21 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 29

MİLLİYET PAZAR 19 Üniversite dün büyük merasile (Başı 1 inci sahitede) l kışlar içinde kürsüye çıkt ve şu nut- ku okumağa başladı. Nutuk sik sık al taşlarla kesiliyordu: Vekil Beyin nutku Şereflerle, ilmi zaferlerle, şanlı ke- le” dolu olacağına katiyetle emin #lduğum, istikbali parlak bir yol üze rinde, bugün ilk adımı atıyoruz, yur- uzun en büyük bilgi evini açıyo- Bu muvaffakıyeti, Büyük R im ve gayretine, selefleri yo ak bilmez çalışmalarına borçlu - Yeni kurulan İstanbul Üniversi İçin hükümet hiç bir fedakârlıktan Şekinmemiştir. Dünyanın en büyük lerinden istifade çaresini bulmuş- - En yeni ve mi i Hlalarını ısmarlamıştır. Memleketimi- Zin en değerli unsurlarını bu işin ba- #isesede bir çok eksikler varsa, olmu Ması da imkânsızdır. Bunlar ?aman geçmeden mütemadi ve müste Mir bir ıslah faaliyetiyle izale e Seğinde şüphe yoktur. “Türk milletinin, ve onu idare eden in, milli rmücadelenin başlarında, ağını ve zayıf kuvvetlerle işe atılıp, zamanda bütün dünyaya kar W kurtuluş splânır tatbik edebilecek let teşkilâtı ve büyük bir ordu Meydana çıkardıklarını hatırlayanlar, Sükkân sanayiinden nasıl seri adım - larla en son isimleri tatbik eden bü- Yük fabrika sanayiine her gün geç - Mekte olduklarını görenler, hiç şüpbe #imezler ki bu millet, ilm sahasında da ayni sürat ve ayni muvaffakıyetle millete Muazzam mi tından her sene in olduğunu da gösterir; zi- Ki böyle bir emniyet beslemeseydi el- * böyle bir işe girişmezdi. yi Bu emniyeti, yamız türk hüküme hiç leğil, bu bilgi evinde çalışmak için Sok memleketten, seve seve, ve ek- Şrisi daimi surette burada yerleşmek döv Koşan dünyanm büyük âlimlerin- &n kalabalık bir zümre de göster - pittir. Bunların oarasında o yurt - & terkedenler o bulunmakla be- Haber, hiç bir iztirar karşımda olma alarma rağmen garbin en ünlü Üni- Yeritelerinden en ünlü kürsüleri bıra kb buraya yerleşmeğe gelenler de Yoktur. Bu hareket Türk milletine, k idaresine, onun kıymet bilme lerine, misafirperverliğine, ve şöhların hepsinin fevkinde olmak üze © onun parlak ve büyük âtisine kar 6slenilen derin itimat ve inanm, » güzel nişanesidir. Hem kendi gör. ye duygumuz, hem haricin takdiri, iyor. üyük Şefimizin dediği gibi (Ne Türküm diyene) v.. i dünyanın diğer yerlerine eden bilgin misafirlerimize bun olayı teşekkür etmeği bir vazife . Yine ilim sahasında, fakat yerlerde hizmet etmek üzere, Yerlerini onlara bırakmış olmakla be: firlerimize . karşı, onların i celbedecek su lıke ve dostluk. dai göstermiş olan arkadaşlarıma Üz sürette teşekkürü ic vene Yilin. Rektör Neşet Ömer Beyufendi via akli ve bedeni bütün kabiliyet- xy Ve müessese uğuruna sarfa hı lanan arkadaşların cümlesine mil - Vine; bükümetin gözlerinin. üzerler ve gönüllerinin beraberlerinde Yduğunu söylemek ekg itler ifa etmiş olan Profesör Mal hi Cenaplarma da burada teşekkür mizi takdimi bir borç bilirim. Bu müessesede okuyacak olan ve Kimağa hazırlanan gençler; Milet, kış» müstakbel yüklerinin büyük bir iz, omuzlarmızda taşıyacak ayiz,e milletin bir çok sahalarda rı olacaksınız, daima bunu düşü- ek hazarlanını — », Herliyeceğimiz yolda emniyetle Jurmadan yürüyebilmemiz için #özlerimizi li, rimizi bazı bazı geçmişin derin- illerine daldırmak faideli © ız, bundan üç dört yüz se- kadar medeniyet sahası deni