2 Mart 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

, buslar, vekâletler ileri aa Perşembe Çankırı Caddesi, aa Ulus Basımevi Telgraf: Ulus - Ankara Ankara BUGÜN ÜÇÜNCÜ SAYFADA İstanbul gazetelerinin hülâsası Üçüncü sayfamızda yeni bir sütun aç- tık. Bu sütunda bütün İstanbul gaze- MART 19 r TELE.FON telerinde çıkan belli başlı makalelerin 39 İmtiyaz sahibi 1144 D ai DELLDe - üeü Başmuharrir 1371 ve havadislerin özlü bir hulâsasını bu- Yazı işleri 1062-1063 ızb - & lacaksınız. 5 KURUŞ Matbaa müdürü — — 1061 ADIMIZ ANDIM İdare 10) Milli Şef Istanbul'a şeref veriyorlar Milli Şef'imiz Ankara garında kendilerini teşyi etmeğe gelen Büyük Millet Meclisi Reisimiz Abdülhalik Renda, Mareşal Fevzi Çakmak, Başvekilimiz doktor Refik Saydam, vekillerimiz ve diğer zevatla bir arada Cümhurreisimiz dün akşam İstanbul'a hareket ettiler Cümhüurreisimiz İsmet İnönü İstan- bul'u "şereflendirmek üzere dün ak- şam saât 22,05 te hususi trenle şehri- mizden ayrılmışlardır. İnönü ve Te- fikalarr Ankara garinda Büyük Mil- jaeeMeelinieReisimiAkdülhali zi Çakmak, Vekillerimiz, birçok me- gelenleri ve kalabalık bir halk kütlesi tarafmdanı uğurlanmışlardır. Milli Şefimiz İsmet İnönü dün ha- reketlerinden evel Çankaya'daki cüm- hurreisliği köşkünde Büyük Millet |Meclisi Reisi -B. Abdülhalik Renda-. H muüşlar ve akşam yemeğine alakoy- muşlardır. İstanbul, 1 (Telefonla) — Dahiliye Vekilimiz B. Faik Öztrak, bugün tek- rar Dolmabahçe'de Cürmhhurreisimiz İsmet İnönü'nün ikamet edeceği da- ireyi bir daha gözden geçirdikten sonra belediyeye gelmiş, Vali ve Be- AĞROÜT GA drrrme — F AMĞ BĞ konuşmuş, 17.30 da da belediye erkâ- ninr kabul etmiştir. Yeni bütçemiz F. R. ATAY Hükümet 1939 yılr büdçesini utay'a tevdi etmiştir. İlk Refik Saydam büdçesinin yekü- nu 260 milyon 900 küsur bin lira- dır: Geçen yıl büdçesine göre fazlalık 11,000,000 lira tutuyor. 1932 indenberi cümhuri Yet büdçesi mütemadi bir inkişa seyri takip etti: 169 küsur mil- Yondan hemen hemen 261 mil- Yona çıktı. Artışlar 1933 te 1 milyon 300 bin, 34 te 14 milyon, 35 te 11 milyon, 36 da 17 buçuk küsur milyon, 37 de 18, 38 de .1!9 ve nihayet bu sene 11 milyon- ur, Bu memlekete büdçe mefhu- Mu 1908 meşrutiyeti ile birlikte girmişse de, muntazam, açıksız ve bilhassa milli refah ve umran faaliyetlerini temin eden hakiki büdçelere cümhuriyet rejimi ile kavuştuk. Bu büdçe, yalnız mad- di rakamları ile değil, mânevi disiplin ve mtodları ile hiç şüp - hesiz İsmet İnönü'nün eseridir. Büyük ve devamlı bir ceht sar- folunduktan başka, büdçelerin hakiki olmasını ve büdçe hüküm- lerine itaat edilmesini temin et- Mmek için âdeta taassup gösteril- mek lâzımgelmiştir. Mali sarsın- tı, Cümhuriyet hükümetlerinin belki tek kâbusu olmuştur. Çün- kü osmanlı hükümetleri gibi, sâ- de bir maaş ve idare büdçesi yapmıyacaktık: fakir, geri ve arap memlekete refah, medeni- yet ve umran verecek bütün fa- aliyetleri milli gelirlerimizle ba- şaracaktık. Yalnız bizim devri- miz başka devir değildi: cihan dahi başka bir devirde idi. Baş- langıçta beynelmilel maliye âle- Varşova nümayişleri Berlin'de Radyo muvaffakiyetinin en büyüklerinden biri (Cümhurreisimizin Amerika'ya mesaji Nafıa Vekili Ali Çetinkaya, 1939 Nevyork dünya sergisi radyo direk - törü B. John Young'dan aşağıdaki tel- grafı almıştır : *“Türkiye cümhuriyetinin milletlere selâmını Amerikan halkı ve matbuatı büyük