17 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

A aa e hei ee aa üi v ÖD BF li Ingilterede harp Litvanya hududuna bir Polon-_% kabinesi kuruluyor Londra, 17 (Hususi) — B. Edenin Tikirlerine makes olduğu zannolunan Yorkşayr Post gazetosi, amısı mahdud mMiktarda bir harb kabinesi teşkili hak. kınmda bazı mahafil tarafından ileri sü- rülmüş olan tekliften bahsetmekte ve bu teklifin lehinde bulunmaktadır. Zi- ra nokaitnazarları muhtelif yirmi kar mürekkep bir kabinenin le müzakerede Buluna- bilmesi gayri mmükün görünmektedir. İyi malümat almakta olan mahall. le nazaran İspanya ve Çokoslovakya meseleleri münasebetile Kabine erkânı 1 görüş ibtilâfları çıkmış. ine buhrant zühur etmesi muhtemeldir. Öğrenildiğine göre, B. Marrison, B. Hore . Belişa, B. Oliyer Stdnley, B. Ormsbi « Gare, B. Malkolm Makdoanald gibi geno nazırlar kükümetin Çekoslo- vakya istiklâlinin ihlâline müsamaha in!, acıkça ilân etmesini iste- er, Bilökis diğer nazırlar ve bilha B. Samuel Hor, bilâkis bu fikre muhaliftirler. Arelı la B. Hor Pelişa da bulu- nan birçok nazırlar İtalyanlarla AlL manların İspanyada hâkim kesilmele. rine mün! olmak için kat'"i ve şiddetli surotte hareket edilmesini istemekte. dürler. B. Hor Belişa'nın fikirlerinin kabul edilmemesi takdirinde istifa edecefini tehdid makamında söylemiş olduğu Ti- vayet edilmektedir. Bu takdirde B. Malkolm Makdonald da, istifasını verecektir. Böyle bir vaziyetin hükümeti yeni intihabata müracaat etmeğe icbar et mesi muhtemeldir. Muhafazakâr fırka ise her ne pahasına olursa olsun buna mâni olmak istemektedir. rtada deveran etmekte olan müte- nakız gaylalara nazaran ya kabinede dilât yapılacak, yahut hattâ kabine ederek . Vinston Çörçil'in vi- 3 inde yeni bir kabino teşkil oluna. ' caktır. Milit birlik hükümeti Landra, 16 (A.A.) — Çemberlayn'ın Alman hükümeti ile başladığı müza - kerclerin daha bidayetinde akamete uğ- raması Üzerine bazı mebuslar Eden'in bütün panileri ihtiva eden bir milli bir- lik hükörmeti kurmasının imkân dahi - Hnde olduğunu sarahaten beyan etmek- tedirler. Ayni mahfellere göre, Roma ile ya - pılan müsakereler de muvaffakiyetsiz - likle neticelendiği takdirde bu ihtimal bir hakikat olacaktır, Burada hâkim olan — kanaate göre, şimdiki hükümetin teşekkül tarzı seri arlar ittihazıma mani olmaktadır. *,—ndı herkes, Rivierada bulunan Boldvin ve Eden ile sıkı temasta ol « duğu söylenen Çurçil'in nutkunum tesi. ri altında bulunmaktadır. Uzun bir konuşma daha Roma, 16 (A. A.) — Lord Pört ditin akşam Kont Çliano ile uzun bir mülâ- katta bulunmuştur. Bu görüşme, bü- yük elçinin Romaya dönmesindenberi yaptığı üçüncü görüşmedir. İngiliz ha. riclye bakanlığı yakın doğu işleri eka. peri B. Bendel de müzakerede hazır bulunmuştur. İngilz parlâmentosunda da ihtilâf baş gösterdi Londra, 17 (A. A.) — Havas ajansı muhabirinden: Dün avam kamarasında yapılmış olan müzakereler, amele fırkası tara. fından verilmiş olan takririn 141 re. ye karşı 317 rey ile reddedilmesile hi tama ermiştir. Maamafih parlâmento ekseriyeti içinde Avusturya ve İspan- ya hüâdiseleri karşısmuda derin ihtilâf. lar olduğu anlaşılmaktadır. B. Çemberlâya'in ademi müdahale siyasetinin muhafazasını iltizam eden beyanatı, amele fırkası sıralarında ve hattâ bazı muhafazakârlarda hakikf bir hayret uyandırmıştır. Amele fırkası mebusları ve liberal- lerle bazı muhafazakârlar arasında bir mukarenet vücuda getirileceğine dair bir şayla deveran etmektedir. Böyle bir projenin derpiş