1571i Tanıyalım BURAK KİPER Bu yazımızda kısaca 1571 disket sü- rücüsünü tanımaya çalışacağız. 1571, çeşitli disket formatları ve veri trans- fer hızlarında çalışabilen, tek yüz tek yoğunluktan çift yüz çift yoğunluğa kadar disket formatlarını kullanabi- len bir disket sürücüdür. 1571'i çeşitli Commodore bilgisayarları ile kullan- mak mümkündür. Kullanabileceği- miz bilgisayarlar içinde C128, C64, PLUS4, C16 ve VIC20 yeralıyor. 1571 özellikle C128 ile kullanıldı- ğgında tüm özelliklerini kullanır. Bu özelliklerin bazılarını kısaca inceleye- lim. * 1571, C128 bilgisayarında mevcut olan C128, C64 ve CP/M kullanım şekillerine uygun, veri transfer hızı- * MFM, çift yoğunluk formatında yazma ve okuma işlemleri yapabilir. Bu format şekli sayesinde Commo- dore dışında başka bilgisayarlarda mevcut olan CP/M altındaki prog- ramları kullanmak mümkün olur. * Çift taraflı, çift “oğunluklu kayıt yapabilirsiniz. Bu şekilde bir disket- te 339K'lık bilgi saklayabilmeniz mümkündür. 1571'i C64 bilgisayarı' ile veya C128'de C64 modunda kullandığınız- da, 1571 GCR tek yoğunluk forma- tını kullanır. Bu format tipini 1541, 1551, 4040 ve 2031 disket sürücüleri de kullanmaktadır. 1571, C64 ile veya C128'de C64 modunda kullanıldığında tamamen 1541'i taklit eder ve onun hızında ça- lışır. Bunun dışında C128'de kullanıl- dığında 1541'den çok daha hızlıdır. DOS (Disket Operating System), Disket Çalışma Sistemi, bilgisayar ile disket sürücüsü arasındaki bağlantı- yı sağlar. DOS, dosyaların açılması, düzeltilmesi ve silinmesi gibi işleri dü- zenler. Bundan başka disketteki boş yer miktarını takip eder, disket kata- loğundaki dosya isimlerini saklar ve bu dosyalarin nerede olduğunu kont- rol eder. DOS”'un ne olduğunu söylediğimi- ze göre Commodore bilgisayarının DOS'undan bahsedebiliriz. 1571 akıl- li bir alettir. Akıllı kelimesi ile ne de- S2 mek istiyoruz? 1571'in kendi CPU”- su ve ROM'u vardır. Böylece 1571, kendini kullanan bilgisayarın CPU”- suna ihtiyaç göstermeden marifetle- rini ortaya koyar. Buna rağmen 1571, bilgisayar kendisinden bir şey isteme- den çalışmaz. Buna bir örnek verelim. Mesela, bilgisayara DIRECTORY veya LO- AD“$”,8 komutunu verdiniz. Bilgi- sayar bu komutu disket sürücüye gönderir, ondan cevap gelmesini bek- ler. Bu istekten sonra disket sürücü- sü, ilk önce disket olup olmadığını kontrol eder, sonra dönmeye başlar, dönüşün gerekli hıza ulaşmasını bek- ler, okuyucu/yazıcı kafayı istenilen bilginin olduğu TRACK/'a getirir. Ve- ğer 1571 kullanıyorsanız birçok bakımdan şanslısınız demektir. Örneğin 1571'de disket işlemleri çok hızlıdır. riyi okur, sıralar ve bilgisayara gerek- li bilgiyi iletir. C64 veya C128 bilgisayarı C64 mo- dunda iken, kendi içlerinde DOS ta- şımazlar. Bütün DOS programı 1571'de bulunur. Aynı durum C128'in C128 modu için de geçerli- dir. Ancak 1571 ile C128 birbirleri ile daha iyi anlaşabildikleri için DSAVE, DLOAD, HEADER gibi anlaşılına- sı kolay komutları kullanabilirsiniz. Bu komutları C128'in BASIC 7.0'ına borçlu olduğumuzu söylememize ge- rek yok. Mesela, C64 veya C128'de C64 modunda iken bir disket formatla- mak isterseniz, vermeniz gereken ko- mutları görelim: OPEN 1,8,15 PRINT #1, “Nuasim,ıd”” CLOSE | C128'in C128 modunda disket for- matlamak, bu işi anlaşılır bir komut- la ve tek satırda halledeceğimiz için çok daha kolay olur: HEADER “'"ısım,1d'”DO veya HEADER “ısım,lıd,DO Eğer daha evvel formatli bir disketi yeniden formatlayacaksanız C128 modunda bu işi 3 saniyede yapmanız mümkündür: HEADER “ısım” 1571, HEADER Komutunu bitir- dikten sonra herhangi bir hata olup olmadığını kontrol edip bize bildirir. Buna karsın C64 modunda iken dis- ket formatladıktan sonra herhangi bir hata olup olmadığını anlamak için fazladan birkaç komut daha yazma- nız gerekir. Biraz da C128'in CP/M modu ve 1571'in rolünden bahsedelim. 1541 kullanarak CP/M modunda çalışabi- lirsiniz. Bunu sağlamak için sistem disketi GCR formatı ile hazırlanmış- tır. Ancak size disket kataloğunu ve- recek DIR komutunun sonucunu ala- bilmek için bile büyük bir sabırla beklemeniz gerekir. Ama eğer 1571 kullanıyorsanız, birçok alanda şanslısınız demektir. İlk olarak her türlü disket işlemi hız- l1 gerçekleşir. Mesela, DIR komutu- nun sonucunu çok çabuk alırsınız. 1571, GCR formatı dışında MFM formatını da tanıdığı için diğer bilgi- sayarların CP/M disketlerinden de yararlanırsınız. CP/M modunda, DOS bilgisaya- rın hafızasında yeralır. CP/M siste- mi yüklenirken DOS programı da bil- gisayarın hafızasına yüklenir ve bil- gisayar tarafından çalıştırılır.'Tüm dosya işlemleri de bilgisayarda halle- dilir. C128'de bulunan BASIC 7.0'ın an-