16 Şubat 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

Darbe Sanatı Bir bakıma, hükümet darbesi yapmaktan kolay şey tasavvur edilemez. Hele, Mr hükümet darbesi için sebebin bulunmadığı yelerde.. İngilterede, Almanyada, İtayada, İskandinavyada azimli ve silahlı bir kaç yüz kişi bir anda başkente, onun bütün kilit noktalarına hakim olabilir, sorumla şahsiyetlerin hepsini (o tevkif edebilir. Hükümet darbesi düşünenlerin bulunduğu yerlerde de bir sürpriz taarruzun veya iyi planlanmış bir hare- ketin başarı kazanması zor dahi olsa imkânsız m İnsan bir kimseyi öldürmeye karar verdi mi, mu önünde sonunda yapması, cüreti yerinde ve kurmaz ğı kâfiyse suikastı müsbet sonuçlandırması, Mr grul da bunun doğuracağı karışıklıktan faydalanarak öm lığa hakim olması kabildir. Fransada, Yunanistanda, Amerikada, Türkiyede, İspanyada, Portekizde, bütün Demir Perde gerisi meni ketlerde, Pakistanda, Hindis- tanda bir çetenin iyi korunan hükümet yetkililerini ele geçirmesi her an için mümkündür. Ama sonra ne olacaktır? Hükümet darbesi düşü- nenler “bulunsa da bir hükümet darbesini lüzumlu gös- terecek tartlardan hiç birinin bulunmadığı memleket- lerde komandolar bir kaç saat içinde ezileceklerdir. Harekete geçecek ordu birlikleri ve güvenlik kuvve- ka - Asya konferansı kararlarını uy- gulamayı, bütün arap memleketlerin- deki kurtuluş hareketini ve bütün milletlerin emperyalizme karşı mü- cadelelerini desteklemeyi esas sayı- yordu. Bununla beraber Irakta petrol işletme imtiyazına sahip bütün ya- bancı şirketlerin faaliyetlerini de ga- da ker ranti altına alıyordu. alayı takip etti. Radyo diğer bir konuşmasında ih-" tilâlin sebebi olarak "Şehit dişe hür subayların intikamını almak ar: zusu'nu ileri sürdü. u subaylar 1959 yılındaki Nasır taraftarı ayak- lanmada öldürülen subaylardı. Bu a- çıklama bir yandan ihtilâlin Nasır karşısındaki durumunu ylmy diğer taraftan da ne ciddi bir "Saray İhtilâli" KarşiMbia bulunulduğunu (oortaya koyuyordu. İhtilâl konseyinin daha s tebliğlerinde ordu birliklerinin izin almaksızın yer değiştirmemesi, so0- kağa çıkma yasağına riayet etme- yenlerin öldürüleceği gibi emniyet tedbirleri açıklandı. Radyoda bildiri- ler arasında Mısır marşları çalındı. Bu durum ihtilâlin hangi istikamette gelişeceğini merakla beklemekte lanlar tarafından ilgiyle karşılandı. Bu arada ihtilâli deslekteyen kurum- lar da açıklanmaya başlandı. Bunlar arasında Nasır taraftarı olarak tanı- nan Irak Talebe Federasyonları Ko- mitesi ile Sosyalist İşçi Federasyonu ön plânda yer aldı. Kerkük hava üs- sü ile Habbaniye üssü ihtilâle bağ- lılıklarını ilk olarak açıklayan as- keri birlikler oldu. Onları II Tümen, AKİS/22 7. piyade alayı, 6. zırhlı alayı, 5 ve 4. zırhlı alaylar, 2. piyade alayı Mu- sul hava üssü ile Musuldaki 1. hava İhtilâlin başındakiler Bir müddet sonra yapılan açıklama- ri juntanın a ha küçük rütbedeki subaylardan ku- Abdüsselam Arif Göstermelik bir Başkan ti fedaileri derhal temizliyecekler ve bunlar (marifet- leri nisbetinde cezalarını hemen o anda göreceklerdir. Me darbeyle iktidar alınıp muhafaza edilir mi? D e gerisi memleketlerine gelince, kuvvet denizi in ihtimalleri Amerikada ancak delillerin dü- şündükleri -bu yüzden Amerika Cumhurbaşkanları ve aileleri, devletin bütün idarecileri, Rusya dahil, dün- yanın bütün diğer memleketlerine nazaran daha cila şekilde korunurlar, etraflarında kuş uçurtulmaz- dar- be ihtimali kadar kuvvetsiz kılmaktadır. Orada burada her gün darbe yapılmamasının sebe- bi, işte budur. Yoksa anlık başarı kazanmanın imkân- sız bulunması değil. Yanlış hesaplarla girişilen hare- ketlerin ise ne netice verdiğinin ortada çok misali var- dır ve bunlar teşvik edici olmaktan çok uzaktır. Iraktaki yeni darbe, 1958 darbesi, bizim 1960 Dev- rimi hep bir ortamın devamlılığını Bağladığı başarılı darbelerdir. Bunların her biri Silahlı Kuvvetlerin tama- mının ve onun yanında halk tabakalarının aktif ve or- ganize sınıflarının desteğini sağladıklarından, daha doğrusu bu zümrelerin malı olduklarından Mr zulüm idaresini devirmişler, sonra da memlekete hakim olabil mişlerdir. Darbe sanatının püf noktası bu, teşhis koymak" ta yatmaktadır. "duruma doğru rulu olduğu anlaşıldı. Juntamn ba- şında Abdülkerim Mustafa vardı. Diğer üyeler Binbaşı Necati, -Binbaşı Mahmut Elsafi, Teğmen Muhammed Zafer Elmedeni, Teğmen Ahmed Mu- hammed Elazavay ve Teğmen Ata Muhiddinden ibaretti. Başkumandan olarak ilân edilen Abdülkerim Mus- tafa iki yıl kadar önce siyasi faali- yetlerde bulunduğu için ordudan tar- dedilmiş bir paraşütçü subaydı. albay ve da- İhtilâlin ikinci gününde ilân edi- lan kabine de aşağı yukarı aynı ö- zelliği taşımaktaydı. Bu kabinedeki kilit mevkileri sosyalist ve Nasır ta- raftarı olarak bilinen Baas Partisi mensupları tarafından işgal (edildi. ş ve Savunma bakanlıklarını, Baasçılar aldılar. Devlet Bakanlığı ile Tarım Bakanlığı da iki Kürde ve- rildik Geçici Devlet Başkanlığına Na- sırcı olarak tanınan Abdüsselam Mu- hammed Arif getirildi. 1958 ihtilâli- nin yapılmasında büyük bir rol oy- nayan ve ihtilâlin ilk devrelerinde Kasımla çok yakın işbirliği (yapan Muhammed Arif sonraları (Nasırla gizli temaslarda bulunduğu için Ka- sım tarafından Bonn'a Büyük Elçi olarak sürülmüştü, Bir müddet son- ra bu temaslarını idame ettirdiği i- çin tevkif edilen Muhammed Arif i- dama mahküm edilmiş, fakat Kasım cezasını önce müebbet hapse çevir- miş, 1961 de de affetmişti. Kasımın sonu Eski Başbakan Kasımın akıbeti hakkında verilin bilgiler ihtilâlin ikinci günü değişikliğe uğradı. ön-