21 Mart 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

Georges Clemenceau gissiyatının a birleşip size karşı dikilmesini de önley: a. İtalyanlar Yakın Doğuda doğrudan doğruya ingiliz- lerle değil de, emperyalist o ingiliz planlarının tatbikçisi olarak ilân ettikleri yunanlılarla uğraşmaktadırlar ve yu- nanlılar aleyhindeki kampanyalarına (o fransızlar ilgi gös- termektedirler. İngilizler bu konuda en ziyade, Parisin iki kuvvetli ve şöhretli gazetesinden, Le Temps ile Le Matin'den şi- kâyetçidirler. Bunları, âdeta açıkça italyanların sözcüsü diye görmektedirler. (o 21 Mayıstaki meşhur toplantıda Lloyd George'un, Clemenceau'nun çıkışına kargı verdiği cevap şudur: — M. Clemenceau, Küçük Asyada Fransanın, iktisa- di menfaatler bakımından birinci mevkii işgal ettiğini söylüyor. Fransız umumi efkârının Anadoluyu istediğini veya Anadolunun kendisine verilmemesi karşısında hay- rete düştüğünü pek tahmin etmiyorum. Bu konuda sa- dece Le Temps'da bir tek makale okudum ki o da Kal- yaya yapılması gereken tavizlerden bahsediyordu ve bu itibarla italyan propagandasının bir parçasıydı !" İngiliz Başbakanının Le Matin hakkındaki hükmü daha da sert ve kesindir : — Ben Le Dial, , İtalyanların ne istediklerini 60ğ- renmek için okuyorum Bu durumdan Ginesi da aslında memnun de- ğildir ve fransız gazetelerinin parayla italyan propagan- dası yapmaları onun da canını sıkmaktadır. Bir yandan Amerika, İngiltere, Fransa ve diğer yandan İtalya ara- sındaki anlaşmazlıkların bahis konusu edildiği bir top- lantıda şöyle bir görüşme olmuştur : “Başkan Wilson: Eğer İtalyanlar görüşlerini yarın umumi efkâra açıklar- larsa ilk salvoyu yapmakta Onları yalnız bırakmam-. Clemenceau: Bu konuda varın bizim basınımızda mutla- ka makaleler okursunuz. Fakat bunlar fransız görüşünü temsil etmeyeceklerdir, bunu size temin ederim." Daha sonra, italyan basınında İngiltere ve Fransa aleyhinde şiddetli bir hücum çıktığında Clemenceau şun- ları söylemiştir: '— Fransa Büyük Elçisi durumu M. Nitti nezdinde protesto etti. M. Nitti'nin söylediği, basım kontrol altın- da tutamayacağı oldu. İtalya dışındaki basın üzerindeki AKİS 16/18 kontrolü bu kadar büyük olan M. Nitti'nin İtalyan ba- sınını kontrol altında tutamayacağını söylemesi çok ga- riptir." İşte, Venizelosun kendi propaganda makinesini hare- kete geçirdiği sırada İngiliz ve fransız basınının hali. Pa- rayı verenin düdüğü çaldırdığı bu pazarlarda Yunanis- tan Başbakanının genç ekibi memleketleri lehinde bir ha- vayı yaratmak için akla gelebilecek bütün vasıtaları Kul- landı ve netice almasını bildi. Yunanlılar kolları sıvıyor yunanlılar, meşhur ekiplerini kurduktan sonra İngilte- rede belli başlı dört gündelik gazeteyi ellerine geçir- diler: The Times, The Mancliester Guardian ve The Moming Post ile The Westminster Gazette. Bunların ös. ikisine tesir ettiler, ama son ikisine kumanda ettiler. Bu- na mukabil yunanlılar ilci gazeteden şikâyetçiydiler : The Globe ve The Daily Chronicle. The Globe türkleri, öteki ise bulgaları tutuyordu. O tarihlerde Times hükümet gazetesi değildi Gaze- tenin sahibi Northcliffe, harp yılları içinde Lloyd Geor- ge'u hararetle savunmuş, ama. 1919'da Başbakanın koyu bir düşmanı olmuştu. Times Lloyd George'u, takip ettiği politikayla İngiltereyi bolşevizme sürüklemekle suçluyor- du. Buna mukabil Manchester Guardian Başbakanı tu- tuyordu. O kadar ki Lloyd George Pariste Başkan Wilson'a Manchester Guardian'ı okutturur ve bu suretle onu kendi dış politikasına ısındırmaya çalışırdı. Dört t gazete içinde Times, yunanlıların en az tasir- edebildikleri "yunan dostu gazete" olmuştur. Gazete, mü- temadiyen yunan taraftarı bir hava taşımıştır ama, ta- rafsızlığını korumak veya öyle görünmek için zaman Za- man yunanlıları hiç memnun etmeyen, bazı neşriyatta da bulunmuştur. Yunanlılar-Times'da esaslı bir köprübaşı bulmuşlar- dır: Henry Wickham Steed. 7 Şubat 1919'a kadar gazete- nin dış politika yazarlığını yapan, ondan sonra umumi neşriyat müdürü görevine getirilen Steed ile Londradasi yunanlılar ve bilhassa Elçi Kaklamanos dostluk kurmuş- lardır. Yunanlılar bu dostluktan bilhassa, "Okuyucu Mektubu" adı altında bir takım yunan propagandasının Times'a girmesini sağlamak için faydalanmışlardır. 1919 Sonbaharında cereyan eden bir hadise yunan- lıların Times ile kurdukları münasebet hakkında bir fikir vermektedir. İngiliz gazetelerinde Okuyucu Mektuplarının büyük önemi vardır. Hem büyük önemi vardır, hem büyük tesi- ri.. Bunlar ciddi, iyi yazılmış ve ihtisas erbabının kalemin- den çıkmış bir takım makalelerdir. 1919 Sonbaharında Ti- mes'a türk dostu ingiliz milletvekili Aubrey Herbert bir mektup gönderdi ve bu mektup yayınlandı. Venisselosun Londradaki ekibi bütün gazeteleri gayet iyi taradığından tabii bunu gördü ve mukabelesiz kalmasını istemedi. O tarihlerde yunanlıların elinde, Sir Arthur Crosfield diye bir adam vardı. Bu adama, yunan dâvasını savunan Oku- yucu Mektupları yazdırtmaktaydılar. Sir Arthur Crosfied yunan propagandasının çok işine yaramıştır ve yunanlı- lar kendisine hayli menfaat sağlamışlardır. Sir Arthur Crosfield, Aubrey Herbert'e cevap olarak ve 1919'da Aydında türklerin yaptığı iddia olunan meza- limi anlatan bir Okuyucu Mektubu kaleme âldı ve bunu Times'a gönderdi. Fakat gazete, mektubu çok uzun bul- du ve kısaltması talebiyle yazarına iade etti. O zaman Sir Arthur Crosfield kısaltılmış mektubun Times'da yayın- lanması için Londradaki yunan elçisi Kaklamanosun ta- vassutunu rica etti. Kaklamanos hemen Steed'e bir mek-