13 Mayıs 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

DÜNYADA OLUP BİTENLER İngiltere Postacı kapıyı iki defa çalar Bunda altı yılı aşkın bir süre ön- ce, 1961 Ekiminde, İngiltere Or- tak Pazarın kapısını çaldığı zaman, kimse bunun büyük bir hayal kırık- lığıyla sonuçlanacağını mke sa İngilterenin Ortak Pazara gir- mesini Birleşik oAmerikanın Avru- payı bir kere daha kendi egemenli- ği altına koyabilmek İçin oynadığı bir oyun olarak değerlendiren Fran- sız Devlet Başkanı General De Ga- ulle, 1963 Ocağında, bu kapıyı hiç de nazik olmayan bir biçimde İn- gilterenin suratına (o kapayıvermiş- tir. Ancak, ingiliz ekonomisinin ve endüstrisinin bugün içinde bulun- duğu güçlükler o kadar önemlidir ki, kendisini işbaşına getiren genel seçimlerden önce yayınladığı bildi- rilerde Ortak Pazar karşısında pek dikkatli görünen İşçi hükümet, bu güçlükleri (o çözebilmek için başka hiçbir çıkar yol görmediğinden, şimdi aynı kapıyı ikinci defa çal- mak zorunluğunu duymuştur. Başbakan Wilson, başarısı gene General De Gaulle'ün tutumuna bağlı olan bu kararı vermeden ön- ce uzun bir zemin yoklaması döne- mi geçirmiştir. İngiliz yöneticileri, geçtiğimiz aylar içinde Ortak Pazar ülkelerinin başkentlerini dolaşmış- lar ve 6'ların bu konuda ne düşün-, düğünü öğrenmeye ( çalışmışlardır. lında, General De Gaulle'ün ne düşündüğünü bilmeden, Ortak Paza- rın öteki üyeleri, Wilson ve arkadaş- larına hiçbir kesin söz verecek du- rumda değillerdi. Nitekim, vere- memişlerdir de... General De Gaul le ise Wilson'la yaptığı görüşmede bu konuda kendisini bağlamamaya özel bir dikkat göstermiştir. Ancak, bütün bu konuşmalar sonunda Wil- son'un İngilterenin bu defa bundan dört yıl öncesine göre daha şanslı olduğu kararını verdiği anlaşılıyor. Gerçekten, bazı tarafsız çevrelere göre, General De Gaulle şu sırada Ingilterenin Ortak Pazara girişini belki geciktirebilecek (o kudrettedir ama, önleyebilecek kudrette değil- dir. Çünkü bu defa Ortak Pazarın öteki üyelerinin ve fransız kamuo- yunun General üzerindeki baskısı eskisinden çok daha fazla olacaktır. General De Gaulle, bundan dört yıl önce, fransızların gözünde, kanlı Cezayir savaşını sona erdiren ve Fransaya siyasal istikrar getiren İi- 13 Mayıs 1967 Harold Wilson De Gaulle... derdi. Oysa bugün, 1958 yılında ik- tidara geldiğinden buyana Fransa- da ilk defa şiddetli bir muhalefetle karşı karşıyadır. öte yandan Fransa- De Gaulle ..evet derse.. nın Ortak Pazar içindeki dostları da, İngiltere bu Pazara katılacak o- lursa, De Gaulle'ün karşısında den- geyi daha rahatlıkla kurabilecekle- ri kanısındadırlar. İngiliz hükümeti. Ortak Pazar başkentlerini dolaştıktan sonra bir de Avrupa Serbest Ticaret Ortak- lığı -EFTA- içindeki dostlarının dü- şüncesini öğrenmek istemiştir. Bi- lindiği gibi, bu Ortaklık 1957 yılın- da İngilterenin öncülüğüyle ve Or- tak Pazara karşı kurulmuşta. EFTA üyelerinden Avusturya, Norveç ve Danimarka da şimdi Avrupa Ekono- mik Topluluğuna katılmak isteğin- de oldukları için İngilterenin iste- ğini anlayışla karşılamışlardır. Fa- kat İsveç, Portekiz ve özellikle İs- viçre, Ortak Pazara girmeyi düşün- medikleri için, buna katılacak bir İngilterenin kendi üretimlerine kar- şı yeniden gümrük duvarları yük- selteceğini düşünerek, durumu hiç beğenmemişlerdir. Fakat İngiltere bir kere kesin kararını verdikten sonra, onlara, bu yeni duruma ken- dilerini alıştırmaktan başka yapa- cak hiçbir şey düşmemektedir. Yayladan gelen sesler (General De Gaulle'ün ancak bu a- yın sonunda Roma Andlaşması- nın onuncu yıldönümünü kutlamak için toplanacak 6lar zirve konfe- ransında açıkça anlaşılacak niyeti bir tarafa bırakılacak olursa, şim- dilik, İngilterenin Ortak Pazara ka- tılması konusunda çıkan çatlak seslerin en kuvvetlisi (o bizzat Wi- son'un partisinden, İşçi Partisinin yaylacılarından gelmektedir. Nitekim, Başbakan Wilson'un karan açıklanır açıklanmaz, İşçi Partisinin sol kanadına mensup 74 milletvekili, hükümetin Avrupa Or- tak Pazarına tam üyelik müracaatı- HERKES OKUYOR 19