28 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8

ariel Li n V ' için Sporu devletleştirmek hazırlanan proje (Başı 1. inci sayfada) bol şeklinde - tatbi kolunduğu görül- müştür. Fakat, geçen asrın sonuncuü yılların-" da modern olimpiyadlarla başlayıp bü- yük harbdan sonra, mahiyetini azçok değiştirerek, umuma mal edilmek ga- yesiyle ele alman fizik terbiye ve spor, bilhassa 1936 Berlin olimpiyadlarında alman gençlerinin kazandıkları mu- vaffakiyetlerin sırrını araştıran dev- letlerce, milli terbiye davâsında esaslı bir unsur olarak mütalea »olunmağa başlanmıştır. Bugün Almanya gibi he- men bütün Orta Avrupa memleketle- rinde, hattâ Fransa ve İngilterede bu işler nezaret kadrolarına tevdi edilmiş- tir. Bizde - yukarıda da işaret ettiğimiz gibi - mekteblerde beden terbiyesi, or- duda gene beden terbiyesi ve spor, Şe- hir kulüplerinde de başta futbol olmak üzere spor, esaslı saymağa gönlümüz razı olmayan bir tarzda, ayrı ayrı, biri- birinden habersizce idare ve tatbik o- lunmüştüur. Spor bahsinde, “Türkiye İdm_an ce- #iyetleri ittifakı” devresini, müşterek muamelelerini bir merkez vasıtasiyle ve hükümetten yardım görerek tedvir etmek istiyen spor kulüplerinin, Av- rupadaki benzer teşekkülleri örnek tu- tarak elele vermek istedikleri iyi ni- yet devresi ve 1935 de başlayan “Türk spor kurumu” devresi de sporun dün- yadaki gidişine uyuluncaya kadar ge- girilmesi zaruri görülen istihale dev- resi telâkki etmeliyiz. * 1 sonteşrin 1937 tarihinden beri Tür- kiyede sporun nasıl idare olunacağı taayyün etmiştir. Atatürkün bu yıl Ka- mutayı açarken söyledikleri program- nutk'un her satırı gibi spora teallük e- den | ları da hatır dadr: “Her çeşid ıspor faaliyetlerini, türk gençli- ğinin milliğ terbiyesinin. ana unsurla- rından saymak lâzımdır. Bu işte hükü- metin şimdiye kadar olduğundan daha gok ciddiğ ve dikkatli davranması, türk gençliğini, spor bakımından da, milliğ heyecan içinde iğtina ile yetiş- tirmesi, önemli tutulmalıdır.,, Başbakanımız da, bir hafta sonra Kamutayda okudukları beyannamele- rinâc: “Sporu bir merkeze bağlayıp teşkilâtlandırmak ve muhtelif spor te- şekkül ve hareketlerini o vasıta ile i- dare etmek için yüksek huzurunuza bir kanun lâyihası ile geleceğiz,” de- mişlerdi. Öğreniyoruz ki bu kanun lâyihası- nın ilk bir projesi hazırlanmış ve tet- kika başlanmıştır. Bu projeye göre spor teşkilâtının Başbakanlığa bağlı bir “Beden terbiye- Bi ve spor başkanlığı,, tarafından ida- xesi münasip görülmektedir. bBu görüşe iştirâk etmemek imkân- sızdır; Mektebler, ordu, ve halk fizik terbiye ile uğraştığına ve fizik terbi- ye teşkilâtlandırılmak istenirken fab- rikalar ve demir yolları hastahanelerin :.