29 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

: İ Mi yy yy Uzak vatan köşeleri | A gg yg gg yg yg yy yg yy yy ay emleket Haberleri A0 yy aç yy Hizan neresidir, nasıl yerdir, ne haldedir ? Hizan, (hususi) — Van — Be-| tabe yeri mevcutsa da kitabesi kal- ci'Bir ciniyet oliüştur. yi >— Muş vilâyetlerini şarkın zmirine, Diyarbekire bağlıyan A- | dırılmıştır. İki kat olan bu binanm | üst tavan kısmı harap olmuş türbe ayyy yy Amasyanın derdi ne ? Nüfus azalıyor —Elma ucuz —Bamyaya | gelince. —Belediyene halde? Bir köylü Arkadaşını taban- cayla yaraladı Akşehir köylerinden birinde fe- ! Doğanhisar nahiyesinin Cuma İ mahallesi muhtarı olan Süleyman Bayolun birleştiği noktada ehem - | halinde olan kubbeli alt kısmında isminde bir genç,: köylerde testi, Miyetli bir ambar vazifesi gören| ise beş tane mezar taşı tepesi gö-| bardak sattıktan sonra geceyi ge -| itlis, şehrinin cenubu şarkisine | zükmektedir. Bu tepeler bildiğ “oğru bakılacak olursa toprakları | miz taşlar gibi kavuklu külâhlr ol- | daş, Güneş köylü Abdullahın evin 'Ptidai bir şekilde düzeltilmiş mun | mayıp kürevi müselles şeklinde - 7 denebilecek bir patika gö -| dirler. Yülüy ki; Bitlis — Hizan yoludur. bi; k olursanız, sağ ve solunuzda Manzaranın, tabii arızaların ni- İayetgiz çalışmaların ve geçirilen hüyatın hiç değişmediğini yekdi - erini takiben uzayıp gittiğini gö- Türtünüz: Bitmek tükenmek bil - Diyen dereler, tepeler, büyük ka - Yalar, çıplak dağlar; içine giril- dikten sonra anlaşılmıyan köy- ler, Moğollarm tepeden pencereli, değirmi çadırlarınm yere gömül - *9 bir nümunesi olan evler; şal Nbik denilen tiftikten mamul bol Mönü açık koca salta, keçe kas - kat giymiş, gömleğinin uzun kol- artan uçlarını biribirine bağlıya- X ensesine asmış koyun ve keçi- ii önüne katmış erkekler; arkası “ün yandan yırtmaçlı, önü açık, Alarisinin üzerine belinden sardı - sal kuşağın arkadan. salıverilen şalı don, üzeri velense gibi tüy» | İ o Alçıdan yapılmış olduğu anlaşı kilometre uzunluğundadır. İyi | lan ve emirlere ait olan bu mezar- * hayvanla takip zaruretinde ka-| lar ve taşlar müruru zamanla kâ -' milen topraklâ dolmuş ve görülen kısımların bir taraflarında “Emir Kasım,, “Fatma hatun;, gibi isim - ler, diğer yüzlerinde tarihler okun- maktadır. Bir dıl'ı ibadete, diğer dılı ap- miş. Üzeri münhani ve kârgir sa - tıhla örtülmüş camisindeki kitabe- de yerinden kaldırılmıştır. Hama- mındaki kurna ve taşlardan da e- ser kalmamıştır. Ehemmiyetli tah- ribata uğrıyan bu tarihi şehirde i eski bir Türk medeniyeti pek va - zıh olarak göze çarpmakta, kis - men harap olmuş kalesindeki aza- met, tarzı mimarideki üslüp, ziya- dir. Kale haricindeki mezarlar mer merden yapılmış, yazıları, . güzel Münehlesvari mami Eldâr sü İ bir gülüşsle yazılmıştır. “açlık, a) ve toplarla başına geçirdiği iklı büyük külâhile etrafa haş- İ saçarak ayağındaki erkek ye- isi, sırtındaki çocuğu ile kapa- “linde ip örekesi çevirerek ko - : sağmıya giden kadınlar; kuzu uğlağını dere kenarındaki ça - a salıvermiş, kestiği söğüt arın uçlarına taktığı gümüş | Emaret merkezinin 1250 ye-doğ İru Hizandan kaldırılıp Hizan na- mile Karasuya