13 Temmuz 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Tevfik Sağlam ilk tahsilini, ki- tabında pek güzel anlattığı gibi ma- halle mektebinde yaptı. Sonra So- gukçeşme Askeri Rüştiyesinde tahsili müteakip Çengelköy Tıbbiye İdadisinde üç yıl, Demirkapı Mektebi Tılbbiye-i Şahanesinde de altı yıl oku- du. 1903 yılında okulu bitirdiği za- man rütbesi doktor yüzbaşı idi. Bir yü stajyer olarak Gülhane Hasta- hanesinde çalışan Tevfik Sağlam 1905 yılında Süleyman Numanın yanında İç Hastalıkları Kliniği asistanı; yıl sonra da baş asistanı oldu. 1906 yılında ise Mektebi Tıbbıye-i Şaha- ne İç Hastalıkları muallim muavinli- ği konkurunu vererek akademik ka- riyere girdi. 1909 yılında Tıb fakül- tesi kurulduğu zaman Üçüncü İç Hastalıkları Kliniği lâboratuvar şef- liğine getirildi. 1912 den sonra Tevfik Sağlam'- ın hayatı tamamen cephelerde ve cep- ne hastahanelerinde geçmiştir. 1912 yılında patlıyan Balkan Harbinde Tevfik Sağlam Gartb Cephesine gön- derildi. 1914 yılında Birinci oCihan Savaşı başladığında Tevfik Sağlamın rütbesi binbaşı idi. savaşının devaımmca Kolordu ve Ordu Sıhhiye reisliklerinde ve cephelerinde bulundu. 1921 yılında Ankaradaki Büyük Mil- let Meclisi Hükümeti Tevfik Sağla- mı Milli Müdafaa Sıhhiye i Başkanlığına tayin etti. Sağlam, bu vazifeyi hemen kabul ederek İnebo- lu yoluyla Mustafa Kemal Kuvvetle- rine iltihak etti Tevfik Sağlam savaşlardan bas alıp akademik vazifeye ancak 1924 yılında dönebildi. 1926 yılında İç Has- talıkları (o Müderrisliğine (o getirilen Tevfik Sağlam bir yıl sonra ikinci defa Milli Müdafaa Sıhhiye Dairesi Başkanlığına tayin edildi ve rütbesi tuğgeneralliğe terfi (o ettirildi. Aynı yıl Tevfik Sağlam kendi arzusu ile Ordudan emekliye ayrıldı. Aynı sa- manda Tıb Fakültesi de kendisini müstafi saydı. Bundan sonra sadece hekimlik yapan Tevfik Sağlam Pa- şa 1929 yılında kurulan Etibba Oda- sı başkanlığına getirildi ve 1981 yı- lında ise Tıb Fakültesi İç Hastalıkla- rı Müderrisliğine ikinci defa seçildi. 1933 de Üniversitenin lağvı ve yeni Üniversite kurulması üzerine Tıb Fa- kültesi Dekanlığına ve Tıb Fakültesi İkinci Cerrahi Kliniği oOOrdinaryüs Profesörlüğüne getirildi. Ancak 1934 yılında bu kürsünün lâğvedilmesi ü- zerine Ord. Prof. Tevfik Sağlam tek- rar Üniversiteden ayrılmak mecburi- yetinde kaldı. Tevfik Sağlam Paşa 1942 yılına kadar muhtelif vazifeler- de bulunduktan sonra Üniversiteye tekrar döndü. İnönünün emri ile ku- rulan Tıb Fakültesi Üçüncü Dahili- ye Kliniği Direktörlüğüne getirildi. 1943 yılında da İstanbul Üniversitesi Rektörlüğüne seçildi ve tam üç yıl bu vazifede kaldı. 1949 yılında yeni teşekkül eden UNESCO Türkiye Milli Komisyonu başkanlığına getiri- len Tevfik Sağlam Paşa halen bu vazifesini başarıyla 00 Tevfik Sağlam ayrıca verem sava- şında büyük hizmetleri olan İstankail Verem Savaş Derneğinin 1937'den be- ri üyesidir. 1934 ile 1954 yılları ara- sında da bu derneğin o başkanlığını yapmıştır. 1950 yılında teşekkül e- den Ulusal Verem Savaşı Başkanı olmuştur- Tevfik Sağlam 1952 yılında yaşı 70 i ulduğu için ekliye (o sevke- dilmiş ve Üniversiteden bir daha dönmemek üzere ayrılmıştır. o Aynı yıl İstanbul Milletlerarası Verem Sa- vaşı Olgunlaşma Merkezi Direktör- lüğüne tâyin edilmiştir. Tevfik Sağ- lam Paşa 14 milletlerarası ve yerli tıbbi cemiyetin kurucusu ve üyesidir. Üç beynelmilel derneğin de halen yönetim kurulu üyesidir. Tevfik Sağ- lam Paşa, bir tanesi büyük bir şeref- le taşıdığı İstiklâl Madalyası olmak üzere, muhtelif hizmetlerinden ötürü 15 madalya ve nisan sahibidir. Üniversiteden emekliye ayrıldı- g&ından bugüne kadar durmadan ba- şında bulunduğu dernekler ve Verem Savaşı Olgunlaştırma Merkezinde ça- lışan Tevfik Sağlam, 1919 senesinde evlenmiş ve eşini 1943 senesinde kay- betmiştir. Eşiyle tam 25 sene çok mesut bir evlilik kuran Tevfik Sağ- lam Paşanın hiç çocuğu olmamıştır. Eşini kaybetmenin kalbine gömen Tevfik Sağlam Paşa o tarih- ten itibaren yalnız yaşamaya baş- lamış ve kendini tamamen vazifele- ri ile sosyal hizmetlere vermiştir. Ord. Prof. Tevfik Sağlam Paşa halen 32 senden beri oturduğu Cağa- loğlu Türkocağı ocaddesi . Süreyya apartmanında tek başına kalmakta- dır. Haftanın muayyen günlerinde hastalanıra kabule devam eden Tev- maktadır. Boş zamanlarında madan okumaktadır. Tevfik Sağlam, roman okumayı çok sever. Fransız- ca muhtelif tarihi neşriyata abonedir. Günde bir paket Yeni Harmanı siga- rası içen Tevfik Sağlamın alkolle başı hiç hoş değildir. Ancak arada sırada mecbur kalınca bir kadeh iç- kiyi reddetmez. Tevfik Sağlam İs- tanbulda en çok gaziçini sever O Vakit buldukça Boğaziçine giderek dinlenir. AKİS/25