5 Ekim 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

büyük kudret ve imkân sahibine mey- leder! İlyas Seçkin Ayaşlıdır ve oAnkara milletvekilidir. Koç da Ankaralıdır ve Ankaranın bazı nüfuzlu aileleriyle mü- nasebete sahiptir. Vehbi Koç, kendisin- de vehmettiği "Reddedilmez Adam" sı- fatının verdiği cesaretle ve büyük bir fütursuzlukla Bayındırlık Bakanı İlyas Seçkinden bir devlet ihalesinin şart- larını değiştirmesini talep etti. Bayın- dırlık Bakanı İlyas Seçkin buna pek şaştı. Peki, devlet ihalesinin şartlarım niçin değiştirecekti? Mesele Karayolları belirli vasıfta şuydu: için, 400 ane kamyon satın alınacaktı. Koç, bu kamyonların ken- disinden alınması- nı istiyordu. Ancak, elinde yüz kadar mevcut (oFord — Thames Trider kam yonları aranılan ev safi haiz değildi. E- ger şartname de- giştirilecek ve Ko- ça fırsat verilecek olursa Koç kamyon larını istenilen ev- safa getirecek, geri kalan üçyüz kam- yonu da temin ede- cek ve ihaleyi ka- zanacaktı, İlyas Seç kine, bu yüz kadar kamyonu (o devlete satmazsa "pek müş kil" durumda kala cağım anlattı, mü dahale istedi. Tabii, bu arada, kendisin- ce pek makül bir ok da resmi sebep ileri sürmekteydi Devlete ait mal ve hizmet satınal- malarının en büyüğünü yapan bir Ba- kanlığın başında bulunan ve koyduğu ciddi prensiplerle bu işi hiç bir sızıltıya meydan vermeden yapan İlyas Seçkin, ihaleden on gün Önce yapılan bu mü- dahale teklifini reddetti. "Vehbi Koçun hiç bir İhaleyi kaybetmeye razı olmayan bir ruhhaleti içine girmiş olmasının, İlyas Seçkince hiç bir önemi yoktu. Ba- kan, kamyonları kullanacak olan Kara Yollarının Genel Müdürü Tahsin Ön- alp ile Vehbi Koç ve ona refakat eden Koç müdürlerini makam odasında kar- gı karşıya getirdi. Tahsin Önalp Veh- bi Koçun ve takımının bütün iddiala- rım boşa çıkardı. Bakana "Eğer yazı- lı emir verirseniz, biz hiç ihalesiz Koç kamyonlarım alırız" dedi. İlyas Seçkinin o taraklarda hiç bir bezi yoktu. İhalenin şartları değiştiril- medi. Vehbi Koç hiddetli ve Bakana hem söylenerek, serzenişte bulu- narak, hem de "Ben bu kamyonları şimdi ne ii diye dert yana- rak Bayındırlık Bakanlığının kapısın- dan geri döndü. Sonradan Kara Yol- ları, ihalenin şartları içinde 400 tane Volvo kamyonu satın aldı. Vehbi Koç Perdenin arkasındaki adam Yağda ve balda eller yeni Koç, 400 tane kamyonu sata- madıktan bir süre sonra, bir başka ihalede, DDY'nın lokomotif ihalesin- de de kaybettiğini öğrenince bu işle- rin böyle yürümeyeceği inancına var- dı. Hakikaten, 'Vehbi Koçun işleri za- man zaman çok iyi yürümüştür. Bugün Başkentin taksilerinin sağ köşesinde bir süs gibi duran ve hiç bir işe yara- mayan, fakat Ankara şoförlerine iki- bin lira civarında bir paraya mal olan taksimetreler bunun bir delilidir. Koç yüklü bir parti Halda taksimetresi ge tirmiştir. Bunları satmak lâzımdır. Sat- YURTTA OLUP BİTENLER mak için de piyasa bulunması mektedir. Halbuki Başkent £ taksileri taksimetresizdir. Bunların o taksimet- relendirilmesi sağlanınca tanesinin he- diyesi 1850 lira olan Halda taksimet- releri kendiliğinden ve kolayca satı- lacaktır gerek- Nitekim, satılmıştır da.. Kuzey Batı Anadolu Elektrik oŞe- bekesi işi de bir başka verimli saha olmuştur. O konuda Koç, İhale şartla- rının değiştirilmemesinden —evet, de- giştirilmemesinden— yanadır. Kuzey Batı Elektrik Şebekesi için Amerikan Yardımından 31 milyon 500 bin do- lar (o sağlanmıştır. Bunun 25 milyon do larıyla | İstanbulun elektrik işi halledi- lecektir. Mevcut i- hale şartlarıyla te- sis ancak 1965 so- nunda tamamlana- bilecektir. | İhale- nin talibi, Tetico ad lı bir şirket vasıta- sıyla General Elect- ric'i temsil (oeden Vehbi Koçtur. An- cak bir başka ame- rikan şirketi, Wes- tingtouse son de- rece elverişli bir teklifi Etibanka yapmış, Elektrik E tüd idaresi obunu uygun görmüş, mü- essesenin teknik müşaviri Sa Roger Corparation firması teklifi o in- celeyip müsbet mü talea vermiş, fakat bizim alâkalılar i- hale şartlarının ta dil edilmesi (o husu sunda oamerikan- lar nezdinde gerek- li enerjiyi, nedense göstermeyi reddet- mişlerdir, Westingtouse Etibanka, elin de istenilen takate yakın takatte üç tür binin hazır durumda olduğunu bil- dirmiş, tesisin tam bir yıl önce biti- rileceği hususunda, cezai müeyyidelerin kabulü dahil, bütün garantileri miştir. Bu, elektrik durumu bilinen İstanbulun 1965 değil, 1964 senesinde rahatlaması ve devletin aşağı yukarı 50 Milyon lira kâr etmesi demektir. Ama ihalenin şartlarının değiştiril- mesi demek, GE firmasının şansının ki rılması da demektir. Nitekim şimdi, ge- rekli makamlar işe müdahele etmediği AKİS/11