20 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 13

YARININ, Bl”JYÜKLERI | Eğer tatilinizi dağlarda geçi- 'rebilirseniz, elbet yakından ve- ya uzaktan bir cümudiye görmüş olursunuz, Bunun nasıl teşekkül ettiğini de kendinize sormuşsu nuzdur. Kışın, yarıklara düşen kar orada toplanır, yığılır. İki 'lepc arasında toplanan bu yı - ğın nihayet bir çığ teşkil eder. nişlerde böylece toplanan kar yığıla yığıla ve sabitleşerek bir cümudiye teşkil eder, | Bilirmisiniz ki, bir cümudiye gayri müteharrik değildir. Onu donmuş bir nehire benzetebilir- Bir çok sıcak memleketlerde | 'su bulunmaz. Nadiren yağmur “yağar. İrmak da yoktur. An - cak, yer altında su birikintisi o- lan mımmtakalarda pınarlar açıla bilir. Bunun içindir ki, bu sıcak “memleketlerin çoğunda yaşa - mak imkânı yoktur. Ancak, dış |hava, su buharlarile meşbudur Eğer bu buhar tekâstif ettirile - »;bilirse, saf, mikropsuz ve erimiş Imıd.-nı...-,ı..n setditeasayirakde edilebilir . Bir mühendis, bu işi halle ça- lıştı. “Hava pmarı,, adını verdi- Zi bir tertibat yaptı. Bu çok ba- | gittir, ama, bunu düşünüp bul - ' mak gerekti, Uzun ve boş — bir | ” kaba, yukarısında ve aşağısın - da açılmış deliklerden, dış hava ile temas eder. Geceleyin, so - ğuk hava, bu kübbenin içinde do lqn'. ve dıvarları serinlendirir. Gündhzün sıcak hava dolaşır ve İbina ile temas ederek soğukla- Şır, su buharı tekâsüf ederek kü | Çük damlalar teşkil eder, bunlar kubbenin altındaki sarnica dü - Ş#er, orada toplanır ve oradan a- dınır, | Sıcak memleketlerde, meselâ Cezayir, Fas ve Sahrada, gece hararet derecesi, gündüz derece | sinden çok aşağıdır. Eğer hava Nem ise, 100 metre murabhar sat hı olan bir kuyudan (hava pma Tı) günde otuz metre mikâbı su toplanabilir Bu mikdar su içme Be, yıkanmağa ve sebze bostanı ni sulamağa yeter Görüyorıunuı ki, en kısa sa- KARIK | kazığın | Sıcak Memlekâflerde Su | siniz. Bu öyle bir ırmıkur kı a- kımı yavaşlanmıştır. Bir cümudiyenin yerini değiş | tirdiğini nasıl anlarsınız. Bir! | kayanın, sabit bir noktasına bir | | dürbün konulur, ve cümudiyeye | bir kazık çakılır. Ve görülür ki, , istikametini izlemek , için her gün dürbünün yerini de | ğiştirmek gerektir. Böylece cü- * mudiyenin ilerlediğini görmek ve süratini tesbit etmek kolay laşır. Mon Blan'da 400 ilâ S00 mu- rabba kilometre yüzü olan cü - mudiye yılda 5SO ilâ 100 metre bir süratle hareket eder, Halbu ki Groenland'da cümudiyelerin sürati yılda 8 kilometreye baliğ olur, Kış ne kadar karlı olursa cümudiye o nisbette şişer, ka - barır. Suların çoğaldığı zaman- daki irmaklara benzer, kenarla rindan ziyade orta tarafı çabuk gider. Cümudiye neye yarar? Önce turistlerin merakını ve - ilgisini uyandırmağa ve sonra akar su- ları beslemeğe yarar . Turistlerin merak ve ilgi dolaştıkları bir cümudiye. ile nılan yerlerde değ-rli ka_vn.