15 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

—— 15-10. 935 TAN Gündelik gazete Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde, fikirde, yde temiz, dürüst, Deaş , kariin gazetesi olmay: çalışmaktır. Km (Günün Meseleleri | ye e m Mektep kitaplarımız Bir işim için Ankara yı kitapçılardan birine uğramıştım. Tas- Fa postası hazarlıyan genç, hiçbir o ve yapmaksızın, bana dedi, ki: — Efendim, on birinel smıftan yal- Biz on talebeye kitap satabildik... — Niçin? | — b bu smifim kitapları on m Yi Bakanlığının Devlet | Matbaasında basılan iyi ciltli, mü- kemmel kâğıtlı bir biyoloji kitabı ia er. çi 65 kuruşa satıyor. Üstünden biz de yüzde 10 kazanıyo- Tuz. Halbuki... Hususi bir basımevi tarafından Reşrolunan ciltsiz, daha ufak, fens kâğtir bir kitap (ismini söylemek is- orum,) uzattı; o piya bakmız: 225 kuruş! Çok şükür Kültür Bakanlığı ilkmek- tepler kitapları mesefösini halletti, Bıra bunlara gidi Bir sordu: — ei zararına mi sa- tayor? — Mektepler ve Kültür kurumları İçin devletin paranın yekü- Munu biliyor musunuz? Mektep ki- tabını maliyet fiatına, hattâ bu yüz- den kırk elli bin lira zarar ederek, or- ta ve az halk yasanan alabileceği Tiata satsa ne çikar? oluş nedir? Türk mekteplerinde €n iyi kitaplar okunmalıdır; bu kitap- lar için çalışan muharrirlerin hakkı ödenmelidir. Kitap, devlet elinde, bir nevi resmilik ve müellif bir nevi memurluk hali ayyaşpalıdığ. .. hzurlar bugün var mıdır?) ii alaplı; xülite bakimindan da hususi basrmevlerinin neşriyatma Üstündürler. Zaten en kilçük bir ted- bir, bütün mahzurları ortadan kal - dırır: Devlet zaman zaman, hattâ bu Yamanı bir iki sene önce haber vere- rek, mektep kitapları müsabakası «- çar. Tek kitap usulü kabul edilmiş 0“n bile, (olmaya da bilir!), birkaç bo! mükâfat vadeder. Kafası ile çalı- Bari hususi tabilerin kudret eriştire. miyeceği kadar kazandırır. Kitaplar. dan birkaçmı, veya birini basar; ya- hut ikinci, üçüncü mükâfat kazanmış olanların eserlerindeki fazlalarla bi- rinciyi tamamlar, Ne bileyim, bin türlü tedbir bulur: Muharrir doyar, en güzel mektep kitabı meydana ge- Tir; en az kazançlı ailenin çocuğu da» hi kitaplarını kolaylıkla, ekmeğinden kesmeksizin alabilir, Yüzde onlarla, isterseniz bu nisbeti de arttırımız, ya- ni satış komisyonları ile kitapçılar da kazanır. Ben bu mülâhazalarda iken iki ço- cuk, iki mahcup talebe içeri girdi, biri sordu: — Kullanılmış kitap satıyor müsü- nuz — Hayır! © Boyunlarnı bükerek çıktılar. 15 lira, bir buçuk altın! Fakat bi. tebarüz dre A elik Rek ATAY Cumhuriyet Bayramı iyet bayramı İstanbulda da Cimhuriyet baş hazırlıklarına başlanmıişır. Poçan yakmda bildirilecektir. Kyk bayramında resmi küşatları S ek yerler Belediyece tesbit edilmek- a | Bizim yaramazlar > BANA BUNUN iÇiN UYKUSUNDA KONUŞUR, DEMİŞLERDİ. Bürün GEce Bütün Diktatörlerle konuştum. Size temin ederimki, İngilterenin en tanınmış kadın seyyahla- rından olan ve dünyanın bircok meçhul kö- ç selerinde yaptığı keşiflerle tanılan Mis i Rosita Forbes, Sunday Express gazetesine bu dikkate değer makaleyi yazmıştır. Ma - kaleyi naklediyoruz: ir Avrupa harbinin B patlak vermek üze- re olduğuna dair çıkan bü- tün şayiaları bertaraf ede- bilirsiniz! Son iki yıl içinde hemen her gün halka Rusyanın, ahut Almanyanm, yahut İni veya daha baş - kalarının derhal harbe ha- sindi cilerinin yalancı oldukları mey dana çıkıyğrOfküldet sülün doğ- a lel harp korkusu bulunmadığını i- * tiraf edelim. Bunun hiç olmazsa bir sebebi her hükümetin, diğer basımlarına alt dahili, harici kuv- vetler hakkında kat'i malümatı bulunamasıdır . Almanyanın 1914 te harbe gir- mesinin sebebi, kazanacağına İnan” ması idi. Bugünse, biç bir Avrupa mernle- keti zaferden emin değildir. Bilâ- kis bunların her biri komşularının kuvveti ve müthiş vasıtaları hak- kında propaganda yapmakla w€$- ildürler . 