edilebilmesi keyfi. yeti bile zihinlerde hüküm sürmekte olan teşevvüşü göstermekte ve hükü. motin harici siyaseti hakkında efkârı umumiyeyi kendi lehine kazanmış ol- maktan uzak olduğuna delâlet etmek- tedir. Müşahitler, Çemberlâynın avam ka- marasındaki beyanatının gu fıkrasma işaret ediyorlar: “Hükümetim, sulh zamanında mecbur! aakerlik bizmetini tatbik etmiyecektir.,, Belçikedaki Almanlar Dey- Bastarafı 1 tncide Sükün ve intizam süratle iade edil- miştir. Brüksel 17 (A.A,) — Birçok gaze- teler, kral Leopoldun nisan ayının ilk günlerinde Öpene gideceğini yazmak- tadırlar. Maamafih resmi mahafil, bu haberi teyid etmemektedir. Moskovadan Frsnsaya teminat Paris 16 (A.A.) — Pol Bontur, bu sabah Sovyet sefiri Suriçi kabul etmiş- itr. Sovyet sefirinin Moskova bükü- meti tarafından Prağ hükümetine ve- yilmiş olan teminatır tekrar etmiş oldu- Zu muhtemel görülmektedir. Çekoslovakyaya karşı bir taarruz vu- ktunda Sovyet Rusya derhal bu mem. f Teketin imdadına koşacaktır, y Moskova teyid ediyor Moskova 16 (A.A.) — Havas ajansı | bildiriyor: j Dün, yabaner bir büyüle elçilikteki İ bir kabal resminde sâlühiyettar bir , Sovyet ricalinin, yabancı bir gazeteci. ye cevaben, şahsi surette, Fransa - Çe- koslovakyanın yardımına koştuğu tak- dirde, Sovyetler birliğinin Almanya tarafından hütuma uğrayacak Çekos - lovakyaya yardım edeceğini söylemiş olduğu burada yalanlanmamaktadır. Malümdür ki, Sövyet - Çekeslovak paktının tatbik edilmesi için, filhakika daha evvel Fransa - Çekoslovakya palk- tmın tatbik mevkiine girmesi Jâzım- dır. Diğer, aynr yabancı gazeteci, ayni salâhiyettar zata, Sovyetler birliğinin Çekoslovakya ile hemhudut olmadığını göylemiş ve bu zat, cevaben “eğer Çe- koslovakya hiöcuma maruz kalırsa Sov- yetler birliği Çekoslovakyaya varmak çaresini bulacaktır,, demiştir. Bu cevap da burada yalanlarımamaktadır. Çemberiyân iz hıt vermok ı l ! ı berlayn, bugün Avam Kamarasında, son hadiselerden doğan enternasyonal vaziyeti derin surette tetkik etmek hırsatırı bulmadan İngilterenin Çekos- Jovakyaya kargı olan taahhütleri hak- kında sarih bir beyanatta bulunmaktan bir kere daha içtinap etmiş ve bu me- sele hakkında Sir Saymenin beyanatı- na bir şey ilâve etmiyeteğini bildirmiş- tir. Muhalefet azası, sarahat istemekte ise de, Başvekilin bizzat kendisinin ga- yet ciddi telâkki ettiği bir mesele Üze- rnde izahat vermekten daha fazla ka- ernmasının doğru olamayacağını teba- tüz ettirmiştir. İşçi Hderi Ati “Başvekil pratik su- rette harici politikasını değiştirmiş olduğunu kabul ettiğinden kendi hari- ci politikası hakkında ne zaman beya- natta bulunacaktır?,, tarzında bir sual sormaya kadar varmıştır. Çemberlayn buna cevaben, demiştir ti: “— B. Atlinin çıkardığı neticeyi ka- bul etmiyorum. Atlinin çevap almak bususundaki ultimatomunu da — ted- dediyorum.,, B. Atli, o zaman Çemberlayna şu te- vabı vermiştiri “— Yabancı bir memleketin ultima- tomu ile muhalefet resinin ultimatormu arasında, Başvekil herhalde muhalefet relsinin ultimatomunu tere'h etmelidir. Çek Almanlarının diledikleri Prağ 16 (ALA.) — Alman südet partisi azasından Frankı, dün parlâ- mentoda beyanatta bulunarak ezcümle demiştir ki: — Çekoslovakyadaki Alman ekalli- yeti namına 18/2/937 terihil itilâftan memnun olmadığımızı resmen beyan ederim. Bundan sonra kültürel hürriyet 1 ile iktrsad HABER — Akşam ya fırkası tahşid edildi | Paris, 17 (A.A.) — Polonyanm, Lit- vanyaya karşı Hitlerin Avasturya hak- kında kullandığı