21 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisî uncu cuzu çıktı 44 W0. 3 4 2 9 umhuri îî&yat Ansîklöpedfci İSTANBUL CAĞALOGLU Telgraî ve mektnp adnesl: Cumhuriyet, İstanbul Posta fcutusu: tstanbul, NO. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr müdüru: 23236, îdare müdüru: 22365, Matbaa: 20472 21 TeŞrİnİSflltİ 1833 BüyOk bir koiüphaneyi Mr arada evinize gefiren an faydalı eserdir. Her evde bcr fane bulunmak lâzımdır. Iktısadî hayatımızda yeni bir inkılâbın başlangıcı Başvekilimizin seyahati kömür havzamızın tarihine yeni bir istikamet verecek zamanın geldiğini gösteriyor Cumhuriyet idaresi kömür istihsalâtımızı 10 senede % 400 arttırdı. İstihsal kabiliyeti 33,5 milyon tona yükseldi. Daha da yükselece!i> İsmet Pş. Hz, ile Celâl Bey geldiler Bu akşam ekspresle Ankaraya dönecekler Neler uyduruyorlar ? Sovyetlerle askerî bir ittifak aktetmişiz! Bir Ingiliz gazetesi, bu ittifak, Ingiliz Imparatorlu, ğunun en can alacak yerleri üzerinde kahir bir tazyik yapabilir, diye endişe ediyor âişt Bailfi N<svc«»ra *?. \ND TÜRKEY FORMING A ÇLOSE Â : '•SOY1KT IX PO$mOX TO MEX VCE BK1TISH 011 DEPOTS. " Peaceful Penetration Başvekilimiz Gülcemalden htanbulu selâmlarken Zonguldak kömür bavzasmda bir tetkik seyahati yapmak üzere Zonguldağa giden Başvekil tsmet Paşa Hazretlerile İktuat Vekili Celâl Beyefendi ve refakatlerindeki zevat dün sabah saat 8 de Gülcemal vapurile şehrimize Mabadi 6 ınct sahifede • J •'..: İ V . M M ; i'J,*S • • «^ «? • * ~ * " ~ ^ Tevfik Rüştü Bey Belgrada gidiyor Hariciye Vekilimiz, dün Recep Beyle birlikte Ankaradan haraket ettî Ankara 20 (A.A.) Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey Türkiye ile Yugo«lavya arasmda hazarlansaış lüîan"cTöstîutf ^v€ âdemi teeatvö*" rm> ahedesini imzalamak üzere bu ak şamki trenle Belgrada müteveccihen hareket etmiştir. Vekil Beye hususî kalem müdüru Refik Âmir ve umutnî kâtiplik şefi Cavat Beyler refakat etmektedir. Mabadi 2 inci sahifede İrgilızee Dayly Mail gazetesinin bu müheyyiç haberinî ihtiva t talealarla karsılannuştır. Meselâ JeneCumhuriyetimizin onuncu yıldönü ral Vorosilofun Gazi Hazretlerile hu mü münasebetile ve Başvekil tsmet Pasanın ziyaretini iade için Sovyet Har susî surette yemek yedOcten sonra baloya gidifi, diğer sefirler ve heyetlere biye ve Bahriye Komiseri Jeneral Vokarşı farklı bir muamele şeklinde gösroşilofun Ankarayı ziyareti, bir kısım terilmiştir. Daha sonra İngiliz gaze Avrupa matbuatı ve bilhassa tngiliz Mabadi 3 üncü sahifede gazeteleri tarafmdan bazı garip mü Vaşington müzakerelçri Avrupa gazeteleri Amerika ile Soyyetler arasmda bir ittifak Aktine do^ru sridildiğini yazıyorlar Vaşingtou 20 (A.A.) Litvinof Yoldaş, bo» gün M. Bullit ve diğer resmî sahsi yetlerle borçlar ve ticarî münasebet ler hakkındaki mü zakerelere devam edecektir. ısmetPş. Hz. Turktş ocağında renmhtmede ocakhakkında müdür ve niihendislerden izzhat alırl rken Zonguldak, 19 ikinciteşrin üvük Başvekilimiz tsmet Pasa Hazretlerile Iktısat Vekilimiz Celâl Beyefendi Hazretlerinin Zonguldak