ı:ğ]mhr gibi büyük kalabalıkları bir ya getiren her türlü müesseselerde &por nüvelcri teşki letmek en ameli hal tarzı addedildiğine göre bu mücs- seseler üstünde bir makamın toplayıp sevkedici nüfuzundan istifade edilme- Bi kadar tabii ne olabilirdi? Bahsettiğimiz ilk proje, bir de, “Be- den terbiyesi yüksek koömitesi” tasav- vur etmiştir. Bu komite büyük bir isti- şare organıdır. ki başkanlığın gerek teknik ve gerek pratik sahalarda en faal yul dır. Bu & i ye vekâ- letler murahhasları ve mütehassıslar iştirâk eder. Talimatnameleri, faaliyet kendisine verilmiş olan işleri bir baş- kan, bir genel sekreter ve sahalar, sağ- lık, hesap, teftiş daireleri ve federas- yon başkanlıkları vasıtasiyl görür. Millt müdafaa, iç, ekonomi, bayındır- lık ve küiltür bakanlıklarında birer be- den terbiyesi direktörlüğü ihdas olu- nur. Başkanlığın bir başka faaliyet orga- nı da “Yüksek beden terbiye enstitü- südür. Bu enstitü beden terbiyesi mu- allim ve mütehassıslarını yetiştirecek ve sistemlerini araştıracaktır. Her vilâyet bir spor bölgesi ve va- li bölge başkanıdır. Merkezden tayin edilen bir asbaşkan valinin nezareti altında vilâyet spor işlerini tedvir eder, Asbaşkanın — yardımcıları a- janlardır. Her bölgede, bir de, vilâye« tin başlıca idare âmirlerinin iştirak ettikleri bir spor komitesi vardır. Kazalarda spor merkezleri teşkil olu- nur, Nüfusu 3000 den yukarı ve bele- diye teşkilâtı olan yerlerde; Nüfusu ne olursa olsun bütün ka- zalarda; K Orduda her alay birliğinde veya buna tekabül eden birlikte; Liselerde, meslek mekteblerinde, yüksek tahsil müesseseleri ile üniver- sitelerde; Memur ve işçi sayısı 300 den faz- la olan herdevlet müessesesinde, hu- süsf müessesede ve fabrikada en az birer spor kulübü kurulur, “Beden ve spor başkanlığı, büd- cesi Başbakanlık büdcesine bağlıdır. Husust idareler ve belediyeler büdcelerinin gelirlerinden yüzde ikisi bölgelere ayrılır. İlk projenin başlıca hatları büun- lardır. Bir de, bazı kayıdlarla, beden terbiyesi ve spor mecburiyeti kon- maktadır ki bunun faydası üzerinde ne kadar israr edilse azdır. Bazı memleketlerde, kâdın ve er- kek, bütün vatandaşları kırk beş - el- li yaşlarına kadar - ve tabif yaşlarına göre - asgari hadlerden beden tetbi - yesi brövelerine tâbi tutuldukları dü- şünülecek olursa fizik terbiye davâ- sının umum? terbiye davâsına bile üs- tün tutulduğu anlaşılır. Bütün mese- le vatandaşı ömrünün sonuüna kadar sıhatli ve faal halde bulundurmak de- ğil midir?” Proje, yukarda kaydettiğimiz ü- zere - henüz ilk projedir; üzerinde çalışrlacak, uğraşılacak, her türlü i- tablarla uzlaştırılacak ve kati şekli verildikten sonra Kamutaya arzolu- nacaktır. Ancak spor teşkilâtının devletleş. tirileceği muhakkaktır ve bu ilk pro- jeyi de kuvvetli esasları havi bir pro- je olarak memnuniyetle karşılamak Tâzımdır. - *& Cavada bir infilâk Londra, 27 (A.A.) — Batavia'dan bildirildiğine göre, Cava'nın şimal sahillerindeki mühimmat fabrikası, patlamıştır. Dokuz kişi ölmüş ve 36 kişi yaralanmıştır. İnfilâk hakkında tafsilât yoktur. Bir arabacı beyni parçalanarak öldü