usulleri tatbik edece- ğine dair Betlinden gelen haberler, bu- rada heyecan tevlit etmiştir. Ingiliz elçisi Polonya nazırla- r.le görüşecek Londra, 17 (ALA.) — Vargşovadaki İngiliz sefirine Polonya ile Litvanya arasında geçenlerde vukua gelmiş olan hudut hâdisesi hakkında Polonya na- zırları ile görüşmelerde bulunması için talimat verilmiştir , Büyük Britanya eelirinin Varşova hükümetine İngilterenin Polonya tarâ- fınidan haddi zatında bir güna vahameti olmuyan bir hâdiseye lüzumundan faz- la ehemmiyet verilmekte olduğu mü- talcasında bulunduğunu ve Polonya - nn balihazırda Avrupada mevcut ger- ginliği arttıracak herhangi bir hare- kette bulunmıyacağını ümit etmekte olduğunu bildireceği bu baptaki istih- barata atfen beyan olunmaktdır. Polonyaya itidal tavsiye olunuyor Paris 17 (A.A.) — w gö- re İngiltere ve Fransanın Varşova e- firleri, Polonya — Litvanya hbudut hâ- disesi meselesinde mütedilâne davran- masını Polonya hükümetine tavsiye et- mişlerdir. Fazla olarak Fransa seficri, şimdiki gerginliğin beynelmilel vaziyet karşı - sında Polonya matbuatının Çekoslo- vakya aleyhindeki neşriyatına nihayet verilmesi temenmisinde bulunmuştur. Vilnoda tahşidat Riga 16 (A-A.) — Röyter muhabiri bildiriyor: Litvanyadan gelen haberlere — göre, Vilnodada ilg Polonya fırkası tahşid edilmiştir. Yarım için ciddi inkişaflar - dan korkulmaktadır. Poli htimali £ e mağa BARŞRLUR Karatla Varşova, 16 — Milli birlik prdînh' parlâmento guürübu bugün kabul ettiği bir karar suretinde, milletin bugün her zamankinden daha riyade birleşik olma- & lâzımgeldiğini bildirmekte ve: "Het ihtimali karşılamağa hazırız” denilmek tedir. Bu karar sureti bu sabah, ordu başku- mandanı Mareşal Smigiy Rydr'e veril- miştir. H":'iılyo nazırı Bek, öğle vakti bura- ya gelmiştir. İvyovda, binlerce talebenin iştirak et- tiği bir mitingde, son budut hâdisesi münasebetiyle Litvanya — tahrikâtını protesto eden bir karar sureti kabul e- dilmiştir. Novogret'de de binlerce kişi toplana- rak Litvanya tahrikâtına karşı şiddetli tedbirler alınmasını istemişlerdir. Hudut hâdisesi nasıl olmuş ? Kaunas, 16 (A.A.) <— Elta ajansı, Litvanya « Polonya hududu hâdisesi- sinin Litvanya taralından yapılan bir tahrik —hareketi —olduğu hakkında Polonya menabiinden gelen beyanat etrafında aşağıdaki tebliği neşretmek- tedir: Resmi Litvanya mahafili, Polonya neferinin, jlkk defa kendisinin bir Lit - vanya polisine ateş ederek Litvanya a- razisinde yaralanması olduğu keyfiye- tinin tahkikat neticesinde kat'i surette sabit olduğunu bildirmektedir. Polonya tebliğnin işaret ettiği gibi bunun bir tuzak olduğunu söylemek, kaçamaktır. Polonya tebliğlerinde — bildirildiğinin aksine olarak, Polonyalı nefer, hüdise esnasında idari huduttan 17 metre bu cadele etmekiğimiz lâzım gelecektir.,, Hitler barp İsliyorsn... Paris 17 (Husust) — Epok gazetesi bir makalesinde şöyle yazıyor: “Hitler harp istiyor mu? Eğer isti- yorsa Praga karşı da Viyanaya yaptı- ğinı yapsın, Alman gazeteler'nin ağzın dan anladığımıza göre Çekoslovakyaya bir ultimatom verecek, südet mımtaka- &ruun muhtariyetini ve Rus - Çekoklo- vak yardım paktının feshini istiyecek- tir. Eğer bunu yaparsa, Berlin bilme- Edir ki Fransa böyle tehlike karşısında tek bir adam gibi avağa kalke:aktır. 