4 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Cumartesi 4 MART EE. 9 WÖ Rüzgârın tesiri ile fevkalâde genişlemek istidadını gösteren, fakat itfaiyenin gâyretiyle önlenen geceki yangından bir görünüş Yerli ANİ © Traş Bıçağı R ir Yangın Faciası Han, 2 Mağaza, malathane İlamamen 0 Han Kısmen Yandı Büyük Tehlikenin Onü Alındı Dün gece Sultanhamamında Ata Refik mağazasından yangın çıktı, 14 han tutuştu, bir han ve iki mağaza ile bir çorap ima- lâthanesi tamamen, diğer han - lar ve yazıhaneler de kısmen yandı. Yangın gece sazt 23,50 de Beyazıt kulesi tarafından görülerek itfaiye- HALK İçinde e Modern o dömekrasilerin hiçbirinde Devlet Reisinin bu derece ” dertleştiği görülmemiştir. İnönü, bu hareketi ile mo- dern demokrasilerin halk- la devleti birbirind zaklaştıran resmiyet an- anesini yıkmış oluyor. Yazan: M. Zekeriya SERTELİİİ D olmabahçe Sarayı dün- den itibaren tarihi hâdi- selere sahne olmaktadır. Cüm hurreisimiz İsmet İnönü . bir âile reisi'gibi; bir baba gibi milletin çocuklarını etrafına toplayarak onlarla hasbihal - ler yapıyor, onların dertlerini dinliyor, dileklerini. tesbit e- diyor. Bu konuşmalarda İs- met İnönünü halkın içinde ve halkla beraber görüyoruz. On larla kaynaşiyor ve * birleşi- yor. Memleket meselelerini onlarla beraber tetkik ediyor. memleket dertlerine : onlarla raber'çare arıyor. Bu, yalnız Türkiye tarihinde de- BİL, dünya demokrasi tarihinde de mühim ve yeni bir hâdisedir. Modern demokrasilerin hiç bi- rinde Devlet reisinin 'bu derece balk içine indiği, bu-derece halk- la kucak kücâğa'seviştiği; baş ba- Şa dertleştiği görülmemiştir. Mo - dern demokrasinin en şaheser nü- Muhesi olarak; gösterilen - İsviçre Ve Amerikada bile Cümhürreisle - Tİ halkin dertleri ve dilekleri il& u derece bilâvasıta ve bn derede. Yakından alâkadar'olmamışlardır. Nevyorkta tahsilde bulundu - Bum sıralarda Harding Amerika » Min Cümhurresiydi. Bu zat gaze- tecilikten yetişmişti, O sırada Nev- Yorka yaptığı bir ziyaret vesilesiy- le ilk çalıştığı gazete İdarehenesine Bitmiş ve ceketini çıkararak ertesi Rünkü. gazeteyi « mürettiphanede bizzat kendisi hazırlamıştı. Har - ding'in bu demaokratça hareketi o | Vakit beni hayran bırakmıştı. Şimdi İsmet İnönünün İstan - bulu ziyaret vesilesiyle, halkla doğrudan doğruya yaptığı teması halkla kücak! Cümhurreisimiz, Şehirde Amerika Cümhurreisinin bet © (Arkası 12 incide) ti Milli Şef, Dün de Dileklerini Dinledi Cümhurreisimiz- ve Rofkalari Du Akşam Dolmabahçede Bir Çay Ziyafeti Veriyorlar Cümhurreisimiz İsmet İnönü, dün de sabah' saat 9'dan itibaren Dolmabahçe sarayında İstanbul şehir “mümessil- lerini kabul ederek derdlerini, isteklerini büyük bir 'dik- kat ve alâka ile dinlediler. Muhtelif mevzular üzerinde | notlar aldılar ve bazı meseleler hakkında Vali Lütfi Kırda- | ra emir've direktifler verdiler. Dün Cümhurreisimizin ka- bul ettikleri mümessiller arasında, şehrin muhtelif semi- lerinden gelen ve ayrı ayrı sanat ve meslekleri temsil eden bir çok vatandaşlar vardı. Bir fabrikatör, devlet fabriklaarının çıkardığı