15 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

——— 15-10-9386 t Alman Yeni harp Gemileri * ngiltere ile Sovyet I ta RA 7 iz müzakereleri, A ani “arafından büyük bir dikkatle takip ediliyor. Son haberlere göre Almanya, bu müzakereler neticesinde im - zalanacak anlaşmanın Baltık denizindeki muvazenesini bo zacağı kanaatindedir. i tee cl kanantledir ki büyük bir “Alman donanması vücude getirmek için çalışacak ve bu suretle Ajmun donanması Büyük Harpten önceki vaziyetini almağa başiyacaktır. ımanya bu ayın başlarmda da (26,000) "tonluk bir zırhlıyı suya indirmiş bulunuyor. Şanhorst ismi verilen bu zırhlınm suya indiri diği sırada Alman müdafaa nazırı Mareşal Fon Blumberg bir nutuk söy“ lemiş, ve bü nutukta: “Donanmamız. Versay şincirlerini kırmış pulunu: yor. Bu gemi, Büyük Harptenberi yapılan Alman zırtılılarının birinci - sidir... Demişti. Birkaç hafta sonra Almanlar Şan- horst'un tıpkısı olan bir harp gemi- #ini daha suya indireceklerdir. Iman donanmasının bu suretle A kazanacağı kuvveti anlatan Doktor Parkes şu sözleri söytüyor: “.. Alman donanması, âsçari t0- Baj azami dövüş kabiliyeti esası üze- rinde inkişaf etmiştir. Tahtelbahir * den başka kuvvetleri, İngiltere do” manmasma nisbetle yüzde 35 olmasi #cap eden Alman donanması, tahtel- bahir yaparak eksiğini telâfi etmek- tedir. Halihazırda birçok Alman tah- telbahirleri yapılmaktadır. Bunların 20 si küçüktür ve 250 tonluktur. Fs- kat bunlar bilhassa talim yapmak için faydalıdır. Almanlar 500 tonluk ” 98, 750 tonluk 2 tahtelbahirin de in- gantını tamamlamış bulunuyorlar. Fakat Almanlarm yaptıkları tahtel- bahirler bu 28 gemiden ibaret değil- dir. Yakmda bunlar 6 ya yüksel- dikleri görülecektir. Bwma mukabil İngiltere de tahtelbahire karsı tedbir almak ihtiyacmı hissetmektedir, eçenlerde suya indirilen 26.000 G tonluk harp zırlılısı dokuz adet 11 pusluk toplarla mücehhez - dir. İngilizler pusluk toplarla * an toplarmın de az tesiri olduğu #8 de Almanlar maden ağırlığın yeni harp zırhlılarmı 14 echiz ettikleri için lerdir. Almanlarm G, H. ve J kı teri 10.000 er tonluk olacak ser adet sekiz pusluk top taşıyacak- 16 muhrip bu inşaat programını “ Halihazırda Al * günkü Alman Harp Gemileri Birarada sSilâhlanan Avrupa İ Avrupa senelerdenberi İ lâhlanıyor. Fakat Avrupa | il i liyeti hiçbir zaman bugünkü | kadar sistematik bir vaziye- : ti. Bütün Av- | rupa milletleri, sistemli Ve | plânlı bir silâklanma kaynaş- | ması gösteriyorlar. Fransa, | İngiltere, Almanya, İtalya, Rusya bugün en ziyade hava silâhına ehemmiyet veriyor - lar, Ayrıca Almanya da mu- ma organizasyonile meşgul - dür. a aemmnemeğiMeedimeni Rusya | tarda askeri bir- her yıl beş bin | Kaç saat içinde tayyare yapar. | istenen (yerde ; ken Fransız | toplamaya im - fabrikaları da | kün hâsü olu - en yeni tayyare yor. motörlerini oi Tayyarelerle mal etmek hu- | asker taşımak iie üstün - | mümkün olda - ,,, LR, Kazanı. | gu gibi mitral - man donanma “€yorlar. ie ue nim yiz, hatt ya ii İtayyare i Uz sek i sının belkemiği Soli Havacılık talim ve | sımak mümkün hafif serh © - | | biyesine ise Bütün milletler | Gür. lan o Doyçelant | pyük bir ehemmiyet veriyorlar. Re Von Spes. “OİB uğurda harcanan benzin | iş İ Amiral Seheer | ıktarının hesabını o bulmak ti sivil İd ile, Nurember& | hayli müşküldür. İşte burada fi- lerini ei el Leipzig, Emden | io halinde iz vaziyetinde bu- bese süs ia örlerin * rp tayyaresi, çiğ ayd İrem Se yor. Bu yüzden dir. Bunlara bu gene tayyare taşr-| İsYyarecilerin sayısı her gün art - yan bir gemi de ilâve olunaca! tr, Ege tütünü Çok nefis Izmir, 14 (A, A.) — Gerek Inhissr İngiliz toplarmdan | ar idaresi gerek yabancı tütün kum nyaları eksperleri tütün bölgele - rinde tütünün miktar ve kalitesini tespit etmektedirler, Ba yıl tütün Ü- rününün nefaseti çok yüksek old - ruvazör. | futdan Türk tütünü almaya kerar ve seki. | veren Çekoslovakya, Avusturya ve Amerika gibi yabancı rejileri Ve kum panyaları memurları da tütün vazi - yetini incelemekle TA AE AŞ Senede Beşbin Tayyare Ss manya tayyare kuv- vetlerini artırmaya en büyük ehemmiyeti vermektedirler. Londra gazetelerinden biri Rusyanın tayyareciliğe ver- diği ehemmiyeti şu şekilde anlatıyor: usyanm hava kuvveti, bütün dünyanın — silâhlanmesında en kuvvetli âmiller arasmdadır. Bü - tün hükümetler, Rusyanm tayyare - cilikteki inkişafımı-en-derin dikkatle takip'ediyorlar. Son günlerde Rusyadan geri dö - nen bir Fransız hava mütehsssına göre Rusyanın yıllık tayysre inşaatı Fransanın yirmi mislidir. Rusyanın büylik tayyare fabrikaları her Yil beş bin tayyare yapmaktadır. 22 nu- maralı fabrika saat başımda dört &- gir bombardıman tayyaresi çıkara - biliyor. Nişni Novogrottaki (şimdiki Gorki şehri) tayyare fabrikas: her gün beş keşif tuyyaresi yapmak kudretinde- dir. İ us hükümeti, asker munaka- lelerinin bilhassa tayyare ile yapılmasını iltizam ediyor. Bu saye de istenen mik- — Sovyet makta ve tayyare klüplerine Yaz'ıp staj gördükten sonra diploma #lan- lar çoğalmaktadır, Fakat Rus tayyareciliğinin en mü him şubesi paraşütçülüktür. Rusya- nın bu yolda kazandığı muvaffakı - yet eşsiz sayılıyor, lin Rusyanm eskiden me - deniyet dünyasından apayrı sayılan kutüp kısımları ile tayyare sayesinde gündelik muvasale temin edilmiş, buralara paraşütlerle pos - taları, gıda maddelerini ve sair ihti- yaçları göndermeye imkân hâsil ol- muştur, Bus paraşütçülerinin sayım (550) Izmirde Kimler Okuyor ve enij ve bir se ydınlık bir salon, yok. etraftaki arasında G sü- tuna geniş masalar, masaların etrufında genç delikan- nlar. ber birinin elinde bir kitap... Dalmıslar okuyorlar... Okuyanların sükütüunu bozma- mak için işimize gayri ihtiyari do- lan bir saygı ile tıpkı yeni dalmış, ağır bir hasta « da imişiz gibi Jarımızın uc basa, basa a, parma'lıkları Ob me mümi okuma Salunura bâkan bir galeri var. ize rehberlik eden zat, Mili kütüphanenin nasil kurul duğunu anlatıyor: - “.