8 ninaği Avrupayı bu kadar korkak ve bu yüzden sulh içinde yaşamağa hahişker görmedim. oskovada, Japonyanın Mon- golistana yürümesinden endişe eden Stalin ile görüştüm. Bana dedi ki: “Bugün Sovyet Cümhuriyetleri, yeryüzünün yedide birini ay maktadır, Siberyanım bozkırları Tajikistann kızgın vadileri arasm- da kakaodan başka her esiligi tirebiliriz. Zannederim ki Ap millet, çay olan multi grisi yk kaoya çevirmçk igin bir taca mez! » yen Hitler bana şu söZ- i söyledi: in yalnız Almanya ve — itibariyle Alman olan her şeyle > lâkadarım, Fransa ile muharebe vf mekten ne kazanabiliriz? Kendi iy- sizlerimiz okadar kâfi ki Renin öte- sindeki işsizlerle meşgul olmağa lü- zum görmüyoruz. Yıllarca önce Romada ögesi için olduğunu,, söyliyen yar Mueolini, Habeşistan ile doy- muş, hattâ bir ara da hazımsızlığa uğramıştır. Sinyör | Musolin, insani bir harbi kazara yapmaz... “Dagi hiç bir memleket bir harbi kaybetmeğe mütehamımil ol- madığına göre, bir harbi kazanma s1 da o derece şüphelidir. Çünkü zaferin bedeli çok yüksektir., A vrupa diktatörlerinin Bep» .. .. lar. Çünkü dikta» törlerin (orduları muzaffer olsada kendilerinin mev- Kilerinde kalmaları şüpheli bir mahi- yet alir. Çünkü, hiçbir devletin ba- sında büyilk bir general (o yoktur. Süslü püslü bir ta kım (o müstemleke harplerine . giriş - Perl de imkân kal mamıştır. Diktatörler açıla içinde yaşamak is- iyorlarsa o sulhe, al mecburi- yetindedirler. Rusya bir harbe giriştiği takdirde Stalin, meydanı Voroşilofsa bırakmak ıstırarında kalır. Vero şilof ise hayal adamı deği! ” K' zilordunun kuvevti kadar zâfım da bilir. Kızlordu bir mütfsa kuvveti olmak bakımından muh» teşem, belki de tam kifayetlidir. Fakat hava münakalâtmm inki- şafma rağmen hareketsizdir. Cir- kü Rus trenleri saatte vasati 15 mil yapar. Bir çok hatlar, tek yoludur. Sonra Rusya bir Avrupa devleti ile harbe giriştiği takdirde iki cep- he Üzerinde harp etmeğe mecbur dur, Kendisi de bunu bilmektedir Japonyanın Siberyayı tehdit et> mesiyle Taşkent etrafında topla” nan Orta Asya Cumhuriyetinin İs tiklâl kazanmak için kalkınmaları Okraynaa İle Gürcistan bunlari takip etmeleri muhtemeldir. Bu dâ Rusyada bir takım mühim hâdi selere sebebiyet verebilir , etmiyecektir. Çünkü çok meşgul dür. Fakat Rusya taarruza uğ” rarsa her erkek her kadın, ber çif «i, siperlere koşar ve harp eder. Bu yaz mevsiminde Rusyanın © nubunda bulunduğum s:rada, ilim adamları, mühendisler, san'atkâr- lar bana sordular: — Gazetelerin Almanyadan bu kadar bahsetmelerinin sebebi ne? Almanya bize nasıl dokunabilir? Ve bir demiryol memuru obana “biz, bizi alâkadar etmiyen bir har bi düşünmiyecek derecede meşgü- Yüz, dedi. Başkaları bana Almanyayı akıl- larından bile iklerini an- lattıkları gibi Semerkantte tahsil ile uğraşan talebe “harp İçin vak- timiz yok. Biz on sene İçinde dün- yanım en kuvvetli sanayi devleti olmıya çalışıyoruz... dediler, Elhasti matbuat faşistliğin ci- önümüzdeki yıllarda acaktır! Ki Kosita Morbes bahsettiği halde Avrupa ds ba- kanlarmın en zekisi Almanya ile Fransay Mes “al ediyor ve Rusyayı işin ha- ricinde