2 Mart 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

ve We ks pi Avrupada bazı mübalagacıların bir dehayı çekemeyenlerin kanalın- dan geldiğine emin olduğum bir düşünce sakızını ecnebi matbuatt gene çiğneyor; güya dâhi şair ve hakiki insan Şekspir o ebediyete perçinlenmiş olan eserlerini bizzat kendisi yazmamıştır. Onları, ayni asırda yaşamış bulunan filozof ve siyaset adamı Bacon (Beykın) kale- me almıştır.,, Ben, bu iddiaya inananlardan değilim. İnandığım da Shakespea- re'in esrar dolu fakat o nisbette hakiki hayatını anlatmak ve eserle- rinden bahs etmekle göstermeğe çalışacağım. 1564 yılı, İngiliz dramının, Eli- zabeth tiyatro devrinin en mühim bir dönüm noktasıdır. Zira bu yılın şubatında bu bedbaht dâhi Chris- Sanat Meşhur Eserler : Eros ile Psişe (Luvr müzesi) SERVETİFÜNUN r v 8 topher Marlow doğmuş; Nisan ayı- nın olâtif günlerinde de mes'ut, tâlili bir dâhi hayata gözlerini aç- mıştı Bu, edebiyat tarihine en bü- yük ismi nakışlanacak olan William Shakespeare idi. Shakespeare, ortasından Avon nehrinin geçtiği, ve her iki sahili türlü türlü çiçeklerle, papatyalarla bezeli bir kır boyunda doğmuştu. Burada belki muhayyeleyi işletecek, ateşleyecek muazzam bir dekor yoktu. Hava bulunmezdı. Fakat kalbi titreten, heyecandan heyecana sürükleyen huzurlu bir güzellik, se- vimlilik vardı. Avon'un sol sahilinde Stratford kasabacığı bulunuyordu. Daha hâ- iâ, bütün selâbetile ayakta duran taş köprü, çok eski kilise, dar yol- lar, yılların yağmurunu yiye yiye kararmış, köhne tahta evler bu ka- sabanın karakteristik dekorunu çizi- yordu. Şairin babası, Con Sekspir, oğlunun doğduğu o devrin, bitik küçük ve alçak tavanlı odalı evinde 12 senedenberi oturmakta idi. Con Sekspir, çiftlik mahsulâtı satan bir esnafdı, tüccardı. Yün, deri ve et alım ve satımile uğraşırdı. Oldukça geliri yerinde bir adamdı. Kasaba- da dostları arasında nüfuzu, itibarı vardı. 1565 de Siratford'un ihtiyar heyetine seçildi. Sonraları belediye reisi oldu. Şair, işte böyle bir yuvada ve hertürlü konfor ve lüks için- de yetişti. Her kesin saygısını, iti- barını kazatimış ve muhitinde tanın- mış bir ailenin çocuğu olmak ona başka bir ruh, kendi nefsine hür- met hissini vermişti. Buna rağmen, babasından pek öyle yardım gör- medi. Rehberliğine mazhar olama- dı. Zira babası, karaktersiz, her şeyi hoş gören, tuttuğu işi sonuna kadar götürmeyen, bir neticeye bağlamayan, kısa görüşlü bir “nik- binliğe,, bel bağlayan bir adamdı. Onun için de iş gördüğü adamlarla No. 2319—3j4 Dünyasından Portreler Espri bm 4 Şekapir Yazan: mani İbrahim Hoyl | uğraşmak mecburiyetinde kalır. Bu yüzden mütemadiyen mahkemelere taşınırdı. Şekspir''in eserlerine serpiştirdiği adli tâbirler, ve bunlardan istihraç ettiğimiz kanuni bilgisinde her halde evinde babasından duyduğu mah- keme tafsilâtının hafızasında bırak- tığı izlerin bir neticesi olduğuna inanıyorum. Yoksa, bir çok İngiliz münekkitlerinin eserinde rastladığım kanaat gibi, inanışımca Shakespeare tabiat ve meşrebi iktizası bir noter yanında veya mahkemede asla ça- hşmış değildir. Şekspir'in ailesinin diğer temel direği, yani sairin an- nesi de iyi bir ocaktan yetişmiş nazlı bir kadındı. Muhttinde her kes onu severdi. Bundan dolayıda Şekspir- lerin de .evi, aile ve sosyete haya- tının merkezini, mihrakini teşkil et- mişti. Vakti gelince, Shakespeare'i ka- sabadaki ilk mektebe yolladılar. Çocuk burada lâtince öğrendi, ve