ıklar vardır. Hüner, on.arı meydana koymak ve faydalı bir hale ge - tirmektedir. Sıcak memleketlerde hava - dan su buharlarını tekâsüf etti- rerek su ihtiyacını temin eden bir hava pınarı. Bir Baııkçılık— İi nde kendi boyuna göre en mühim balıkçılık rekorunu aşağı yukarı kendi boyunda bir bahk tutarak kırmıştır. ATUR ae sinsemüneiüçene — Şu iki horgüçlü deveyi tercih ederim, oturma yeri şimdiden hazırlanmış... — ı N ACAİP YARADILIŞLI| ALMAN oocuGu_ Almanyada Münih civarında Pıchheim kasabasında August Killer isminde bir çocuk vardır. Bu çocuk bir inin oğludur. Bu çocuğun yüreği, midesi, ka- raciğeri vücudunun sağ tarafın- da bulunmaktadır. Bu acaip ya- radılışlı çocuk — Almanyadaki ilim adamlarını çok alâkadar et- mektedir. Bu çocuk yalnız kuru ekmek, süt patates meyve et ve yağ yemektedir ve hiç kilo al- mamaktadır. Fakat sağlığı ye- rindedir, sınıfının da en çalış- kan çocuklarından biridir. BUGUNKU PROGRAM İstanbul .30: Jimnastik: Bayan Azade Tarcan. 18.50: Almanca ders. 30; Sigan orkestraxı. 20 Stüdyo orkestra koriserl, ve tango örkestraları. 7 | ler (Avni) 21,30: Son hai 2L40: Bayan Nimet Vahit (Şan). 22: Plâk neşriyatı. Bükreş 13-15: Plâk ve duyumlar yayırnı Piâk, 19: Duyumlar. 19.15: Plük. ler, 20.20: Oda müri plükları Bözler. 21: Ması t'nin “MANON,. DM rası (Plâk ile), ÇAralarda duyumlar ve saire). Varşova 2030: Şarkılı (Plük). 20.50: Sözler. 2i: Senfonik konser, 21.45: Duyumlar, $ Sözler. 3: Litvanya, müzüği, 22.50: Sö; ler. — Örg müziği. 23: Dayumlar, 23.15: Sözler. 23.20: Kıv(lık orl:ıuı konseri. Moskova 17.30: Sözler. 1830: Konser, 22: Al- Mmanca yayım. 2305: — Fransızca yayım. 24,05: İspanyolca yayım. Prag 20.15: Radyo poparisi (şarkılı). 21. Radyo piyesi. 22.15: Koro konseri. 22. lar. 23.30: Plâk. 23.3$: Duyumlar. ( manca), 2340: Plâk, 2345: Hafif müzik, Budapeşte 19.30: Wagner'in TANNHAEBUSER ©- perasınım ikinci perdesini röle, 21: Söz- ler. 21.30; Çingene müziği, 2230: yumlar. 23: Süel koanser, 24,20; Hıhr Duyumlar. Viyana 20.25: Piyamo müziği, 21.05: Reportaj. 21.35: Sevgi garkıları. 23: Duyumlar, 23. 25: Veni Viyana orkestra koüseri, 24.30: Sözler. MAS: Dans müziği, Münih 20: Kontervatuvar talebesinin konseri. mann cazı — 21: Böyük balk müziği yayımı. 23: Du- yumlar. 23.30: Program arası 24: Solo, İkoro ve orkestra konseri, Stuttgart 21: Duyumlar. 21.10: — Karışık artistik yayın. 2245: Sözler. 23: Duyumlar. 23.30 Sarkılar. M: Yeni müzik, Hamburg 2012: Koro müziği. 21: Duyumlar. 21. 10: Dans müziği, 23: Duyumlar. 23.23: Dantın türeği. 26: Yeni müzik. e SINEMALAR TIYATROLAR * 'Türk : Voronzefin esrarı — Teh- likeli yollar. Melek : 30 gün Prenses — Casus kalbi. Elhamra : Gece kuşü — 27 No, lu casus. * Tan : Kimsesiz. # Şık : Maskeli Kadın — Komik- ler haftası. Yıldız : Ekmekçi kadın — Kanlı kafe. İpek : leri. Alkazar : Deniz altı Vahşiler hücum ediyor. # Alemdar : Tarzan ve Eşi, * Milli : Çıldırtan dudaklar— Ölüm uçurumu, * Kadıköy Hâle : Kedi ve keman. * Üsküdar Hâle : Geçlik Ruyası. e Tangolita — Aşk Hüzün- ejderi — NOBETÇİ| ECZANELER Bu gece nöbetçi eczaneler — gunlardır: Sirkecide Mehmet Kâüzım — Çemberlitaşta ——— nn ae BıLGıu DUNYASINDA DOLAŞALIM X Şuaından Ne Beklenebilir? Hastaya Kesif Haşlamalar İçirilmekle, Hazım Halk, şuar ve onların imkân.