pamukluların re- kabetinden şikâyet etti primi verilmesini, ihracat malla- rindan vergi alınmamasını istedi. Pamuktan çok ağır vergi alındiğım söyledi, Arabacılar cemiyeti reji ihracat dek ve binek arabacılığının ığından bahsetti, Bir köylü hâr- mah makinesi ve mektep binası istedi. Bir fabrika müdürü, hükümet gitgide öldüğünden, himayesiz kald , Yünlü eşya mübayaatını pazar. lıkla ve devlet serdayesiyle işleyen fabrikalardan yapması için ha- zırlandığı söylenen kanun projesi karşısında endişe izhar etti Bır lokantacı, lokantaların âdedini azaltma teklifinde bulundu; bir köyü toprak İstedi ve bir odun taciri, orman kanununun tatbiks- tindan şikâyet etti, bir amelebaşı ameleler için fabrikalar civarında binalar yapılmasını istedi. Bir bah yandı. Bir işçi, iş kanunu muci ve emniyet tallimatnamesini: Bir balıkçı, Kazanç ver; pahalılığından, Çiçek , kabzımallardan âcı acı dert ince hazırlanması lâzım gelen sıhhat enüz çıkmadığından şikâyet etti. min ağırlığından. vapur ücretlerinin yeti Relsi de bir çiçek haline ihtiyaç ndaşların . dileklerini bü- yük bir dikkatle takip ettiler ve notlar aldılar. Bütün bu görüşmele rin tafsilâtini onuncu ve on birinci sayfalarımızda okuyacaksınız. İl Gezinti Yaptılar | İ Reisicümhur İsmet İnönü, yanlarında refikaları ve Kütahya mebusu Vedit bulunduğu halde, dün akşam saat 17.30 da saraydan çıkarak şehir içinde otomobille bir ge- zinti yapmışlardır. Reisicümhurumuz, Galata, Eminönü, Sirkeci, Sul tanahmet, Beyazıt yolu ile Edirnekapıya kadar gitmişler, dönüşte Karaköy, Beyoğlu ve Şişli. istikametinden. tek- rar Teksime gelerek Gümüşsuyu yolu ile saraya avdet buyurmuşlardır. x Milli Şefimiz İsmet İnönü: ve Sayın Bayan İnönü, bu- gün saat 17 de Dolmabahçe sarayında bir çay ziyafeti ve- receklerdir. Bu ziyafete, şehrimizde bulunan * bütün me- buslar,. Vilâyet ve Parti erkânı, İstanbuldaki resmi miles- seseler iğsi, gelenleri refikaları ile birlikte davet “edilmiş- lerdir. İl ipek mağa | grupları İle Beyoğlu || safsız esişi slevle İ susi: telefon aboneleri de * itfaiyeyi yangından haberdar etmişlerdir. İ Yangın çıktığı zaman İstanbul İ şiddetli fırtına halinde bir rüzgâr e siyordu. Bu rüzgâr ateşin süratle bü- yümesinde müessir olmuş ve itfaiye- nin çalışmasını hiçe indirecek kader müşkülleştirmiştir. İtfaiye yangın yerine geldiği zasını ve onun derlere âit vim çindikkaslmüğtyir. İl Rüzgürin mütemadiyen üflüyerek kuvvetlendirdiği bu alevler, bu el vardaki biribirine bitişik denecek kadar yakın olan binaları yalamıya, pencereleri, saçakları tutuşturmıya başlamıştır. İt; Yenipostahane || caddesi ile Hami i nin birleşti, Ata Refik mağazalarındaki ateşi sön | dürmekle uğraşırken, yangın Samlı | hanı sokağındaki binaların pencere | ve saçaklarım tutaşturmuş, Ata Re | tişik olan Şamlı hanının bütün kat ve daireleri birdenbire parlamış ve || sütun sütun gökyüzüne yükselen a- İ| Jevler önüne gelen binaların dar rına dökülerek Yeşildirek v mutpaşa istikametin& doğru uzanmı- ya başlamıştır. İtfaiye grupları toplanıyor İ Ateşin tehdit ettiği yerleri ihata