17 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

İ — —— İ Londra,16. A. A. — Gece ya- rısında Leeds'den gelen eksp res,— Velvingarden istaşyonun- da duran posta trenine çarpmış- dır. Resmi tahkikata göre, beşi kadın ikisi çocuk olmak üzere 14 kişi ölmüş, 60 kişi yaralan- mışdır. Velvingarden'da duran trenin normal olarak bu istasyo- nu geçmesi lâzımgeliyordu. Yü rütülen tahikkat bu durmanın sebebini araşdırmaktadır. Ziya- na uğrayan trenin son iki vago- nu parça parça olmuştur. Çar- Cenevre, 15, A.A. — Japon delegesi Yoshizaka, arsıulusal iş konferansında verdiği söyle- vinde, 90 milyonu bulan Japon halkının birinci derece lüzumlu bir çok ibtidat maddelere ihti- yacı olduğunu ve bunları getir- mMesi lâzım geldiğini ve bunun Japonyanın dünya ekonomisine yapdığı bir çok — yardımlardan Londrada iki 14 ölü 60 yaralı var TT ZTT tren çarpıştı pamekspresin bir — yolcusu, bu- lunduğu vagonun yoldan çıkdı- ğgını hissettiğini söylemişdir. Bu yolcu çarpışma esnasımda dışa- rıya yuvarlanmışdır. Parçala- nan lokomaotifden çıkan buharın ıslıklarına yaralıların inleyişleri karışmakdadır. Yaralananlar Londra, 16.A.A. — Elvingar- den'deki tren çarpışmasında ya ralananlardan 30 kişi hastane- ye yatırılmıştır. Buplardan bir çoğunun durumu umudsuzdur. İş saatlerini azallmak için bir örnek olarak verdiğini söy- lemiştir. 40 saatlık iş komisyonu ğa iş saatlerinin — azaltılması için bir proje hazırlamış ve bu pro- jeyi kabul edecek üyenin 40 saat prensipini bütün — işlerde onay- lamış olacağını karar vermiştir. İtalyan deleğesi Micchelis bu meselenin — könferansda rapor- törlüğüne seçilmiştir. Şimali Çindeki Japon hareketleri Vaşington, 16 A.A. — Japon- yanın Amerika büyük elçisi Sai- to gazetecilere demiştir ki : * Şimali Çindeki Japon hare- ketleri, Amerika tecim kazanç- ları üzerinde hiç bir kötü etkide bulunmayacakdır.., Hükümetinin Çindeki hare- ketlerini incelemek istemeyen Saito, bu hususdaki haberlerin çoğunun kendisine mubalâğalı göründüğü söylemiştri. . Vaşington, 16.A.A. — Hull, ç dokuz ülkeler andlaşmasını im- K, sr almadığını söylemişdir. Bir şimedüfer könferansı toplanacak Varşova, 16 A.A. — Avrupa- Uzak doğu — şimendüferlerinin Saatlerini kararlaştırmak üzere Pazartesi günü Vilnoda bir Po- lonya - Avusturya - Çekoslovak Ya konferansı toplanacaktır. - Deniz konuşmaları - Londra, 16. A.A. — Pazar dolayısıyla kesilen — Alman-İn- - giliz deniz konuşmaları yarın sa bah tekrar başlayacak ve bü- tün hafta sürecektir. Gemilerin sınıflarmüzererde prensip bakı- mından bir anlaşma elde edilmiş — İse de İngiltere kesin bir karar vermeden önce Fransanm ve İtalyanm cevablarını almak ta- sarındadır. Fransız - İtalyan ce- vabının bugün yarm Londraya gelmesi heklenmektedir. Maraşın Bayındırlığı Maraş, 16 A.A. — Şarbaylık, bu yıl bayındırlık işleri için Programlı çalışmalara başlamış