1 Şubat 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 52

—a Basic Öğre u noktaya kadar değişken kavramını ve değişken türlerini gördük. Ayrıca geçen sayımızda, sayısal değişkenlerin bilgisayar içinde nasıl depolandıklarını da gözden geçirdik. Ancak daha ilk baştan da söylediğimiz gibi, bilgisayar yalnızca sayısal değişkenler üzerinde aritmetik hesaplar yapmakla kalmaz; karakter zinciri dediğimiz türden “harfsayısal ” (alphanumeric) değişkenleri kabul ederek, onlar üzerinde de işlem yapabilir. Sıralama, arşiv, database vb. programlarının çoğu bilgisayarın bu yeteneğinden yararlanmaktadır. Peki nasıl oluyor da, yalnızca | ve 0'ları tanıyabilen bu alet harfler, kelimeler ve cümleler üzerinde de böyle karşamık işlemler yapabiliyor. Konuya bir iki mantık ilkesini göz- den geçirerek başlayacağız. Çünkü BASIC'in de temelinde klasik mantı- ğın “Boole cebiri” diye anılan bir for- melleştirilmesi yatmaktadır. Mantığın Temeli: Karşılaştırma Bütün mantıksal işlemlerin temeli- ni verilerin karşılaştırılması oluşturur. Karşılaştırmanın sonucuna bağlı ola- rak hangi işlerin yapılacağına karar verilir. Örneğin ödemeleri hesaplayan bir programı ele alalım. Birçok başka program gibi, bu programın da ne za- man duracağını bilmesi gerekir. Bu- nu sağlamak için makineden gelen her kaydı (örneğin ödeme yapılacak kişi- lerin isimlerini) “SON” adlı bir veriyle karşılaştırması istenebilir. Karşılaştır- 52 manın sonucu olumsuz ise program iş- lemesini sürdürecek, yok eğer olum- lu ise belirli bir sinyali gönderdikten sonra duracaktır. Kimi bakımlardan mantıksal işlem- ler aritmetik işlemlere benzetilebilir. Bu benzerliği biraz daha ayrıntılı ola- rak gözden geçirelim. Herhangi bir aritmetik işlemde bir- birinden farklı üç birimin varlığından söz edebiliriz: — İşlenenler — İşlem işareti — İşlemin sonucu Aritmetik işlemlerde işlenenler, he- saplamada kullandığımız sayılar, iş- lem işaretiyse, ne tür bir işlemin ya- pılacağını belirten simgedir. Sonuç ise bu işaretin gösterdiği işlem sayesinde işlenenlerden çıkarılan sayıdır. Commodore Örneğin, 543-8 problemini ele alalım. Sonuç (8), işlenenlere (yani 5 ve 3'e) * (toplama) işleminin uygu- lanmasıyla bulunmuştur. İşareti değiştirdiğimiz, örneğin * 'yı — yaptığımız takdirde, aynı işlenen- ler bu defa başka bir 10 tabanlı sayı- yı, 2 sayısını vereceklerdi. Bu noktadan hareketle farklı işlem biçimlerini (toplama, çıkarma, çarp- ma, bölme gibi) farklı birleştirme ku- ralları olarak düşünebiliriz. Çünkü bu işlemler belirli bir sayılar grubuyla, yani işlenenlerle, başka bir sayılar gru- bunun, yani sonuçların nasıl birara-