kömür havzasuıı teşrif leri iktısadî hayatunız için kömür havzamızm terakld ve mkişafı yo • hmda yeni bir inkılâba bat Iançıç oldu. Burada bulun duklan üç gün zarfında havzamızm bütün ocaklarmı, tesisahnı, istihsal ve htkişaf kabiliyetini tetkik buyuran, onun kıymet ve ehemmiyetine değen iş'eri yakmdan ve candan bir aiâka ile goren ve dinliyen büyük seflerimiz bcrrada millî sanavii yapacak, kuvvet lendirecek tedbirleri, imkânları yo rulmıvarak sabahtan şrece yanianna kadar düşündüler, tasarlad'lar. Ve Türkiîn Cımıhurivet için kaFbrnde yarat tısn irade ve iman kavnağile havza tayeniden bir isttkamet ve ehemverecek zamanm geldiği tespit «dîldİ. Daha Harbi Umumî senelerine ka dar kömür havzamızı kimse tanıma • mısken Cumhuriyetin on senelik devrmde burası kıymet ve ehemmiyetini fcatta bütün dünyava tanıtacak kadar flerledi. Cumhuriyetin her sahada ya • rattığı îçtimaî ve iktısadî inkisaf ha yatmda Zonguldak kömür havzası henien en başta gelir. Cumhuriyet ida mm'm on sene içmde neler yaptığım yalnız bir gözden geçirmek için haf talarca okumamız, aylarca gezip görmemiz kâfi gelmez. Halbuki yalnız Zonguldak kömür havzasmm bir eski Ve bir yeni vaziyeti üzerinde kisaca bîr «oz gezdirirsek aradaki büyük farkı usadî hayatımızda yarrf tığı muvaf fakiyetlerin belig bir ifadesidir. Yalnız bu kadar mı? Hayır, o zamanm çahf ma gekillerile bugünü bir kıyas eder sek asıl o zaman Cumhuriyet idaresinin bu ülkeye, bu nvllete serotiği bü • yük nimetleri, faydalan bir kat daha anlanz. Bugiîn aranvzda yanıyan eski ma • denci ameleye bir soralntı, o saman nasıl çalışılırdı, bugün nasıl çalıs'lıvor. Alacağımız cevaolar hayret ve dikkate sayandır. Eskiden amele kömür mostralarından. vurulan bacalardan, e • linde is tüten kantliliie, ve gazlerin zorluğvndan îki üç yüz metreden ileriye g'demezdi. ocakta çıkan gazier onu zeh<rler. yakar, ka vururdu. Tabiatin mü«külâhnı vene cek ilim ve fen h^sapları kurulmanvt oldugundan k?h rüva ve kâh hulya ile karanlık bacalara dalar çıkadardı. O •»aman bu acemi faalivetle mîlU servetimiz beyhnde parçalenarak % 5 i bile alınmadan heder oluo gidiyordu. Vatan evlâdı memleket için oldufu kadar kendisi icin de faydasız çabalar dururdu. Çünkü çıkardıği bir ton ko • mür yerine memîeket servetinin yüz tornı mahvoluyor, bunca zorluklar içinde kazandığı beş on kuruşunu ise mütegallibeye kaptınyordu. Hulâsa bir esir gibi çalısmak mecburiyetinde kalır dı. Sonra hastalandı mı veya bir iş kazasma uğradı mı hiçbir yardım ve tedavi görmeden hemen köyüne gönderilir, orada sürünür kalırdı. Diplomalı mühendis CEMAL ZÜHTÜ Mabadi 6 tnct $ahifede Hava birdenbire soğuyuverdî Hararet derecesi 27 den ona düştü Rusyanın Amerika sefiri Vaşington ^ 20 (A.A.) Sovyet Rusyanm Vaşing ton sefirliğine en kuvvetli namzet olarak vaktile Rus yanın Tokyo sefirliginde bulunmuş olan Troianovsk» nin ismi ileri sü « rülmektedir. Dünya gazetelerinin neş riyatı tsmet Pş. ile Celâl B. ocağa girerlerken (Celâl B. ocak amelesi kıyafetindedir) ve havzanın kıymet ve ehemmiyetile inkisaf kabiliyeti hakkında bir fikir edinmek kabildir. 