er daima bizler İzgi orta Asyadan dünyevın her taras Bip iağılan Türk brakisefailerde çık m İbni Sinalar, Biruniler, U lu; ii Upyler hop bizim irkımızdanı Yap lug Bey | Zeyiclerin adını bü ve on altıncı asrın sonuna kadar Yeli aünyaca en doğru felekiyat cet Yane idedilip € ullanılan eserin hazır. li k,asında en büyük hizmeti olan A- dap SU ve Bursalı Kadi zade, bun - kariay Tt asır, yani on iki on üç batın Med Evvel şurada, yanımızda Fatih Pay, selerinde, bizim büyük babala - 7» ders okutuyor! vazitler en mi ki ziraat, en €n derin ilim bizde bir taassup, korkunç bir ki yaya ve fikri her şeyi ezdi, yaktı, tek yep Yurdumuzda, övünülehile £ Bay,yisüne şeyler mazilerdekindi Tet kldış karanlıklar içinde siynal; eskeri, ilmi, iktisadi, bir iniş başladı, asırlarca durdurulma dı. Yurdumuz harabezare döndü, o yert ki üzerinde, dört beş bin sene ev ine ait Eti yazılarına göre, ezelden anaya ana, babaya ata denilmek Bundan on beş sene evvel bizim i- (in milli ölümün tahakkuk etmek üze re olduğuna dünyada her kes, ve biz- de bir çokları kanidiler. Fakat iarımızdaki asil kan buna müsaade et nedi, Millet kendi içinden dünyanın on asırda bir bile çıkaramadığı bir dâ hiyi çıkardı, onun idaresi altında mah volmuş zannedilen Türklük, dostluk dı nılan bir mev cudiyet oldu. Dahilde mukadderatma hakim olarak her sahada hayat verici işafa mazhar oldu, mazinin bü tısadi hayatımızı boğan syonlar, içtimai ve il» mi hayatımızı boğan taassup ve irticai ruh, hep birden parçalandı ve bu mit- let Tüy Jak istikbal) Türk gençleri; Bize bu yolu açan, bütün bu eseri sizlere, Türk gençliğine emanet etti; beni burada dinleyenler o gençliğin ca bilgili tabakası teşkil ediyorlar. Bu emanet çok ağırdır bumu bil - meli Bilmeli ve öğrenmelisiniz ki Türk vatanı ile Türk Cümhurıyeti ayni şey- dir, Unutmamalı ve unutturmamalısı nz ki saltanat, eski ruh ve eski zilni- yet, vatanı üç asırdan fa: man, felâketten felâkete korkunç bir uçurumun derini fırlattıktan sonra, 920 den beri filen ve 1923 Jen beri hem filen hem de resmen mevcut olan cümhuriyet, onu Lu gün gördüğümüz âlemin gıbtasmı celbeden zirveye, on üç sene gibi k: bir zamanda çıkarmıştır. Bu his genç nesillerin ruhuna no kadar derin surette girerse cümhur yet o kadar sağlam, yani vatan o ka dar yüksek ve kuvvetli İnkılâp tarihi kürsi çin kurduk. Orada gençlerimiz, her şey kaybol muş zannolunurken neler yapılabilece giri; başta deha halkta azim v: ar husule ge ebile- izini, d cakter ve seciyelerini mütemadiyen yükseltmek fırsatı bulacaklardır. Gençler; hiç biriniz hiç bir vakit a nutmamalısınız ki insani insan Yapan, irtan kümelerini millet yapan, millet- fertleri şe « bim âmil karakterdir, seciyedir Vata- , milletin yükselmesi bu hasletin çençlikte yükselmesine bağlıdır. Münevver gençler: Bu millet, sizde âleme itime! tel - kin eden do; ğın da üstüne çıkarar, fe- | ragatinefis ve kanaatkârliğm en par- Jak nümi ini görmek ister, keza vetan , ve vatan demek olan cürahu- ixet aşkımın, onu korumak içia lâzım «lan bedeni ve medeni cesaretin birer timsali olmanızı bekler. Siz bu hazlet- 'we sahip olmakla büyük olursunuz; bvnlara malik olduğunuzu da her fır salta isbat edeceksiniz, bunda hiç şüp he etmem. Hiç bir vakit eski kötülükle-in & #*İmesine, irtica ruhunun canlanma - #wa müsaade etmiyeceğinizden va bu hususta mütemadi bir