18 Kasım 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

İKTİ SADİ V MALİ SAHADA A.B.D. Muvaklat bir hal tarzı eride bıraktığımız hafta içinde bir sabah tam gündür işine git- meyen bir A merikan işçisi erkendeıı kalktı. Detroit banliyösündeki evinin rikaya götürecek olan servis nin geçmesini Hayatından memnundu, Noelin yaklaştığı şu gün- lJerde çocuklarına ve karısına hediye almak için parası olmadığımı düşün- ınsanı rahatsız eden bır- şey olamazdı. Tam 116 giin önce ken- disi gibi Birleşik Amerikanın çelik sanay':inde çalışan 500.000 celik iŞCİSİ işverenlerin ücretlerinde — istedikleri yükseltmeyi yapmam greve başlamışlardı. müddet devam eden bir greve az rast- lanmıştı. Gerci çelik işcileri sendika- larının mali durumu çok kuvvetliydi. İşçilere calışmadıkları günler için bir arta kalanının Noel hediyesi almadla yeteceği söylenemezdi. Amerikan sanayii için büyük teh- Jike olmafa yüz tutan çelik grevimi Başkan Eisenhower Taft - Hartley kanununun kendisine verdiği vetkiyi kullanarak durdurdu. Gerçi daha ön- ce bu kanun 16 defa tathik edilmişti. Fakat bu se rxtnin özelliği Yüksek ""'*krmemr Baskanın kararını tas- Vip etnlİş Simasıydı. Geçen hafta için- de Bas! anın 'mahkemeden aldığı ka- iş9cı mümessilleri itiraz ettiler. Tat't Hartley kanumu ancak “milletin sağlık va güvenliği” tehlikeye girdi- ği zaman Başkana grevleri durdur- mak yetkisini veriyordu. Bütün me- Bele 116 gündür devamı eden cçelik gre n kanunun bu ölçüsüne girip rmediği idi. İşte bu husus üzerinde- ki fikrini Yüksek Mahkeme geçen hafta icınde biklirdi. 'Yüksek Mahke- yasle “Güvenlik” memumu üÜzerinde d.m—du Kararını buna dayan dirdi. Şimdi grev sadece 80 gün icin dur- durulmus buhmuyor. Bu mitddet zar- fında Paskanın teşkil edeceği bir uz- laştırma komisyonu işçiler Je işveren- asşmaya varılması İ- çin gayretler sarfedecek. 860 gün son- ra bu heyet Başkana durumu bildiren bir rapor verecek. Bu raporda işvere- nin son teklifi de bulunacak ve bun- an 15 gün sonra işciler teklif üze- rinde gizli oy ile kararlarını bildire- ceklerdir. Şayet bu karar müsbhet o- lursa çalışma devam edecek. Menfi - 5 gün içinde grev yeniden Reticelenebilecektir. Eisenhower'in her gecçen »W Kredi Yok C eçen hafta içinde New- York'un National City ban- kası Fransanın bir sene içinde düzclen iktisadi durumunu bü- tün dünyaya ilân ederken Bonn mahreçli bir yabancı ajans ha- beri de Bate Almanya iktisad Bakanı Erhard'ın “Batı Alman- ya'nın Türkiye'ye istedifi kre- diyi veremlyeceği” haberini bü- tün dünyaya İ'ân ediyordu. Ha- tırlarda olduğu Üzere geçen yaz büyük iktisadi güçlükler içinde balunan Fransa frankta yüzde yirmi misbetinde bir develiias- vona bile gitmis fakat bu sene Amerikun bankalarının verme- teklif ettikleri 250 milyon dolarlık krediyi reddedebilecek duruma gelmiştir. A, ansının Bonn tTesmi ceın—lerlnden edindiği haberde “Türkiye hükümetinin Ağustos ayı içinde İstanbula gelen ikti- akanı Erhard'dan kredi talep ettifi, buna müsbet bir cevap verilmedifi, aradan bir müdlet tikten sonra Batı Alınanyayı tekrarladığı” bı.ldii'l.lıvıvr ve Ba> tı Almanya hükümetinin buna A. P. ajansına göre u İşbirliği 'Teş- kilâtı içinde kredi alabilir. Batı Alauasayanın ikili anlaşma ile kredi vermesi imitmkün değil- dir” deniştir. —. £glin Amerikan ekonomisi —Üzerinde daha ağır bir yük olarak çökmek is- tidadı gösteren çelik grevine müda- halesi sadece “Kaiser Steel” ile iki küçük teşebbhüsün işcilerle anlaşması- nı saglayabildi Bu 80 günlük muvak kat işe baslamamn musbot bir netice vereceği cok şüph lar ara- sında yapılan teklıflenn birbirine ko- layca yaklaşabileceğini düşlünm larına şütphe yok. Ancak uzun görüşlü olmak gerekirse Amerikan çelik i askı pabildifi bir sırada kendıv'nl Vcniden işbaşına gönderdiği icin Başkanı zacaktır. Diğer yandan, hal tarzının Amerikan çelik e€ icin de büyük faydalar sağladığı söy- lenemez. Bütün sanayiin tam kapasite ile calışır hale gelmesi icin asgari 6 haftanın şart olduğu bilinmektedir. undan sonra lmın Zenin kuru u- £u bir sırada işçilerin, kuvvetli bir ihtmı.alle işlerini yeniden bırakmala- öküntül sebep olacaktır. Grevin Amerikan sanayiine yüklediği yük gercekten çok ağır olmustur. Bir kere isini bırakan 500.080 celik işçisi yu.mnda ihtiyaçları olan celiği ala- adıklarından işlemez hale gelen çe- lıkle ilgili diSer sanayi kollarındaki 200.000 işci de açıktadır. Böylece Amsrikan Çalışma Vekilinin resmen acıkladığı gibi bu gün Amerikadaki işsiz sayısı 3.272.000 e yükselmiş bu- lunuyor. Taft - Hartley kanununurı büttin bu aksaklıkları ortadan dırmaya yetecek kudrette olmayışı bazı Senatörleri yeni bir kanun ha- zırlıklarına girişmeye sevketmiştir. Grev yapan işçiler ; Tehlike işareti .l ııls 18 ıusııı 1958 ,