tır, Lâğımlar, yollar, asri mezar hk ve pazar yerleri bu yı! yapı- lacak işler arasındadır. * . Şarbaylık şarbaylar bankasın- dan aldığı ödünç paralar i'e elek trik ve bir de hal yaptıracaktır. , Elektriğin bir üstenciye ve - Tiümesi için hazırlıklar vardır, Yakında diğer şehirlerimiz gibi raş da elektriğe kavuşacak - * Ç 17 Haziran Pazartesi SAAT 16 DE Yeşilköy, Yeşilköy palas otelinde *Dktrik fırınının tatbikatı gösterile tek, ve bu meyanda, gelenler arasın- da kura çekilerek, bir ELEKTRiK ALETİ — HEDiYE EDİLECEKTİR e y Buders bıyu_ılın'mıhıuıtur. İ T Ankarada ilkbahar At koşuları yapıldı Ankara, 16. A.A. — Bugün büyük bir kalabalık önünde ya- pılan yarışlarla ilkbahar at ko- şuları sonuna erdi. Başbakan, İç, Tüze, Ekonomi, Kültür, Gümrükler, ve Sü Bakanları da kaoşu alanında idiler. Birinci koşu 4 ve daha yukarı yaşta 1935 yılında 250 Jiradan fazla kazanmamış yerli yankan ve Arıkan at ve kısraklar ıçı:n_dı. Uzaklığı 2000 metre idi. Birin- ciliği az bir ara ile Aptullahın Mesudu, ikinciliği de Talatin BALKANLARDA HU- SUSİ ISTIHBARATIMIZ Yunan kabinesinde Yapılacak tadilât Atina, 16 (Hususi muhabiri- mizden) — Kabinede yapılacak tadilât üzerine Maksimosün ge- ne Dış işleri Bakanlığına getiri- leceği ve İç, Münakalât, Adli - ye Bakanlarile Ekonomi müste- şarınm değiştirilecekleri söyle- nilmektedir. Bunların yerlerine kimlerin getirileceği hakkında hiç bir haber alınmamıştır. Plebisit işi Atina, 16 (Hususi) — Başba- kan Çaldaris Almanyanın resmi ajansı olan Volf muhabirine hü- kümetin rejim meselesi için re- yiâm yapmağa kat'i olarak ka- rar verdiğini söylemiş ve bunun gayet bitaraf bir surette yapıla cağını ilâve etmiştir. Dün kendisini ziyaret eden yeni Kamutay azalarına Başba- kan Meclisin işlerini muntazam surette takip etmelerini tavsiye etmiştir, Yunan donanması Atina, 16 (Hususi muhabiri - mizden) — Donanma yazlık mu tat manevralarını yapmak üzere dün Kaldrondan Akdenize hare ket etmiştir, Eski bir mozayik Atina, 16 (Husust) — Dafni manastırında kucağında İsa bu- lanan bir Meryem Ana tasviri bulunmuştur. Mozayikte yapıl - mış olan bu tasvir 13 - 14 üncü asra aittir. Ve İstanbuldaki Ka- riye camiindeki eserleri hatır - latmaktadır. 5 ICMAL Hindistan Baş Yasası Mac Donald hükümetinin iş başın- dan çekilmesinden önce yaptığı işlerin Sonunçusu, Hindistan baş yasasını pârlâmentodan — geçirmek olmuştur. 122 oya karşı 386 oy ile kabul edilen bu baş yasa, Lordlar Kamarası tara- fından da onaylanırsa kanun halini alarak, tatbikine geçilecektir. Genel savaştanberi İngiliz İmpara- torluğunun tekâmülü, bu imparator- luğu teşkil eden parçaların birer bi- rer merkezden ayrılarak erkinliklerine kavuşmaları gibi bir cereyan almıştır. Dominyon adı verilen bu eski sömür- geleri bugün merkeze bağlıyan bağ, İngiliz kıralı gibi etkesi olmıyan bir genel ilbaydan ibarettir. Dominyon- lar iç