teyakkus halin- de bulunacağınızdan memleket emin- dir. Bu hasletlere malikiyetten sonra » nçlerimizden beklediğimiz $*7 hak le bilgi sahibi olmak için lerini sarfetmeketir. Ikmal edilince burası dünyanın en mühim bilgi evlerinden biri olacaktır, ve şimdiden garp âleminden elli alt - mış kadar talebe ne gibi şartlarla bu- tada okuyabileceklerini sormak'adır- lar. Bu müesseseden hakkıyle istifade ctmek sizler ve ettirmek bizler için milli b riborçtur; ne siz ne biz bunda İwur etmeyeceğiz, sizler uzaklerdan getirdiğimiz ölü: il i deki gençler kadar yüksek bir :'mi se iyeye çıkacaksmız. Bu rsertebeye yük 'meniz esaslı ve şaşmıyacak 0:11 bir gayemizdir, buna bir iki üç nhayet “ört senede behemahal varacağız, va rarmazsak bütün emeklermiz heder ol mış demektir. Milletimiz bunu affet- rez ve etmemelidir. Göz kamaştırıcı mazimiz bize islik balde her türlü ümitler beslemek hak kım verir. Türk geuçliğince her ke sin, her milletin seviyesine erişmek ve onu geçmek tabii görülmelidir. kuruda, memleket için faideli gör- düğümüz bilginin ne olduğunu izah et meliyim. Faydalı bilgi, ferdin kıymetini ort tıran ve onu cemaat için daha r Ct bir uzuv yapan bilgidir. Maarif uğu- runda bunca fedakârlığa katlanan millet ve onun işlerini idareye memur hükümet için, Maarif siyasetini mem- İsketin ihtiyaçlarına göre sevk ve i - dare etmek hem bir hak hem de bir vazifedir. Genrjsrimiz arasında ta leri sayesinde bu fedakârlıktan ii fade edenler için de, buna seve seve tabaiyet bir borçtur. Keza iktisadi şartlarm müsaadesi dahilinde her zeki kabiliyetin inki şafma meydan vermek, ayni in asında her kesin zekâ için ifası zaruri, ifa edebisirler i çok faydalı binlerce işi ifa edebi se bulunmaz, veya onları ecne ederken, binlerce meş bu yollarda çabalayıp cemaat için faz la birer uzuv olarak yetişmesi, ne ka dar elimdir. İçlerinden belki bir Fârı bi, bir İbni Sina, bir Birani çıkması mümkün binlerce çocuk tahsilsiz inki- şaf imkânmdan mahrum dururken, binlerce ehliyetsizin, bitiremiyeceği re girmesi, bin bir iltimas've MEK e 1 ann mini iy Dİ her şeye şamil | rica ile smıf geçmeye ve şahadtna - me almıya çalışması, ondan sunra da esasen meşbu iş sahalarma çirip yine bin bir iltimas ve rica ile yer edinme- ğe uğraşması, ve muvaffak olamayn ca onları yetiştiren camia için de bir yük ve karışıklık unsuru olması ne a- cı şeydir.. Fakat, bundan daha acı bir şey vardır; o da değersiz, zekâdan ve çalışma kabiliyetinden mahrum un surların, bu suretle mekteplerde çoğa lıp sadece kalabalıkların husule ge- irdiği ağırlıkla ders seviyesini kendi rmeleri ve kabiliyetleri derecesinde yüksek bir tedri se mazhar olmalarma mani ri ilir ki yüz yarı âlim bir le mücadele etmek ve zaman zaman kendi maarif usul ve tarzlarını yokla- yıp bu gibi tehlike ihtimallerini ber - taraf etmeğe çalışmak esaslı bir vazi- fedir. Bu vazifenin m dolayı kopacak fırtınalara, alevlenecek hid- detlere, toplanacak kinlere göğüs ger mek vatani bir borçtur. Bu işte, bu büyük müessesenin, hü- kümete yardımcı olmasını ve umumi maarif siyasetimizin doğru İşlemesi i- çin bir nâzım vazifesini görmesini bek diyoruz. Buraya girecek gençleri, onun ted- risatnı takip edebilecek kabiliyet ve malümata malik ettiğimiz zaman, li- ni teşkil edebilecek kabiliyette olan - lara tahsis etmiş oluruz, Ondan sonra artık her ne sebeple olursa