- larını bilmez. Halk nazarında şuam, tedavi kabiliyeti sınırsız- dır. Bu hüküm, X — reyonlarının esrarlı iç yüzünden ileri gelir. Zannedilir ki, şua, bütün mese- leleri halletmeğe, bütün hasta- lıkları tedaviye elverişlidir. Gerçeklik şudur: Radiyoloji nin yaptığı yararlıklar günden güne artıyor. Ancak, bunun hu- dudunu tesbit etmek faydalı olur. TEŞHİSTEKİ YARDIMI X reyonları teşhiste bize yar- dım eder. Nasıl bilir misiniz? Bu şuam bütün opok maddeler- den geçtiği iddia edilir. Bu da nisbidir. Bunlar ancak bu çeşit maddelerin vücudunu haber ve- rir. Uzvi maddeler, azami dere- cede şuamn geçmesine elverişli- dir, binaenaleyh en az görüle- bilenlerdir. şuam geçmesincaz elverişlidir, bunün içindir ki onların görül- mesi daha kolaydır. Metalik maddeleri şua hiçbir türlü geçe- | mez. Demek ki en iyi görülebi- lenler bunlardır. Bu halde radio diyagnostik'i çok tahdit etmiş olurdu. Araştırmalar. kemikli nesiçlere ve yabancı maddelerin yerini tesbite münhasır kalırdı. Ancak insan zekâsı, bu yolda da keşifler yaptı. Bazı çarelerle, bir çok uzuvların kesafeti arttırılır. Kâh, boş uzuvlar madeni mad- delerle doldurularak şuam geç- mesine karşı olan mukavemeti arttırılır. Bunun içindir ki, has- taya kesif haşlamalar içirilmek- le, hazım cihazı tamamiyle gö- rülebilir. Şekli, vaziyeti, intizam sızlıkları keşfolunur. Bazan da hastaya iodlu yağlar içirilir; bu sayede kanalları, teneffüs boru- ları, amudufıkariyi cevreliyen boşlukları ve ilâh.. güzelce gör- mek mümkün oluyor. Madeni maddeler, | EN BÜYÜKVEDE ĞERLİ HiİZMETİi Fakat X reyonlarının en bü- yük ve değerli hizmetleri kırık- ların, kemikli hisü'lerin, insan bedenine girmiş birtakım ya- bancı metalik maddelerin keş- findedir. Herkesçe bellidir ki, şualarla yapılan araştırmalar akciğerde- ki dişnomal gölgelerin görül- mesine ve veremin teşhisine çok yarar. Kalbin radiografisi, bu- günkü yeni grafik usullerle bir- likte, akciğere musallat olan hastalıkların teşhisine büyük bir kat'iyet verdirmektedir, Şualar, kafatasının tetkikine, tümörle- rin, intizamsızlıkların görülme- sine yardım eder. Daha birçok hastalıkların teşhisinde, uzuvla- rin durümünü tesbitte şuam önemli değeri vardır. İşte, bütün bunlar ehemmi- yetli olmakla beraber, mahiyeti itibariyle, teşhise yardımdan başka bir şey değildir. Bu, tıb- bın kullandığı öbür teşhis usul- lerini tamamlıyan bir şeydir, RADYO TRAPİi Gelelim radioterapiye: Bunda Cihazı. Tamamiyle Görülebilir X şuamın başka hassalarından istifade etmek gerektir. Bu has- saların yukarkilerle hiçbir ilgisi yoktur. Radioterapide şuam başlıca hassası, tahrip etmek, ortadan kaldırmak, yok etmektir. İşte | bu hassadan istifade ederek, yok edilmesi gereken hastalıklarda bunu kullanmak uygun görül- müştür, X şuamın en başta yok ettiği şey tümörlerdir. (Kanser ve saze). Bu tümörlerin en kor- kuncu kanserdir. Bütün kanser- ler. Hangi kanserin radio bom- bardımanı ile tedavi edileceğini tesbit etmek işi histolojinin va- zifesidir. SiİNİR NESİÇLERİ ÜZERİNDE X şuai, dermatoloji fayda- lhıdır. Birtakım güddelerin ifra- zatında X şuamın miülessiriyeti | anlaşılmıştır. Bu guddeler ifra- zatının tababette önemi günden güne anlaşılıyor. Sua, hypophy- se tümörlerinde de kullanılır.Bu tümörler, yaşına göre, insanı, çocuk veyahut ayri bir mahlük haline getiren garip bir hasta- lıktır. Guatrlarda X reyonları, tedavi usullerindendir. X şuar, sinir nesicleri üzerinde müessir değildir. Tenasüli uzyv- || İBel gevşekliğini ' larda da şuam tedavi