ve dış işlerinde erkindirler. Ka- nada gibi bazı dominyonlar, yabancı devletlerle and imzalar ve elçi gönde- rir. Yalnız Hindistan bundan müstes- nadir. Hindular bir ailenin ferdi de- ğil, ailenin sağmal ineği sayılmış ve şimdiye kadar sömürge durumunda kalmıştır, Genel savaş içinde Hintlilerin İn- giltere'ye yaptıkları yardıma karsılık olmak üzere, İngiliz Hükümeti Hin- distanı bu sömürge durumundan kur- taracak olan bir yönetim şekli bulma- ğt adamıştı. İşte Hindistan'da çıkan birkaç ayaklanmadan, iki komisyonun araştırmasından, ü; Yuvarlak Masa Konferansından ve uzun parlâmento mücadelelerinden sonra şekilleşen baş yasa geçen hafta parlâmentodan çı- kan taslaktır. Baş yasa güya Hindistan'a erkin- lik ve hiç olmazsa, yersel bir yöne- tim verecekti. — Ibuki parlâmento- dan çıkan şekline göre hiç te böyle bir durum temin etmiyor. Bir federal birlik altında bütün Hindistan'ı top- lamak bah ile, yersel yönetimd şimdiye kadar erkinliğini az çok mu- hafaza etmiş ol-n hükümetler de bu erkinliklerini kayhediyorlar, Baş yasa Hindistan'da bir parlâmento kuruyor. Bu parlâmentoda her hükümeti tem- sil edecek olan saylav sayısı baş ya- sada gösterilmektedir. Ancak genel düzenin korunması, ulusal müdafaa, dı$ş siyasa ve finans 'yleri kıral tara- fından tayin edilecek bir genel ilba- ıy:l brrakılmaktadır. Genel düzen, ulu- üdafı dış siyasa ve finans iş- leri ayrılacak olursa, geride, bir dev- let kur ğr pek az iş ka- HARICİ KUÇUK | HABERLER - | lacağı meydındadvr— Bununla beraber, Hindistan baş yasasına, İngiliz par- Churchill olmak lâmentusuuda # Haa erva ı'a'" UT A — ax0man- İkinci mn'ği'şaşmdaki yarı- kan İngiliz tayların koşusu idi. Uzaklığı 1600 metre idi. Koşu- ya yedi tay girdi. Koşunun baş- langıcından biraz sonra öne ge- çen Salihin Alemdarı diğerleri- nin yanına sokulmasına meydan vermeden birinci, yine Salihin Semiramisi ikinci geldi. Üçüncü koşu, Atatürk koşusu idi. Yerli arıkan İngiliz tay - lara 2400 metrelik bir koşu idi. Ahmed ve Fikretin Tomnu, E- rol ve Doğan ismindeki üç tayı sıra ile birinci ikinci ,üçüncü geldiler. Sahiblerine 4325 lira ikramiyeyi kazandırdılar. Şevketin İstirancası dördüncü, ıRüstemin Aşereti beşinci oldu - ar. Dördüncü koşu, dört ve daha yukarı yaştaki arıkan Arap ve kısraklara mahsustu uzaklığı 3500 metfe idi. : Koşuya altı at girdi. Cev - detin al Ceylânı çok güzel bir koşu ile birinciliği kazandı. Du- ranım Tufanı ikinci geldi. Koşu- yu' kazanacağı umulan Rıdva - nn Hâkanı üçüncü oldu. Beşinci koşu, dört ve daha yukarı yaştaki yarıkan İngiliz at ve kısraklar için ve uzaklığı 3000 metre idi. Yarıkanların ko şusunu daima kazanan Ahme - din Yıldırımı koşuda ayağı ac- yarak umutları boşa - çıkardı. Rüstemin Nonası birinci ve Yıl- dirim ikinci oldu, yanın genel harbde işgali sıra- sında Rusyaya gönderilmiş o- lan ve şimdiye kadar orada ka- l_an