25 Aralık 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

Bunun yanısıra, oyundaki güldü- rü yanı bir hayli arttırılmış. Özellik- le Muhtar -Ekmel Hürol- ve Bekçi -Ertan Savaşçı-'nın oyundan çok ay- rılıp güldürüyü abarttıkları bir ger- çek. Bu yüzden insan, zaman zaman, bir sahnede iki oyun seyrediyormuş duygusuna kapılıyor. Fadime Nine -Beyhan Hürol-'nin bir hayli genç- leştiği bu ikinci versiyon "İsyancı- lar'da Bekir Şimşek -Ziya Demi- rel, hem yaşını, hem gerçekten mü- kemmel kompozisyonunu korumuş. Yalın Tolga, "İsyancılar"a yeni bir Garip Ali kazandırmış. OYUNLAR "Krallar da ölür". Yazan: Eu- gene lonesco. Çeviren: S8. Sa- mi Uysal Bülent Günkut Sah- neye koyan Hüseyin Kemal Şürm en. ye Istanbul hir. Tiyatro (Eugepe lonesco, Batı toplumu- nun "dar çevre" yazarıdır. En be- lirgin özeliği yalnız kendini düşün- mek olan bu dar çevrede gerçek so- runlar yerine bireyin özentilerine ve zaman içinde. sınırsız olmayan dertlerine eğildiği oranda güç kaza- nacağını bilmektedir. Ama işlek ze- kâsıyla ele aldığı toplum kesiminin gülünç, saçma, akla aykırı yanlarını AKİS "KRALLAR DA ÖLÜR" Yorum yanlış olunca... da görmekte, bu yüzden de keskin bir eleştirici, sert bir taşlamacı ol- maktadır "Krallar da ölür" de bir taşlama oyunudur. İnsanın bencilliğini, ken- dini butun dünyadan üstün tutma- sını ve bu yüzden de ölümü birtür- lü kabul etmek istememesini anlat- maktadır. Ama lonesco'nun öbür o- yunlarında bulunan neşe, hafiflik, olaylara dışardan bakmanın verdi- ği yabancılaşma, bu oyunda yoktur. lonesco, ölmek üzere olan bir insa- nıp kıvranışını gösterip düşüncele- rini, duygularını yansıtmakta, ama hiç bir zaman onunla alay etme mektedir. Oysa lonesco'nun en ö- nemli özelliklerinden biri de, her şeyi alaya alabilmesi, her olaya ter- sinden bakabilmesidir. Şaçma, ay- kırı gibi görünen diyaloglarını as- lında sapasağlam bir mantıkla ku- rup, yoğun bir anlatım gerçekleştir- meyi bir replikle eksiksiz bir eleş- tirme yapmayı başarmasıdır. "Kral- lar da ölür"de seyirci Karisini, nerdeyse ciddi, normal bir dram. hattâ özenti bir trajedi yazarı ol rak çıkıyor. Reji ve oyun I onesconun oyunlarında reji NX b nış sonucu ingrulmaz öl Sisa kiç 1 Ma İMA O İma pılıp yikiliverir. Nitekim, İstanbul Şehir Tiyatrosu'ndaki gösteri de ay- nı kazaya uğramaktan kurtulama- IONESCO ÖLDÜ YAŞASIN IONESCO! dar getirdiği üslubun ve anlayışın tam karşısında olan bir yazarı şah- neye koymaya, üstelik de oynama- ya kalkışmakla bütün cıkış yollarını baştan tıkamış.Aynı şaşkınlığı bü- tün oyuncularda görmek mümkün- Söylediklerine birtürlü akıl erdire- memenin rahatsızlığı içinde tekle- m kekeleyen, yanlış yurgulayan- a H. Kemal Gürmen tek keli ri şahnei de ne acağını bile- eyer insanların “sıkıcı. ezber eriyle birlikte oyun da bitiyor. S. GÜNAY AKARSU 31