İzmir (Hususi) — Arabacı Necib ile arkadaşı Hüseyin araba ile Yeni- köyden şehrimize gelmekte iken yol- da Urla belediyesinin otobüsiyle kar- şmışlardır. Araba ile kamyon çar- programlarını, plânları bu & ha- zırlar. “Beden terbiyesi ve spor başkanlığı,, hükmi şahsiyeti haiz ve hesab husu- sunda azçok müstakil bir uzviyettir; lerle her türlü jeolojik anlaşmazlıklar- dan âri bir çerçeve içinde muhafaza et- mesi böyle düşünüyoruz. Müsavilik prensipine geince, azâsı müsavi hukuktan istifade etmiyen ay- nı vazifeler altında bulunmayan bir devletler toplantısını tasavvur etmek bizim için imkânsız görünmektedir. Nihayet, azâ devletlerin toprak bü- tünlüklerinin zımân altına alınması i- se ancak hem kollektif, hem de mües- sir olarak şimdiki statükoya ve politik istiklâlimize dayanan bir garanti şek- linde tasavvur edebiliyoruz. Filhakika, paktı imzaya sevkeden prensipler bunlar olmuştur. Ve bugün de Milletler cemiyeti ile iş birliğimize esas teşkil eden prensipler bunlardır. Bilhassa ki, salâhiyettar bir ses hiç bir memleketin iç rejimine müdahale mev- zuubahs olmadığını bize temin etmek- tedir. Konsey diğer beyanatı ve ezcümle B. Undan “İsveç” B. Spaak “Belçika”, ve B. Guevedo “Eküatör” ün beyanat- larını dinledikten sonra yarın saat 15.30 da tekrar toplanmak üzere dağıl- < Miştir. * pışmışlar, bu sırada araba devrilmiş- tir. Arabanın altında kalan Hüseyin beyni parçalânarak ölmüştür. Necib de ağır surette yaralanmış, sıhi im- dad o biliyle hastahaneye kaldı- rılmıştır. 11 inci Halk konseri Cumhur Başkanlığı Filarmonik or- kestrası tarafındanMüzik Öğretmen okulu konser salonunda 28-1-938 cu- ma günü saat 20.30 ve 29-1-938 cumar- tesi günü saat 15.30 da. 11 inci konser verilecektir. Program şudur : ŞEF : ERNST PRAETORİUS 1 -— L. Van Beethoven (1770-1827) : Coriolan uvertürü. - W. Mozart (1756-1791) : Symp- henie eoncertante, —mi bemel majör, op. 364 a) Allegro Maestoso b) Andante c) Preste echke (10 dakika dinlenme) 3 — Robert Sechumann (1810-1856) : Piyano - Konsertosu la-minör, op. 54. a) Allegro affettuese b) İntermezzo, Andantine grazioso c) Allegro vivace Solist: L. Çaçkes. Gelecek konser 4-2-938 Cuma günü saat 20.30 da ve 5-2-938 cumartesi sa- at 15.30 dadır. Bir kız babasını polise ihbar etti İstanbul, 27 (Telefonla) — Kurtu - luşta Yenişehirde oturan Panayot a- dında bir adamın 14 yaşında kızı poli- se müracaat ederek babasının dört se- yuya attığını söylemiştir. Bunun üze - rine polis ve adliye tahkikat yaparak küyu boşaltılmış ve içinden hayvan kemikleri çıkmıştır. Polis yaptığı tah- kikatta, kızın bahsettiği tarihte işlen- miş bir cinayete rastl h Solistler: A. B. Winkler, Fritz Hands- ne önce bir lazı öldürerek cesedi ku -| ” ır: Pana-| , Fizik terimleri (Başı 4 üncü sayfada) 'Tesir — İnfluence — İşley 'Tesir etmek — İnfluencer — İşleylemek 'Tesiri — İnductif — Ündüksel 'Tesviye ruhu — Niveau