16 Şubat 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

celeri Savunma Bakanlığının bom- bardımanı sırasında enkazın altında kalarak öldüğü bildirilen (Kasımın sağ kaldığı daha sonra anlaşıldı. Bu- nunla beraber bu, durumda bir de- ğişme yaratmadı. İhtilâl kuvvetleri tarafından kıyasıya Mr vuruşmadan sonra yakalanan Kasım -erkekçe dav randığı hiç kimse tarafından inkâr mahkemesinde yargılandı ye idama mahküm edildi. Kasımı öldürmek i- çin Milli Savunma Bakanlığını saat- lerce bombalayan ve bu arada yüz- lerce masum insanın ölümüne sebep olan ihtilâlciler nedense birdenbire hukuki usullerin rim ae onlara itibar etmek lüz his setmişlerdi! ve e AEİMANANI kurşuna dizilerek öldürüldüler. Kasımla beraber kurşuna dizilen- ler arasında amcasının oğlu General Abbas Fazıl el Mehdavi, General Ta- ha Şeyh Ahmet ve yaveri Üsteğmen Kenan Halil de vardı. Ayrıca bom- bardıman edilen Savunma Bakanlı- ğının enkazı altından Kasımın Baş- yaveri ve koruyucusu Albay Vasfi Tahir ile Tuğgeneral Abdülkerim Jeddanın da cesetleri çıkarıldı. Tuğ- general Jedda Savunma Bakanlığın- daki muhafız birliğinin (kumandanı idi. Bunların dışında Kasıma yakın- lığı ile tanınan bazı subayların da en kısa zaman içinde yeni idareye tes- lim olmaları ilân edildi. İhtilâl ve diğerleri Yeni ihtilâl idaresi bazı arap dev- letlerinin dışında genellikle müs- bet karşılandı. Birçok devlet yeni re- jimi hemen tanıdı, bir kısmı da tanı- mak üzere olduğunu ilân etti. Yeni Irak hükümetini ilk tanıyan Yemen oldu. Bir müddet önce kendi ihtilâli- Hükümeti bu konuda öncülüğü kim- seye kaptırmadı. Hemen onun arka- sından Mısır, Cezayir, Küveyt ve Su- riye yeni Irak hükümetini tanıdılar. Mısır Devlet Başkanı Nasır ile Irak Cumhurbaşkanı Abdüsselâm Arif a- rasında teati edilen mesajlar iki ül- ke arasında son zamanlarda işitilme- yen bir lisanın kullanılmasına vesile oldu. Nasır "Allah, Irak milletinin kindi efendisi olarak diğer arap mil- letlerine misal teşkil etmesini ve A- rap mücadelesinde önderlik etmesini istemektedir" dedi. Abdüsselâm Arif cevabında "Arap birliği, hürriyet ve sosyalizm uğruna girişilen ortak mü- cadelenin zafere ulaşması" temenni- sinde bulundu. İran; a Birle- şik Amerika, Batı Alm ye ve Sovyet Rusya Ten “rejimi tanı- makta gecikmediler. Iraktaki Kürt azınlığı da ihtilâli, şimdilik müsbet karşıladığını açıkladı. Irak kürtleri- BİR ADAM TANITIYORUZ Abdülkerim kasım Dört buçuk yıl önce Kasım idareyi ele aldığı zaman Irak tarihinin Mr dönüm noktasına gelmiş bulu- nuyordu. Kasımın İhtilalinin Orta- doğuda örnekleri bol bol görülen ale lâde bir hükümet darbesi olarak kal maması ihtimali vardı. İhtilal salta- nata ve tefessüh etmiş bir idareye karşı yapılmıştı. Zengin petrol geli- rine sahip ülkenin namuslu ve akıl- lı bir idare ile medeni bir hayata ka vuşturulması imkânsız değildi. Ka- sım bu şansı kullanamadı. Sonra, bağımsızlığına (o kavuştuğundan beri Irakta idarecilerin kendi ecelleriyle öldüğü görülmemişti. 1. Faysal İsviçrede zehirlenmişti.. Oğlu Gazi, Nuri Saidin bir komplosu ile öldürülmüştü. Faysal II, Nuri Said ve Abdülillah da Kasıttım kurbanları olmuştu. Siyasi mücadeleyi çetecilikten çıkarmak ve iktidarların barış içinde değiştirilmesini sağlayacak bir düzene geçmek imkânı da Kasımın «ündeydi. Fakat o bu yola girmedi ve bendi hayatını da o çemberden kurtaramadı. Kasım öldürüldüğü zaman 48 yaşındaydı. Fakir bir ırak ailesine men- suptu. Babası marangozluk yapıyordu. Bu durumdaki çocukların babala- rınınkinden farklı bir hayat sürebilmeleri için bir tek yol vardı: Asker olmak! Kasım da öyle yaptı. 1958 de iktidarı aldığı zaman Mr tümene kumanda eden tuğgeneraldi. O ana kadar kralın en fazla itimat ettiği askerlerden birisiydi. Hatta Nuri Said ihtilalin başladığı kendisine bildi- rildiği zaman “başlarında kim ver?" diye sormuş, Kasımın olduğunu öğrenince de Öyleyse mesele yok, o bizdendir" demişti. Kasımın iktidardaki yılları hiç de rahat geçmedi. Biryandan Nasırla ve Arap Birliğiyle, diğer yandan Petrel Şirketleri, Küveyt ve Iraktaki Komünistlerle uğraşmak zorundaydı. Bir kaç defa suikast teşebbüslerine hedef olduğu için hayatından devamlı olarak endişe ediyordu. Son zaman- larda avkeri birlikler tarafından korunan Savunma Bakanlığından çıkmaz olmuştu. Orada, çalışma masasınla önüne serilmiş bir yer yatağında yatı yordu. Binadan çıkması gerektiği zamanlarda Zim marka kurşun işle mez bir otomobil kullanıyordu. Basın ve radyo, televizyon üzerindeki mutlak hakimiyetine rağmen kendisini sevilen, münakaşa dışı Mr lider haline getirememişti. Geçen Temmuzda, İhtilalin dördüncü yıl dönümünü kutlamak üzere yapılan büyük geçit töreninde emniyeti sağlamak için bir kilometrekarelik alanı askeri kordon altına almak zorunda kalmıştı. Köylüler üzerindeki nüfuzunu arttırabilmek için bir toprak reforma planlamıştı. Fakat bu konuda ciddi bir tatbikata girişemedi. İstihsal düş- müş, ekonomi durgunluk içine girmişti. Memlekette çok yaygın bir enf- lasyon vardı. Sovyet Rusya daha önce verdiği 400 milyon dolarlık askeri yardımın dışında, iktisadi amaçlarla kullanılmak üzere son zamanlarda 130 milyon dolarlık yeni bir kredi açmıştı. Fakat bütün bu yardımlar bil- hassa kürt isyanı dolayısiyle iyice artan masrafları dahi karşılamaya yetmiyordu. Kasımın bu güçlükler altında ezilip kalması ise gavet tabiiydi. 1958 İhtilalinin başı, hadiselerin üzerine çıkıp Iraka yeni bir düzen, bir açık sistem, iktidarların isyanlar, ihtilaller, darbelerin bertaraf edilmediği bir rejimi getirememiş olmasını canıyla ödedi. AKİS 28