17 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

Önet Aziz Hüdayi AKDEMİR Avusturya - Macaristan İstihbarat Şefi Rus Casusu Olmuştu!. ]a"f!ırkın Compigne'deki mu- vaffakıyetinde çok yararlığı gö- rülen kumandan Flaviyi satınal- mışlardır.Bu kumandan İngiliz- lerin en kuvvetli tarafına cılız- kuvvetlerle Jandarkı hücum et- tirmiş, Jandark geri çekilmeğe mecbur olmuş, kumandan kale kapılarını kapıyarak Jandarkı dışarda bırakmış ve İngilizlerin eline düşürmüştür. Büyük harpte ün alan vatan hainlerinin başında da Avustur- ya ordusu subaylarından Colo- nel Redl gelir. Hikâyesi birçok kitaplara geçirilmiş ve türkçe. mize de çevrilmiştir. Biz bu hi- kâyeyi yalnız hatırlatmak için, pek kısa olarak, alacağız. Vatan hainlerinden biri Albay Redl Redl orta bir ailenin oğludur. Orduda çabuk yükselmiş ve bin- başı olunca Avusturya - Macar ordusu çasusluk kısmınım şefli - ğine seçilmiştir. Ruslar ötedenberi Avustur - ya ile aralarında bir harp açıla- cağı kanaatini beslemekte ol- duklarından Avusturyanın içini dışını anlamakta - hiçbir feda- ârlıktan, hiçbir deneme ve atıl- ganlıktan çekinmiyorlardı. Kim olduğu — anlaşılamıyan bir Rus ajanı Colonel Redl'i elde etmeği kurmüş ve bunun zaif damarını bulmuştur. Bulduğu damar pa- ra değil, kadın değil, & değildi. Bu öyle bir şe! di herkesten saklamağa mecbur du ve duyulduğu takdirde şere- fi ve mevkii sarsılacak, önünde kolay basamaklarla — açılmış yüksek ve şanlı mevkilere çıka- mryacaktı. Redl'in damarı Rus ajanının elinde idi, Önüne daima onun istediği şeyleri çıkarmış, gizli-- den resimler almış ve Redl'i dü- Şürecek bütün vesikaları hazır- Tamıştı. Öyle ki, ajan, uzun yol lardan dolaşmağa lüzum görme den teklifini yaptı: “Colonel, dedi, sizin Rusya hesabına ça- lışmanızı istiyorum.,, _Aiamn elindeki vesikalar Red- Tin h_ıynı ve itirazmı çabuk kesti. Kısa bir konuşmadan sonra Avusturya . Macaristan istihbarat şefi Rus casuşu ol- muştu. Orduya ait ve hele Rus- ların ilgili olduklari gizli şeyleri veriyordu. Hudut istihkâmları- nın ve müstahkem meyvkilerin plân ve Tresimleri, seferberlik tecemmu ve sevkülceyş plânla- rının fotoğrafları, Rus erkânı. harbiyesine verilmişti. Artık Ruş erkânıharbiyesi Avusturya- Macar ordusunu en ufak gizli- liklerine kadar biliyordu. Bu bilginin ve buna karşılık Avus- turya erkânıharbiyesinde rus ordusunu bilmezliğin harpte ne- ye mal olduğunu, para ve can | üç dört bin lira demektir, h ! PŞ Berlinden Kolonel (Rel) & milyonlarının nasıl aktığını ve varılan son öcü hep biliyoruz. Bazı yazılara göre Redl bu kadarla da kalmamış, Avustur- ya tarafından Rusyaya gönde- , | rilmiş olan casusların listesini de vererek birçoklarını yakalat- mıştir. Nihayet bir gün, tıpkr Redl gibi, Avusturyalrlara - hizmet eden Rus erkânıharbiyesinden biri seferberlik plânlarının Rus- lara verildiğini bildiriyor. Vere- nin kim olduğunu bulmak işi ge- ne Redl'e veriliyor. Bunu