1 Şubat 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 28
Şimdi fototransistör'ü nasıl kulla- nıp, nasıl bağlayacağınızı anlatalım. TIL78 model fototransistör'ün iki ba- cağı vardır. Bunlar “Kollektör” ve “Emiter” diye adlandırılır. Bu bacak- lardan hangisi hangisidir ve ne işe ya- rar? Bunu öğrenmek için üç yol var. Bunlardan birincisi acemi bir elektro- nikçiyseniz sizin için en uygun olanı: Fototransistör'ü satın aldığınız dük- kandaki kimselere sorup anlattıracak- sınız. Geriye kaldı iki çözüm: Fotot- ransistör'ün üst kılıfının kollektör ta- rafı biraz düzleşmiş bir şekle sahiptir. Bundan başka kollektör bacağı öteki- ne göre daha kısadır. Gelelim üçün- cü yönteme: Bu yöntemi daha evvel de duymuş olmalısınız. Adı deneme yanılma yöntemi. Devrenin fototran- sistör dışında geri kalan kısmı monte edilir ve fototransistör iki ihtimale tâbi tutulur. Şayet herhangi bir kısa dev- reye sebep olmazsanız devrenin hiçbir bölgesi gerek doğru gerek yanlış bağ- lantıdan zarar görmeyecektir. Fakat bu yönteme çok zorda kalmadıkça başvurmamanızı öneririz. Deneme ve gösteri amacıyla nun üzerine çizim yapabiliyorsunuz. Programı yazın, bir yerde saklayın (SAVE edin); daha sonra da çalıştırın. Program çalışır çalışmaz ilk olarak si- ze basılan noktaların kalıcı olup olma- ması gerektiğini soracaktır. Orada be- lirtilen harflerle cevabınızı bilgisaya- ra bildirin. Birkaç saniye sonra ekran tümüyle silinip beyaza bürünecektir. Ekranın rastgele bir yerinde ise küçük bir dörtgen belirecektir. Fototransis- tör'ü elinize alıp ekrana değdirin. Kü- çük dörtgenimiz LIGHTPEN'imizi takip edecektir. Dikkat edilmesi gereken bir husus da tuş takımı ve LİGHTPEN'in bir- birlerini daimi rahatsız ettikleri (bu- nun nedeni joystick-port'un tuş takı- mı ile aynı chip'e bağlı olması). Rast- gele birkaç tuşa dokunduğunuzda gö- receksiniz ki küçük dörtgenimiz çılgın gibi oraya buraya zıplamakta. Benzer şekilde bilgisayar direkt mod'dayken LIĞGHTPEN'i takılı vaziyette ekran üzerinde gezdirirseniz ekrana bilu- mum saçmasapan karakterler çıka- caktır. VİC 20 kullanıcıları bu sorunla karşılaşmayacaklardır. Çünkü VIC nun LİĞGHTPEN'inizi çalıştırabilmesi gerekir. Buna rağmen program çalışmıyor- sa suçu devrede olabilecek küçük bir kısa devrede aramak gerekir. Şayet elektronikten pek anlamıyorsanız an- layan birine başvurmanız önerilir; bu- nun sizin probleminizin çözümünde faydalı olacağına inanıyorum. Parça listesinde tüm parçaların isimleri ve- rilmiştir. Fakat bu yazı içindeki tüm açıklama ve anlatımlar öğreticilikten çok elektronikten anlayan kimseler se- viyesindedir. Size tavsiyemiz şimdiden daha sorunlar çıkmadan böyle birini bulup yardım istemenizdir. Yoksa işi iyice çorba edip ortalığa zarar verir, geri dönülmeyecek yerlere gelebilirsi- nız. Gelelim devreye: NE555 tipinde bir IC (Integrated Circuit & Entegre dev- re) içermekte. NE555 devremizde mo- noflop görevi yapmakta. Monoflop'- un 2 numaralı bacağına kısa bir ne- gatif impuls geldiğinde, monoflop kı- sa bir süre çalışma durumunda kalır ve hemen peşinden (pasif) duruma ge- çer. 2 numaralı bacağa (trigger baca- L ’GHTI EN SKD ! Ş O MA 10kal y aF CONTROL-PORT rk NE 555 PİN 6 (LHTPEN; 3 KÖLLEKTÖR O BC 23gc | EMİTER FN 8 (GND) ; BASKILI DEVRE O FOTOTRANSİSTÖR . İ z JOYSTİK GİRİŞİ “LIĞGHTPEN DEMO” adlı bir prog- ram yazdım. Joystick Demo program- larına oldukça benzeyen bu program LIGHTPEN vasıtasıyla ekrana nok- talar basmakta. LIGHTPEN'i ekra- nın neresine götürürseniz o koordinat- ta noktalar oluşmakta. Böylece doğ- rudan (dolaysız olarak) ekran sizin bil- gi giriş aracı oluyor ve doğrudan o'- 20'de tuş takımı ve Lighpen ayrı ka- nallarda çalışmaktadır. Şayet ilk çıkan dörtgeni hareket et- tiremiyorsanız bunun birçok nedeni olabilir: Programı doğru yazmış ve LIĞHTPEN'i kusursuz monte etmiş olsanız bile ekrandan LIGHTPEN'i- mize yeterli ışık gelmiyor olabilir. Ek- ranınızın parlaklık ayarını arttırın; bu- Bına) gelecek darbeleri demin değin- diğimiz fototransistör sağlar. Elektron ışını ekranda fototransistör'ün bulun- duğu pozisyondan geçerken fototran- 28 Commodore ———
