28 Mart 1936 Tarihli Ağaç Dergisi Sayfa 16
m KOMÜNİST AKADEMİSİ Dir iki ay verki Sovyet İilkümeti komünist akademisini lüğvetmiş bulunmuyor. Hu hadise derupada, komünisi düsturiarın wWüsi noktasından vızun lefsirlere yol açlı. Andre Rowsseaur, kadi se hukkenda şöyle düşünüyor: Sovyet bükümeli komünist akademisini kapattı. “Bütün beşer bilgisini bir kül halinde ve mark- sist metodoloji ışığı altında yeni- den tetkik , maksndile ihtiiâlden sonra tesis edilen sosyalist akade- misini, onun başlandı diye alır- sak komünist akademisinin ömrü 18 sene kadar sürmüştür. Bu akademinin Jağvı, va yilesini bilirmiş ve hedefine eriş- miş bir işimi gösleriyor.* Propra- mının İatbikinde uğradığı zorluk- Dara bakacak olursak bunda şüp- heye düşmemek elden gelmez. Tam marksima edebiyat, sa- nat ve Tende her şeyi ekönamik ve sosyal ölçülere tabi kılmak is- tiyorlu. Edebiyatta uğradığı hezi- met herkesce malümdur, kltolk- hoses'lar üzerine yazılan romanla rın ve beş senelik plândan ilham alan şiirlerin ne kadar bayağı ne- ticeler verdiklerini evvelce de söy: lemişlik. o Randıman ve istilisül rakamları edebiyata mevzu ola- mazlar. (Nouvelle Revne Frangaise) de arala sırala intişar eden vesi. kalar bunu şröslermiştir. Marksizs ma, kültürün başka şubelerire tatbik edildiği zaman, netice gene ayn olmuştur, Kiyaziyenin mücer- ret formülleri bile bu telilike kar- şısmda o kendilerini o müdafanya mecbur kaldılar. Tarih, bütün Rus hayatını, büyük Katerina da dahil olmak üzere asırlarca buğday fi- yatlarındaki temevvüçlerle izalın kalkışan Pokrovski'nin elinde İur- palandı. Kısaca diyebiliriz ki Ko- münist Akndemisi yaşımakta de- vam etmiş olsaydı bir akademinin isikik ve tahlil mevzuu olabilecek ie varsa yerlere sermiş olacaktı. Bunun üzerine Stalin işe karşma- ya mecbur oldu. İlmi ve edebi hakikatlara, komünist akademisi kurban edildi. Ütopiter ancak bir müddet yaşayabilir. Ebedi hayatsa güye- dir. Temsil ettiği ideali ondan başka şeylere feda etmekte tercıl- düdü olinayan bir hükümet için akademik bir kisveye bürünmüş olsa bile bir « saçma » itin uzun müddet mulınfazasına iwkân yol- tu, Bütün bu meselede bizi dü- şündüren tek bir şey kalıyor. O da kültürün istikbalini, kominiz- manın Zalerinde kabul eden nleş- li entelektüellerin şimdi düşecek- leri vaziyettir. Yoldaşlarla birlik- te hep bir ağızdan « her yerde Sovyetler » diye bağırımakta ncn- ba hasıl devam edecekler ? Iliç değilse tek bir yerin, entelektüel- ler sarayım, Sovyet doktrinleri- ne kapatılması Jüzimgelen böyle bir zamanda, Aralarından bazıları hakkın- da beslediğimiz hürmet (Fransız komünizanlerından bahsediyor ) kendilerini yalancılıkla, budalalık- Ja tavsife mani olduğu icin Sor- yetomanilerinde israr ettikleri tak- dirde buna tek bir sebep göste. receğiz. O da orta sımii Fransizi, ananavi bir şekilde Rusya ismini taşıyan O muazzam Muammayı karşı her zaman meylelliren imis- ük aşkıdır. Komünizmanın kendi toprağın- dn bile yavaş yavaş ler şubeden çekildiği sırada « her yerde Sov- yetler » diye bağıranar belki de amiral Avellan'ın bahriye nelerle- rini alkışlayan ve üçüncü Aleoxan- dre köprüsünü ihtilalle açan bur- juvaların manevi ve fhiri mirascı- larıdır. Manevi mirasdan balısedi- yorum, çünkü maddisi Rus istik- razlarına yatırılmış bulunuyor. Görülüyor ki çok defa iliyal- ların tarihi, sıkı ve karanık bir surette fikirlerin tarihine karış- maktadır. AİR 1. PİERRE DE NOLHAC Bu isim Fransız akademisi âzasından bir şaire aittir. Bu zat haylı yaşlanmış olarak son gün- lerde öldü, Muhafazakârlığı ile meşhur olan şaire vaktile Anatol France : — Geniş ufaklu modern ha- yalımızla, güzel parşömenler üze- rine oeğilmiş eski ümanisilerin hayatını aynı zamanda yaşıyan (M. de Nolhae) ne mesuttur, demişti, Muhafazakür şair bütün ha- yalını (Framöse) sarayı, (Versnilles) şatosu, (Jnegucmert- Andre |) ko- nağı gibi dünyanın en ilitişamiı küşanelerinde oo geçirdi. o Nohlaç, şair, tarilici, sanat tarihcisi, üma- nisi, müdür ve akademi azasi gi- bi vasıflara malikti. Üslüplü eşyalar içindeki de- koruna kapanmiş, Lâtinlik âleminin iman ve esletiği içinde müvazenesi- mı kurmuş, alim fakat orla şair bir pl. Bunun on güzel misali işte: Bir gün tesadüfen ( Vaticalı ) kütüplunesinde ( Petrargue) a ait bit el yazısı buldu. Iadise kıyı metler kopardı. Yaplığı mukabele şu oldu: — Kendi eserlerim unutuldu. gu zaman bu eseri bulmuş olmak bana belki mütevazı, fakat muhak- kak bir ebediyet verecektir. Güzel kannatkârlık. ralımet eylesin ! Allalı 5. POUCHKINE Bütün Rusya, karısının Şşe- reli uğrundu düclloda ölen, bü- yük Rus şairi Pouclikine'nin yü- yüneü senesini leside hazırlanıyor. U, R. S. 5. Ponelikine'nin bütün eselerini yeni bir tabı halinde çı- karacak ve şairin hatırasına ithal edilecek bir sergi hazırlıyacaktır. aristeki Beyaz Ruslarda bu mü- nasebtle merasim yapacaklar ve böylece hiç bir mezhep ve fikir farkı gözetmeden sanat aşkı üs- tünde kızıllarla birleşeceklerdir, 15