edebilmek için derhal imdat kuv- İvetleri celbedilmiş, birkaç dakika İsonra da İstanbulun bütün itfaiye Bakırköy ve İstinye itfaiye grupları yangın ye- rine gelmiye başlamışlardır. Saat bire geldiği zaman rüzgâr istikametinde ve üç sokak aşırı Ho- ca Hanı sokağındaki Kendiros Ha nının damı ve pencereleri, saât 1,10 Ida Postanenin' arkasma m Âşir Efendi: sokağındaki Dilsiz Zade Hs. | Bı, saat 1,20 de Kaputçular sokağı başındaki Selânik Bankasının pen- cereleri tutuşmuş, bu suretle de it faiye kuvvetleri ve vesaiti bu ayrı ayrı sokaklardaki her yangınla oy Fi ayr boğluşmak o mecburiyetinde kalmıştır. İfaiye kuvvetlerinin bö Ie münferit vaziyetlerde hep yeni İbaşlıyan yangınları karşılamak ve || onları bastırmak zaruretinde kali bittabi asıl yangın yerinde tekâsüf İetmiye mâni olmuş, rüzgürm da in- insan Küvwetini boğuşmasını korkunç bir hale ge miştir, Ateş gitgide büyüyor Saat 1,25 de Yün-İpek mağazasın- da ateş kısmen bastırılmış, Ata Re- fik mağazasile bitişiğindeki Şamlı ha mi ve bu hana muttasıl çorap fabri- kası tamamen yanmış, Şamlı hanı ye haber verilmiş, bu dakikada hü-| za-| | fik mağâzasının ve bu mağazaya bi-| sokağındaki 3 büyük bina ile Aşire-| Kaputçular sokağındaki, Hoca “ hanı fendi sokağındaki Dilsizzade ve Bü-| sokağındaki, Aşirefendi Men Son Dakika Yangın, bastırılmış vaziyet- te iken, gazetemiz makineye ve- rilmek üzere bulunduğu sırada alevler, Aşirefendi sokağında - ki binalardan bir ikisini yeni - den sarmıştır. Fakat bu alevler de bir saat sonra bastırılmıştır. Yangının şimdilik bilânçosu | şudu, Yangında Yün - İpek me- | #azasınm binası kısmen, içi ta mamen, Ala Refik mağazası ile ittisalindeki Şamlı hanı tama- men, onun yanındaki çorap (ah- rikası tamamen, Şamlı hanı $0- kağındaki binalarla Dilkizsade hanr, Büyük tlcaret hanı ve flo- ca hanı sokağındaki o Kendires Saltanhamamı merdanın | ham daki Şark halı kumpanyası kıs- men yanmışlardır. Suraskinin bulunduğu bina İ- le Sovyet Bankası, Katıre1oğ - lu hanı, Banko di Roma ile Se- Tünik Bankâsının bulunduğu hi. na kismen yanmışlardır. Bütün bu binalarla tearet hanelerin sigortalı olduğu an - laşılmaktadır. A EE İİ yük Ticaret hanlarınm öst katları, Katıreloğlu hanının pencereleri, Sul- meydanındaki Rus - Sov- Ba duğu binala; a hanı sokağındaki Kandiros ile ko di Romanm| n üst katları, Ho- hanı ark halı kumpanyasının bulun- lar duğu binanın üst katları, Kaputu sokağı başındaki Selânik bankası tamamen tutuş- İ nasının. pence Muş bulunuyorlardı Bu her biri ayrı ayrı bir maballe teşkil edebilecek © binalardan çıkan alevler havadaki uçuş istikametine rastlıyan bütün binaları tutuştur mağa uğraşıyor, itfaiye de alevleri yenerek bu cehennemi söndürmeğe alışıyordu. Kuvvetli rüzgâr alevlerin kolaylaştırıyor, itfaiye kuvveti bir tarafan rüzgârın, diğer taraftan gece yarısından sonra çıkan (o bu yangında girmek, çalışmak rüzgâra ve alevlere hâkim (noktalardan *u sıkmak için baş vurduğu bütün ka- pıların kilitli oluşu karşısında, âde- ta eli böğründe bir vaziyette kalı- yordu. Baltalar işliyor, demir ke - penkler yırtılarak, hortum borusu nun girebileceği delikler (açılıyor, manivelâlarla demir kapılar, yazı - hanelerin halkalarına asılmış muaz-| zam çelik kilitler kırılmıya çalışılı- yor. İtfaiye kumandanı bir sokaktan, bir sokağa Koşarak maliyetine d'rek- #fler veriyor, alevler de bütün uğ- raşmalarla alay ediyormuş gibi rüz- rm önüne * katılmış alabildiğine yükseliyor, steş parçaları havada uçuşuyordu. Saat 1,45 ti. Rüzgâr bir aralık in. safa gelir gibi oldu. Biraz hafifledi. İtfaiyeciler tabiatin bu çok hasis tüt- fondan çok büyük bir maharetle is. tifade ettiler. Sultanhamamındaki| işini ise sokağının | Yeşildirek tarafındaki bütün binalar. daki ateşleri basitrmuk ve artık baş- ka binalara zarar vermiyecek bi: ha- le koymak mümkün olabildi. Rüzgâr 10—15 dakikalık bir sokağındaki bii da şeklinde kalmış olan Dilsizzade, Ata Refik mağazası, büyük ticaret hanımdan ibaret dört binaya inhisar ettirilmiş bulunuyordu. İtfaiye kuv- vetlerini burada teksif emek imkân da hâsıl olmuş, ateş sudan bir çem- ber içine Rüzgüra ve aleve bâkim noktalar tutulmuş, rüzgârın yarattığı cehen- nemin tehditleri artık korkunç Ok maktan çıkmıştı. Ateş mevzii hale giriyor Vali Lâtfi Kırdar yanında müdürü Sadrettin Aka olduğu hi iğın yerine gelmişti. Merkez mandanı albay Cemal Akal'da v..” gin yerindeydi. İtfaiyenin (mesaisi dikkatle takip ediliyor, vaziyeti sık sık kontrol olunuyor, alınan ted sirler de n kolaylıkla çasş- masını mümkün kılıyor, Yazıhanelerine, rethanelerine gitmek istiyenlere hiç bir müşkü'ât çıkarılmıyor, bilâkis polisler tara - fından en tehlikeli noktalarda, geç- melerine muavenet ediliyor, hiç kım seye hiç bir veçhile mümanaat gö terilmiyordu. Denebilir ki, İstanbulda bu kadar tehditkâr, bir yangında bu kadar İntizamla çalışabilmek mümkün © lamamış ve alâkası olan halka hiç bir zaman yangın sahasına girmek için bu kadar kolaylık ve muavenet görmemiştir. Buna rağmen en kü çük bir hâdise de olmamıştır. Saat 2.15 de yangın temamen mevzii bir hale getirilmişti. Artık burada ate» sin büsbütün söndürülmesine çalışis anmaşta, Ateş tamamen bastırılmış bir bal deydi ki, Küçük ticaret hanının üst katındaki Paralli ecza deposu tutuş- tu ve bu yangının tamamen söndü- rülmesini tam iki saat geciktirdi, Kü- çük ticaret hanmır, iki katı'da tama- ıktan sonra steş kâmilen nış hale gelir itfaiye Imesi işile şti ve enkazın sadece uğraşıyordu. İstihlâk Müdürlüğü Binası da Yandı sö Dün gece saat 21.20 de Galatada Balıkpazarında muamele ve istiblik vergisi dürlüğünün (bulunduğu dört katlı binada yangın çıkmış bi- nanın en üst katı tamamen, diğer katları da kismen yandıktan sonra gece geç vakit söndürülmüştür Şiddetli bir rüzgâr estiği için ate- şi söndürmek kolay olmamış. Be yoğlu itfaiye grupuna İstanbu! itfa. iye grupu da iltihak etmiş ve atoş ciden büyük bir fedakârlık gösteri- lerek söndürülmüştür. Yangının nasıl çıktığı arastırı. maktadır. Şimdiki tahminlere göre Ateş kalörifer Bacasmdan çıkmestır, Evrak ve defatir kurtarılır Yaz nan ve ıslanarak harap olan defler ve evrak pek 'azdır. Tr