Romanya hazinesinin kâ- gıtları yarın 14 vagon içinde buraya gelecektir. * Moskova, 16. A.A. — Ver- nestalinsk altiın mımntakasında 4,171 kilo ağırlığımnda bir altın külçesi bulunmuşdur. * Bükreş, 16. A.A. — Küçük anlaşma ekonomi konferansı ya rın Te ileskonun başkanlığında toplanacaktır. E Saint Germain, 16. A.A. — İngiliz golf takımı Fransız ta- kımını sert bir oyundan sonra 3 1/2 puvana karşı 5 1/4 püvan- l la vermiştir. j * Paris, 16. A.A. — Bir takım sosyalist ve komünistler polisin yasağına rağmen — gösterişler yapmak üzre Pantheona gitmiş- lerse de hadisesiz dağıdılmış lardır. * Atina, 16 (Tan) — İşçi ve çiftçi partisi lideri Papanasta - siyo gelecek pazartesi günü is- tirahat için Avrupaya hareket edecektir. : * Atina, 16 (Tan) —- Deniz divanı harbince giryaben on sene ye mahküm edilenlerden bir za bit Brendiziden Pireye gelip hü kümete teslim olmuştur. * Atina, 16 (Tan) — Hükü - met tarafından bir iş ve deniz Ticaret Bakanlığı ihdası düşü - nülmektedir. * 15 Haziranda Şamda toplanacak olan Tıp köngresine Türkiyeden de ANKARA KÜÇÜK | HABERLERİ * Ankara, 16 (Tan) — Ban - kaların teknik esaslar dahilinde çalışmasını temin edecek bir ka nun projesi hazırlanmıştır. Bu proje bütün bankalarda çalışan ların salâhiyet ve mesuliyetleri ni tesbit etmektedir. * Ankara, 16 (Tan) — Sınai müesseselerin çalışma ve mal et me ve tesisat noktasından tek- nik kontrolunu temin edecek bir | banun projesi huırlınmık_u - ni el G UAL AT V y T v zi C hhas iştirak edecektir. * 15 Haziranda Şamda toplanacak olan Türkiye - Suriye daimi hudud komisyonuna iştirak edecek Miralay Cevadın başkanlığındaki Türk heye- ti Berut yolu ile Şama gitmek üzere hareket etmişlerdir. * Stokholm, 16, A.A. — Got- hembourg üniversitesi, felsefe kursu profesörlüğünü beş sene için Alman profesörü Kassirer'e vermişdir. Kantın felsefesinde ihtisası olan profesör Ari ırkın- dan olmadığı için Almanyadan çıkmak zorunda kalmıştı. * Paris, 16, A.A. — Fransa- nın dağuşunda çok kuvvetli fır- hei $8 KdT geni Z tınalar olmaktadır. Kayib 10 S REŞ LA L L RY GN ' L BN DA AD 19 rtinin sa hüı_:um etmişlerdir. pm&uuı'chill'ığgşx::.ı doğu ulusları icin baş yasa lüzumsuz, hatta tehlikelidir. Parlâmentodan ge- çen baş yasanın doğuda İngiliz İmpa- ratorluğunu yıkmağa yardım edece- ğini Churchill söylemiştir. _Hintlüefe gelince; tekiz yıl önce Hindistan'a gelen Simon komisyonu- nun araştırmalarına karıştırılmadıkla- rr için kendilerine yakından ilgisi olan bu işe * arşı uazk'an seyirci kalmış- lı'rdır. Baş yasaya karşı en yakın il- gi gösteren bir tak n yutkelerinin el- lerinden gideceğinden korkan prens- ler olmuştur. Bunları tatmin etmek için de baş yasanın birkaç maddesi değiştirilmiştir. Parlâmento görüşme- le.rinde son değiştirilen maddelerden birkaçı da Hindistan'da çalışan Avru- palrların bir takım haklarının tanm- masıdır. Sözün