yapmamak;,saklı kalmak ve işine devam etmek için yem- lmak gerek - 'Ot; Onlar dâ içme kurbanlar bul ti. Rüslara Söfüyi hesaplarına | ötedenberi kendi casusluk eden yüksek rütbeli üç Avusturya subayının adları- nı veriyorlar. Redi Rusların verdiği belge ve bilgiler üzerine bazı dosya - lar hazırlryarak erkânı harp rei sine götürüyor, “Hayınları bul- dum,, İşte bunlarmış,, diyor.Fa- | kat ayni zamanda ya Ruslar ve ya Redi bu casuslara haber ver- miş olacaklar ki, bunlardan le- vazım reisi kaçıyor. Fakat yine geliyor, ve her üçü mahküm olu- yorlar, Redl'in Rusyadan gelen doğ ru haberleri değiştirerek Avus- turya erkânı harbiyesini yanlış yollara götürdüğü de söylen - | mektedir. 1914 Rus ordusunda görülen 74 fırkalık fazla kuvvetten Avus turya erkâni harbiyenin hiç ha- ber almamış olması Redl'in bu ihanetine verilmektedir. Redi'in hainliği harpten önce başlayarak harbin içine kadar on sene sürüyor. Nihayet Redi Staj için kıtaya çıkıyor. Berndort'ün yazısına göre bir gün Pal'da Öpera 13 adre - sine iki mektup geliyor. Sansör şüphelenerek açıyor. (1) birin- den 8000, ötekinden 6000 Rus Kronu çıkıyor ki, aşağı yukarr | Hainliğin ve casuslu gizli mektup. Bu mektup üzerinde bulunmuştur. ve dereci ğun bir vesika e İleriye gitli Fotin bağı İçinde Fransız casuslarından D. L. bu casusluk zekâsının ne ğini göstermektedi TTTT —— —— K4 vsı a ÇömLr AĞ der Ç iyör İah mekt içir İzessiş. A YÜNMEY Sart 'e gelen mektuplardan biri Bu hâdiseyi kolonel Nikolayı şöyle anlatıyor: “1914 başlangıcında Alman - yadan gönderilen Nizeta - Wien adresli Post - restant bir mek - tup, sahibi bulunamadığından tekrar Almanyaya çevrilmişti. Mektup açıldı, İçinden Rus pa- rası çıktı. Mektubun yazılış tar zından çıkan Rus paralarından bunun casusluk için gönderildi- ği anlaşılıyordu. Meseleyi Avus turya erkânı harbiyesine bildir- dik. Posta şubesini göz altına al dılar. Bir gün yine bu adrese post restant bir mektup daha gelmiş va hunü aksam ilistü bir. adam gelip almışsa da vaziyet müsait olmadığından kendisini tutmak veya arkasından gitmek müm - kün olamamıştı. Bununla bera- ber bindiği otomobilin numara- sı alınmış ve gözcü ajan başka bir otomobille yetişmek istemiş se de mektubu alan otomobilden inmiş ve kaybolmuştu. Ajan bu otomobili araştırırken düşürül - müş bir çakı bulmuş ve bu vası ta ile mektubu alanın Prağdaki kolordu erkânı harbiye reisi Al- bay Redl olduğu meydana çık - muştu... Araştırmaların son ucu Redi in Berlindeki Rüs ataşe milite- rine bağlı olduğunu göstermiş- tir., Mektubun aslımdan alınan fotoğraf da hakikatin böyle ol- duğunu göstermektedir. ki, mek tubun süreti gudür: Redl'e gelen ilk mektubun tercümesi; 9 mayıs 913 Pek muhterem Nizetas! 