17 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

AKŞAM POSTASI Sahibi ve Neşriyat Müdürü Hasân Rasim Us İDARE EVİ : Istanbul Ankara caddesi Posla tutete * İstanbul ©ı4. Tölgral adreni! Wlssbal HABER Yazı işleri telefonu: 23872 idare & b : 24370 Hlân vi Fi : 20335 ABÖNE SŞARTLARI Fürhiye Eenebi Bünelik A.8400 Ku .?00 Ka 8 avlik a0 & 1.680 4 3 &vırk «n6 4 806 »4 * Öytlek &0 , A00 «4 — Dış Siyasa Çek miiletinin nakkını nasıil tanımaz oluruz ? Yazıan: Nizansilil Nazli EKOSLOVAKYA, Fransız dip- lomasisinin “Avusturya - Ma- carisian ımparatorluğundan zorla ve gayritabil olarak çıkardığı bir çocuk,, (#i Mmudur? Bizce hayır, Bu, aadece Son Posta (£ Başmuharriri Muhiddin Birgen'in id- diasıdır. Ve öyle bir iddiadır ki, tari. ($ hin hakikatlerini, bilhassa son yetmiş ! yılın hakikatlerini ihkâr etmeden mü. |? nevver bir adam tarafından ortaya a. |? tılmasına imtâr tasavvur edilemez. deni vasıflarına, iyi ve dürüst bir mil, letin siyasal haysiyet ve şerefine ni- | çin hücuma lüzum gördü ve bu İn. ($ Bafsız tekmenin savrulüşündaki sır ne. |! dir? Maalesef bunu izaha. İmkân bulamı. yoruz. Bu bir psikolojik muamma ' ki |? bir türlü anlıyamadık ve sayın mes'ek. ( daşımızı bu nevi “enpülsif” çıkışlar- dan vazgeçirtemedik gitti, Muhiddin Birgende hakikatleri dal: ma ihmal eden, hattâ hakikatleri gö- rüş ufkundan tayyeden, silip süpüren bir,; harikulâdelik, bir fevkalbeşerlik Öyle ki, sayın meslekdaşımız bi- ze aramızdâa değil, başka bir Alemde, bambaşka bir âlemde, sanki Merih'de |i yaşıyormuş gibi bir. vehim veriyor, Bu |j gayrisarih teşhisimizde yanılmadığı- mıza emin bulunduğumuzu ka k rek esasa dönelim: . Biz, niçin Muhiddin Birgen gibi dü. şünmüyoruz? Niçin Cekos'ovakyanın yanma bir devlet olduğu kanaatinde defiliz? Çünkü, tarihin ne tarafına baksak bir Çek milleti görüyorüz, Bir Çek milleti ki, siyasal hayatı. nn mühtelif devrelerini, belki bet- baht yaşamış, belki mathur ve esir bir halde gecirdi©i yıllarım biribirine ha!kalanışımdan doğan zincir, hür ve müstakil yasadığı yılların azlığı ya- nmda göze hâlâ korkunç bir engerek gibi gözüküyor, Belki dünyanın en gü- zel köşelerinden biri olan Prag'da ne- ge ve kahkaha hâlâ yadırsanıyor. Fa. kat ne olursa olsun bu Çek mil'etini bize en az ön dört asır takdim ediyor ve bu milleti dünya en kara gününde de, en parlak talili günlerinde oldufu gibi daima iyi, daima merd, dalma dü. rüst ve daima medeniyetin çocuğu ola. Yak tanımış ve kabul etmiş bulunu- Yor. Avusturya - Macaristan imparator- Juğunun inhilâline takaddüm eden ya- rım asra şöyle bir bakmak, bu İmpa. ratorluğun inhilâli günü haritâda ni. çin bir Çekoslovakya belirdiğini anla- | mafa kâfidir. Çek istiklâli asla Çek milletine ve- rilmiş bir sadaka değildir. Müstakil Çekoslovakya Milli Çek