büyüktür. kuvveti İşte bütün bu izahattan anla- | şılıyor ki, şuadan yana bilânço oldukça değerlidir. Ancak, za- vallı insanlara musallat olan hastalıkların çokluğu, korkunç çeşitleri, düşünülürse bu sonuç- un ne kadar dar olduğu derhal belirir. Şualardan çok hayırlı hizmetler beklenebilirse de rönt genterapi tıbbim olsa olsa, bir faslr olabilir; bu fasıl, tedavi ala- nında pek o kadar önemli sa; lamaz. Bunda, gerçekliklerin yalanlıyacağı bir takım hayalle- te kapılmamak gerektir, FAYDALI BilGiLER Sırrı — Gedikpaşada Asadoryan — Ciba- lide Necati — Şehzadebaşında — Ham- di — Aksarayda Şerel Celâl — Samatya- da Erofilot — Sehremininde A. Hamdi Karagümrükte Kemal — Büyükadada nasi Ruxa — Heybelide Yusul — Bakır yünde İştefan Terziyan — Delfterdarda Halk — Kasımpaşada rkez — Kadıköyünde Ssadet — Sö- Kütlü Çeşmede Osman Hulüsi — M diye caddesinde Mişel Sormıyıdıı ta Nail — Byüpte — Hik- LIMAN HAREKETLERİiİ Dün limanımmıza gelen vapurlar * Ban- dırmadan Sadıkzade 6,30 — da, Mersinden Gerse 9 da, İzmirden CGüzel Bandırma 16,15 te, Mudanyadan Kocaeli 17 de. Dün limanımızdan giden vaparlı mire Ayten 9 da, Mudanyaya Asya 9 da, Bartına Antalya 19 da, Ayvalığa Mersin 19 da, Karabigaya Bartın 20 de. Bugün limanımızdan gelecek vapurlar 1 Bandırmadan Gülnihal — 6,30 da, Karade- nizden Cumuriyet 16 da, İzmitten Ayten 1615 de, Mudanyadan —Asya — 17,30 da, Ayvalıktan Saadet 18 de , . Buzün limanmmızdan gidecek vapurlar 1 Mudanyaya Tayyar 9 da, İzmite Güzel Bandırma 9 da, İmroza Kocaeli 16 da, İzmire Sakarya 16 da, Karadenize Er- Turum 20 de, Bandırmaya Gülnihal 21 de, MURACAAT YERLERİ Denir Yolları acentesi Telefon — 42362 Akay (Kadıköy iskelesi baş me- murle ağu) $irketi Hayriye, Telefon Vaparculak Şirketi merkez acen- tesi, Telefon Şark Dımyollılı müracaat ka- lesi. Sirkeci Telefon Devlet Demiryolları — müracaat kalemi Haydarpaşa, — Telefon « 43732 44703 22025 23070 42145 HASTANE TELEFONLARI Cerrahpaşa hastanesi. Cer- rahpaşa Gureba Hastanesi, Şehremini, Yenibahçe. Haseki kadınlar hastanesi. Aktaray Haseki cad. 32 Gülhane hastanesi. Gülhane Kuduz hastanesi, Çapa Ezrazı akliye ve asabiye hastanesi. Bakırköe — Reşa er Zükür hastanesi, 21693 23017 24553 20510 22142 16..60 iruzağa 43341 Etfal hastanesi. Şişli 42426 Haydarpaşa Nümune has- tanesi Zeynep Kâmil — hastanesi. Üsküdar, Nuh kuyusu, Gün Doğumu caddesi 60107 60179 ÇABUK SIHHI YARDIM TEŞKİLATI Bu numaradan — imdat oto- mobili istenir, 44998 e 4 YUF A TELEFONLARİ İstanbul itafiyesi 24222 Beyoğlu itfaiyesi 44644 Kadıköy itfaiyesi 60020 Yeşilköy, Bakırköy, Büyükdere, Üsküdar itfaiyesi 60625 Paşabahçe, Kandilli, Erenköy, Kar- tal, Büyükada, Heybeli, Burgaz, Kı» nalı mıntakaları için telefon santra- lmdaki memura (yangın) kelimesini söylemek kâfidir. Hayatın neşesl | dinç olmaktır. | HORMOBİN tabletleri forgun vücutları dinçleştirir ıktıdarsızlıgı 1 giderir, yaşamak neşesini iade | eder. Eczanelerde bulunur. İs- | | tanbul'da fiatı 150 Kr. Tafsilât için Galata Posta kutusu 1255 4493 KUÇUK ILÂNLAR I 3 LİRA—Tuvalete ve itriyata ait her ne yapmak isterseniz herkesin yapa- bileceği şekilde formülünü yazar gönderirim veya öğretirim. Sonfen lâboratuvarı, Kadıköy rıbtım 76. 4426