hararet ve şevkle karşılamış - lardır. Progğramımnız, Reisicümhur Hazret - leri İnönü'nün güzide mesajları ve flarmonik orkestra ve: mugannilerin temsilleriyle radyo muvaffakiyetinin en büyüklerinden biri olarak kaydo - lunacaktır. Bu pek çok muvaffak — neşriyattan dolayı size ve mesai arkadaşlarınıza samimi takdir ve hayranlığımızı arze- derim.,, (aa.) Hariciye Vekilimiz bugün geliyor Atina, 1 aa. — Atina Ajansı bildi - riyor : Türkiye Hariciye Vekili B. Sarac- oğlu dün Savarona yatında öğle üzeri Kıral İkinci George'u selâmlamış ve akşam üzeri de Başvekil B. Metaksas ile hükümet âzasını kabul ederek şe - reflerine bir dine vermiştir. Dine'yi bir suvare takip etmiştir. Yat bu sabah B. Saracoğlu ile maiyetindeki zevatı hamil olduğu halde İstanbul'a hareket etmiştir. vartOnsssaven RUYAYCOKADÜY TU YUT den tebarüz eden türk - yunan sıkı mü nasebetlerini, barış âmili olan balkan antantının ehemiyetini bir kere daha kaydetmektedirler, Denizbank'ın kadrosu çok fena bir tesir uyandırdı Kont Ciano Roma'ya dönmek üzere Krakovi'd en hareket etti Paris, 1 a.a. — İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano'nun Varşova seyahati neticelerinden bahseden Jurnal diyor ki: Varşova'da dün sabah yeniden vuku bulan alman aleyhtarı nümayişler Berlin'de çok fena bir tesir yapmıştır. Hususiyle ki nümayişçiler arasında yüzlerce de subay vardı. B3 ; ; K İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano Seçim hazırlıkları l İstanbulda, mebus seçimi dolayısiy- le asılan listelere şimdiye kadar 180 ki- şi itiraz etmiş. Teftiş heyeti bu itiraz- ları tetkik ederek kararlarını sahiple . Şu ciheti de kaydetmek lâzımdır ki- Kont Ciano'nun Varşova'da elde ettiği neticelerden Berlin siyasi mah filleri hiç de memnun gözükmiyor. Mezkür mahfillerde bu hususta be- yan olunduğuna göre, İtalya Harici- ye nazırı italyan - alman blokunun elçiliğini tam bir dürüstlükle ifa et- miş ve fakat İtalyanın Akdeniz hak- kındaki mutalibatı Roma - Berlin mihverini harekete getirecek bir ihti- lâf doğurduğu takdirde Polonya'nın Fransa ile olan ittifakımı hükümsüz addetmesini temin eyliyememiştir. İ- talya'nın fransız - Polonya ittifakına karşı yaptığı hücum tamamiyle akim kalmıştır. Danzig'deki Politeknik mektebi kapandı Danzig, 1 a.a. — Politeknik mekte- binin rektörü, dersleri tâtil etmiştir. Rektör aşağıdaki tebliği neşretmiş - tir: Leh talebe cemiyeti âzası Dantzig- de kendilerine bahşedilen misafirper. verliğe mugayir olan ve serbest şeh- rin halkına ve hükümetine karşı en ağır kelimeleri ihtiva eden bir karar rine tebliğ etmiştir. Listelerin son va-|Sureti kabul ettiklerinden, mektebin ziyetine göre —İstanbulda — seçime (Sonu 8 inci sayfada) 670.000 kişi iştirak edecektir. rektörü bu cemiyet bürosunun mesul Dünden ifibaren fatbik ediliyor İstanbul, 1 (Telefonla( — Deniz - bank'ın vekâletçe tasdik edilen kad - rosunun tatbikına bugün başlanmıştır. Yeni kadroda yüze yakın memuür açık- ta kalmıştır. Bunlardan başka tetkik heyeti kadrosunda da tensikat yapıl - mış, mürakıp adı altında çalışan beş müfettiş kadro harici edilmişlerdir. Umum Müdür B. Yusuf Ziya Erzin kadro harici kalan memurları ayrı ay- rt kabul etmiş, kendilerine zaruri olan vaziyet karşısındaki teessürlerini bil - dirmiştir. Umum Müdür, gazetecilere de şun- ları söylemiştir: “— Denizbank'ta tasarruf maksadi - le bazı tensikata lüzum hasıl olmuş