kahramanlı- gınmm, hapishanelerde, sürgün verle- rinde, sehpalarda, sokak harplerinde, ihtilâ'lerde ve cenhelerde canını feda |etmiş sayısız istiklâl fedailerinin ese. ridir. Böyle bir güzel hakikatin krvmeti. ni, biz busünün Türkleri kadar İiyi anlryacak kim vardır? Bunu tarih u. nutsa bizim hatırlatmamız lâzımdır. Tpti Lehistan'ı, muhteris bir siyasa dünyası tarafımdan parcalanışmdan sonra tarihe unutturmryan, her şün sıyasa dünvasmın suratmı İnsan'ıöın |. © devrindeki bu acı hatitcati Ve bom- | bardıman eda ede unutturmryan biz | oldukumuz etbi. . Müuhtdd!n Birgen bu hakikatterden | gafil olmryan, milletlerin milli istik- aa aa P Bi « K * İ â-i_"" "î;_r’ ğ vrula Almrınarmın haT Yetamisren TEERETT**U BEZLAZDERESSSSEN SÜSURETEÜNULSAZI SÜRSSSTELİAR ND Günün komeaisi Bir perdelik # ' kömedi Almanyanın, Avusturyuyı yutma- > gi hâdisesi bütün dünya gazetelerin- de türlü tefsirlere sebeb oldu. Tas. & vibkâr veya tenkidkâr, Almanyayı müdafaa eden veya onun haksız'ığı. fi tebarüz ettiren bir çok yazılar çıktı, Bu arada bizim “Cumhuriyet,, gazetesinde de birkaç makale inti - şar etti. Fakat nedense bunların mubarrirleri aralarında anlaşama - mışlar, Hattâ gazetenin başmuhar- ririyle yazı işleri müdürü arasında bile ihtilâf var. Dünkü yazılarına nazaran bun'arı konuşturalım: Abidin Daver — “Avusturyamnın ; Almanya tarafından ilhakı karşısın. £ a ağlıyan'ar var., Yunus Nadi — Gayet tabit değil : mi? “Halis ve milli benlil:lerine sa. 35 hip Avusturyalıların bu gün kalple- İi rinden kanlar gittiğini söylemeye H hacet bile yoktur.,, ü Avirin Daver — Önle ama “Avus- (i turmanın Almanya ile birleşmesi bu ; milliyet nsrımda en tabli hir hare- ;ğ kettir... Tarihi bir zarurettir. Yunus Nadi — Ama yanptın. ha! ü YAvusturya Almanvadan atrılmış 'Aeıbı durup durürken, Müuhiddin ($$ Birgen, su'hçü bir devletin bütün me- : sir Alman kiltlesi deği'di ki, onun Teegiin Almanıyaya katılmasını tari. hi bir zaruret saymak mmükün ol. SUN. / Mvharrem Fenzi — Ben size işin temalini yamıveremim: “Avusturya- nn Almanın tle fiilen hirlasmesinde $ başlıca sebeb eshi Başvekil Dr. SueniAin gendiği intihan haklemdan müahrım etmek ve daha simade gennlikte kölltesmis olan milli sos- K mrLetPAİn bittün Atsman ve mihr - Nfleriy'e is BirliAi tesiş ederek ale. ü İdre'e vapmak istediği reylam ol- MÜTSİT, 55 ' Yunus Vati — Aman, ne karımr ği tfndebu! Yani “Syenia hile tNammalr istedi, yanmasanıdı halk anten AL- manım İle hirlernmek Thinde vetn raın Toran? YAmiıstır ler, bendi istT3ANerine bai Palma, m iltisam eden'er tmk mrAvrf , Oe. ! vabı wene ben verertm: “Tiümen Hi. ; ğ morsun? Bir daha bövle is'er hak ğ men. FFer nleak' elti haesaki) Sprenfar tanehiterte nlsamdı — Armatuyımlla, rın twÜzda seTseni istiklâl lehinde ren verecelti.., Meberrem Fenysl ve AH'tA'n Naver (bir ağzAan) — Ama Hitler de Te- Yyizm Yantıresak, Yunus Noi — Glerim sze! Fivet $ Tonu şimdi Fs'er de wantirrmml ve yüzle müz ilhaha rey verilerek.,, Heyet — Gördünüz mü? Demek halk istiyor! , Yunus Nadi — İatimor ne de--at* “Hele vermesinler, görürler günle - rini #rvera,, Av'din Daner — Pobnt... Yumus Nadi — Fatatı mahatı (i ynle. Pen mi Ht bilirim, volsa sen İi mi? Başmala'e yazmatla, “Nalınn İi mıhina,, tezmam sen hir mi asemı . kında bana sormadan yazı yazma. mn. lâl mücadelelerindeki kudıiyete teca- vüz edilmesini istemiyen, milli istiklâl uğrunda bir milletin döktüğü kanlara ve gösterdiği kahramanlıklara saygı österen, merd secivesini muhafazada evaml!ı bir hassasiyeti olan medeni ve iİnsan bir milletin, Türk milletinin efkârı umumiyesine hitab ettiğini u- nutmamalıdır. Siyasal tallin hazırla. dığmımı sandığı cilveler ve sürprizler ne olursa olsun! Nizâmettin. NAZİF . — ——— w TeT ÇT ee BARK DA GĞ SÜai HABER — Aksam naostası Beiy CASUS 9D — ü e Hatıralarını anlatan CEYMS NOBONİ Entellicens Servisin en meşhti asuslarından YEFRİKA NO: 59 Sizi görünce Cayms Nobodi ile karşiılaşa- cağımı biran bile hatırıma getirmem'şt'm. Ne mükemmel kı afet değiştirmişsiniz Plimutu gayet iyi biliyordum. Doğru ta İlman mah-dlesine giderek sokaklar- da dolaşmağa başladım. Rastladığım İki bahriyeliye sorarak öğrendikten son ra onların tavsiye ettkleri berbat bir gemici oteline gittim. Otelin salribi olan ihtiyar bir kadınla pazarlık ettim. Ka- dın beni odaya götürmek üzere idi ki yanımıza gelen bir sivil polis bana ev- rakımı sordu., Cevap verdim : — Evrakım bavulumda. Burada aç- mama imkân yok. Odama kadar benim le beraber gelmek zahmetinde bulunur musunuz? — Peki, Fakat çebuk olalım. Kayt- edilecek vaktim yok. İhtiyar kadın bizi odaya götürüp dı- şarı çık nca polise sordum: — Hangi evrakımı görmek istersi- niz? Hakilvlerini mi, yozsa sahte ev- takımı mı? Adım afalladı: — Sahte evrak mr? Benimle alay mı ediyorsun? Ente'icens Servis kartımı uzatınca sivi! polis meseleyi anladı ve: — Vay canına! değ. Sizi görünce Ceyms Nobodi ile karşılaşacağ mr biran bile hstrrrma getirmemiştim. Ne mü- kemmel kıyafet değiştirmişsiniz. Con Şerifan gibi bir ihtiyar tilkiyi aldat- ma'dla ö*ünebilirsiniz. Con Şeridarir, o zamana kadar şah- sen görmüş olmamakla beraber tanı- yordum. Bu adam Skotland Yard tinat şubesinin em mahir detektiflerinden bi- Ti #di. En karanlık cineyet hadiselerini aydınlatarak birçok mü-rimleri yaka- lamağa muvaffak olmustu. Son müvaf- fakiyetlerini hatırlatarak kendisini teb- rik ettim ve Plimut da ondan yardım bekled'Simi söyledim, — Measlmemnunive, dive cevap ver- di. Burada *“ş., eksik değil. Sonra sesini yavaşlatarak ilâve ettl' — Es:sen şimdi sizi de alâkadar edecetini smArğrm bir isin peşindeyim. — Yal Nedir o