18 Haziran 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

DE Br z e) (İ 7EX EZ : 4) EZİK Nİ SERVETİFÜNUN YE ç AN No. 1818— 133 Ne. NE NÜ ik VR , ) Yi Yeni eserler : ÇIKRIKLAR DURUNCA Sadri Etemin romanı Bir iki av var ki köhne Balali yokuşunun Vo Tonof aşısı ile gençleşmiş gibi gün geçtikçe düzelen ve mükemmelleşen kilapdı vitrinlerinde yeni bir Kitabın ismini akuyoruz. Bu kitap Sadri Btemin romanı ; « (Çıkrıklar durunca,» - Çıktığı gündenberi heme her gazetede, her Mmeomudda, yün ve ya kisa sütunlarla bu kitaptan balisedildi. Münekkidini kiramın kimisi bu eseri göklere çıkardı; semavi bir kitaptan bahseder gibi yazılar yazdı. Az bir kısmi da yerin dibine hatır: madısa bile bir amatöre tatbik edilen tüâbiyeyi kul- landı; masihkt ve istihfaf karışık cümlelerle karşıladı. Her iniş ve yokuşu düzletecek olan zümenin Wi lak hükmünü beklemeden hangi kararın doğruluğunu Eni olabiliriz? Methedip göklere mi çıkaralım, zem- medip yetin dibine mi bütıralım.. Hayır! Biimizdeki, kitabın satırları önümüzden silinmedikçe ne birinciye ne de ikinciye uyabiliriz. Esere, Zamanın tesirini de hesaplayarak. nisbi hukkını vermeğe çalışalım £.. # 4 # Mutharrir, eseri için diyor ki : « Kitabım, ne emokinli, he frakli, ne de boyunbağldır. Salonlara kabul olunacak bir Kıyafeti yoktur.» « Çıkrıklar durünca », Sadri Btentin ilk romanıdır. Eyvelee yalnız hikâyeleri ile tanıdığımız Sadri Etem, romanınmlı, bir irtifa olmaktan ziyade hikâyedeki maharelini burada da göstereni bir kiymet oldu. Dükin « Düşkünler » bikâye serisinde en yüksek noktasım buldu... «Çikriklar durunca.» masıl bir sorüandır ? Mev gun nedir ve niçin yazılmıştır 1. «Çıkrıklar durunca.» öyle bir roman, ki gerek mevzun, gerek yazılış dargı, gerek ifadesindeki garip cazibe ile hic be bugüne Okadar yazıli eşlerine benzemiyen bir hususiyete malik, — Neşröden v «Resimli Ays matbaası, İstanbul, isa — Bu kitabin mevzon, kısa hir ihüre ile hülüm edilebilir: «Bu eserde Anadolunun ruhu varis Onda Anadolunun, eügin ve her türlü istiraba kanıksamış, asırlarcn Oo musibetten Oomusibefe rüklenmiş olan mezlüm Arnndolunun ruhu inlemek. tedir. Manevi varlığında muazzani bir kıymet öle minin bütün #enevwüilerini yaşıtan o Anadoluyu, bence, en iyi alyan roland Sadri Etem ve iyi anlatan ilk kalem onu kalemi oldi. Kuvvetli bir bilgi adesesinder görülerik hassas bir kalemle kâğıtlara aksoden Anadolu, Osmanlı İmperatorluğu- nun genç hifkümete miras bıraktığı harabe O Atmdea- Ki ludur.,. Çorak tarlalam, veliler yatan türbeleri, hurafeleri, kanlı aşkları, mahdut bir eahuu içinde döğabilen hudutanz ihtirasların kavnayışı ile ve «Ait yiğınlarına benziyen evleri. ile olduğu gibi, kelime, cümle ve roman haline giren Anadolu, Sadri Etemin «Çıkrıklar dumuücas nda her sayfayı vevir dikçe gözlerimin önüne seriliyor, . Bu kitabı yazan diyor ki: «Ben, bu yerleri karış karış sezdim ve gördüm.» Zaten bu Tolan olun için, biltün küsur ve noksanlarına rağmen hoşumuza gidiyor .. Kitabın irr burada,, Samimi ve hakiki oluşuuda.. Yalnız hadiselerin silsilesini nakletmekle kalını- yârak her ovak'arım diğer vak'alarla olaü mühnise- bellerini psikolojik ve sosyolojik mebdelere İstinaden izah eden Sadri Btem, bu süretle hiç bir edebi mektebin çerçevesine kğmdyan, fakat edebiyalıiı malı ölün bir eser yazdı.. Okuduçu yer, yer hâyrete düşüyorum. Çök renlist, bir pasajı takip eden yerlerde romantik parçalar, yirmi otuz sayfa ötede İngilizlerin «fietions dedikleri şekilde yazılmış bir fasık biraz ileride bir haletirihiyenin derin, tzun, usun tahlili... Bu birbirini kovalayan değişik tursdakı cümlelerin üzerinde koşusan gözler hiç yorulmadan bir bamlede bu kitabı okuyabiliyar..