— 1911 senesinde Izmir avu- 'kaflarından Kadızade Ibrahimin teklifiyle ortaya çıkan ilim ve ir- fan encümeni bir kütüphane vücu- da getirmek maksadiyle bir piyan- go tertip ve 15 lira 28 kuruş hası- Jât temin etmiştir. Fakat bu p. ile bir şey yapdamıyacağı aşikâr olduğu için bu teşebbüs bir mild. det uyukladı, Sonra faal bazı kim- seler 23 Haziran 1912 senesinde Beyler sokağındaki bir konağın se- lâmlığında bir kütüphane açtılar, bunu yaşatmak için de yine ayni sokakta sinema ve tenvirat tesisa- tı yapmak Üzere kendi şahsi mes- 'uliyetleri altında borç para a'dı- Jar. Bunu yaşattılar, Hattâ tevsi bile ettiler ve işte nihayet bu bina- ya geçilecek vaziyet hâsıl oldu. Bina güzeldir. Talebelerin top- lu gelip mütalen yapabilecekleri salonlarımız, ciddi bir eser teteb - bü etmek İsteyenlerin rahat, rahat çalışabilecekleri köşeler Yarlır... 4 «İşte bakınız, şu odaya.. Bir kapı açıyor. Geniş bir salon, etrafta kütüphaneler, geniş, maro- ken koltuklar ve ayrı, ayrı masalar var: — Burada bir esere pek rahat çalışılamaz mı?. Ya şu tarafa ha- kınız. Bu oda toplu bir halde oku- mağa gelen talebelere mahsus oda- dır. Uzun bir masa,. iskemleler,. Her yerde rahatlık've işik var... — Işte bu da kitaplarımızın bu- lunduğu yer. Rafta sıra, sıra dizilmiş kitaplar, Seferber olmuş bir ilim ordusu ha- linde... — Kaç cilt kitabınız var?. — Yirmi bini bulur... Etrafta, rahat eniden ilk girdiğimiz geniş bolden geçiyoruz. Hol tenha,, Demin okuyanlar çi- kıp gitmiş. Yalnız biraz evvel de an küçük bir erkek ik bir dikkatle elindeki kitabı okuyor: — Burası tenha diyorum. — Evet şimdi yaz onun için ten- ha... — En fazla ne zaman kalabalık olur? — İmtihan zamanları... — Demek okuyanların ekseriye- tini talebe teşkil ediyor öyle mi?, — Evet... Bu zat bir masanm yanma gi yor, Büyük bir defter açıyor, ve; — işte, diyor, 35 senesi temmu- zun birinden kânununevvel gaya- Sine kadar on bir bin altı yüz dok. san dokuz kişi kitap okumuş ve bu- nün dokuz bin üç yüz ikisi on ya. şiyle yirmi yaş arasındadır, Yani talebedir, Yirmi ile otuz yaş arasm. da 2095, otuzla kırk arasında 192, kırk ile elli yaş arasmda 40 kişi, ve 50 ile 70 yaş arasmda 70 kişi.. Neler Okunuyor ERE EE mak rg bine varmış bulunmaktadır. Geçenlerde Moskova halkı uyan - dıkları zaman ufuktan gelen kuvvetle gürültülerle karşılaşmış ve ufka bak- tıkları zaman 1000 tayyarenin şehir üzerinde dolaştığını görmüşlerdir. Fakat tayyareler Moskovanın üze rine bomba değil, Rusyada yapılan kolonya suyu yağdırmışlardaz. ? m İzmirden Izmirde milli külüphaneni n okuma salonlarından biri — En çok hangi kitaplar okunu. yor, Izmirde?, — En başta okunan kitaplar alelâde romanlardır. Sonra eden. eserler okunur. Tarih ve içtimaiyat üçüncü gelir. Bundan sonra fern! kitaplar, arkadan mecmua ve sn). nameler, daha arkadan lisaniyat gelir. Demin bahsettiğim zaman içinde 5548 roman okunmuştur. Aymi zaman içindö'okunan fel - Sef) eser anhcuk “128/41 az okumun “ ise âlni eserlerdir Yine #yni müd det içinde bunlardan yalnız Otuz beş tane okunmuştur. Okuyanlarm mesleğine gelince demin söylediğim gibi başta talebe, sonra serbest meslek, sonra me- mur, sonea muallim, sonra Zabit, en arkada tüccar geliyor , n böyle olduğunu vasıl orsunuz?. Her kitap isteyen zata doldurulacak bir kâğıt veri- yoruz. Bu kâğıda oda, ismini, ya- $mı. mesleğini