26 Haziran 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 9

Televizyondaki yorumcu bu o soruya kesin olarak cevaplandırmanın o çok güç olduğunu söylüyordu. Zaten Baş kan Johnson da bunu bildiği için -or- taya hiçbir belirli çözüm yolu atma- mış, önce türk ve yunan başbakanla- rını' dinlemek, sonra da bunlar ara- sında ikili bir karşılaşma hazırlamak istemişti. Gerçi bu karşılaşma Oo öyle bugünden yarma olacak iş değildi a- ma, Washington görüşmeleri buna hiç değilse bir ilk adım olabilirdi. söylenemezdi. Bilindiği gibi, . Başkan jonhson Pazartesi ve Salı günleri İs- met İnönü ile görüştükten sonra, Çar şamba ve Perşembe günleri de Yuna nistan Başbakanı Papandreu ile ko- nuşacaktı. Türkiye ile Yunanistan ara sında bir anlaşma zemini bulunup bulunamayacağı, iki başbakanı bir ara ya getirmekten bir fayda umulup u- mulmayacagı ancak bu konuşmadan sonra belli olacaktı. Ancak şimdiden bir nokta keşin olarak söylenebilirdi; Türkiye Başbakanı Amerikaya (o çok, kararlı gelmişti, bu bakımdan savun- duğu görüşleri değiştirmesi (o beklene- mezdi. Türkiye şimdiye kadar türk- yunan dostluğunu korumak. Kıbrıs an Taşmazlığını silâhlı bir çatışmaya ka- dar götürmemek için büyük fedakâr- lıklar yapmıştı. Eğer Yunanistan kom şusuyla (oyeniden dostluk kurmak ve Kıbrıs yüzünden savaş çıktığım gör- memek, istiyorsa, buyursun, fedakâr- lık sırası kendisinindi "Gerçekten, geçen Pazar sular ka- rarmadan Lansley hava alanına inen İsmet İnönü. o geceyi geçirmek Üzere gittiği Willilamsburg kasabasında ken disiyle görüşen bir AKİS yazarına bu konuda hiçbir, tereddüde yer vermeye cek şekilde konuştu ve "buraya taviz vermek için değil görüşümüzü, an- latmak için geldim" dedi. Acaba Baş- kan Johnson'la yapacağı görüşmeler- den olumlu bir sonuç alınabilecek miy di İnönü bu soruyu kayıtlı bir iyim- serlikle cevaplandırdı. n önemli amaç, Kıbrıs için bir çıkar yol bulunsun bu lunmasın türk - amerikan müna- sebetlerinin korunmasını saklamaktı. Çünki işin doğrusunu söylemek ge- rekirse, bu münasebetlerin son gün- lerde hiç de iç açıcı olmadığı aşikâr- dı. gerçeği amerikalılar da artık kavramış olmalılar ki İnönünün tün Amerika gezisi boyunca Türkiye YURTTA OLUP BİTENLER İnönü ve eşi Johnson'un özel uçağında İlk Adım Başbakanına olağanüstü bir ağırlama gösterisinde bulundular. Doğrusu, İ- nönüye Beyaz Sarayın bahçesinde ya- pılan karşılama töreni bile başlıbaşı- na görülecek birşeydi. İnönü ve bera- berindekiler. Pazar gecesini Williams burg'un ünlü Ullen-Bryd malikanesin- de geçirdikten sonra Pazartesi sabahı kasabada bir atlı araba gezisi yaptılar ve ondan sonra helikopterlere bindiri- lip Beyaz Sarayın arkasındaki geniş yeşil alana indirildiler. Bay ve Bayan Johnson, İnönü ile eşini Beyaz Sara- yın avlusunda karşıladılar. Johnson' ların yanında Dışişleri Bakanı Dean Rusk ile eşi ve Dışişleri Bakap Yar dımcısı George Ball vardı Ball, Kıb rıs anlaşmazlığı çıktıktan sonra An- karaya iki defa gelip gittiği için İnö nünün dostluğunu ve sevgisini kazan makla öğündüğünü kimseden saklamı- yor ve yanında duran Phillips Talbot'a Ankara izlenimlerini anlatıyordu. Adil bir barış Beyaz Sarayın güneyindeki yeşil (o a- lan düzenlenen karşılama tö- reninin en dikkati çeken tarafı John- son'la İnönünün yaptıkları karşılıklı konuşmalardı Gerçi bu konuşmalar sı- rasında hiçbiri (o Kibrisin adını açık- tan açığa anmadı ama. kullandıkları her cümleden, kafalarının arkasında bu anlaşmazlığın yattağı belliydi. John son, yaptığı konuşmada, görüşmele- rin herkesi üzen anlaşmazlığa bir çözüm yolu bulunmasına yardımcı ol- masını diledikten sonra, İnönüyü şim diye kadar iki kere görmek fırsatını bulduğunu söyledi ve Birleşik Ame- rikanın Türkiyenin yalnız iyi bir dostu değil, müttefiği ve ortağı oldu- gunu belirtti. Buna karşılık İnönü de, kendisine yapılan muhteşem karşıla- ma törenine teşekkür etti ve Türkiye ile Amerika arasındaki dostluğun ge- çici menfaatlere değil, fakat ortak ideallere dayandığını belirtti.' Bun- dan sonra Kıbrıs meselesine değinen İnönü şöyle dedi Eğer ziyaretim, dünyanın bi- ze ait bölgesini tehlikeye sokan me- selenin çözülmesine ee Yl faydalı olacaktır. Türkiye inan maktadır. Fakat adaletsizliğe “dayanan bir barış, uzun Ömürlü olamaz İnönünün boyu, Töbnsola ayarlanan mikrofona yetişmediği hemen oracıkta bulunan bir tabure il zerine çıkarak söylediği bu sözler, tö rende bulunan herkesin tasvibini ka zandı. Beyaz Sarayın bahçesinde (yapı lan bu törenden sonra. Johnson'la, İ- nönü kolkola girerek derhal (o Başka- nın çalışma odasına çekildiler ve gör rüşmelere başladılar. o Johnson, İnö nüye, ilk olarak yolculuğun nasıl geç tiğini sordu İnönü çok rahat bir yol culuk yaptığını söyledi. Hattâ, Atlan tik üzerinde uçarken iki defa yatıp dinlenmiş, çalışmasına ara vererek e- şine Amerikayı anlatmıştı. Bayan İnö- nü şimdiye kadar eşiyle birlikte bir- çok kere yurt dışına çıkmıştı ama bu ilk Amerika yolculuğuydu. İnönünün Bayan İnönüye Amerika hakkında AKİS/9