16 Şubat 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 9

miktarının tespitinden yüksek faizlerle alınmış larca dolarlık krediler Hazineye al- tından kalkılmaz bir ödeme ü tahmil etmiştir. muvazenesi 1970 yılma kadar hiç bir yeni ödeme taahhüdü altına girme- ğe müsait değildir. Mangoldt'la yapılan gerek Konsorsiyum yardımın miktarından çok şekil ve şartlan üzerinde durulmuş, verilecek kredilerin uzun vade ve düşük faiz- li olması istenmiştir. yardımın esasını daha çok letleri ve Federal dan karşılanacaktır. ri gezmekle geçiren Mangoldt Pazar Idı. günü Ankaradan ayrı Konsorsiyumun dikenleri Bütün mesele,İnönünün de ifade et- tiği gibi, yapılacak olan yardımın ibaret değil- ir. Geçmiş devirlerde kısa vade ve olan milyon- yükü Türkiyenin tediye Bu sebeple gerek görüşmelerde, toplantılarında Yardımları ie şu Uç grupta incelemek mümkündür: a) Uzun vadeli ye düşük faizli kalkınma o kredileri. Bu krediler teşkil oedecek ve Amerika Birleşik Dev- Almanya tarafın- Bu tip krediler YURTTA OLUP BİTENLER Başbakan İnönü Von Mangoldt ile Açık o pazarlık Gözdeki mertek gibi Bazan, oturduğumuz zaman zan- nediyoruz ki bütün dertler bi- zim başımızda, bizden başka her- kesin tuzu kuru. Kar yağıp da hiz- metler aksadığında bile bunu bize mahsus sanıyoruz, "medeni memle- ketlerde bunlar olmuyor, onlar kı- şa karsı tedbirlerini zamanında alı- diyoruz. Halbuki bu seneki kış "en medeni memleketler" dahil her yerde, en azından bizdeki ka- dar tahribat yapmıştır, aksamala- ra sebebiyet vermiştir. Tabii bu, bizim işlerimiz pek tı- kırında manasına da alınmamalıdır. Birinci tutum ne kadar "mânâsız karamsarlık" İse bu ikincisi de o nisbette "budalaca iyimserlik" olur. değerlendirmekte ölçüleri kullanmak mutlaka lâzımdır. Şimdi, bakın Amerikaya! New York! Vali Rockefeller, e- yaletinin bütçesini denk bağlayabil- mek için otomobil plakası vergisini korkunç nisbette arttırmak istiyor. Bu ona 48 milyon dolar sağlaya- cak. Tabii, müthiş bir İtiraz sesi yükseliyor. önce, otomobil sahiple- inden Sonra, politikacılardan Cumhuriyetçisi istemiyor, Demok- ratı istemiyor. Hele New York'un muhalif partisi Demokratlar bunu, kendi kampanyaları için biçilmiş kaftan sayıyorlar. New York Times bunu şöyle anlatıyor; "Eyalette her vergi arttırmasının hemen aley- hinde vaziyet alan, fakat eyalet masraflarının arttırılmasını talep- ten hiç vazgeçmeyen Demokratlar Valiyi seçim sırasındaki Oo vergileri arttırmayacağı yolundaki taahhü- düne ihanetle suçlamaktadırlar." Rockefoller'e gelince, o bir ko- lay yol bulmuştur. Evet, seçim sı- rasında vergileri arttırmamayı ta- ahhüt etmiştir. Ama plaka resmi vergi değildir ki! Ya nedir? Ne ola- cak: Ücret. Bir hizmet karşılığı, eyaletin otomobil sahiplerinin al- dığı ücret! Bunun, vergi arttırma- sıyla alâkası nedir ki? Nitekim Vali bu yılın bütçesinde, her sene vergi diye gösterilen plaka resmi- ni ücret adı altında yeni göstermiştir! Tabii rka kurnazlık hiç kimseyi tatmin ie: miştir ma amerikalılar, bütün pole- miklerin ve demagojinin dışında bir nokta üzerinde karara varmaya da- vet edilmişlerdir. Eyalet için iki yol vardır; Ya eyalet halkı daha fazla vergi verip istediği daha çok hiz- meti bulacaktır, ya da ne kadar vergi verirse o kadar hizmet ala caktır ki bunun sonu eyalet işleri- nin aksaması ve eyaletin gene borç altına girmesidir. £ Rockefeller ilk yolu seçmiştir. Şimdi, gene New York Times dinliyelim: "Bizim görüşümüze göre Vali, bu eyalet halkının menfaatine uy- gun olan doğru kararı vermiştir. Otomobil sahipleri ağır vergi over- mektedirler, ama daha da çok şey istemekten kalmamaktadır. Şimdi kendilerinden istenilen, hoş olmamakta beraber, o kaldıra- mayacakları bir fedakârlık (odeğil- dir. Bu fedakârlığı kabul etmeme- nin neticesi de hiç hoş değildir ki.." Bizim bu tartışmadan alacağı- . Devletten bir şey Istedin mi, onun imkânını da dev- lete sağlamak zorundasın. Ama devlet de. eline verilen imkânı iyi kullanmak ve vatandaşın istediği hizmeti sağlamak zorundadır. u. birinci derstir. İkincisi, böyle ihtilâflarda ciddi seslerin kendilerini duyurması, söy- lenilenlerdeki gerçek payıyla dema- goji payını milletin gözü önüne ser- mesidir. Bu, bir demokrasideki Dördüncü Kuvvetin görevini teşkil etmektedir ve Dördüncü Kuvvete i- tibar ve kudretini böyle davranış- lar, sağlamaktadır Bizim hasretini a asıl bu iki noktanın i işte AKİS/9