'ezdünde 5 tarafta, Litvanya arasisinde — bulun - makta idi. Litvanya resmi mahafili gürasını da tebarüz ettirmek lster ki, Idar? hudut üzerindeki hâdiseler, dalma Litvanya a- rezisi dahilinde vukua gelmektedir. Bu da Litvanyalıların daima idari hududa hürmet ettiklerini Polonyaldların ise ayni hürmeti göstermediklerini göster- mektedir. Polonya tebliğinde, Litvanya hükü- metinin Polonyaya aleyhtar bir havayı idameye dalimi surette gayret ettiği söy lenmektedir.. Resmi Litvanya mahafili buna aşağ- daki cevabı vermektedir. Fransanın milli müdaâ faası tehlikeye girdi Londra, 17 (A. A.) — Havas ajan. sı muhabirinden: İyi bir menbadan öğrenildiğine gö. re İngiliz kabinesi, dünkü içtimamda, hııühllüllı'ibıoııvıldlhn “general Franko kıtaatının geçenler- de ecnebi kuvvetleri ve malzemesi ile 17 MART — 1638 Polonyaya aleyhtar M Litvanya beşlamış değildi: “Litvnyâr yıhıı.?donyıpu'uktidnnd”', a Dünyayı ateşe verecek 4 kundaklardan biri ,$ Parfâ, 17 (Husust) — Jurnal tesi yazıyor: “Danzig koridoru meselesini mek için Almanya, Polonyaya mahreç bulmak bususunda yayı ateşe vermek için elde bir kundak vardır.,, Düşman Katalonya köylerine 30 Jometre yaklaşmıştır. Bu halk da telâş uyandırmaktaysa da larda tam bir sükünet vardır, Her rafta asayiş yerindedir. Siyas! İyi malmat almakta olan bir menba- | mm»mum sarfedilecek olan gayretlerin boşa gi. deceği mütaleasında — bulunmaktadır. Bu ğ mi müdahale komitesi almması lâzımgelmekte olduğu müta - leasındadırlar, Bu zevat, İspanyanm lmar işleri için İngiliz parasına muh- taç olacağını ve o zaman İngilterenin İspanyadak! cenebi tahakkümünü or. tadan kaldırmak için bir tazyik lera edebileceğin! İlüve etmektedirler. Ingiliz başvekilinin beyanatı Londra, 17 (A. A.) — Dün avam kamarasında, Başvekil gü beyanatta bulunmuştur: Paristeki İngiliz sefiri, dün akşam Fransız hükümetinden mezkür hükü . metin, İspanyada halihazırda mevcut olan askeri vaziyet kargısında ne de. recede huzursuzluk içinde olduğu hak. kmda malümat almıştır. İngiltere hü- kümeti, son hâdiselerin ehemmiyetini takdir etmekte ve Fransa hülkümeti i- le sıkı bir teması muhafaza eylemek- tedir.,, Hariciyâ nezareti dalimi müsteşarı Baltar liberal mebuslardan Vilfrid Ro. bere cevab vererek İtalyan torpldo muhriplerinin frankist kuvvetlere gön. derilmiş olduğunu kabul etmiştir. Mu. maileyk, bilhasda şöyle demiştir: — İtalyan torpito mühriblerinin Frankist donanmasma gönderilmiş ol- duğuna dair herhangi bir habere ma- lik değilik. Maamafih bazı torpito muhriplerinin geçen sene sonuna doğ. ru Frankistlere gönderilmiş olduğunu öğrendim., Diğer taraftan Başvekil, gimdiki ah. val ve şerait dahilinde —müstemlekât meselesi hakkımda Almanya ile müza. kerata girişmenin mümkün olamıya- cağını beyan etmiştir. Ispanyada harp vaziyeti Barselon, 17 (A, A.) — Millt mü- dafaa nezareti kara ordusunun silüh altma çağrılan sınıflarma muadil olan bahriye sınıflarını silâh altına davet etmiştir. Frankocuların taarruzu inkişaf ediyor Barselona, 16 (A. A.) — Üç gün. dmhm Katalonya hükümet merkezi d lılr Diğer cephelerde 'bir şey Frangistlerin resmi hl;l::' ve nihayet Alkaniz-Kaspe yolü ,4 j rinde bulunan Rihuola tepesini V ki rata ve iki kustis taj j rülmüştür. P Londra, 16 (M)—M”:j " parlâmento mahfillerinde W j ne göre, Fransız ve İngiliz / leri Salamanka ve Barsclona A hir mütaceke akdedilmesi araştırmak Üzere istişarelerde vör maktadırlar. İspanyanın Londra elçisi bi celen Barselonaya çağırılmıştır: Ispanya cumhur reisl N Fransaya gidiyof — Of Tuluz, 16 (A.A.) îıı-"’ hurreisi Azana ile Harbiy* tonun bugün buraya ıe““'d karargâhrma bildirilmiştir. Fransa-lspanya hududu V Perpinyan (Fransada) 16 ( Hudüt, I