17 Temmuz 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 9

XURTTA OLUP BİTENLERE içinde gerek “işçi ve gerekse işveren çevrelerince sevilen bir Bakanın ara- bulucu 'tâyinidir. Tabii bu arada taraf- Jarın görüşlerinin sert köşelerini yu- muşatmaları, masa'başına biraz daba anlayışlı oturmaları gerekmektedir. Dediğim dedik., TE ük ürkiye Petrolleri A:.0. ile Sendika temsilcileri arasındaki toplu sözleş- ma görüşmeleri 1 Şubatta (başladı. Önceleri her iki taraf ta anlayışlı dav- ranıyor, maddeler, hemen hiç münaka- gasız. kabul ediliyordu. Ancak ücret ayarlaması ile ilgili maddelere gelin- ce, görüşmeler birden sertleşti. Sen dika, asgari ücretin 20 lira üzerinden tesbitini istiyor, işveren Türkiye Pet bu miktarı çok bularak, bu seviyede bir asgari icretin bölgedeki lardı. Görüşmeler böylece son derece elektrikli bir hava içinde döri ay de- vam etti. Nihayet beş konu üzerinde bir türlü anlaşmaya varamayan taraf” lar, bu konuları kapsiyan maddeleri uzlaştırma kuruluna götürmeye karar verdiler, Kanınnı unutanlar u (karar, sadece sendikanın değil, fakat her iki tarafın da greve gi- den yolda attıkları ilk adımı teşkil etti, Profesör Bahri Savcının başkanlı- Zında, Nejat Erdel ve Profesör Muam- mer Aksoydan mütesekkil Uzlaştırma Kurulu calısmalarına ancak Haziran ayında baslayabildi. 24 gün devam eden görüşmelerden sonra anlaşmaz- lık konusu olan maddeler birer hal cw “ İhsan Topaloğlu konuşuyor Sezarın hakkı Sezara #osyal dengeyi bozacağını ileri sürü- yordu. Asgari ücretler meselesi çok geç meden diğer bazı maddelerin görüşül mwesinde de tesirini gösterdi. Meselâ şirket, is değerlendirmesine “dayanan yeni bir ücret sistemi kabul etmişti. Asgari ücrötlerin 20 lira olarak' tesbi- ti, personelin bu yeni sisteme intibak ettirilmesi halinde Türkiye Petrolleri A.0. na ağır bir mali küller yükleye- cekti” Ayrıca bir diğer ihtilaf konusu da -<echelle mobile» diye adlandırılan geçim indekslerine göre ücret ayarla” ması: sistemi İle ilgili olarak ortaya çıktı. Öte yandan munzam 8osyal yar- dımlar, toplu sözleşmenin kapsam mad desi; yürürlük. tarihi üzerinde her iki taraf ta direniyor, görüşlerinden en küçük bir fedakârlıkta o bulunmuyor” AKİS/10 resine bağlanarak . taraflara bildirildi. Gerek işveren Türkiye Petrolleri ve ge rekse işçiler için en önemli meseleyi teşkil eden asgari fcretler iki tarafın istekleri arasında ortalama bir rakam bulunarak 15 lira üzerinden tesbit edil. miş, Uzlaştırma Kurulu bunu, şirke- tin bilânçolarını ve kâr durutmunu iv- cöledikten sonra karara bağlamıştı. Bu. arada Bahri Savcı UNESCO haftası. miinasebetiyle doğuya, Nejat Erdel de İstanbula gittiler. Böylece kurul dağıldı. Oysa kanuna göre Uzlaş trma Kurulunun taraflara kararı bil dirmesini müteakip onlardan bu ka rarı kabul edip etmediklerini sorması ve Sonucu bir tutanakla tesbiti gereki yordu. Taraflar ancak bundan sonra greve, ya da lokavta gidebilirlerdi, Kararın tebliğinden sonra iki gün geçti. Türkiye Petrollerinden müspet veya: menfi hiçbir ses çıkmadı. Uzlaş- tırma Kurulunun da dağılması üzerine çaresiz kalan Türkiye Petrol İşçi Sen- dikaları Federasyonu Başkanı Mehmet . Kılıç, şirkete .bir mektup yazarak, Uzlaştırma Kurulu kararlarının kabul edilip edilmediğinin 1 Temmuza kadar kendisine bildirilmesini istedi. Aradan beş gün daha geçti ve şirketten gene ne bir ses ve ne bir nefes geldi. Kılıç bü kez telefona sararak Türkiye Pet rolleti Genel Müdürü İhsan 'Topaloğ- lunan aradı. Topaloğlu, hir gün daha mühlet istedi. Ertesi giinü ise gene te lefonla yaptıkları bir konuşinada Kr lıça, Uzlaştırma Kurulunca tesbit edilen 15 liralık asgari ücreti kabul et- mediklerini bildirdi. Jöylece iki taraf arasındaki köprti- ler tamamen atılmış oluyordu, Sendi- ka “grev kararı aldı ve durumu Türki- ye Petrollerine bildirdi. Sirket, buna Uzlaştırma Kuyulunun kanunen gerek- li tutanağı bazırlamamış olduğunu ve bu formalite tamamlanmadan yapıla- cak grevin kanunsuz sayılacağını ileri sürerek cevap verdi, Ve sonrası. 2 temmuz Çarsamba günü başlıyan grev, Batman ve cevresinde sem pati ile karşılandı. — Kasabanın aşcı dükkânlarına asilan «Grevcilere ser besttir» lerlmlarıma yanı sira, civar köylerden de yardımlar yağmaya bas ladı. Birkac giim icinde grove katılan iscilere 50 bin lirahk kavak, 35 fon Mmığday ve 200 dönüm arazi bağıslan- dı, Ceşitli sendikalardan maddi yar dımlar yapıldı. Bu yakın il&j greyei- terin morallerini bir hayli yükseltti. Nitekim Federasyon Baskanı Kile bu konu ile ilgili olara 4-—— Benim işçim soğan ekmek yer, bulgur çorbası içer. Ehh bunların hep- si de geldi. Bu maddi güçle bev daha bir yil dayanırım» demektelir. Buna karşılık Türkiye Petrolleri icin durum aynı değildir. Sirket her ge çen gün korkunç bir sekikle büyüyen ye ancak milyonlarla ifade edilen zn- rarı endişeyle izlemekte ve getek Hür kümet ve gerekse işçiler nezdinde te sebbiislerde bulunmaktadır. Ancak bu arada «tükürdüğünü yalamamak» psi- kolojisi icinde ileri sürülen bu teklif- leri, sendikacılar pek tatmin çedici bulmamaktadırlar, Meselâ 'Topaloğlu isci temsileilerine son olarak tekrar 12 ra asgari ficret teklif etmiş ve İşçi- lerin zamanla okuma yazma zibi bazı vasıflar edinmeleri halinde iicretleri- nin 15 liraya çıkamlacağını söylemis» tir. Ancak bu arada unutan husus isletmede 12 liranın altında yevmiye alan sadece 10 işcinin bulunduğu ve