â bulle d'air — Hava düzeci 'Teşaşu — Rıîdiıtio_n — Yırımug D O 'Teşekkül — Formation — Şekillenim 'Tetavül — Allongation — Uzanım Tevakuf halinde — Stationnaire — Du- raklı 'Tevettür — Tension — Gerileme 'Tevettürü sathi — Tension superficielle — Yüzey gerilim ; 1 — Tevzi, 2 — Tevezzü — Distribution — 1 — Dağıtma, 2 — Dağılma 'Tınnet — Timbre — Tını 'Tromp — Trompe — Tromp 'Tulâni — Longitudinal — Boyuna, uzun- una Tulü mevç — Longueur d'onde — Dalga boyu Turbn — Turbine — Türbin Ufki — Horizontal — Yatay Ukde — Neeud — Düğüm Umumi — Gönâral — Genel Unsur — El&ment — Eleman Usul — M&öthode — Metot Ü Üç safhalr — Triphas& — Üç safhalı Üstüvane — Cylindre — Silindir Üst hamule — Surcharge — Üsyük M Vâhit — Unit& — Birim Vahidüllevn — Monochromatigüe — Tek- renk Varit — İncident — Gelen 1 — Vasat, 2 — Muhit, vasat — Milieu — 1 — Orta, 2 — Ortam Vasati kıymet — Valeur moyenne — Or- tay değer Vazıh — Nette — Net Vezin — Poids — Ağırlık Vezinli — Pesant — Ağır, çekey Vezni basit — Simple peste — Basit tart- a Vezni mahsus — Poids spöcifigüue — Öz- gül ağırlık Volan — Volant — Düzenteker Vürut — İncidence — Gelim Vüs'at — Amplitude — Geney Z Zatiselâsetülaktap — Lampe triode — Üç yot kendisine atfedilen bu cinayeti in- kâr etmiştir. Netice itibarile kızın ba- basını niçin ihbar ettiği de anlaşıla- mamıştır, : İstanbulda üç esrar ve eroin vakası İstanbul, 27 (Telefonla) — Bu gün üç eroin ve esrar vakası tesbit edildi. Kahveci Apustol kahvesinde esrar i- çirttiği için, Fehmi, Elif ve Yaşar ero- in sattıkları için yakalandılar. Çarşı - kapıda kutucu Muiz'in eroin mübtelâ- sr olduğu anlaşılmış ve altı ay müddet- le tedavi altına alınmasına karar veril- miştir. Damgasız ipekli çoraplar İstanbul, 27 (Telefonla) — 26 mart- tan itibaren piyasada istandard ni- zamnamesine uygun olmayan çorablar katiyen bulunmryacaktır. O zamana kadar satılmayan kadın çorabları an- cak ticaret odasında mühürlendikten sonra satılabilecektir. Fabrikalar ni- zmanameye uygun çorab çıkarmağa başlamışlardır. İstanbul belediyesinin menba süları hakkında bir tetkiki İstanbul, 27 (Telefonla) — Belediye menba suları hakkında acele ve umu - mi bir tedkik yapmağa memur edilmiş- tir, Tedkik mevzuu arasında kabların doldurulması, temizliği, hileye imkân kalmayacak şekilde satışa çıkarılma u- sulleri de vardır. Rapor hazırlanıp bit- tikten sonra hükümet vaziyeti tedkik edecek ve su meslesi hakkında kati ka- rar verecektir. Kırılmaz cam kullanmıyan şoförler işten menedilecek İstanbul, 27 (Telefonla) — Salr sa- bahı yapılacak teftişte camlarını kırıl- maz camlarla değiştirmiyen otomobil- lerin şoförleri çalışmaktan menedile- ceklerdir. Teruelde harb olurken... ... Valensiya şiddetli bombardıman edildi; 125 ölü, (Başı 1. inci sayfada) doğrudan doğruya tehdid etmektedir. Valensiya gene bombardıman edildi Valensia, 27 (A.A,) — Frankistle- rin altı tayyaresi, dün saat 14.40 da Valensia'yı bombardıman ederek şeh - rin merkezindeki bir çok evleri tahrib etmiştir. 