BURAK KİPER Geçen bölümde yapısal veri tiplerin- den dizileri incelemeye başlamıştık. Tek boyutlu dizilerden sonra sıra çok boyutlu dizileri incelemeye geldi. Tek boyutlu dizileri yukarı aşağı gelip gidebildiğimiz sayfalar olarak düşünebiliriz. Bazen iki boyutta ifa- de edilmesi gereken veriler için tab- lolar oluştururuz. Bu tabloları aşağı yukarı ve sağa sola gidebildiğimiz sayfalar olarak düşünelim. Bu tablo- lar iki boyutlu dizilerdir. Pascal'da iki boyutlu bir dizi tanımlayalım: VAR T: ARRAYJI..4,1..3) OF INTEĞER; T isimli INTEGER değerli tablo- muz dört sıra ve üç kolondan mey- dana geliyor. Kolonlar 1 ile 3 arasın- da indekse sahip. Sıralar ise 1 ile 4 arasında indekse sahip. Tanımladığı- mız tablomuzu bir sayfa olarak dü- şünün. Sayfamız dört satıra sahip. Her satır ise üç tane İNTEGER sayı alıyor. Tanımladığımız tablo muhtemelen şu değerleri içeriyor olabilir: KI K2 K3 Z S2: 14 30 80 S3: 5 96 22 Tablodaki istediğimiz herhangi bir değeri indekslerini kullanarak ifade edebiliriz. Mesela (2,3) satır2, kolon3 80 değerini taşıyor. Tablodaki bir değere ulaşabilmek için ilk önce sıra(satır), sonra kolon indeksini vermemiz gerekir: |satır,ko- lon| Mesela, T|3,1)—-22 İki boyutlu dizi için iki indeks kul- landık. Üç boyutlu bir dizi içinse üç indeks kullanmamız gerekirdi. Pascal normalde istediğimiz boyut- ta dizi tanımlamamıza izin veriyor. 62 Mesela üç boyutlu bir dizi tanımla- yalım: VAR B: ARRAYJ(I..30,1..5,1..4) OF REAL; B adlı diziyi sayfalarin oluşturdu- ğu bir kitap gibi düşünebiliriz. İlk in- deks kitabın sayfa numarasını belir- tir. İkinci indeks o sayfadaki satırı Commodore belirtir. Uçüncü indeks ise kolonu be- lirtir. Bu durumda kitabın 25 numa- ralı sayfasında 3 numaralı satırın ikinci kolonuna bir değer vermek is- tersek: Bİ25,3,2): —4.4; RECORD-KAYIT Son olarak yapısal veri tiplerinden