1 Kitap okudum Adı: Bir Diktatörün İktidar Yolu Derleyen: Metin Toker Baskı: Rüzgârlı Matbaa, 1963. An- kara, 138 sayfa, 300 kuruş. Konu: "Bir Diktaörün İktidar Yolu 1919-1944 oAlmanyasını anlat- maktadır. O Almanya ki, Birinci Dün- ya Savaşı çılgınlığından yanmış, yı- kılmış milyonlarca ölü,. milyonlarca harp malülü ile ve hepsinden kötüsü, kırılmış olarak çıkmıştır. Müttefikler, her şeyden çok gururu- na düşkün olan bu milletin uğradığı yenilgiyle e savaşta vura” lan darbenin üstüne bir de VW darbesini vurarak bu gurur İşini daha da ileri götürmüşlerdir. İşte, "Bir Diktatörün İktidar Yo- lu", yani Hitlerin iktidar yolu, bu Almanyayı, 1919 sonrası Almanya- sını anlatmaktadır. Almanyanın1919 da başlayan ve tâ 1933 yılına Hit- lerin şansölye olduğu yıla kadar de- vam eden bocalama devri, sonra İ- kinci Dünya Savaşı çılgınlığına sü- rüklenişi, "Bir Diktatörün İktidar Yolu"nda olanca açıklığıyla anlatıl- maktadır. Onbir bölüme ayrılmış olan ki- tabın ilk bölümünde çizilen tablo şudur: 31 Temmuz 1919 da Alman- yada meşhur Weimar Anayasası kabul edilmiştir. 31 Ağustosta Baş- yasa, şöyle (anlatılmaktadır: yasayı okuyan demokrat ruhlu her- kes hayran kaldı. Zihniyet itibariy- le ve sistem olarak Weimer Anaya- sasından daha mükemmel bir metin m Fransadan, halkın seçtiği (kuvvetli Başkan sistemini oOAmerikadan, re- ferandum sistemini İsvlçreden aldı- lar. Oyların kaybolmasını önleyen, küçük ekalliyetlerin (o Parlâmentoda temsilini sağlayan bir nisbi (temsil esası buldular. Anayasanın madde- leri olarak dünyanın en doğru, en asil, en iyi niyetli fikirlerini benim- sediler. Weimar Anayasasına egemenlik ulusundur. serbestçe söylemek hakkına ( sahip- tir. Bütün almanlar cemiyet ve te- AKİS/24 şekkül kurabilirler. (o Yirmi o yaşına gelmiş kadın erkek her alman oy kullanabilir. | Cumhuriyetin (o bütün sakinleri inanç ve vicdan hürriyeti- ne maliktir." İşte 1919 Almanyasının, Birinci Dünya Savaşından yanıp yıkılmış olarak çıkmış Almanyamn kurduğu Cumhuriyetin Anayasası budur. Almanyada en sağdan en sola kadar, bütün siyasi tandanslara sa- hip partiler mevcuttur. Demokrasi alabildiğine hükümfermadır. Ne var ket etme imkânını vermekte, hükü- meti acza içinde bırakmaktadır. Rusyadaki o ihtilâl, Almanyada hayli kuvvetli olan komünistleri cezbetmektedir. Onlar da bir ihtilâ- le teşebbüs ederler. Ordunun müda- halesine kadar da muvaffak olurlar. Çarpışmalar, kan dökülmeler sürüp İşte bu Almanyada, Başbakan- bu adamın adı Hitlerdir. rakipleri onun bir ara badanacılık yaptığını söyliyeceklerdir ama, bu sadece onu aşağılatmak için ouydu- rulmuş bir yalandır. Hitler işe, üye Adolf Hitler konuşuyor Eski ki, bu Anayasanın kabulünün he- men ardından Versay anlaşması imzalanmıştır. £ Dolayısıyla oalman -milleti, partiler ve ordu, Almanya- mn yenilgisi ve yüz kızartıcı bir an- laşma olan Versay anlaşmasının-' im- zalanması suçluluğunu Cumhuriye- tin üstüne yıkmışlardır. Bu yolda alabildiğine demagoji Oo yapılmakta- dır. Grevler alabildiğine ortalığı ka- rıştırmakta, herkes birbirine o gir- mektedir. Partilerarası sokak o kav- gaları, gençlik teşekküllerinin odav- ranışları, ordunun kırılan (ogururu- nun yarattığı huzursuzluk, o geçim sıkıntısının gm ası Almanyayı bir curcuna hal sokmuştur, ideal Anayasa herkese istediği gibi hare- camlar sayısı 100'ü geçmeyen Alman işçi Partisinde başladı. Parlak bir hatip- ti. Almanyada o sırada, üye olduğu partiye benzeyen binlerce parti var- dı. Hitler, partinin propoganda işle- rini üzerine aldı. Üye sayısını 100- den' 112'ye çıkardı. Röhm adında serseri, ayyaş ve cinsi sapık bir es- ki Subay, partiye kabadayılar temin etti. Bunlarla, bütün partilerarası savaşlarda galip geldiler. Bu kaba- dayılar kalabalığı sonra S.A. lar adını aldı, yani Fırtına Birlikler... Hitlerin Fırtına Birlikli partisi, Mü- nihte gerçekten fırtına gibi büyüdü ama, sonunda bir sokak kavgasının ardından Hitler cezaevinin yolunu tuttu. Üç ay yattı. Çıktığında par-