125 ölü, 208 yaralı vardır. Ö- lüler arsında, gemisine limanda porta- kal yüklerken telef olmuş olan Dower Abbey adındaki ingiliz gemisinin kap- tanı Arnold Corne de bulunmaktadır. Âsilerin Malaga'daki zayiatı Madrid, 27 (A.A.) — Kömünist par- tisinin organı El Mundo Obrero şü malümatı veriyor : 208 yaralı var Asilerin Malagaya girdiklerinden beri, yollarda 9784 ölü bul ve Tamba Zeveban — Fusion — Ergiyim Zevebanı bati — Fusion pâteuse — Yavaş ergiyim Zevebanı seri — Fusion brusgue — Bir- den ergitim, Birden ergiyim Zıya — Lumiğre — Işık Zıyadar — Lumineux — Işıkir Kanalizasyon şirketinin yapacağı tesisat beğenilmedi İstanbul, 27 (Telefonla) — Kanali- zasyon şirketinin Kasımpaşa, Cihangir ve Dolapderede yaptığı tesisat şartna- meye aykırı görülmüş, noksanlarının l şirketten i işti Vefat — Ankara avukatlarından pederim Ahmed Fevzi 24. 1. 938 tarihinde ve- fat ettiğinden müteveffa ile avukat- lık mesailinde bulunanların aşağıdaki adresime 10 gün zarfında müracaat etmelerini rica ederim, Kaybettiğim babamın hazin ölü- münde bulunan cândan arkadaşlarıma ve kendi baro arkadaşlarına teşekkür etmeyi borç sayarım. Aderes : Ankara çeşme mahallesi 2 No. lu evde İRFAN ATAVİ _.,.B__âşı;ammız B 'l te aa oe Suniğ ipek fabrikasını gezdi ve tetkikler yaptı Gemlikteki fabrikanın inşası 2 milyon türk lirasına mal olmuştur (Başı 1 inci sayfada) bu büstün daha mükemmel bir hale konması hakkında bazı emirler ver- miş ve inşa edilmekte olan İznik şo- sesi hakkında kaza kaymakamından izahat almıştır. Bundan sonra Gemliğe hareket e- dilmiştir. Gemlik'te Başbakan Celâl Bayar Trefakatinde bulunan arkadaşla- ra kasabanın şimal şarkında ve Gem- lik körfezine bakan taşlı bir sırt üs. tünde tariht bir hatıra güzelliği ile duran bir köy göstermiştir. Bu köy, türk kahramanlarından Umur beyin tesis etmiş olduğu Umurbey köyü- dür. Kıymetli devlet adamımız Celâl Bayar bu köyde doğmuştur. Bundan sonra hep birlikte Suniğ ipek fabrikasına gidilerek müdüriyet odasında bir müddet istirahat edil- miştir. Başbakan fabrikanın maliyeti, faaliyeti ve randımanı hakkında mü- dürden bazı izahat almıştır. Mücme- len alman bu malümata göre fabrika- nın inşaatı iki milyon türk lirasına malolmuştur. Memurlar ikametgâhla- rr için 300.000 lira ayrıca sarfoluna- caktır. Fabrika daha şimdiden ticaret piyasasında büyük bir alâka ile takib edilmekte ve ne vakit ne cins mal çı- karacağı diyen sorulmaktadır. Bugün fabrikada üç ekip olarak 220 amele çalışmaktadır. Altı ay son- ra bu aded iki misline çıkarılacaktır. Bu izahattan sonra makina daire- sine gidilmiş ve modern tertibat ile işleyen son sistem makinaların faali« yeti takdir olunmuştur. Bundan son- ra Celâl Bayar ve arkadaşları Yalo- vayı dönmüşlerdir. Fabrikaların açılış töreninde Öğrendiğimize göre şubat iptida- larında Bursada açılacak Merinos ve Gemlikte açılacak Suniğ İpek fabri- kalarının açılış törenlerinde İktısad Vekili B. Şakir Kesebir de buluna- caktır. 