mesele? : Con Şeridan derhal cevap vermedi. Susmamı işaret ederek kapıyı dinledi. Sonra vavasş sesle: — Bizi dintediklerini zannettim. de- di. Maarrafih bun”*an emin değilim. Her hside tedbir a'malıyız. Kapıyı açtı. Merdivenden sarkıp kim se olup olmadığ&ına baktı. Cebinden bir kutu erkarım İs'-den aldığı bir avuç ha- rita civisini (nünez) sivri tarafları yu- karıya gelmek Üzere kapr önüne sıra- ladı. — Ne vçapıyorsunuz Allah askına? Güldü, Kabpıyı tekrar kapattı. İceri- ve pirinse tal-besine ders veren bir ho- ca tavrile anlattı: — Harit4 civisi Rilesi zamanında bü- yüt “ir detektif olan üÜstadım ve dös- tom Vilyam Strafford tarafından — icat edi'mistir ve mütecessislere karşı cok iyi bir korunma vasttasıdır. Bu müte- cessisler kanrdan dinlemek istedikleri zam'vı avak seslerinin duvulmaması fcin erolak ayakla, çoranla veya kere kunduralarla kap'ya yaklaşırlar. Çivi ayattırına batınca bağırmamalarına İmkön yoktur. Kahkahayı burtrm. O ciddiyetle biraz evvel bahsettiği meseleyi —anlatmağa baş'adı: — Edvar Beridal isminde birini ta- tirr mrtiniz ? — Favır, Bu ismi hiç isitmedim. — © halde beni dinleyin.. On sene kadar oluyor; hükümeti fevkalâde meş- güul eden ve az kaldı kabinenin istifası- na sebep olacak olan bör hâdisenin tah- ktikiyle meşguldün. Meçhul bir adam hariciye nazırının, nezaretteki odasına kadar girmeğe muvaffak olarak fevkar lâde mühim bir kaç dosyayı çalmıştı.. Bunlar arasında bizzat kralın yazdığı bir kaç mektup ta bulunuyordu. Mek- tuplarda Fransa ile Almanya arasım- da bir harp çıktığı takdirde İngiltere- nin nasıl bir hattı hareket takip etme7i lâz:mgeldiğinden bahsedilmekteydi. Bu mektuplardan bLilhassa üçü çok mü- himdi ve Almanya imparatorunun eline geçerse Almanya iie aramızda bir harp çıkması ihtimali bile mevzuu bahsola- bilirdi. Difer donyalârm müuhteviyatı | da bunlar kadar olmasa bile gene mü- him evraktı. Bize kat'1 emir verildi: — Bu dosyaları her ne bahasma o- lursa olsün sür'atle bulmak lâzımdır. Derhal tahkikata başladık ve şu ka- natzti edindik: Hırsızlık nezaret binasını gayet iyi bilen, binaenaleyh memurlardan biri ta- rafından yapılmıştır. Bu kemaatle bütün memurları, yaşa- yış, eğlenze düşkünlükleri, münasebet- te bulundukları kimseler bakımından tetkik ettik. Bu tetkikler sonunda şüp- helerimiz, nazırın husust kâtibi — lord Edvar Beridal üzerinde toplandı. Bu zat, iki ay süren tahltikat — ve takipler sonunda, İngilterenin en acil atlelerinden birine mensup olmasına rağmen tevkif edildi. Mahirane istic- vaplar esnasında cürmü işlediğini ağ- zından kaçırdı ise de dosyaların nere- de olduğunu kat'iyyen söylemedi. An- cak bunların memleket dışınma - çıkarıl- mamış olduğunu bildirmekla iktifa et- : AĞ : -Devletin emniyetini alâkedar eden vesikaları çaldığı smbit olduğundan, ma'nkeme