nakledilmesi üze - rine tarihi Hizan tarihe karışmış, son emir Şeref beyin zamanmda | Osmanlı hükümetince — beyliklere | nihayet verilerek Karasu, Hizan namile bir nahiye halinde Siirt sancağıma raptedilmiş, 94 te de ka i ından: yaptığı düdüğünü öt-! za halinde Bitlis vilâyetine bağ - a Yırtık bir gömlekten başka bir v » “olmıyan çıplak çocuklar; hay: | kö bagarına yiyecek tedariki için i; — Macağı, omuzunda ipi dağa 1, “ler; sırtı yüklü dağdan gelen ti, aima karşınızda, daima et- dızdadır. > uncu kilometreden sonra ta, pe iki şah tepenin yamaçları" topç lnamış, kısmen harap bir iy iş, sudur, 45 evi, 300 küsur nü - Mage ardar. Nahiye halindedir. Nea m telgrafhanesi vardır. Ay öy, mhuriyet halk fırkast, ve il ! olmıyan teşekküllerden de leri iahmer ve tayyare cemiyet - leri mevcuttur. Hilâliah - diy gppbesi eski ve kıymetli reisi» “ayy emetile faaliyetine devam | t Didi, *Yse de tayyare şubesi ye - layt $ene nisan ortalarında a öy binası, ayni zamanda Aaj Misafir odası olarak kulla- tadır, Arihi bin gop; a kiçi bir şehir olan eski şehir a garp cenubumuzda in e halindedir. Burada tuğ ie Ve ortadan iki sıra yi, vai renk cilâj, ns kenarlar; irin güzelleştirilmiş bey- tuğlayla na enkazı var. Bunun ki- Yığım, ve bir gübre kalafı | “görülür ki, işte burası Hizan | değirmi | kle meşgul, üzerinde her ta- lanmıştır. Tarihi Hizandâ bulunan yazılı yler, asar kitabeleri Bitlis ve | Hizan hükümet reisleri tarafların- dan birer birer başka taraflara naklolunmuş, şehir civar köylerin kasabaların taş ocağı olmuş, koca bir medeniyet asarı, yıkılmış, git- miştir. Buna mukabil bugünkü Hi- zanda bakımsızlıktan terakki ede- miştir. Derebeylerin elinden kurtulan halk, Osmanlı hükümetinin cahil ve idaresiz reisleri eline düşmüş, rahat yüzü görememiştir. Şimdi cümhuriyet idaresi halkm derdi - ne derman olmıya çalışıyor. Oğuz Diyanbekir hapisanesinde Diyarbekir : hapishanesinde bir kavga olmuş, Şahin isminde 15 se neye mahküm bir adam Hamman isminde bir adamı bıçakla üç ye- rinden yaralamıştır. İddiaya göre san isminde birisi Hammanı öldür miye teşvik etmiş ve bu iş için ken neye nakledilmiştir...Şahin tecrit liyece vaziyet edilmiştir, . * teste ve tabii ihtiyaca tahsis edil - | ret edenleri hayrete düşürmekte - | çirmek üzere eski ve samimi arka- de misafir kalıyor, Konuşma ara - sında Abdullah fuhşa alıştırdığı kocalı bir kâdını evinde ve ailesi efradı içinde beslediğini anlatı - yor. Bundan müteessir olan Süley- man, arkadaşına nasihat ediyor ve onu tevbih ediyor. Süleyman Ab dullahın evinde geceledikten sonra sabahleyin Abdullah ve Abdulla - hın bacanağı Mehmet ile birlikte Akşehire gitmek üzere yola çıkı - yor. Yolda geceki münakaşaya se- bep olan kadın mevzuu üzerinde tekrar münazaaya başlıyorlar. Mü nazaa büyüyünce Abdullah, taban casını çekerek Süleymanı kalbin- den vurup öldürüyor. Abdullah ile Mehmet cinayet - ten sıyrılmak için aralarda “Sü- İleyman tabancasile' oynarken ken- disinivurdu,, demeği kararlaştırı- yorlar. Fakat vak'a mâhalline yetişen müddei umumi Nabi Bey dolam baçlı suallerle beş on dakika için - İde evvelâ şahit vaziyetinde bulu” tabancasını bulduruyor. Katil