olsun bu zümreye girmek kabiliyetinde olma - meyillerinin götürenleri, memleket için ciddi surette müfi cakları istikametlerde tahsil male, yar| cins ve adetleri çoğâltıla - €ak ve usulleri yenileştirilecek olan meslek mekteplerine sevketmiş olu- ruz. Bu sayede hem memleketin içtimai müvazenesi sağlam esaslar üzerine ku- rulmuş hem de yületek sahasında, inkişaf kabiliyetini haiz ol mçle- rimiz için, hudutsuz bir inkişaf ufku ış olur. Türkteki inkişaf kabili - yetinin sonsuzluğuna İse muazzam ta- rihimiz delildir. Burada, mühim bir noktaya işaret etmeliyim; bu da garbin büyük hars Jisanlarından hiç olmazsa biri m di kuf her gençi Bi son derece get Garbin en müterakki memleketle rinde dahi bir iki ecnebi lisanınm bi- linmesi mecburi iken, Türk gençliği, bilhassa bu günkü devrede bundan katiyen müstağni kalmaz, bütün Üni- versite talebesine bu lisanlardan biri ni öğretmeyi mecburi kılmamız bun - dandır, Bu işe çok ehemmiyet vermelerini, bütün gençlerimize ciddiyetle tavsiye edrim. Münvver Türk gençleri; Milletin, cümhuriyet hükümet ve büyük rcisimizin bütün dikkat ri, en kalbi temennileri, en müşfik leri üzerinizdedir. Milli mücade'enin €n çetin günlerinde, haşlıca emellerin den biri Maarif vekâletine geçmek ol- duğunu söylemiş olan Büyük Gazi, ka rakter, zekâ; kabiliyet ve çalışkanlığı Türklüğe hizmet edebilecek her gencin candan aşıkı, kuvvetli yardım- cısı, yorulmak bilmez bir araştırıcısı- dır. Onun emriyle size her gün daha den muallimler getirdik; size her tör lü inkişaf âmillerini temin için uğraçı- yoruz. Bundan istifade etme; iz. insaniyeti ve Türklüğe hiz- Naşet Ömer Beyin nutku Nutuk sürekli ve şiddetli alkışlarla bitti, Bundan sonra Cümhuriyetin o - nuncu yıldönümü marşı çalındı. Ve ha zır bulunanlar marşa işurak ettiler. Bundan sonra Üniversi rektörü Dr. Neşet Ömer Bey kürsüye gelerek Üni- versite namına bir nutuk irat etti Ne şet Ömer Bey dedi ki: Vekil Beyefendi, muhterem dinle- yiciler.. iyük kurtarıcı ve yol gösterici - miz Gazi Hazretlerinin eşsiz dehasın- dan doğan İstanbul Üniversitesi bu - gün ilk tedris yılına başlıyor. Memle- leketin kültür tarihinde unutulmaz bir gün olan bugünkü merasii: riyaset bu yuran muhterem Maarif vekilimiz Hik met Beyefendiye, gerek bu lütuflerin- den dolayı, gerek beni rım hakkında ibzal buyurdukları tal» tifkâr sözlerden dolayı şükranlarımızı arzedeş'm. Büyük Şefin şaşmaz ve ya nılmaz bir isabet ve katiyetle çizdiği istikamette muvaffakıyetten muvaffa kıyete yürüyen ve bu müesseseyi kur- mak için hiç bir maddi fedakârlıktan i ümhuriyet hükümetinin Emin olabilirler ki yetle başarmak için bütün kuvvet ak ve bu suretle kendisine gös- ük müzaheret ve ilimada nu isbattan geri durmıya İlim aşkını hakikat ülküsünü im, Üniversitesi - zin bahis buyurduğunuz parlak istik. i işti ayni i. le bir tek kip ola rak çarpan, onun güneşi altında dai - ma ileriye, güzele, doğruya ve iyiye doğru koşan hakkından ve kuvvetin - den emin olduğu için başka milletlere karşı ancak dostluk ve hayırhahiık besliyen muhteşem birlik, bu sat ve a- RİNİSANI 1933 sil Türk birliği karşısında, temiz bir in san kalbinin sevgi ve saygıdan başka bir şey duymasına imkân olmaz Vekil Beyefendi, pek kıymetli belerinde, genç Üniversitemize dü büyük vazifeleri, gidilecek yolun çe - tinliklerini, varılması elzem hedefleri yurdular. Bütün na