yazıyor. ışarısı Akay iskeleleri gibi, ci- cili bicili olan ve içi çok gü zel, çok rahat olan bu binanın tikt ka tımdaki müzeyi geziyoruz. Burada bazı kıymetli yazılarla hir masanin üzerinde Milletler Cemiyeti neşri. yalı var. Yine aşağı kattaki geniş holde. yim. Yine deminki çocuk okumak. ta... Ben de yanma yaklaşıyorum. — Ne okuyorsun ?diye soruyo. rum, Zeki gözlerini bana çeviriyor. Bir coğrafya kitabı gösteriyor. — İmtihana hazırlık mı? — Hayır, diyor, ben sınıfımı geç- tim... Yalnız coğrafya kitabı oku- masını çok severim de.. — Neden seversin? — İnsana dünyayı tanıtır da ondan. Ben seyahat kitapları ve coğrafya kitapları okurum.. Şim- di okuyorum amma büyüdüğüm zaman en büyük İsteğim, seyahat yapmak olacak... Ben bahriyeli ol- mak İstiyorum , #zmırin tanmmiş kitapçıa- ei Bay Ahmet Kitap. inin Beyler sokağının köşesinde. ki dükkândayım. Kendisine fz. mirlilerin ne okuduğunu ve en çok hangi smıfın okuduğunu soruy, rum. , Bay Ahmet Kitapçı: — İzmirde bir çok münev ver » ler vardır, diyor, Edebi, felsetj e | serler çok okunur, Romanlar daha fazla uzun kiş gecelerini geçirmek için alınır. — Okuyan mlinevverler, tabi mütavaast anla mensup olanlar. İğimiz esbak Sadrazam E, Milli kütüphanenin kitap mahzeni dır, değil mi?. — Hayır! Bizde halk ta okur. Sütçü okur, garson okur, herkes 0- kur. Amele de okumasini sever. Fakat, henüz iş kanunu tatbik edil- mediği için saati mesal tayin edil. memiştir. Çok çalışırlar. Evleri « ne yorgun, argın gelirler. Bitim memlekette işçiler, en aşağı, on 2a- at çalışırlar. W insaf! On sast işten Sonra da kitap okunur mu?. Toiy ç i Em eski belediye azal. an ve çol i sayılan kadınlarından Bayan Şe Sene Nalân'ın evindeyim, Bize tat li, tatlı anlatıyor: — Ben bütün hayatımı edebiyat, içtimaiyat ve felsefeye vermisim. dir. En çok sevdiğim şey oku- maktır. Evimle meşgul olurum ve birde okurum, — Han; fil nuz evini MG çekle Hasene Nalân, kendisi. ne çok yak: iyi kar ve mn ışan büyük bir vakar ve — Ben, diyor, filezoflardan daha fazla terbiyecileri tercih ediyorum. Ernest Römanı ve Floberi okurum, Filezoflardan Viktor Hügoyu, Emil Zolayı çok severim. Hele Zolanın Veritesini belki yüz kere okudum, Bana öyle geliyor ki İzmirin bu münevver kadınının bu dslikada zihni benim münasebetsiz sunlleri. me cevap vermekle değil, daha faz. la bizi ağırlamak arzusiyle dolu... a kodar misafirperver, öyle nazik iL. ie e Mareşal Kâzımın Cena. zesi Bugün Kaldırılıyor Dün vefatını teessiirle haber verdi. i sat P; biraderi ve Mektebi Harbiyenin a ki mezunlarından Mareşal Küzrnan ce mazesi bugün saat 11 de Şişlide Kâ za Paşa Apartımanından askeri merasimle kaldırılarak Teşvikiye ca- el Ge kılındıktan sonra Fe- riköyde it ve pla aile kabristanına defnoluna- Mareşal Kâzım, Gazi Osman 1223 senesinde Paşanm ord şanlı Plevne muharebelerine li e a nda birlikte esir olmuş ve ge A Şecaat Ve kahramanlıktan yı Rus kumandanlığı tarafmda, Osman Paşaya yapıldığı gibi ir Müameleaj iŞ ve silâhlle Bezmesinç müsa, ade edilmiştir. İhtiyar ve emektar k tanma karşı der hakkile ifa etmi umandan, va. uhde etti eva