7 mayış tarihli mektubumu | her halde almışsınızdır. Bu mek tupta size yazmakta geç kaldı - ğımdan dolayı kusurumu bağış lamanızı dilemiştim. Yazık ki, size daha önce para gönderebile cek durumda değildim. Şimdi, muhterem Nizetas si- ze 7000 kron gönderiyorum ve bu parayı, tehlikeli olmakla be raber şü taahhütsüz mektubun içine koydum Teklifinize gelince, bunların hepsini kabul ediyorum hürmet | lerim Ek: — Bana şu adrese yazma NızI tekrar rica ederim: Prk. Elise Kjernlie Kristiana (Norveç) Rosen - berg Gate No, I. (Arkası var) Tramvay şirketi işcileri cemiyeti 18/6/935 tarih n> müsadif Salı gü- nö akşam saal | de bazı bususat hakkında heyet ilân olunur. Aare içtima ede- ceğinden bilcümie azanın Şişlide Halaşkâür Gazi caddesinde 375 nu- maralı Şişli şubesine gelmeleri Çakar Almaz Kibritler Köşe başındaki tütüncüden bir kibrit aldım. Cigaramı yak- mak için içinden bir çöp çıkarıp kutusuna sürterek çaktım. Ateş almadı, İkinci çöp de birincinin akibetine uğrayınca, üçüncüsü- nü siper bir yerde yaktım. Bu da, parlamadan söndü. Uzatma yalım, dördüncü ,beşinci, altın- cı çöplerle de cigaramı ateşleye medim, Kutu, yarıdan fazla bo galmıştı. Yirminci çöpten sonra, sıİs erinden biri ateş aldı. Ben de cigaramın dumanma dalarak düşünmeğe başladım: — Herkes, benim gibi, yirmi bir kibrit çöpü ile bir tek cigara yakmağa muvaffak olursa, kib- ki var, Ha, şimdi yandı, ha şimdi ya nacak diye tiryakiyi tatlı bir he lecana düş ır. Sonra da kib ritlerin kötülüğü yüzünden, ci- garayı daha az içmiş oluyoruz. Yalnız verdiği bu zevkli hele- cana karşılık, bu yanmayan kö- tü kibritler, keselerin dibine da- rı ekiyor. Bir paket cigara için bundan sonra ceplerde, en aşağı bir düzüne kibrit taşımak lâzım gelecek... teş aldı. Geri kalanları da yan « madan birer birer söndüler. zını, kibrit sarfiyatına zarar ve- riyor diye, beş liraya, bir çak - mak taşını on kuruşa çıkaran OHAVA Bütün uluslar Kavya tehlike- sine karşı ciddi tedbirler almak- tadırlar. tibalım savaşı havalardadır. Şim diye kadar Büyük Britanya ada- larında donanmasına güvene- rek rahatça yaşayan — İnglizler bu tehlikeyi çok yakından gör- dükleri için geçen — şubat ayı zarfında bir hava andlaşması yapmak için büyük — devletlere teklifler yapmışlardı. Almanya- nn bu andlaşmaya henüz ne şe- rait dahilinde gireceği malüm değildir. Almanlar şimdi Londrada İn- giliz donanmasının tonaj itiba- riyle süzde 35 ine malik olmak için çalışırlarken diğer taraftan uçaklarına da son derece ehem- miyet vermişlerdir. Bütün AL manyanın en başlıca şehirlerin- rit inhisarı, ihya oldu gitti. Ama | denilecek ki, bunun da ayrı zev | mızı kibrite benzemezse cigaraları - bu imtiyazlı şirketlerin elinden koz kabuğuna giren yü- reklerimizin ateşine mi yana - hım? $. G. Kartaldan yakacığa Otomobil ücreti Yaz başlaması dolayısile Ya kacıkta otomobilcilerle otobüs- gçüler arasında halkın zararımna : miştir. Buna sebep otomobilcile Aldığım kibritin ıslak bir yer | rin otobüs fiatına Kartaldan Ya- | de kalıp bozulmuş olabileceğini | kacığa yolcu götürmemeleridir. düşünerek, dün cebime koydu - | Otomobilciler