arzedeyim ki bizi ü şerefli ini, kutsiyetini candan duyu yoruz. Mini ülküden kuvvet alan Türk ru hu, hiç bir müşkül karşısında bir an bile sarsılmaz. İnkılâp Türkiyesi en büyük ilim ve kültür merkezi ola- rak büyük fedakârlıkiarla kurduğu Üniversitemiz, memleketin kendinden pek iyi biliyor. Orta zaman zihniyetinin asırlarca atalets mahküm bıraktığı Türk dimağını, Türk zekâsını Türke lâyık bir şekil - terakkilerini kendimize mal etmek mecburiyetindeyiz. Yarın cümhuriyeti kendi ellerine bırakacağımız Türk gençliği, yeni Ü- niversitede, inkıl âyil düşünmeğe alışmış tir. Yeni Üniversitemiz, Türk gençli - ğine ilmin en son usullerini aşılamak- İs vazifesini tamanilamış sayılmaz. hayat içn hattâ ilimdend ir unsur vardır ki, Üniversite miz kendi çatısı altında yetişen genç- lero her eşyden evvel onu nefhetmek- Ni seciye, yüzlerce asırlık haşmetli bir mazinin yarattığ bu seciye, bu Türk seciyesi, başlı ba şına bir çok muvaffakıyetlerin âmili, bir çok £ faziletlerin yaratıcısı olmuş- tur, 'Cümhuriyet ve İnkılâp üllküsüne her zaman candan bağlı olan Türk ve yüksek bir ilham memba bulacai tır. Neşet Ömer Bey rutkunun sonunda Üniversite gençliğine hitap ederek, gençliğin Büyük Gazinin açtığı ilerle. me yolunda yılmaz bir gayrete daima ilerileyeceğini söyledi. Rüknettin Beyin hitabesi Neşet Ömer Beyden sonra Üniyer- ite talebesi namına Tıp fakültesin - den Rüknettin Bey heyecanlı bir hi - tabe irat etti. Rüknettin Bey ezcümle dedi kit — Sevinçli bir gün, şerefi ve zev! bugün bir ömre değecek bir saat ya- sıygruz, Dünyada ileri gidişin bir remzs olan Türk inkılâbı bugun bir bilgi evi açıyor. Bugün ahdediyoruz, yemin © diyoruz. Açılan bu. ilerleme yolunda varlığımazla, azmimizle ilerleye ceğiz. Gazi istikbali bize emanet etli. Bu emanet çok ağırdır. Çok doğru! Bu ne şerefli emanet! Aziz Vekil Beyefendi, size bütün Üniversite arkadaşlarım nama yalva riyorum. Bizim bu imanımızı, bu aşkı- mızı büyük şefimize iletin. bizden ona sonsuz saygı götürün, Çalışacağız, çalı şacağız, son nefesimize kadar çalışa - cağır, Birimiz, hepimiz. bir ağızdan ve birlikte büyük şefin dediği gibi haykıralım: Ne mutlu Türküm diye - meli” Rüknettin Beyin nutku çok alkışlar dı. Üniversitenin ış münasebetil Büyük Şef Üniversite gençliğini zim ve teşekküratlarının arzedilmesi takarrür etti. Ve'alkışlarin kabul edil di. Bütün davetliler Hukuk fakültesin de hazırlanan büfede izaz ve ikram o Tundular. Derslere bugün başlanıyor Dün, merasim yapıldığı için dersle re bugün saat dokuzdan itibaren baş lanacaktır. Profesörler bu sabah ilk derste cümhuriyetin on yılda başardığı büyük işlerden sin taaliük etuği mevzulardaki ilerleyişten bahsedecek lerdir. Vekil Bey bu akşam gidiyor Maarif vekili Hikmet Bey bu sa « bah Üniversiteye gelecek ve dersler - de bulunacaktır. Bugün öğleden son- ra Vekil Beyin , riyasetinde faküite dekanları bir içtima © yapacaklardır. hxmet Hey bn »mki trenle Anka- raya hareket tir, Şehrimize gelen ecnebi profesörle- in hepsi İstanbul tarafında yerleşmiş- lerdir, Ekseriyet Lâleli apartımanla - rında daireler kiralamışlardır. Üniversite açılış merasimi bundan sonra her ders senesi başında yapıla cak ve Maarif vekili bu merasimde hazır bulunacaktır. Tıp talebesinin istirhamı Maarif vekili Hikmet Bey dün Tıp talebesi namma bir heyoti kabul et - miştir. Hyete, asistanlar