8 Ekim 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

İRealitelerimiz ve temenniler| Halkevleri hakkında düşünceler Hv eza: ENVER MAĞÜİUOKŞEM)| Halkevlerinin çalışmalarına ait haber ve resimleri gazetelerde gördükçe ve feragatli gayretlere şahit oldukça sevinç ve gurur du: yuyorum. Çünkü Halkevleri dava- sıns inanıyorum. Çalışan bir Halk- evinin bir yurd parçasında önemli işler başarabileceğine imanım var. Halkevleri nedir9. Bu soru için cevap aramak 32be8 olur, Kelime gayet açıktır. Gayeleri, altı okun «maçı ve partimizin prensibleri etrafında vatandaşlara kültür ve ulugallık birliği telkine çalışmaktır. Fakat hepimiz kabul ederiz ki her Halkevi aynı faaliyeti göste- rememektedir. Merkez, bu ayrılığı önlemek, bütün Halkevlerinde iş beraberliği temin etmek için her kolun faaliyetlerine âit aylık pro- gramlar hazırlamakta ve gönder. mektedir. Buna rağmen her Halk- evinde aynı gayret hararetini gö- remediğimizi bir realite olarak söyliyebiliriz. Bu, neden böyle oluyor 1. Eski bir Halkevli olmam ve senelerdenberi Anadoluda dolaş- mâm dolayısile bu husuştaki ks- naat ve müşahedelerimi açıkca söyliyeceğim : I. Bv reislerinin kalitesi: Es- kiden, Halkevi reislerinin Parti idâre heyeti azâsından olması şart- tı, Parti idâre heyeti azâsı olmak içinde serbest meslek sahibi bulun- mak icabederdi. Bu yüzden bir zamanlar Halkevi reisleri çok yer- lerde ya doktor, ya avukat veya emgali mesleklerden seçiliyordu. Böyle bir kayıt bugün mevcut ol- madığı halde aynı telâkki hâlâ devam etmektedir. Gezdiğim ve sorduğum yerlerdeki reislerin he- men yüzde sekseni doktor veya avukattı,. Hiç bir meslek hakkında hür- metsizlikte bulunmak istemiyorum. Fakat ihtisas başka, kültür baş. kadır. Çok hazik bir doktor kül- 244 — Ser” een 2407 türsüz veya çok kültürlü bir insan olabilir,. Avukat vesairede böyle... Muhakkak ev reisliğinde bu gibi bir insanın varlığına ihtiyaç var- mış gibi, vakti ve kültürü daha müsait insanlar bulunduğu halde, bir iki klâşik meslek sahiplerinden biri üzerinde israr edildiğine her zaman rastlanır... Nedenf.. Ünva- nin ne kıymeti olabilir?. Halkevi reisliği herhangi bir idarecilik de- ğildir. Kırtasiyecilik anlayışının orada yeri yoktur. Halkevleri fe- râğat müesseseleridir. Ne bir bs- samak, nede bir bübürlenme gan- dalyesidir!.. Halkevleri milliyet ve kültür ocağıdır. Olgun, kültürlü ve şerefli bir kimse, mesleği ne olursa olsun, bu feragat yurdunun reisliğine her zaman için lâyıktır. Bir Halkevi reisi lâzım olduğu zaman mutlaka şatafatlı bir mes- leği olan bir insan aramak zihni- yetinden &ertık ovazgeçelim. Bu işe göre adam seçelim. Çünkü bu, menfaat ve kazanç vasıtası değil- âir. Değer arıyalım. Diplomaya, etikete değil, «kıymet» e değer verelim 1. TH. Kol başkanlarının kalitesi : Bakarsınız, filân Halkevinin filân kolu son derece fasliyettedir. Fa- kat diğer şubeler pasiftir. Buda şahsi kalitesinden ileri gelen bir olaydır. Bir kolun idaresine seğil- miş olan vatandaş eğer kendinde « Servetifünun» © Gelecek sayısında : Tiyatro tenkidi Dram ve Komedi'de oynanan piyeslerin objektif tenkidi 5 KİTAP RESMİGEÇİDİ Yeni çıkan eserlerin tenkidi gereken kültür ve ilim kudretini hissetmiyorsa boş yere o vazifeyi üzerine almamalıdır, «Bana filân kolun reişi desinler!» diye düşü- nerek kudret çerçevemiz içinde olmayan bir işi üzerimize almak hem egoistlik, hemde memlekete hiyanettir. Bu gibiler beyhude gölge 'olmatsınlar.. Birçok insanla- rın teveçcühüle de olsa kendini. kâfi görmeyen hüsnüleragati bir vazife bilmeli ve işi ehline bırak- malıdır. Olğun vatandaşlık şuuru- da bunu böyle icap ettirir. Yahut elden geleu gayreti göstererek bu işin istediği adam olmağa çalışma- lıdır. Halkevlerinden alınacak bir ünvanla kartvizit bastırılıp çalım satılamaz |. İdare memurları ve kâtipler : Halkevlerinde maaşlı olarak çalı- şan kimseler yalnız idare memur- ları ve kâtiplerdir. İtiraf etmek lâzımdırki Healk- evlerinin kırtasii musmelesi bütün resmi müesseselerin kırtasiyecili- Binden azdır, (Bir iki büyük şehir- dekiler müstesna) Böyle olunca Halkevlerine maaşlı olarak alınan insanlardan ön kollara ait faali. yetlerinde istifade edilebilir, Me- selâ sahnede faydalanılabilir.. Bu insan halk oyunları ve musikisine aşına biri olabilir, ve kendisinden gençleri yetiştirmesi istenir.. Bu guretle kenarda, köşede kalmış bir gok sahne ve ses sanatkârlarımız- da kurtartılmış olur. İdare memuru ve kâtip alms işini mahalli Halkevlerine bırak- mayıp merkez teşkilâtına bağls- malı ve tayin etmelidir. Bilhassa tulüatcılardan, karagözcülerden bu hususta çok istifade edilebilir, Aylığın azlığı meselesi hiç bir za- man bahis mevzuu olamaz. Kırk, elli lira maaşla bu işe koşa koşa gelecek san'atkâr ruhu taşıyan insan az değildir. Bu iddiayı mü- — Devamı 25i de —