Kartal belediye - ğum kibritin de ateş alma kabi- | sine müracaat ederek bu iş icin liyetini yakımdan tetkik ettim. | nöbet usulü tatbikini istemişler Başka bir dükkânda açılmamış | dir. Fakat otobüs fiatını kabul bir paket içinden çıkarttığım bu | etmedikleri için bu müracaatları kibritin de, ancak beşte biri a- | neticesiz kalmıştır. Otobüsçüler Bize çakmağın en işe yarama | maktadır. Yolcular otobüs bu - Şu muhakkaktır ki is- | bir anlaşamamazlık baş göster- bir kişiden on beş kürüş, otomo bilciler ise yirmi beş kuruş al - lunmadığı zaman daha fazla pa ra vermek mecburiyetinde kal- Fazla söze ne hacet! 17.6-935 ——— (KENDİ KENDiİMİZE ÇATIYORUZ| releri düşünülmektedir. Kartal okuyucularından : Ahmet Eylül devresi imtihanları Bu yıl edebiyat ve fe nşubesin de okuyan arkadaşlarımızdan seksen kişi haziran devresinde- ki sözlü yoklamalar sonunda doğrudan doğruya sınıfta kaldı. Halbuki geçen sene haziran dev resinde muvaffak olamadığımız derslerden eylülde tekrar imti- han olüyor, bunda da muvaffak olamazsak ertesi sene mektebe devam etmeyip yalnız bir yıl sonraki imtihana giriyorduk. Yeni usule göre eylülde imti- hana giremiyeceğimiz gibi gele- cek sene de mektebe devam et - meye mecburuz. Bu hal bizi çok müşkül vaziyete soktu. Çünkü içimizde mali vaziyeti müsait olmayan arkadaşlar pek çoktur. Kültür Bakanlığınca eylül dev. resindeki ikmal imtihanlarıma girmemize müsaade edilmesini; hiç olmazsa gelecek yıl mekte- be devama mecbur tutulmama - mızı rica ediyoruz. dıklarından halkın zararına olan kibrit şirketinin — kibritleri de ! bu rekabetin önüne geçmek ça- TEHLİKESİNE İstanbul erkek lisesi talebelerin den bir grup. KARŞI | de yeni uçak Karargühlarr tesis | dına devam edilmektedir. İl, ilçe olunmuştur. Bu çalışma bilhas- | ve komunlara bağlı köylerde sa hududa civar göze çarpmaktadır. Fransızla- rın iddiasına göre Almanyanın bugün 2000 den fazla tayyaresi vardır. Buna istenilen zamanda derhal savaş uçağı haline geti- rilebilecek tayyareleri de ilâve, etmek lâzımdır. Buna mukabil Fransanın tayyareleri de az de- ğildir. Almanlar ayrıca hava saldırış larına karşı kruonmayı da - ih - mal etmemişlerdir. Yukarıdaki resimde bir tayyare topunun mevzie yerleştirilmesini görü - yorsunuz. —a Tehlikeyi bilenler Sinop, 16 A.A, — Hava kuru- muna üye ve yardımçı üye kay« vilâyetlerde | de komiteler kurulmuştur. t « bay yanında parti ve Hal!kevi Başkanları, hava kurumu — ileri gelenleri olduğu halde yer ?'Cf komitelerin çalışmalarını göz * den geçirmektedir. Hava tehlikesine karşi Uşak, 16 A.A, — Hava Kurü mu yönetim kurulu her gün toP lanarak hava tehlikesini vdef füye yazma işine devam ermek * tedir Üye sayısı iki yüze yaklâ$ mıştır. — Kızil ay Haflası t Uşak, 16 A.A. — Kızılay hâ tası bitti. Hafta içinde üyeler YE zıldı. Haftanın son günü Kızdlay asığına bir balo verildi. Balo $ güzel oldu l nnni ea aa aai aa aai aai aa aai aa eee