tev- kif edilmiştir. Dipçikle parçaladı Adana, (Hususi) — Burada A- bidin Paşa çiftliğinde feci bir cina- yet olmuş, Kâni isminde bir adam Nurettin oğlu Ahmedi başına dip- çik vurmak suretile öldürmüştür. Abidin Paşa çiftliğinin bütün iş- lerine Hâmit Bey bakar. Hâmit Be yin bir de Şahin isimli yeğeni var- dır. Çiftliğin bekçisi, Nurettin oğlu Ahmetti. Ahmet, efendisinden al- dığı emir üzerine çiftliğe kimseyi sckmamaktadır. Para tahsilâtı ve saire gibi işler hep Hâmit B.e ait- tir. Şahin de Kendisine bir pay çı: karmak için evvelce bu çiftlikte bekçilik yapan, fakat sonra Hâ- mit Bey tarafından kovülan Yah- ya oğlu Kâniyi yanma almış ve bu işlere memur etmiştir. Ahmet buna: razı olmamıştır. Bu yüzden çıkan kavga büyümüş ve nihayet Kâni Şahinin © teşviki edilmiş, münferit bir, odaya konul | üzerine elindeki tüfeğin dipçi- Şahini mahkümlardan Molla Ha-| ğiyle Ahmedin başına vurarak ye- re düşürmüş, ölmdeğini görün- İce İkinci defa var kuvvetiy- disine 20 mecidiye ile bir sustalı | le vurarak kafa tasını parçalamak çakı vermiştir. Hamman hastaha- suretiyle öldürmüş, kaçmıştır. O civarda oturan göçebeler bu- nu görünce arkasına , düşmüşler, teslim etmişlerdir... . yy yy yy ya yi | sanMehmetlişvdakla sonra “kütili | “| söylettiriyör, Abdullaha “sakladığı Bekçinin kafasını ya şimendifer geldikten sonra ken di hayatı için yeni bir safhanın baş macılık, ve sebzecilik miryolu Amasya için pek faydalı olmuştur. Fakat Amasyann yirmi senelik hayatı şöyle tetkik e dilirse Amasyanın refah ermek için daha hayli çalışmıya muhtaç olduğu anlaşılır. Amasya- nın 1S senedenberi devam son devrine eden ortadan kalkmadıkça ne refah i » çinde bir şehir, ne de imar işi ya- pabilecek bir belediye ortaya çı - kacaktır. Kısaca sebepleri lim: saya * 15 sene evvel 28 bindi, bugün şeh- İrin nüfusu ancak 12 bindir. De - mek ki Amasya çalışacak İ nüfusunun yüzde (55) şini kaybet miş demektir. Bu nüfus azlığı re. fahsızlığın ilk işaretidir. şehri B) Amasyada evvelce araba ve at nakliye vasıtası olduğuna göre, bir ticaret hayatı teessüs etmişti. Buna göre Amasyada günde 50 - di. Bu ticaret menzili kahvelerile, ahçı hayvan yemi satan tacirlerile bir teşekküle sahipti. o Amasya, ayni zamanda Yozgat, Zile ve Çorum i- çin mutavassıt bir merkezdi. Bu kervan iktısadiyatma göre kurul - muş olan müesseseler sermayele - rini yeni işlere koyamadıkları için sermaye azami faydalı sahalarda işliyemiyor. C) Amasya elmacılığı ile meş - hurdur. Vakıâ Amasyanın elmala- rı sarfiyat itibarile azalmamıştır. Satış aynı miktardadır. Fakat fiat- lar düşkündür. Bu itibarla ' refah derecesi alçalmıştır. Üç (senedir elma meselesinde hükümet, büyük bir alâka göstermektedir. Hususi muhasebe elma ağaçlarına arız o- lan kurtlarla mücadele için terti - bat almıştır. Son aylarda Amasya” Bir hayli vasayada bulunmuş ve başlamıştır. D) Gene Amasyada en mühim işlerden biri de bamyacılıktır. Ev- i velce okkası 180 — 200 kuruşa ka i dar satılan kuru bamya bu gün 15 ! kuruşa düşmüştür. | oSebebi Amasya Obamyalarınm | en har müşterisi olan Mısivın bam» yaları almamasıdır. E) Amasyada en ileri faaliyet - lerden biri de kozacılıktı. Amas - I yada her sene 25 bin okka kadar İ koza istihsal olunmaktadır. Sene - den seneye istihsal bem artıyor, İ hem de fiatlarmdan kaybediyor. F) Tren ve kamyon nakliyatı sebze işlerine bir inkişaf seyri aç- ladığını hissetmiştir. Hububat, el- işinde de -| öyle dertleri vardır ki, bu dertler ' A) Amasyanın nüfusu bundan | 60 arabanın gireceği, bir © kadar! da arabanın çıkacağı bir menzil ' hanlarile, | dülkkânlarile, | ya bir ziraat mütehassısı gelmiştir. | halk fenni bir suretle elmacılığa | 7 — VAKIT 29 Mayıs 1933 we 10 yy yg gg AMASYA, (Hususi) — Amas: | sadece işi benimsemek manasma alırsak aldanmış oluruz. Amasya nın çalışkan ve sevimli bir halkı, temiz, dürüst ve iş bilir bir valisi var. Birinci büyük millet meğlisin- de meb'usluk etmiş olan vali Kad- ri bey şehirle alâkadar olduğu gir bi, belediye reisi vekili olan Dok- tor Refet bey ve belediye azası da işi başarmak için çırpınmaktadır. Ancak Amasya belediyesinin is tenilen şekilde faal olmamasının sebebini mali vaziyette aramak lâ- zımdır. Büyük harpte Amasyada büyük bir yangın olmuştur. Bu yangın - dan sonra yangın yerlerini beledi- ye 70 bin liraya satın almıştır. Fa- kat bu arsaları o gün bu gündür kimseye satamamıştır. Diğer ta - raftan şehre temiz bir su celbi için de 30 bin lira sarfetmiştir. Bu za - ruri masraf da ortaya çıkınca be lediyenin artık çalışma sahasında sarfedebileceği bir santim bile kalmamıştır. Bu sebepten bütün hüsnüniyetlere rağmen Amasya belediyesi memurlarma altı aydır maaş dahi veremiyecek bir hale girmiştir. . Finike'açıklarında' On tonluk bir motör parçalandı Finike açıklarmda on tonluk bir motör kayalara çarparak parça - lanmıştır. On tonluk (Hüdaverdi) motörü Antalyadan Finikeye gitmekte idi. Çıkan şiddetli fırtına yüzünden motör yoluna devam edemiş, sa - hile yaklaşmıştır. Firtma yüzün » den bocalıyan motörün batmak tehlikesi baş gösterince kaptan mo törü sahile iyice yaklaştırmıştır. Motörün batmasma mani olmak i- çin her türlü tedbirler alınmış ise | de motör kayalara çarpmış, parça- lanmış, hayatları tehlikeye düşen kaptan ve tayfalar denize atılarak; yüze, yüze karaya çıkmışlardır. Bir inek kudurdu M. Kemalpaşada Azatlı köyün de bir köpek kudurmuş, bir ineği ısırdıktan sonra öldürülmüştü. Isw | rılan inek te kudurmuş; sahibi; e , parmağını ısırmıştır. Kuduranis | nek hükümet baytarı tarafında it- | lâf edilmiş ve köyden süt; yoğurt ve yağ ihracı menedilmiştir. İnek sahibi ile ailesi kuduz tedavihane sine sevkedilmişlerdir. Ayrıca bir inekle bir de buzağı kudurmuş, bunlar da itlâf edilerek tedabir a- lınmış, kasaba dahilinde ve civa - rındaki bütün köpeklerin öldürül- mesi için tertibat alınmıştır. mıştır. Seneden seneye Amasya - Trabzonlular ne istiyorlar nın sebze ihracat faaliyeti art - maktadır. Trabzon ticaret mıntakasina ta bi şehirlerden gelen murahhaslar Amasya belediyesi ne halde?) köhgre nâticssinde fnıdığm takasa Amasyada belediye faaliyeti | tabi tutulmaması için lâzım gelen muştur. Hâdisenin tahikilçatına ad | caniyiyakalıyarak « jandarmaya hemen hemen pek azdır denebi - | teşebbüslerde bulunmıya karar lir. Fakat belediyenin bu vaziyeti | vermişlerdir.