hakkında son alman kararda yaş kaydının kaldır. ması imkânlarının aranması ve bu su- retle mecburi hizmetinden 31 - 32 yaş larında dönmek mecburiyetinde ka - lan doktorlar ilmi tekâmülden mah rum edilmemeleri husunu istirhamda bulunmuşlardır. Vekil Bey Ankaraya döndüğünde bu meseleyi tetkik edece ğini vadetmitşir, Teehhura “meydam verilmeyecek Perşembe akşamı Denizyolları idare- sinin saat 18 de Bartına hareket etme- si lâzrm gelen vapuru, ancak gece yarı sı hareket edebilmiştir. Yeni Denizyolları kanununun istih- daf ettiği gayelerden biri de, vapurlarm muayyen gün ve saatlerde hareket et- mesidir. Bu itibarla bu gibi teehhüratm Perl m : alınmaktadır. İ hareket ve teşebbüsüne müsait bulunu- Amerika Sovyet Rusyayı tanıdı (Bâşı 1 inci sahifede) | Mülâkatlarımızın Amerikanın Sovyet Rusyayi resmen tanımaya ve sefirler teatisine karar vermesi gibi bir netice | ye müncer olmasından dolayi bahtiyarım. Milletlerimiz arasında tesis edilmiş ©- lan münasebetlerin ebediyen mormal ve dostane olmasını ve milletlerimizin bun- | dan böyle mütekabil menfaatleri bütün | dünya sulhunun muhafazası nama teş- | riki mesaide bulunabilmelerini ümit ede- rim.” M. Litvinof cevabı da diyor ki : “ Sovyet Rusyanın birleşik Amerika i- le normal diplomasi mürasebetler tesi- sine ve sefirlerinin teati amade ol- duğunu bildirmekle bahtiyarım. Millet- lerimiz arasında tesis edilmiş elan mü- nasebstlerin daima normal (ve dostane kalacağı ve milletlerimizin gerek müte- kabil menfaatleri ve gerek bütün dünya- nın sulhunu muhafeza (o namına teşviki miş oldu Eski rejimle münasebet kesildi VAŞİNGTON, 18, A, A. — Amer'ka hükümeti eski Rus rejimleriyle münase- betlerini kat'i surette kesi den M. | Philips sahık Rus rejimlerine mensup kon soloslar ve bankerler hakkında Ameri- ü vaziyet ve hukuk ta- nımıyacağını bildirmiştir. M. Philipps Vaşington'daki Amerikan elçiliğini Moskovanın tayin edeceği Sov- | yet elçisine tevdi edecektir. Parlamento ve matbuat mahfelleri M. Roosveltin bu yer. M. Hull kendisini Montevidec'ya gö- türen vapurda gazeti & natta Sovyetler birliği rika tarafından tanınmasırdan memnun olduğunu söylemiş, bu tasdik keyfiyetinin beynelmilel münasebetlerin iyileşip düzelmesi yolunda kat'i bir adam matbuat ” kulübünde söyledi nutukta demiştir ki : “ 1919 yılında müttefiklerin Rusyayi | parçalamak maksadını gözeten hareket ve teşebbürlerine Amerikanın mani ol. masinı nazara alan Sovyetler birliği hü- kümeti, Siberyadaki Amerikan müdah lesinden doğan zarar ve ziyanm tazmini hakkındaki isteklerinden vaz geçecektir. O sıralarda bazı kimseler Siberyanın bir kısmının Japonlar tarafından isgal edil. mesi itimelinden korkuyorlardı. M. Litvinof on altı senedenheri taki edilen maksadın elde edilmis şivan dolayı çok memnun olduğunu söylemiş. tir, M. Litvinof M. Roosveltin şahsi cazi besinden ve müfuzu mazarmdan da Gi dirle bahsetmiştir. Rusyada Amerikan kiliseleri insa edil. mesi ihtimal ve imkânları hakkında soru- lan bi itvi ir şeye biç bir mani gör. müyorum. Sovyetler mem'eketinde za tan kk bin kilize yerdi Arcak ya var i ben bunlardan hiç birine ay. le atmadım.” ş eee Nev York Heraldt Tr'bü Roosveltle Litv hymen imerikada | yanılaca her türlü komünist tesebbüslerinden Sov- etler birliği hükümetini mes'ul tutmağa | hasıl edecektir. Moskova hakkında! * itimadın icabında geri