gizli celesde kend.sini on se- ne ağır hapse mahküm etti. Edvar Be- ridal bu hükümden sonra cezasını çek- meti için Premstavn hepishanesine gön- derildi. Altı ay önceye kadar orada idi, — Şimdi nerede?. Con Şeridan, parme$iyle tavanı İşa- ret ederek cevap verdi. — Şimdi sizin odanızın üstündeki o- dada otüruyör! . ! — Ne diyorsunuüz?. | — Hakikati söylüyorum.. Bu oteli sı- kı bir tarassuda tâbi tutmamın ve size gelir gelmez evraktnızı sormamın &e- bebi de bu yal,. — Fdvar Beridalmım yeni bir dalfvera çevird'#inden mi şüphe ediyvorsunuz?. — FHarekÂâtı bir casusun yaptıklarıma pek bansiiyor.. — Emin mi:iniz?. — Deli'im vok.. Fak>t insanı şüphe- lendirmese kâfi bir çok ipüelrar var.. Balcınız size sayavım: Gecen hafta Li- man mrhallesinde reh'n Üüzerine para veren Griser? Nikoleki isimli bir ada- matn AÜkkânınr tarassut eli'vordum. As- len Rus oldüğu halde İneiliz tabiive- tine gecmiş oltn bu adam şüinhel'ler- d--7- Yanmma bis betrker gemisinin eKi Danimarkı'r Harald Hansen girdi. (Devamı var) Tonton amca ve yangın ERTOĞRUR, SADİ TEK TİYATROSU Pazartesi : (Kadıköv. 'üreyya) da: çarsamba (Üsküdar) da; Büyük süare: (ÂAktör K'n) 5 perde salr /Bekirköy) de: (Sevda macunu) vodvil 3 perde, £ ;.L;_-i:._üh:ı-'-—j .Lı,,.î.ğ_ Özeazldk ae ei l « sdi1ş Akd gğ « . - | rü ,” Dü K & * i F h -— ' ol İ T a Kit hu l VZ —- * AY LĞ t ne öLER L Mıı;.&*ı;*h—;_.:ğ—%n—â——iîz;%——e—a MEZiRl e— l l d vi üeend e: Te 17 MART — 1938 PERŞEMBE Hicri 1357 — Muhbarrem 15 Güneşin doğüşa ada sın — Malüğii 610 18,18 Vakit OSahan öğle İkindi Akşar — talat 4,56 12,24 15,43 18,18 19,42 4,38 GÜzuümMmluü — Telefonimt W Yangın: | İstanbül için. MIZE, Neyakta içini eÜ Madikti için: &0020, Üsküdar için: KOS25 Pa: 'f'lllllyil:;:ıl:kiz;.:rhu. 'rnııı.ı.ı. hüyükdere, PE beli, Burcas. Kınalı içini Telefon muhabre Memürei” ne yaasın demek kândir. Rami ifmiyesi: 22711 — — P Denis « w 36. T0 eti Heyazıd yangın külesi: 91996. Ünmlinta yangın imdad etumumilik: 1zzyö: Banak Rihhi 1 44998 Müdd t T yet müdürlüğü: 24382. Etektrik Sirketli İ Beynila: 44801 * Uztanbil: T43TE, Ralar İdarest: ve Beyoğlu: 4783 Başıktaşı 40138 CThaflı SÖZZİ k ranamanlver 21708 Üszküldar - Kadıköyı 60778 ğ Havarnri: tatankirl MATA KadetAe: WATIN Bacatin: MN’"' Teksı ötomobili istemek İC Beyoğla etheti: 49084 Bebeli ciheti: 36 « 101 B köy eiheti: SÖH4T. Deniz yolları Fetefont e Latanhul meenteliAti ZIT0 Karaküyı 47962 Madatvarya: Pazsar, Sah, Perşemhe, Cums #nat B30 da Tophane rihtimindan kalkar, 1'09' ! Kaurabigâşya: Balı va Cuma Çünleri sast 18 “na—" Büne ribhi.mından kalkar ve Tekirdak, Mürefir. © 4 Şürtüy irt-talerine yörmarakR Karahlenrya VErir Akdeniz postası: Yarın saat 17 d.,.. hareket edecek olan vapur; Gelibolür — Çanakkale, Edremit, Ayvalık ve Dikili — ve uğrayarak İzmire gidecektir. 