kısası, Hindistan baş yasa. sı yapılırken, Hint halkından başka, Hindistan ile yakından, uzaktan ilgi- si olan herkesin hakkı düşünülmüş- tür, Bu da ulusal erkinlik bahsinde söylenen eski bir sözün doğruluğunu bir kere daha gösteriyor: Erkinlik verilmez ;alınır. * milyonu geçmiştir. * Omaha (Amerika), 16. A, A. —İki haftadanberi süren tramvay grevi tehlikeli bir duru- ma girmişdir. Polis halka ateş etmiş, bir kişi ölmüş, bir kaç kişi yaralanmışdır. Hükümet örfi yönetim ilân etmiştir. * Vichita, 16.A.A., — Uçman Viley post stratosfer yolu ile 1500 mil uçdukdan sonra bura- da yere inmiştir. * Berlin, 16. A. A, — Reins- dorf kazasında ölenlerin gömü- leceği gün olan salı günü bütün resmi kurallar bayrakları yarıya kadar çekecekler ve halk da bu ulusal yasa katışacakdır. * Vaşington, 15, A.A, — Fin- landiya harp borçlarının 15 ha demiştir. * Roma, 16.A.A. — Resmi gazete, şimdi tedavülde — bulu- nan gümüş paraları piyasadan kaldırmak ve yerine kâğıt para koymak yetkesini finans haka - nına veren bir kanun neşretmiş- dir, Gümüş saklıyanlar yüz ile iki bin liret arasında değişen ra cezasına çarpılacaklardır. SA e. v t racak bir komisyonun tayinini sağlamak için bütün nüfuzunu kullanmışdır. Kuşku götürmez ki İtalyanın 25 mayıs tarihli uz- laşmaya imza koymuş aolması ancak İngiliz delegesinin gös- terdiği sıkıdan ileri gelmiştir. O tarihdenberi — İtalya sınır boyundaki hadiselere — yeniden sürüb gitmesini yeni bir durum yaratır gibi gösterib — yeni ihti- yat — tedbirlerinin — alınmasını haklı göstermek — istemişdir. Mussolininin söylevi de İtalya- nın Habeşistanla görülecek bir hesabı bulunduğunu ve bu he- Habeş kızı çeşmeden dönüyor sabın görülmesine hiç kimseyi karışdırmayacağını ap açık ilân etmiştir. Öbür yandan yabancı hükümetler, uluslar kurumu Ha beşistanda her hangi bir hareke- te engel olduğu takdirde İtal- yanım kurumdan ayrılacağı ka- naatindedirler. Roma hükümeti Berlinle bir yakınlık yaratmaya girişirken diğer tarafdan İtal- yan başını İngiltereye şiddetle hücum etmektedir. Süveyş kanalı kapatılırsa Roma, 16.A.A. — Habeşistan la harb ihtimali karşısında İtal. yaya mukabele olmak için Sü- veyş kanalının kapatılması me- selesi hakkında fikir yürüten Giornale d'İtalya gazetesi diyor ki : “ Süveyiş kanalının ve genel olarak bütün deniz buğaz ve geçidlerinin uluslar kurumuna birer siyasal tedbir aleti olduk- ları kabul edilirse, hava filoları- na karşı ne gibi tedbir almabile- cekdir? Şimdiki buğazlar reji- mini derhal tam olarak değiş- dirmek lâzımdır. Kurulacak yeni rejim arsı u- lusal olmalı ve bazı hükümetle- re verilen üstünlüleri taşımama- lıdır.,, Süveyş kanalının kapatılması bazı İngiliz gazeteleri tarafın- dan ileri sürülmüşdür. İtalyan basını bu gazetelere cevap vererek uluslar kurumu nizamnamesinin 20 inci madde- sini hatırlatmışlardır. ğ Bu maddeye göre, kuruma