is- tihbarat ve propaganda, organizasyon srevisleriyle fen dairesinin bazı büro- ları ve müşavir kadrosu lâğvedilmiş - tir. Bu büroların vazifeleri aid olduk- ları servislere verilmiştir.” Almanyadan gelne heyetle Deniz - bank fen müdürlüğünde teşkil edilen muhtelit komisyon çalışmalarına de - Dü Dün saat 5.35 te, sabah ilk tramvayın hükümet eliyle işletmiye çıkmasından önce amele cümhuriyet marşını okudu TRAMVAY VE TÜNEL ŞİRKETLERİ Tramvay depoları ve Metro hanı, sabahın çok erken saatlerinde bayrak larla ve defne dallariyle süslenmiş bulunuyorlardı. Henüz ortalığın ay- dınlanmamış olmasına rağmen depo- ların önünde kalabalık bir halk küt- lesi birikmişti. Sabahleyin saat 5.30 da Şişli'de se- ferler başlamadan önce 900 tramvay ve tünel işçisine bir çay ziyafeti ve- rildi. Ziyafette bir tramvay işçisi he- yecanlı sözler söyledi, cümhuriyet hükümetinin ve cümhuriyet nafıası- nın memlekete kazandırdığı büyük eserleri zikretti “bugünü biz bayram biliriz,, dedi. Bundan sonra ilk araba alkışlar a- rasında depodan çıkmış, devlet elin- de ilk seferi yapmak şerefi 145 nu- maralı arabaya miyesser olmuştur. İş- çiler ilk sefere çıkan arabanın önün- de kurbanlar kesmişlerdir. Sabahın alaca karanlığında, türk çocuklarının kendi ellerine geçen kendi işleri üze- rinde heyecanla yaptıkları bu mera- sim çok samimi ve içe dokunur bir vam etmektedir. (Sonu 8. inci sayfada) Dünden itibaren filen Üevletin maflf olmuştur Dün İstanbul'da merasim yapıldı, İşçiler heyecanlı tezahür yaptılar İstanbul, 1 (Telefonla) — Tramvay ve Tünel Şirketleri bugün filen devlete intikal etmişlerdir. Bu münasebetle İstaribul'da bü- yük tezahürler olmuş ve bu iki âmme hizmetinin yabancı şirket« ten kurtulması hâdisesi şenlikler yapılarak kutlanmıştır. Fıkra Avrupa'da tahsil Avrupa'ya tahsile giden talebelere dair İstanbul gazetelerinde bir müna- kâşa var. Zekeriya Sertel'in yazısını okumadım, Fakat meslekdaşımın ken- dine atfolunan fikirde olacağını zan- netmiyorum. Bizim fikir ve idare ha- yatında en ileri milliyetperver tanıdı- ğımız şahsiyetlerden birçoğu Avrupa- da tahsil görmüş olanlar arasındadır. Avrupa'ya giden talebelerimiz ilk, orta ve yüksek tahsillerini Türkiye- de bitirmektedirler. Hiç olmazsa Ii- selerimizden çıkmadırlar. Acaba biz, bütün bu müesseselerde, milli terbi- ye namına, bir iki sene içinde silinip giden bir cilâ mı veriyoruz? Meşrüti- yet mektepleri için bile bu zan doğ- ru değildir. Sıkı ve devamlı temasla- rrmız, bugün yabancı memleketlerde bulunan gençlerimizin bizim milliyet ve inkılâbımızın dâvalarına çok daha bağlı kaldıklarını göstermektedir. Saraçoğlu'nun annesinin cenazesi (Sonu 8. inci sayfada) ini takip edenler (Yazısı 8 inci sayfada) Bir lekette ilk ve orta tahsilin yabancı mekteplerde yapılmasındaki mahzurlara itiraz etmem. Fakat keş- ke mümkün olsa, paramız yetse de ne kadar yetiştirdiğimiz genç varsa, onların hepsini garp kültür âleminin [ feyizlerinden istifade ettirebilsek! Memleket, en küçüğünden en büyü- ğüne kadar, tam terbiyeli fikir ve ihtisas unsurlarına muhtaç, değil, açtır. Eğer yetişen gençlerimizde bir ku- sur bulursak, onun sebebini, yabancı memleketlerde tahsile — gönderilmiş olmalarına değil, kendi müesseseleri- mizin zâfına hamledelim. Kaldı ki milli terbiye bakımından bu müesse- selerimizin şimdi her zamandan daha fazla kuvetli olduklarına da şüphe etmiyoruz. - Fatay