8 Ekim 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Hitler, oğlu ile genel sekreterini ele geçirdikten sonra ihtiyar Mare- şal üzerinde işlemekten geri kalma- dı. Bu sarada, komünistlerle ( birlik olarak Reichstag'ta Schleicher'e e- linden gelen güçlüğü çıkarıyordu. Bu güçlükleri bir an kadar faal Papen Hindenburg nezdinde kıymetlendiri- yor ve telkinlerde bulunuyordu. Ocak ayının sonlarında Başbakan Cumhur- başkanına gitmek ve Mecliste ekse- riyet bulamadığını bildirmek zorunda kaldı. Reichstag'ın feshini, kendisine fevkalâde yetkiler verilmesini istedi. Hükümetini bir askeri hükümet ha- line getireceğini de saklamadı. pera beklediği gün gelmişti. Şim- di Schleicher, tam kendisinin iki ay önce bulunduğu durumda bulunu- yordu. Bu sefer Papen ihtiyar Mare- şale yeminimden caymasına lüzum olmadığını, kendisinin Hitlerle nuşup Mecliste bir ekseriyet bula- bileceğini bildirdi. İki ay önce Hin- denburg, bu sebepten Schleicher'i Pepene tercih etmemiş miydi? Şart- ların değişmediğini, gene aynı düşün- cede olduğunu, onun için Schleiche- rin arzusunu yerine getiremeyeceği- ni iki adama bildirdi. Schleicher 28 Ocakta istifasını Hindenburg'a ver- di. Mareşal, Hitlerin başkanlığında bir kabinenin kurulması için temas- larda bulunmaya Papeni memur et- ti. Papen, son dakikada Hitlere de bir "kazık atmak" teşebbüsünde bu- lunmaktan kendini alamadı. Milliyet- çilerin lideri Hugenberg'ten kendi- siyle birlik olup olmayacağını o sor- du. Goebels'in o günlerdeki hatıra defteri yaprağında "Papenin yeniden Başbakan olması ihtimali hala var" yazılıdır. Fakat Hugenberg (teklifi reddetti. Bu sırada Schleicher de boş durmadı. Ordunun başkomutanı General von Hammerstein'i Cum- hurbaşkanına gönderdi ve Ordunun ne Papen'i, ne de Hitleri istediğini bildirtti. Mareşal, "Avusturyalı On- başıyı Başbakan yapmayı düşünme- diğini söyledi. 29 Ocak, Almanyanın hayati gü- nü oldu. Taraflar bütün entrikala- rını o gün tezgâha koydular ve son kozlarım oynadılar. Schleicher Ham- merstein'i bu sefer Hitlere ogönder- di. Başkomutan nazilerin liderine Pa- penin kendisine oyun oynayabilece- ğini, onun için Schleicher ve Orduy- la birlik olmasını teklif etti. Hitler umursamadı. Mareşalin Ordu üzerindeki hakimiyetine güveniyor- du. Ancak akşama doğru Goering korkunç bir haberle geldi. Bütün ba- şarı ihtimallerini kaybetmiş olan Sch- leicher ile Hammerstein Potsdam'da- TARİH ki birlikleri harekete o getirmişlerdi. Berlini raptedecekler, i diktatörlük kuracaklardı. nazilerin kampında bomba gibi patla- dı. Hitler derhal mukabil tedbirleri- ni aldı. Ordudaki ve polisteki adam- ların: seferber etti. Daha mühimi, S. A.'ları bir mukabil hareket hazır vasiyete getirdi. mu, Hindenburg ile Pepene de bil- dirdi. İki adam derhal, Cenevrede bulunan General von Blomberg'i Ber- line davet ettiler. Blomberg'i istas- yonda iki kişi karşıladı. Başkomutan Hammerstein adına bir subay Gene- rali karargaha çağırdı. Oscar von indenburg ise kendisini babasının beklediğini bildirdi. Blomberg Cum- hurbaşkanının davetine icabet etti. Hindenburg kendisini derhal Hitler -Papen kabinesinde Savunma Bakan- lığına tayin etti. Böylece Ordunun idaresi "emin eller"e geçmiş oldu. Ertesi sabah, 30 Ocak 1933 günü Hitler kabinesinin üyeleri Başbakan- la birlikte Başbakan Yardımcısı Pa- penin evinde toplandılar ve gittiler O gün öğle vakti, Hindenburg ("Avusturyalı Onbaşı"yı Alman Reich'ının Şansölyesi ilân et- ti. (Gelecek yazı: Saat 12 - İktidarı alan Hitler diktatör oluyor.) Başbakan Hitler Saraya giriyor Bir yolun sonu, bir yolun başı