1902 senesinde, yani bundan otuz sene evvel kömür havzası hududu dahilindeki ocaklardan çıkarılan kömür miktarı 388 bin ton idi, yirmi sene sonra yani Cumhuriyetin ilânı arifesindeki kömür istihsalâh 410 bin tona kadar çıkabilmiş, yani ancak % 5 i ka dar bir fazklık gösterebilmîsken Cumhuriyetin onuncu senesinde istihsalâtımız bir milyon altı yüz bin ton olmuş, yani yüzde dört yüz bir tezayüt göstennistir. Bu, b"lâsa Cumhuriyetin ik fîirdenbire ehemmiyet alan dükkânlardan biri: Kömiircü Bir iki gündenberi havalar birdenbire soğudu. Uzun müddet devam eden ve Istanbula güzel bir sonbahar havası yaşatan lodoa ayın on altmcı günü birdenbire karayele çevirdi ve hava poyrazlaymca da hararet düşmeğe başladı. Rasataneden aldığımız malumata göre, havanın bu değişmesi hararet derecsuıi 27 iken dün 10 a düşür müştür. Dün ruzgâr tam yıldızdan esmiş (Mabadi 6 mcı sahifede) Nevyork 20 (A.A.) Nev york Herald Tri bün gazetesi uzun Sovyetler bir bir baş yazısında liğinin Amerika tarafmdan tanınması dolayısile dünya gazetelerinde görülen dedikodulan çürütmeğe çalışmıshr. Bu dedikoduiarda Amerikanın ^nıerikarın Sovyet Rusyayı lanıdıgı ve 1 1 nnKamet arasmaa K aıiınni raünasebat teessüs ettiği malumdur. Ahiren Amerika hükumeti ecaebi memleketlerdskl elçilsrine bl» :amim çöndererek bulunduk'an yerlerdeki Sovyet meslekta;Iarile .rörüşraekriai bildirmiştir. Bu cümledea olarak |ehri!nizdekl Amerika sefiri Mr. Skinner dün Sovyet sefiri Snriç Yoldaşı ziyaret etraiştir. Rîsmimtz Sovyet ve Amerika büyük elçilerini bu ziyaret esnasındı eösteriyor. Sovyetler birügine kar»ı takip ettiği vm ziyette birdenbire husule gelen deği • sikliğin iki memleket arasmda bir it « tifakın hazırlanmak üzere olduğu ma(Mabadi 7 inci sahifede) Para harbi şiddetîendî Amerikaya kerşı Ingiltere ve Fransa cephe ahyorlar, Fransanın altın esasmdan ayrılacagLsöyleniyor Doların sukutu devam etmekte dir. Amerikan parası 120 125 kuruşa kadar düştüğü halde Ingiliz lirası doların seyrini takip etmemekte, sterlin 680 682 kuruş üzerinde adeta sabit kalmaktadır. Ingiliz lirasmın alâkadar borsa mehafilinin mütaleaları hilâfma olarak artık eskisi gibi doların sukutu nisbetinde düşmiyerek müstakar bir vazi yette durması pek manidardır. tngiliz gazetelerinden son pota rle gelen «Deyli Heırald» Ingiltere ve Fransanın para meselesinde artık müşterek hareket edeceklerini yazıyor. Filhakika para meslesi son gün lerde çok mühim safhalara girmiş ve büyük para merkezlerinde jfeniş mikyasta nukut harekâtı görülme "ğe ba^aamıştır. Asağıdaki '. 3tk;kimizd'e de işaret edildiği üzere Fra»» sa bankasından geçen 20 gün içinde (Mabadi 7 inci sahifede) i r~ Yeni kontenjan liste ve kararnaraesi 1934 senesinin kânunusani, ubat ve mart aylanna ait kontenjan listesi ve kararnamesi âli tasdika iktiran etmiş, Resmî Ceridede neşrolunmuştur. Kararname ve listeyi bugün 6 mcı sahifemîzde bulacaksınız. ocaklardan birinde Paşaya intîda veren bir kd3w Ismet Pf. Kozlada mühenditlerden izahat isterken