17 Temmuz 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

Mİ Paris Pariste türk aktörleri (Gesen Haziran ayının başlarında türk aktörleri, dört yılık bir ara ile, ikinci defa Milletler Tıyatfosu sah nesinde göründüler, 1960 da ilk defa adim attıkları bu sahnede Sophokles' in “Kral Oidipus” u ile Orhan Asena rin “Hürrem Sultan"ını oynamışlardı. Bu sefer Shakespeare'in “On İkinci Gece” sini, oynadılar ve, bizim peşin hükümlü bazi bilgiçlerimiz ne derler se desinler, büyük bir ilgi uyandırdılar, Bu ilgi “Les Nouvelles Littğraires” ve ”Les Lettres Françalses” gibi dünya ca tanınmış sanat ve edebiyat gaZe- VW A-r RR © malarına borçluyuz Paris gibi dünyanın gözünü ayır- madığı bir sanat merkezinde, Shakes ae'in 400, doğum yılını kutlamak için tertiplenen milletlerarası 'bir prog- ramda tiyatromuza yer verilmiş Ol- ması bile önemli bır hadiseyken, bu hâdiseyi bir başarı haline o getirmeği başarmış olanları kötülemeğe . kalk- mak bizde, her alanda görülen bir davranışın, küçük çıkarlar ve mak- satlar uğruna Berçekleri (o çiğneyerek mili menfaatlerimizi ozedelemekten bile çekinmemenin sanat alanına da Sırâyet eden yeni bir örneğidir, Milletler, Tiyatrosu İsin olumsuz tarafını bırakarak Mil- Cüneyt Gökçer Sarah Bernhardt sahnesinde Sanatın dili yok mi? i telerinde gerçek birer övgü konusu i olmakta da gec #France-Soir”, ikmedi. "Le “La Crolx” Figaro”, gazetele- ! riyle "Figaro Littöraire”, “1 * Educati on Nationale” ve "L'Avant - Scöne” dergilerinde çıkan, temsillerimize ait yazı, resim Ve karikatürler tiyatromu zün, bu mevsim Milletler Tiyatrosu- nun Shakespeare'in 400, doğum yıldö- nümünü Kutlamak üzere tertiplediği programda yer almış olan alman, po- lonya, ingiliz, tunus ve italyan tiyat- Tolarından çoğuna nasib olmıyan müs i bet sonuçlar âldığını açıkca göster- mektedir, “Bu 'sonuçları, herşeyden ön ce, Devlet Tiyatrosu sanatçılarının Pa riste çök başarılı temsiller vermiş ol- AKİS/33 letler “Tiyatrosunu ve burada sanat çılarımız tarafından verilen “On 'İkin ci Gece” temsillerinin nası) hazırlan- âığını, nasıl verildiğini, fransız sanat Çevrelerinde ve basınında nasıl karşı- landığını anlatmıya çalışalım, Milletler Tiyatrosu, Fransız Dev leti “le Paris Belediyesinin verdiği öde neklerle işleyen Ve kazanç amacı güt miyen < bir sanat tesebbüsüdür, Bu yl 11, mevsimini tamamlamış Olan Milletler Tiyatrosu, tiyatro yoluyla milletleri biribirine yaklaştırmak, do- layısıyla barışa hizmet etmek gibi n Ve Milletlerarası Tiyatro Enstitüsünün güttükleri prensipleri de paylaşmaktadır. Bu teşekkül aynı çü saim dil engeli bakımından, ken dini <A tmak imkânlarını bulamıyan ketlerin tiyatrolarına, Panste, Kendi dilleriyle oynamak ve sanat var lıklarını göstermek fırsatını vermek- tedir, Sahnesine çıkan yabancı töp- lulukların oynadıkları oyunların fran- sızca çevirileri, tiyatroda (kurulmuş bir stüdyodan, kulaklıklar vasıtasıyla, isteyen seyircilere (o duyurulabilmekte dir, Tiyatromuzun verdiği temsiller de, 1960'da olduğu gibi, bu şekilde türkçe bilmiyen seyircilere (o duyurulmuşt 1954 'den bu yana Milletler Tiyata rosu sahnesinde 51 milletin tiyatrosu 163 çeşitli toplulukla temsil edilmiş, bu topluluklar on yılda 1005 temsil vermiş, bu temsillerde 193 tiyatro pi- yesi, 45 opera, 70 bale, 32 geleneksel oyun Ve 15 çeşitli gösteri - resital, show, kukla gibi - oynanmıştır.. ya tiyatrolarının bir çeşit yeri” olmakla kalmamış, “Milletlerara sı Eleştirmeciler Birliği”, “Milletler- arası Tiyatro Teknisyenleri Birliği”, “Milletler Tiyatrosu Klübü”, “Mübade leler için Milletlerarası Genç Eleştir- meciler Birliği” ve “Milletler Tiyatro- su Üniversitesi” gibi çeşitli sanat te- şekküllerinin de kendi bünyesi için- de kurulup çalışmasına önayak Ol- muştur, “On İkinci Gece” temsilleri Devlet Tiyatrosu Shakespeare pTog- ramına katılmıya Milletler 'Tiyat- rosu tarafından dâvet edilmiştir, Mil letler Tiyatrosu idaresini bu dâveti yap mağa yönelten, hiç şüphesiz, aynı top luluğun, aynı sahnede, 1969 Haziranın da verdiği “Kral Oldipus” ve “Hürrem Sultan” e yarattığı müs- bet kanaat olmuştu Devlet döküme bu dâveta önce yalnız bir Shakespeare oyunuyla de- gil aynı zamanda bir türk oyunuyla da icabet etmeği düşünmüş Ve Par'se Refik Erduranın “Cengiz Hanın Bisik leti” komedisini de götürmeği tasarla mıştı Ama bu komedinin fransızca çe virisinin henüz yapılmamış olması, iyi bir çevirinin pek kısa zamanda yap- tırılmasının da güclükleri dikkate el narak bundan vazgeçilmiş ve Shakes- peare programına katılmakla yetinil mesi uygun #örülmüştür, Parise gitme kararı verilince ha- zırlıklara daha Mayıs başlarında giri rilmiş ve temsillerin verileceği Sarah Bemhardt Tiyatrosunun fuvayyesin- de Devlet Tiyatrosunun başka Shak»s paare temsillerin«a ait Yotoğraflarla çe si tivatro salonlarını gösteren fotoğ raflardan bir sergi açılması ve seyirci lerden biwik bir imeminin Paristeki tikler olacağı düsünülerek da An- “Yoline Cnsanr” temeileri münasebetiyle hazırlanmış olan Sha kavala