alınması da mümkün olacaktır. ” Bu gezete mutalea'arma şu suretle de- yaza etmektedir : “ M. Roosvelt Sovyetler birliği dahi- Kindeki Amerikan töbenmmm hüklarz pok müessir surette korumuş, bu hakla- Tın, iktisadi caruzluk bahanesiyle sebep- siz ve haksız surette ihlâl edilmeyeceğ. De dair teminat almıştır. ” nın sonunda Amerika- . ine uzun vadeli kre- diler açmıyacağı ümidini de göstermir- A Amerika pın vaktiyle Siberyaya müdahalesi do- laysiyle Sovyetler birliği hükümetini ileri sürdüğü isteklerden vazgeçmesi Amerikanm Arkangelsk'e müdahalesin- den ötürü dermeyan edilen taleplere şa- mil olmadığı, Sovyetler birliğinin bu hu- sustaki isteklerinden israr gösterdiği açık Şa bildirilmektedir. Henüz hatırlardadır ki Am»ikalılar 1918 senesinde Vladivos- toka 7000 asker çıkarmışlardı. Bu hare- ketten maksat burada bulunan Alman 6- sirlerinin tekrar müttefiklere karşı sev. kedilmek icia yeniden silahlanmalarına mani olmaktı. Bununla beraber bu sefer heyetinin kumandanı bevaz ve kırmızı Ruslar arasında çıkması muhtemel ihti- flarda tam bir taraflık muhafaza etmek için emir almıştı. Bu emre o umumiyet üzere riayet gösterilmişti. Halbuki Arkangelsk'e çıkarılan 4700 kişilik sefer heyeti Sovyetlere karşı açı- lan mücadeleye faal bir surette iştirak Şimşir. Bu müsadeleye iştirak meticesin Ie Amerikalılar 200 ölü ve üç yüz yara- L: bırakmışlardı. ae Japonyada intiba -TOKİO, 18.A. A, — Renzo ajansı bil diriyor : Hariciye nazaretinin bir mü- messilli Sovyetler | bi arasında diplomatik münasebetlere rar başlanması münasebetiyle ileri ğü mütalealar sırasında demiştir ki “ Hükümete bu hususta hiç bir ma. lümat gelmemiştir. Bununla beraber hi kümet Japonyayi ne siyaset me de ikti- sat bakımından alâkadar etmiyen bu mü- masebet başlayışını bildiren haberi mem- nuniyetle karşılamıştır. * Bundan dolayi Japonya bilhassa Rusya ve Amerikaya karşı takip ettiği harici siyaseti değiştirmeğe hiç bir lü- zum görmemektedir. * Sovyetler birli okic Yurenev'de şunları söylemiştir : ile Amerika arasında diple- sebetlerin veniden başlama- tek Cevizlik köyü Yeniden yapılacak (Başı 1 inci sahifede) surette yaralanmış ve tedavi altına alm» muşlardır. Bu vakayı haber alır almaz Büyük Reisimiz Gazi Hazretleri köylü nün halihatırını sormuş ve icap eden yar dımların yapılması için emirler vermiş» tir, Her yerde yardımımıza yetişen Hi- lâlinhmer de yardımını esirgeme Or. Hilâliahmer cemiyetine huzurunuzda te- şeşekkür etmeyi bir vazife bilirim. Vekil Bey iahmerin memleketi» mizin muhtelif yerlerinde yangın, hare» keti arz, tuğyan gibi feliketler karşısın» ptığı yardımları kaydettikten sone ra Cümhuriyetci Türkiyenin birinci şiari bu olmalıdır. irimiz hepimiz için ve hepimiz. rimiz için ” demiş ve bu köy felâketze- delerine yardım etmek ve kış gelmeden evvel köyü bütün ihtiyacatı havi şek'lde yeniden yapabilmek teklif edilen mü makale kanununun ruznameye alınması- mı istemiş ve bu teklif kabul edilmi, Kabul edilen bu kanuna göre 1933 mali senesi Müvazenci umumiyesine dahil da're büteçlerinin muhtelif fosılları arasmda 44 bin liralık münakale yap, ve bu münakale ile büteçnin 157 inci mesa- rifi gayri melhuze tertibine ilâve olunan tahsisatın lüzum görülecek mahalle yar. 