üye olan hükümetler, nizamna- meye uygun olmayan önceki teahhüdleri hükümsüz bilecek- lerdir, ü Doğu Afrikası deniz kumandanlığı Roma, 16. A.A, — İtşls_fa.n hü | kümeti, doğu Afrika italya Uluslar Kurumun- dan Çekilecek (Baş tarafı 1 incide) Habeşistanda mahkeme yoktur, Bir vaka oldu mu polis hemen vazıyet eder ve sokakta mahkeme yapar derhal karar verir, yüksek deniz kumandanlığı çı- karmışdır (ihdas etmişdir). Bu kumandanla Masagua'ya yerle şecekdir. İtalyaya imtiyazlar verilmesi isteniyor Londra, 16. A. A. — İngiliz Kamoyu şu fikirde bulunmakda dır : Uluslâar kurumu nizamname- sinin 15 ve 16 ıncı maddeleri İ- talyaya karşı gösterilecek ve tedbir alımacak olursa, Avrupa- da bulunduğu için daha tehlike- li olan yeni bir Mançuko ile karşılanmış bulunacakdır. O zaman, Avusturyanın, İtalya ve Almanya ile paylaşılması ve Avrupa diplomatik durumunun önemli bir şekilde karışarak Cenevreye karşı düşman bir blok uyandırması - tehlikeleri baş gösterebilecekdir. İngiliz siyasal mahafili bu ihtimallerin anlaşılmasını İtal- yan basımında — İngiltere aley- hinde yapılan neşriyatın netice- sine bağlı görüyorlar. Bunlar Sir Samuel Hovard siyasal eski- sinden daha yumuşak olacağı kanaatindedirler. Bu münasebetle İtalyan Hhü- kümetine geniş ekonomik imti - yazlar ve Somaliyi İtalyan E- ritresine bağlayacak demiryolu kolaylıkları vermek hususunda 1906 andlaşmasını imza etmiş, olanlarca üç taraflı bir hareket ihtiyarı hakkında Londrada bir takım tecrübe balonları uçurul- muş olduğunu hatırlatmak ge- rekdir. Bu balonların İtalyan menbamdan uçurulmuş olduğu Roma kabinesince tekzib edil- miş olmakla beraber pekde so- nuçsuz kalmamışdır . Onun i- çin Habeş hükümetine İtalyayı savaşa tutuşmakdan vaz geçir- mek amaci ile ona bazı önemli imtiyazlar vermesini tavsiye et- mek üzere yakında Addis-Abe- ba'da üç taraflı bir teşebbüsde bulunulması imkânsız değildir. Mamafih İngiltere bundan ev- velki bazı andlaşmaların ve ez- cülme 1906 tarihli andlaşmanın İtalya ve Fransaya olduğu gibi kendisine de Sudan'da ve Mısır- da bahşetmiş oldukları menfaat leri feda etmek tarafdarı değil- dir. Fransa bu andlaşmanın ken disine vermiş olduğu bütün hak lardan vaz geçimşede Roma- ile Londra bunu yapmamışlardır. İngiliz menfaatlerinin başlıcası Mahudtzana gölü sularındadır. *Bu sular İngiliz - Mısır - Sudan topraklarını nönemli bir bölge- sini suladığı takdirde pek geniş ölçüde pamuk yetişdirecekdir, » Uzun söze hacet yok Roma, 1.A.A. — Mussolini 7000 eski humbaracını önünde bir söylev vererek uzun sözün sırası olmadığını çünkü ulusu yüküm altına koyacak kararla- rın verilmekde olduğunu ve son- ra çok değerli askerlerle konuş- duğunu söylemiştir. Bisiklet şampiyonu / Mouylhery, 16.A.A.— Fran- sız bisiklet şampiyonluğunu Spei cher kazanmıştır. 250 kilomet- reyi yedi saatte 36 buçuk met- re bızla gitmişlerdir, :