanya- nm diğer kıyılarmı da Lehistanm ele geçirmeye karar vermiş bulünduk- larma ve bu kararı derhal tatbika kal- kışacaklarma inanılmaktadır. Danzig gazeteleri Alman birliğinin tahakkuk ettirildiği bu günlerde Dan- “zig'in anavatanla tamamiyel birleşme. sine artık kimsenin karşı koyamıya . cağını yazmaktadırlar. Bu neşriyatı, bir müddet evvel Hitelrin; “Yehistan Gdenizsiz bir devlet ola. rak kalamaz.,, Seklindeki beyanatma bağlayınca Almanya ile Lehistanm Baltıkta el- birliğile kat'i bir harekete girişmeye hazırlandıkları açıkça anlaşılmakta- dır, bu müşterek hareket Almanyaya; 1 .— Uzun zaman mücadele ettiği Memel'i kazandıracak. 2 — Leh koridorunu ortadan kaldı- rarak şarki Prusyayı ve Danziği ana- vatana tamamiyle yapıştırmak imkâ, nını verecek. Buna mukabil Lehistan da iki Al. yasi merkezlerinde heyecan uyandır. | 17 MART — 1938 Hitlerin usuliyle Polonya, Litvanyayı edecek? man yığını arasında damdaracık bir köridor yerine epey geniş olan Litvan. ya kıyılarına kavusacak ve yanıbaşm” daki Almanya ile arasında zaman Za- man meseleler çıkaran ve ilerde başl- na belâ olması ihtimali artan koridor pürüzünden kurtulacak. Vaziyetin küçük Baltık devletlerin- de büyük bir telâş doğurduğu muhak. kaktır, Letonya bir işgal hareketi bağ. larsa Litvanyaya en ufak bir müzahe. rette bulunamıyacağını bildirmiştir. Buna mukabil Litvanya; "Hâdiseyi örtbas etmek için her türlü fedakârlığa razı olduğunu, fakat mülki tamamlığına en ufak bir tecâ. vüzde bulunulmasma tahammül ede- miyeceğini, derhal silâhla mukabele ©* deceğini,, Söylemektedir. Acaba küçücük Lit* vanya, müşterek bir Lehistan ve AL man tehdidi karşısında bu nereden bulabiliyor? Sonuna kadar kendini müdafaa edip istiklâline kal. ramanca bir nihayet mi vermek istla yor? Yoksa Baltık politikasile yakın- dan alâkadar olan bir başka devletin müzaheretine mi güveniyor? Eğer böyle bir müzaheret bir ha; olmaz da hakikaten kendini gösterirs? Lehistanm bugünkü bütün tereddüdle- rinden sıyrılıp açıkça Almanya ve İ" talya ile birleşmesi mümkün müdih'" Şimdilik böyle bir imkân görünm yor ama; yarmı, kim bugünden ket- tirebilir ki?... HABER Fransada bu hal Lehistanm Alman- | * Romanya ticaret ateşemizin teşeb büsü ile Bükreşte bir. Romen - Türk Ticaret odası kurulmuştur. Odanfi gayesi, iki memleket arasındaki ekonü mik ve kültürel münasebetlerin inkl!l' tına hizmettir. pt iYA * Kahirede toplanan olımpiy_ıt *f mitesi dün verdiği kmı?arh olimpiyâ oyunlarının Japonya desi sebebile 21 eylül 940 ı:ınıııısıdcı 6 ilkteşrin 940 tarihine kadar Toky0” da yapılacağını tesbit etmiştir. * Bükreşte neşredilen resmi tebliğ: de kralım 22 martta Londraya yapavâ” ğı seyahatı, beynelmilel vaziyet doW sile tehir ettiği, ve İngiliz kralının 8 bu vaziyeti takdir ederek yapılan te eklir fi büyük bir teessürle kabul ettiği bi dirilmektedir. ind * Kızılordu ve donanmanın 20 yıldnümüü münasebetile Sovyetler bî;; liği yüksek Sövyet meclisi divanı, kumandan, politik memur subay bahriyeliye muhtelif nişanlar verilme” sine karar vermiştir. * İsvec millt müdafaa bü'tî"uh mecliste müzakeresi esnasında Bl!' # söz larak, bütçenin meclise verildi zamandanberi vaziyette hasıl olan Rt7 ginliğin milli müdafaanın derhal tlkıa__"ü yesi için bazı tedbirlerin tetkikini zumlu hale getirdiğini sövlemiştir. Hükümet, bunu tetkikten l'-"“"' meclisten mühim miktarda tıhdılt temek niyetindedir. * İngilterede imparatorluk servisleri için 938 /39 bütçe tahmm"'l 10 milyon 270 bin İngiliz lirasına liğ olmaktadır. Bu rakam geçen l""' den 990,000 lira fazladır. fdll' Ademi müdahale masraflarma ya tahsisatır, 91,000 den 70,000 e inmiştif g.d * Brükselde çıkan Pei Reel gaz binlerce kilogram altınm Belcçika 1t bankasından Londraya gondefn’”' te olduğunu bildiriyor. Altı tîîî’d 5500 kilogram altın nıklımhtir ka sevkiyat yapılması da mektedir. maza BENJAMINO GİIiGLİ KALBİN SESİ Fiminde Pekyakndn SAKARYA — Szemamü VİCTOR SUZY PRİM müshil Çikolatasıdır Bezanelerden aravmır AŞK İÇİN Paris Üniversitesinde.. Büyük bir aşk — romanı - Genç bir kız asistanmm ve büyük bir doktorun heyecanlı hayatı Terkedilen ıevgill Knkl“d Gen;lik-llenkh NegeliaNe fiı bkFum he TÜUÜRK sinemasında BU AKŞAM büyük gala olarak SACİ Bayanlar; Baylar; sevenler, sevilenler; Herkes; ve FRANCEN RENEE DEVİLLERİ vE. YAŞIYOR. ı*':" ?"f““ Seelilllsi L a z Ü * ıı &