21 Ağustos 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

İnönü evinde Erkin ile Müdavele-i efkâr Johnson'un teşebbüsü, hele Krutçef sesini yükseltince tam bir fiyasko ha- line geliverdi. Hatta Türkiyede bir endişe bile belirdi : Acaba Krutçef Johnson'un mesajı- nı Amerikadaki casusları vasıtasıyla el altondan haber alıp NATO'ya bir teşhis koyduktan sonra mı (o meşhur Sovyet Bildirisini yayınlatmıştı?. Perhiz ve lahana turşusu Türkiyede bir iyi niyetli teşebbüsler beklenirken ve bunun yerine John- son'un mesajı gelmişken, haftanın son- larında, Pazar günü Rusyanın ünlü Tass ajansı hiç umulmadık bir açıkla- mada bulundu. Açıklama Krutçefin Makariosa gönderdiği cevabı mesajla ilgiliydi ve Rusyanın, Kıbrısa yardım için müzakerelere başlamaya hazır ol- duğu bildiriliyordu. Haber, başta Türkiye olmak üzere bütün dünya memleketlerinde ve özel- likle NATO üyesi devletler üzerinde adeta bir soğuk duş tesiri yaptı. Daha bir kaç gün önce Türk Başbakanı İs- met İnönüye gönderdiği mesajda son derece yumuşak bir üslüp kullanan ve taraflara itidal tavsiye eden Krutçef - ten böylesine bir çıkış doğrusu hiç bek- lenmiyordu.. Ancak bildiri dikkatle o- kunduğunda ve kelimelere gerekli de- ger verildiğinde Ankaradaki tefsir. A- tina ve Lefkaş'adakinden farklı oldu esajın özellikle finali hayli ilgi çe- kicidir. Bu kısımda aynen şöyle denil- mektedir : "Kıbrıs Hükümeti ve Cumhurbaş- kanı Makariosun şahsi talebine ceva- ben: Eğer Kıbrıs Cumhuriyeti toprak- lan bir silâhlı yabancı istilasına uğ- rarsa. Sovyet Rusya bu silâhlı istilâya Kıbrıs Cumhuriyetini ve onun bağım- sızlık ve egemenliğini okorumak üze- re yardım edeceğini, bu hususta he- men müzakerelere bl” hazır ol- duğunu beyan eder. Burada dikkat edilmesi gereken husus. Krutçefin "silâhlı bir ( istilâ" dan bahsetmesi ve ancak bu takdirde Kıbrısa yardım edileceğini bildirmiş ol- masıdır. Oysa Türkiyenin bundan ön- ceki müdahalesi hiç bir şekilde o bir Kulağa Küpe Ticaretin Keyiflisi Bu Kıbrıs işinde en kârlı kim- dir, bilir misiniz ? Mısırın keyfi, bir gıcır, Bakınız neden : Makariosa, ne kadar eski silâhı varsa satı- bunlarla türklere Bizim Jetler bir gidiyor, bunları toz ediyor. Şimdi Makarios ne yapacak? Nasırdan eski silâhları gene a- lacak, bunlarla o türklere karşı gene yığınak yapacak, bizim jetler gene gidip bunları tos e- decek. Ondan sonra, r baştan! Tevekkeli değil, nüslü- man Nasır hristiy papasın sakalımı o sıvazlayıp "Sen hi korkma, arkanda ben varım" demiş. Adamınki ne siyaset, ne ti- oaret- Adam Con Ahmedin dev- ri daim makinesini keşfetmiş de kimse farkında değil. KIBRIS OLAYLARI “istilâ teşebbüsü" olarak © vasıflandı- rılamaz ve gerektiği takdirde bundan sonraki müdahaleleri de herhalde bir istilâ amacım gütmeyecektir. Ortada üç devletin, Türkiye, İngiltere ve Yu- nanistanın imzaları bulunan bir ga- ranti Anlaşması mevcuttur. Türkiye, bunun kendisine tanıdığı hakka daya- narak, sınırlı bir zabıta müdahalesin- de bulunmuştur. Krutçefin bu arada unuttuğu, ya da hatırlamak istemedi- gi husus Kıbrısın bu garanti o Anlaş- malarıyla vücut bulduğu, hukuki da- yanağının bu anlaşmalar olduğudur. Kıbrıs oCumhuriyetinin o bağımsızlığı da ancak bu anlaşmalar çerçevesinde söz konusudur. Ayrıcı a Krutçef "her türlü silahlı tecavüz" den değil de sadece "silâhlı bir yabancı istilâ" dan bahsetmiştir. Bu sebeple akla Rusyanın da bu sihir- li müdahale hakkını makül karşıladığı gelebilir. Türkiyedeki dış politika çev- relerinde bu ifade şeklinin daha çok bir diplomatik kelime oyunu olduğu ileri sürülmekte ve böylece Rus Başba- kanının kendisine zikzaklar oçizebile- ceği boş bir saha ayırdığı söylenmek- tedir.. Körün istediği bir göz Kıbrıs meselesi, Krutçefin NATO çökertmek için aradığı ideal fırsat- tır. Rusya bu fırsatı kaçırmayarak bü- tün ağırlığı ile meselenin içine girmiş bulunmaktadır. Böylece Krutçef bir yandan anlaşmanın güney-doğu kana- dım felce uğratacağını, öte yandan da Akdenizin ortasında komünist bloka ye- ni bir üye kazandıracağını (o hesapla- maktadır. Bu hesaplar ilk bakışta biraz ha* yal mahsulü olarak görünmekteyse de meselenin üzerine dikkatle eğilindiği takdirde pek de yanlış olmadığı kolay- ca görülebilir. Zira Makarios gizliden gizliye de olsa Enosise karşı artık bir allerji duymakta ve bunca yıl Cum- hurbaşkanlığı yaptıktan sonra o basit bir eyalet valisi olmak kendisine pek cazip görünmemektedir. Makarios Eno- sisi ,asıl Yunanistanda gözü olduğun- dan, Atinada iktidar istediğinden des- teklemiştir. Ama şimdi, bu hayaller bit- miştir. Bu bakımdan bağımsız o bir Kıbrıs Cumhuriyetini amaç (edinen Sovyet yardımına dört elle sarılmış, bu yardımı elde etmek için Kıbrıs Ko- münist Partisi. Genel Sekreteri Lefkoşe Milletvekili (OEzekias oPapayuannu'yu Moskovaya göndermiştir. Bu konuda Makarios Kremlin ile tam bir mutabakat halindedir Rusya Enosis veya taksim gibi hal çareleri- ne tamamen karşıdır. Krutçef bağım- sız bir Kıbrıs devletinden dem vur- makta ve çok iyi bilmektedir ki Ma- karios, Enosisçi Yunanistan ya da tak- AKİS/11