30 » » Pazarte: (Komedi Yazan : de FLE ve KAYAVE <40LUAU D OUMANAA AAA AAA AAD AA UGEU AAA KOUOA UAAO GO AA KA UUU U GUU AGU GUU R UKKU R DU . 31 SI ” ” 29 - 30 cumartesi ve pazar günleri saat tam 2 de (TALEBE MATİNESİ) Kişe hergün saat 13 den Oyun günleri sabah saat 10 dan itibaren açıktır. ÇARAAMACAKAAAAU AA UKUN U UUU KAACEKURUU KOUK AA KK AAA KA AOA AAA KOK AUA GUO U UUKU KA AA AUAUA KU ŞEHİR - TİYATROSU (Halkevinde ) 29 Kânunusani cumartesi günü akşamı saat 21 de Pazar » Umuma ” ” ” » ” » » » Halk gecesi MAZ 4 perde) B neaaş Va ha İsmail Müştak Mayakon itibaren açıktır ; 1—480 STDUKALARAKAAAA AAA AA KA K AKACA AAA AAA KA AA AOA AA AAA KA AAA KUKU KUKU KKK UK LAD UDU "BUGÜN : KUMBARANIZA-ATACAĞINIZ: 5- KURUŞ ea Tmanar — defnolunmuştur. Bunlardan 2143 ü ka- dın 798 i çocuktur, Âsiler mevkuf bir güzeteciyi serbest bıraktılar Londrar 27 (A.A.) — Royterin Ce- belüttarıktan öğrendiğine göre, Alge- siras âsi makamları son zamanlarda tevkif edilmiş olan ingiliz gazetecisi Cady'yi serbest bırakmışlardır. Maa- mafih Cady âsilerin kontrolu altındaki ispanyol ind mezun değildir. İngiltere Cady'in mevkuf bulundurulması — dolayısile Adid defı P Üa d İ dışarı ç ğa Hüt tu., YARIN:KURACAGINIZ :EVİN-TEMELİDİR. e Ce ZIRAAT BANKASI 1—521 d S İstanbul borsası 27-1-1938 PARALAR ALIŞ SATIŞ Sterlin 626.— 632.— Dolar 123,50 126.— Frank 18.— B2.— Liret 99.— 105.— Belç. frangı 8S0— B4— Drahmi i8,.— 22.— İs. frangı 575.— 583.— Leva 20.— e Florin 65.— Kuron Çek, 78.— Şilin Avus, 2l— Pezeta —- Mark 26.— Zloti 20.— Pengö Z2l— Ley i2— Dinar 48.— Yen —— Kuron İs. 30 .— A N K A R A ÇEKLER Açılış F. — Kapanış F. Londra OZ9.T3 #3Ü,— Nevyork 0.794512 0.7926 Paris 24.5725 24.5725 Milano 15.09 15,0875 Brüksel 4.7025 4.7025 Atina 86.78 86.7460 Cenevre 3.4364 34350 Soiya 63.5175 63.4920 ŞA A d 14244 14236 1 Beethoven Prağg 22.6170 22.6080 Viyana 4.2016 4.20 Madrid 13.6562 13.65 Berlin 1.9720 1.9710 Varşova 4.1875 4.1857 Budapeşte 3,9896 3.9880 Bükreş 106.2325 106.19 Belgrad 34.26 34.2460 Yokohama 2.7280 2.7268 Moskova 23.7825 — 23.7925 2 — Grützmacher Stokholm 3,08 3,0792 ESHAM VE TAHVİLAT 3 — a) Tschaikowsky AÇILIŞ KAPANIŞ 1983 türk borcu 1 — 18.95 — 18.95 b) Massenet (Vadeli) Hazne bonosü 2 TB— — T3— 4 — Mozart Anadolu D.Y. mümessil 40.— 40.10 Ç aa 5 — Moszkowski Salı ve cuma konserleri “Pavillon,, da Cuma 28 ikinci kânun 1938 17,30 da Mr. Otto Geitner'in İdaresinde PROGRAM BİRİNCİ KISIM İKİNCİ KISIM PALÂS'ın Violin Sonate op. 12 No. 2 a) Allegro Vivace b) Andante c) Allegro Violine: E. Polak Piano: O. Geitner Fantasie Hongroise (Cello Solo: H. Klika) Eugen Onegin (Arie des Lenski) Elegie (Gesang: Leo Pardo) Burmester Menuett (Violin Solo: E. Polak) Malaguena 1—537