4 Karadeniz postası: Yarın sefer y7 — pılmayacaktır. SA Münakasa * İnhisarlar idaresinin Paşabahsf — müskirat fabrikası için 6000 ton kriplt — maden kömürü pazarlıkla satın almâ” — caktır. Pazarlık yarımki cuma günü $8 at 14 de idarenin Kabataştaki levazıl —— ve mübayaat şubesinde olacağtır. , — — Müzealer | Kat e irme t Tp zesi, Rıhhi müzet ae alzele. Düf güü sani V0 'ünn VÜY kadarn MÜ ge eTti BöReem paskl Türk ve İsifim Pazarteriden © ner gün «ant 10 dan 16 ya küdat ve Cuma den 17? ye kardar açıktır gel İ Tapkapı Müzesi her gün eat 18 dan 16 Ya açıklır y çi Wemleket Tişidenir - eferle Ramunya vapurları: Comartemt! günleri 13 de K ceye; Bahı günleri 18 de Pire, Berüt îıkmdmn!"w Oalyan vapurları: Cüma günleri eaat 10 dü Brendiri Venedik, Trivestayd. Pvrupa Hattı : Kirkeri Tatasyon Müdürlüğü: Tefefon 23070 Kemilon ekspresi her gün #irkeciden saat 22 ka” ve Avrupadan geleni saat 7.28 te Birkeciyt vasaisi eder Ronvansivaneti 20,30 a Kalkar, 10,22 de gelir çğali Edirnt postasi her gün eaat &,60 de bareket O.AR de gelir ANADOLU HATTIR , e n e) eei eandiğ vi H aö Linis ae Diysetl ğ "'";â"’ıî'*;..:ı.-r ı.f ııîile da hateket eden Ankara "'.ı teliti panartemı, ve cuma günleri Halt? Jw Musula kadar se'er Gtmekterir W Toplartılar gl!k ” * Türk dağtılık klübünün sen | kongresi yarın saat 16 da klübün Tak simde binasında yapılacaktır. 4 Gecern sere buçür we cit€” | * Pariste, Fransız faşistleri büyük bir karışıklık çıkardılar. İ * Almanya takas iş'nde vermiş Öİ',,J' duğu kararı değiştirdi. » ç Sinemalar Türk: Aşk için yaşıyor Melek: Kaf topu Saray: Kızıl rahibe İpek: Zendâ 'mahkümları Sümer; Aşk kanatları S karya: Yaşamak hakkımdır Aıkazfd'_ı Meksika gölü ve şarkıcr kovboy Li ıîil dız: Bir saadet gecesi Asri; Pari gantöz ve Sen mi öldürdün. Şık: î;_î kanunu ve kızıl izdivaç. Şark: 20 M yon ona aşık ve Tren korsanları. 5;; eâk: Şeyh Ahmet (türkçe) ve Ba hane kurtları. Zaferr Hücum taburtl Kurtuluş:! Gönlüm seni istiyor c€ bonr balar va:iıırken, “F:f:gı Dört film birden: 1 — Meş:e:; 4 licesi (Türkçel 2 — Gündüz insan Iııîrl 3 — Cinavet volu ve kültür Çilmi. Azak: Üç silâhsorlar (türkce) Ğî”ı; ya haberleri ve Miki Mavz Milli? a baba Hindistanda ve beynelmilel Y’A. kesici Alemdar: Ali baba Hindistan?” (türkçe) ve beynelmilel yankesiki BEŞİKTAS: Suatnark; Leylâklar açarken KADIKÖY: Hâle: Devlet kuşu. ÜSKÜDAR: Hale; Levlâklar acarken SAMATYA: yi Şen: ilk vese ve Biz de insanız. ——— | BAKIRKÖY B Miltiyadi: Şeyh Ahmet (türkç* Tiyatroliaer VEraBAŞI DRAM KISMI Dram 3 per â Yazan! W"kç“%, İ Pandeli Horn hh.ri,x SPERET Kizâlk DALGA Komedi 3 perde Yazan: Ekrem Reşit: Pazar günleri 15,30 da Matin6 C eai İzetesd t ci el a z ee l n aa zi lime di TURAN TİYATROSU Sanatlıâr Naşid ve arkadaşıa Ruşen, Rıfkr, Eyüp Sabri bir'ikte -