bırakıyor. ransa, Sovyet Rusyanm kendisine yapabileceği yar dım mahiyetini anlamıya başla- dı. Bir çok Fransız meb'usları La- valin Rus paktı İle Fransa için bir mezar kazdığını söylüyor; fakat Lavalin Mussoliniyi Habeşistanda serbest bırakmakla Tunusu kur. tardığını ilâve ediyorlar. Yanı La- val, Afrikalı bir devlete ihanet mu kal ilinde bir Avrupa harbine ker- $ Kelmiş ölüyor. Çünkü bir yl ön- ©8 İtalya, adamakılir açtı. bugün &ç değildir. Tek başma harp yap- mak iktidarı baiz olan devletle rin biri de aç değildir. Geçenlerde zeki bir Fransiz Fransanın grevler, fabrikaları iş- Gal etmeler içinde olduğuna işaret ederek Fransanm bir “Rus müs- temlekesi,, olduğunu söylemiş ve ilâve etmişti. “Bu kış, belki de biz Fransızlar biribirimizle dövüşü. TÜz. Fakat başka bir kimse ile dö- Vüşmemize imkân yok.,, Fransa da, harici bir harbi kay. Detmek tehlikesini göze alanıya- cak derecede kendi iç işlerile meş. Bul bulunuyor. Son zamanlarda Fransız ve Al- man fertler arasında dostluk gö. rülmiye başladı. Imanyaya gelince, lizem. suz bir harbe girmeyi gö. 78 alamıyacak derecede komi hizmden endişe etmektedir. Al manyanm, Litvinof gibi. harici it. tifaklarm: tanzim edecek parlak bir diplomatı yoktur. Onun kızıl Is- Panya ve kızıl Rusya aleyhinde fazla propaganda yapmasınm se. bebi, kendi fabrikalarının komü- nistidikten bilsbütün azade olmadı. ğini bilmesidir. si de bunu çok iyi biliyor. (ohayetlerinden ve (terörlerinden Almanyanın silâhlanmazna se- ği bep, yalnız müdafaa için harbe gi. rişmek değildir. Büyük devletler arasında lâyık olduğu mevkii mu. hafaza endişesidir. Almanya, on beş sene milğafa. asız ve silâhsız kalmış, ve bu sera. da bir kimsede ona ehemmiyet vermemiştir. Halbuki son iki yıl esnasında herkes Almanyayı dinli- yor ve Almanya bütün milletlerin hürmet ve itibarını kazanmış bu- Musuyor. Hitler, İngilizlerin Habes facia- sından neler öğrendiklerini çok iyi anlamıştır. Kuvvete dayanmıyan- ların, leabmda, hayır, demeye kud- retleri yetmez. Fakat Almanyanı kendisi de, Almanyayı tanıyanların hepsi de bu memleketin bir tecavüz harbi- ne tamamile hazırlıksız olduğunu biliyorlar. Almanyanın böyle bir muharebeden bir şey kazanmasına imkân yoktur, Avusturya, iktisat Bakımından kucağına , düşmeye mahkümdur. Almanyanın Lehis. tan İle muahedesi, dahia senelerce devam edecektir. Çekoslovakya Almanları (Nazi Almanyanın kendilerini yutmasını istemiyorlar, Bunları ilhak etmek kendileri için faydalı değildir. Almanya müstemlekeler istiyor, Fakat bunlar için harbe girmezler, Bunları müzakere ile geçirmeyi di. ler, - itvinof ile Venizelosun mu- hayyile kuvvetini haiz o- Jan Titülesko şu sözleri söyle mişti; , “Harbin siyasi bir silâh olarak faydası çok şüphelidir.., Diktatörilkle idare olunan hiç bir memleket ise böyle bir şüpheti işe atılamaz. Çünkü biri. rakiplerinin fenni ilerleme bakımından vaziyetini ta» nımıyor. Biri de hangisini dama Cezre hâklım vekili Zeki Levende: Tophanede “makine, motör maki « nist mektebi, yoktur, Taksimde bir hususi otomobil ve makinist okulu vardır, Makinist, şoför ve traktör makin yetiştirir. Ders devreleri #enede üçer aylık dört devreden iba- rettir. Devreler, kânunusani, nisan, temmnuz ve teşrintevvelde başlar, Ne! haridir. Ueret, üç aylık devre için 80 liradır, Imtihanlarında belediye mi- hendisleri de bulunur. Mezunlarını Istanbulda şoförlük yapabilmeleri i- çin, belediyenin ayrıca icra edeceği ikinei imtihanda muvaffak olmaları şarttır, “ Çöplerden feryat (Şişli Hulki) imzasiyle şu mektu : bü aldik: “Çöplerin belediye tarafından, Şiş. lide Mecidiyeköyü öivarına dökü) mesi üzerine halk şikâyet etti ve ga zetöler de bu şikâyetlerden bahsetti . ler Bunun üzerine belediye, söpleri TNT Gezreli Sir mary GE e ewe yp Tarihi Dedikodu Sadrazam ik Tevfi Paşa Sadrazam Tevfik Pasa, Kırımlı ts. mail Paşann mahdumudur. Tahsili Mektebi Harbiyededir. Harbiye tah- silini bitirerek zabit çıktıktan sonra istifa etmiş, pederinden kalma cüz'i aylık ve irat İle kanaat ederek Huri- ciye Nezaretine intisap eylemiştir. Tevfik Paşa, gençliğinde Topkapı civarında outururdu, Her sabah e » vinden çıkar, yaya olarak Babiâliye gelir, Tahriratı me ni z olan Davut Efendinin ae Odada Davut Eten- İ dilen başka kimse ile görüşmezdi. | Bir ill saat çalıştıktan sonra cıkar, Beyoğlu tarafıma geçerdi. Nereye git- tiğini, ne yaptığını kimse bilmezdi. Bu hal üç sene devam etti. Üç sene sonra asker müstafisi olan Tevfik Bey güzel ve derin bir fransızca İle meydana çıktı, Meğer hergün Beyoğ- luna geçmesi gizllee başladığı fran - sızeayı tahsil içinmiş... Tevfik Bey fransızoa tahsilini bi- tirdikten sonra çok aziz bir muhibbi olan Davut Efendinin delâlet ve İlti- masile Atina sefarethanesine Kâtip tayin olundu, Hariciyede sessiz sadt- «iz bir kütipliğe başlamış olan me- muriyei hayatı vezarete, Hariciye Nezaretine, Sudarete kadar yükseldi. | Ve İmparatorluğa birçok hizmetler etti, Tevfik Pasa gavet az yerdi, Çok 1x söylerdi ve hiç telâş etmez, asla hld- / detlenmezdi. 1293 seferine Petersburg'un İn giliz elçisi yedile 2300 sterline Mos- / Kof harp plânlarmı çaldırarık İstane bula göndermesi unutulur hizmetler - (den değildir. 31 Mar kıyammda Tesalya kahramanı Efem Pasa İle birlikte mevkii iktidarı kabul ederek İis başma gecmesi ve Hareket ordusu gelinciye kadar İstanbulu koruması bu ara'la sayılabilir. Londra Konferansında: “Söz An - kara heyetinlüdir.. diyerek Lolt Cor. maz hizmetleri arasındadır. Haş e serimuharriri Pressen. sö? sağ olsaydı sarfettiği; me zn “— Ceux sont des “ul sanveni un Empire, Sözlünü b'hakkin ve pek yerinde o. larak Londra konferansına vatanper. ver asiler (11..) be beraber gidip an » cak ve ancak vatannerver asilerin 0 e hek olduğunu söy. yen Tev pek Pasa hakkında sarfe, Abdurrahman Adil EREN capitulationg tahripkâr gazları bulun. ğunun far kında değildir. Bir diğeri ötekinin gizlice icat ettiği ölüm vasıtaları. nın mahiyetini bilmiyor. OFennin ilerlemesi şüphe kapısı açmşe tir. O halde önümüzdeki yıllar zap fında harp olmıyacağını söytiyebi. Viriz, : YI m Ze veEva, Sisli - Bulgar hastanesi ile Darilâçe, Ze yolunun ortasında ve tam Sösenin kenarma, yığmıya başladı , Bu çöplerin döküldüğü, yer, gigi de ve Bomontiye nihayet 500 ilâ 1000: metre mesafededir, Almanyada yakan fabrikalar, ekseriya Şehir, 12 - 13 kilometredeğir 3 İstikametine göre TüzZgürm bazı evlerde durulmuyac ak derecede bu ii Kokuları milyonlarca sineklerle bera- ber evlerin içerisine doldu, hat ve huzurumuzu İhİAL etti, Çöplerin kışın denize di ki Gö ü ökülm, hiç şüphe yök ki bu kadar BM yoktur, Yaz Eelinciye kadar da bun. çöp den yahut GÖPÜ taşıyan kamyonlar old, * Söpleri 15 Kilemetreli; mesafeye kadar götürebilirler “İK Bunlardan birini li gibi İstanbulun zelliklerile en c Yapmayıp ta, Şiş. hava ve tabif gü. a 'P olan bir y, m al hava almağa çıktığı bu SÜzel kırları isliğe ve mi mut (© mikroba boğmak doğru cü mephut ve mâkliur ötmesi unutul.”