'dım olarak verilmesi hususunda büküme- te selâhiyet verilmektedir. Kanunun di- ğer maddelerine göre de 1933 senesi bütçesinin türk parasının kıymetini koru ima kanununun tatbiki mesarifi maddesi- ne 39 bin lira münzam tahsisat kozul- gesinin Cümhuriyet Merkez Bankasın- dan kambiyo mürakabe mesarifi karşı lığı indeki 20 bin lira 50 bin li- raya iblâğ olunmaktadır. Devlet demir yolları ve limanlar u- umum müdürlüğü 1933 senesi bütçesinde yüz bin liralık münakale yapılması hak- kındaki kanunun miizakeresi münasebe- tile söz söyleyi Nafia Vekili kütçelerde münal bir hata olmadığı ve bütün devletlerin muhasebei umumiye kanunlarının mü iy müna- kalevi kabul ettiğini hatırlatarak dev- let demir yolları bütçesi, yapılması istenilen münakalenin bütçenin tanzimi bir hatadan değil, ancak büt genin ve tasdikinden sonra tahad- düs etmiş vaziyetlerden | ileri geldiğini söylemiştir. Bu izahati müteakip kanun okunarak kabul edilmiştir. Posta ve telgraf umum müdürlüğü bü gesinde 329 liralık münakale yapılması hakkındaki kanun müzakere (ve kabul edilmiştir. Müteakiben Türkiye Cümhuriyeti ile Yunanistan Cümhuriveti arasında akde- dilen ticaret ve seyrisefain mukavelena- mesine bağlın ve b histelerindeki yanlışlıkların düzeltilmesi (o hakkındaki kanun ile tütü hisar kanununun tefsiri hakkındaki mazbaatanın ikinci müzakereleri yapıla- rak kabul edilmiş ve pazartesi günü top- lanmak üz iman nihayet ilmiştir. Atinadaheyetimize Bir ziyafet (Başı 1 inci sahifede) memleketiniz için beslemekte olduyur muz dostluk hislerinin bütün içtimai se nıfların hislerine tercüman olduğuna si- zi ikna edeceğini ve memleketinize av- detini mimi dostluğun sadık haber. götüreceğinizi ümit etmek iste adamının bükümcu tararından v3 pi olduğumu görmekle tamamen bahtiyarız. Bütün Türk milleti halkımızın anlaş- ti ile takdir etmekte fikrini sonsuz bir ü- mitle kabul eylemektedir. ** ——— hizmet temin edecektir. ” Lehistanda ıntıba VARŞOVA, 18. A.A. — birliği hükümetinin Amerika çok geç öğrenildiğinden Leh gazeteleri tanındığı hakkındaki haber Lehistanda bugün bu hususta mütalea yürütmeğe imkân bulamamışlardır. Siyasi mahfeller Moskova ile Vaşington arasında husule Gelen bu yaklaşma ve uzlaşmayı memnu niyetle karşılamaktadır. Leh » Rus misakını vücüde getiren ve bugün Lehistanm Vaşington elçisi olan M. Patek'in bu yaklaşma hareketine çok hizmet ettiği kaytolunuyor. Varşova be. yan edildiğine göre bu yi ve laşma umumi noktai nazardan dünya sul- bu için çok yararlı olacalıtır. Viyanada ıntıba VİYANA, 18, A. A. — Sabah gazete- leri Vaşingtondan gelen haberlere büyük bir yer ayırmaktadır. Bununla beraber gazetelerde benüz tek tük mutalealara rast gelinmektedir. Nene Freie Presse gazetesi Amerika ile Rusya arasında husule ge laşmanın iktisadi mahiyette di dayanmadığı, harici siyasete müteallik mü'ahazaların yapılan cnüzakerelerde da- ha büyük bir rol oynadığı fikvindedir. Bu gazete diyor ki “ Sovyetler birliği günün birinde Ja- ponyanm bu gördüğümü kesip stmağa kallışmasından korkmalıdır. Uzak şari ta bir tesadüf muhasamata patlak verdi rebilir. M. Roosvelt Sovyetler . birlikği hariciye komiserine dostça bir kabül termekle Japonyaya bir ihtarda bulun- muş oluyor. ** Meksika ilede mi ? MEKSİKA, 18. A.A. — Sovyet Rus» yanın Meksika ile tekrar siyasi münase- ü giriştiğine i hariciye nezareti tekzip veya tekit etmemektedir. Bundan birkaç sene evvel, iki hükümet arasmdaki siyasi münasebetlerin inkitan ğı batırlardadır.