14 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

7 LİL, Le M EYLÜL — 1988 Hayata dair Sair ve kitlenin takdiri İYesrex Sadr! Ertem “Vuzuha ve ik, İphama dair, adi: bir Yazısında . Tl Eyl), sanatkâr hakkında durup düşünmek hevesini ve- İirtakım kat'i sözler söylüyor. Bun- ay az edecek değilim, çünkü bir be. Lo oldukları inkâr edilemez; Ay, ağa bir bakımdan onların aksini ri sü, rmek kabil olur, İş Lİ Ertem meselâ diyor ki: “Şair, #airim diye sıfatlandıramaz. Şa- lyen başkalarıdır. .. Başkaları iş Sıfatı vermedikçe kimso "kart Baz bastırarak kendini gilre mal ede- oL im bu sebebledir ki insan * &imyaker, mühendis filân diye tökdim ettiği halde, şair diye kimseye takdim edemez.,, Ken- İN sair olduklarını söyliyenler var- larla - pek baksız olarak , alay * çünkü şairlikte bir büyüklük gö- “Ben şairim,, diyen adamm id- İstihrayla karşılayışımız onun sö- Sitirda “büyük,, sıfatmı duyduğu- My dr. Bir kimse çıkıp da: “Bin bir doktorum, büyük bir kimyake, A, ük bir mühendisim,, dese ona da Ola da sinirleniriz. Bir şlir kitabı Yeya herhargi bir mecmunda, f fi ZE $ hareketiyle kendisinin şair oldu- İddia etmiyor mu? niçin bunu ta- ayara da o adamm şair diye kart 4 Sina tahammül edemiyoruz? Ri- 4 fi'in kendisine “flosof” demesi yyl tenkid edilmişti. Bence o ten- Nİ d6 haksızdı. “Filosof”, asıl mana, Mü, remet sever, muhibbülhikme, de, hş, # © halde hakimlerin eserlerini oku- Maş ©t meseleleri üzerinde dilşünen, Yazilar yazan adamın da ken- Ay “tllosof,, demesi; halt kelimeyi Miki manasında kullanarak "bir hp saLILI,, oluğunu iddia etmesi de Mi İr. Bundan bir büyüklük iddia a; Şütarmak garibdir. Bir adam pek iş a şairim, ama İyi şair miyim? 4 BİP miyim? bunu takdir etmek ba- ayan n diyebilir. Ressam, ressam tay 'U; heykeltraş, heykeltraş oldu- Bag yiiyebiliyor ya! şalr niçin söyle, ; inn adamın şair olduğunu söy- &,, A9 gülmemizin bir sebebi daha Kayaş ğin bir meslek olduğuna inan- he, Herhangi bir kimsenin köprü 4 ağ hastalara bakarak, kimyakor. *rek, çalg: çalarak, resim yaparak Ra kabul ediyoruz da bir insa- güzel şekiller vererek, umum! Mgs heyecanları söyliyerek cs- İğ, Ni Piekini İstemesi bize tuhaf ze. U hal, paradoksal bir haldir ve e bir bozukluk olduğunu, elirin Uk kadar, mühendislik kadar, Beasümalıi ve musikişinasi'k kadar e 1 sayılmadığını gösterir, Sairlik « İddia edenlere gülmiyelim; biz * Bâkin onlu doğru yoldadır, cer. ia makul düşüncelere davet et. ZER FE, # Ertem yine diyor ki: “Hiçbir kitle denen kuvveti inkâr ede- # Her zaman kitleden alkış, beklemiştir.., Bu hlilkmü, “kitle, muhafaza etmek şartiyle, ka- Haki yoktur. Çünkü birçok sanat, kitleden alkış beklemediklerini, Own takdirinden kaçındıklarını Bununla iyi mi ediyorlar? O, iğ kp ele. Fakat muhakkak ki birta- Yİ sanatkârlar da herkes tara- kalabalık tarafından anlaşılmağı tedbal gibi ancak * “the happy İından, “bahtiyar azlık” tara- » laşılmağı istiyor. Bunun tarihi Var; şimdi onlardan bahsede- Elim; fakat Sadri Ertem gibi: her zaman kitleden alkış, kü, eklemiştir, diyecek olursak, © “Mp, #lkiği beklemediklerini söyliyen- Yetsizlikle itham etmemiz lâ. ki buna razı değilim, ia, tem'in başka söyledikleri de da yarm bahsedeceğim, Nurullah ATAÇ #d ELİ TE şi £ # menim me Ziy imamimmmilkğlinkimei iki şi a Fakat, bu sefer posta müdürlüğü be- HABER — Aksam // Santralcı kızları isyaâ- ma sürükliyen hâdise İngiliz posta umum müdürlüğündeki Kadın memurlar niçin evlenemezler ? İkgilterede posta idaresinde çalişan Memür kadınlarm evelnmelerine müsaü- de edilmez, evlendikleri takdirde işten çıkarılırlar, Fakat bu kanun ilk defa olarak geçen gün, bir kadın için ihlâl edilmiş ve 30 yaşındaki Mis Esi Tostevin, posta idare- sindeki vazifesini muhafaza etmekle bo- raber evlenmiştir. Bu hâdise, posta idaresinde çalışan bütün kadm memurları, santralcı kızları hemen hemen bir isyana sevketmiş, deh- şetli protestolarda bulunmuşlardır, Mak- satları Elsi Tostevinin evlenmesine mü- ni olmak değil, ayni müsaadenin kendi- lerine de verilmesidir. Eğer, Bisinin bu kanunu bozması bütün keğdm posta me- murlarımm lehine olsaydı şüpkesiz ki o, büyük bir kurtarıcı olarak karşılanacak» t. Fakat, Elsi mlsaadenin yalnız ken. disine verildiğinden belki memnundur. Çünkü diğer kadın memurler kendisini haksız görmekte, bu müsandoyi yalniz kendisine değil, bütün kadınlara isteme- si lâzımdı demektedirler, Elsi Tostevine bu müsaadenin veril. mesine sebeb kendisinin posta umum mü- dürlüğünde mühim bir kısmın şefi olma- sıdır. Bundan yedi sene evvel, 23 yaşında 0- Tarak posta idaresinde çalışmaya başlı, yan Elsi Kısa bis zaman zarfında kendi. sini göstermiş ve en yüksek bir mevkie kadar gikmiştir. Elsi kendisiyle görüşen bir gazeteciye gunları söylüyor: — Ben bundan dört sene evvel de evlenmek müsaadesi için müdiriyete müracaat etmiştim, Fakst o zaman ol- maz dediler. Ya işi bırakmam lâzımgeli- yordu, yahut da evlenmekten vazgeç mem. İşi bırakmayı tercih edemezdim, çünkü evleneceğim erkek ikimize birden bakacak vaziyette değildi, Benim dö ça- uşmam Iizımdı, “Aradan dört sena geçti. Waziföde ilerledim, iyi bir mevki sahibi oldum. Bu sene tekrar evlenmeye karar verdim ve tekrar müracaat ettim, Maksadım, er . lenmeme müsaade etmezlerse derhal va» zifeyi birakmaktı. Çünkü evleneceğim adamm da mevkii yükselmişti ve bana bakabilecek bir vaziyetteydi. nim vazifemden ayrılmamı istemedi ve evlenmeme müsaade vererek işimin ba- şında kalmamı muvafık buldu... Posta müdürlüğünden bir zat da vazi- , Sadenin uzatılmasını istemişlerdir. Ameriknda patfnaj müsabakaları her #ene bu vakit başlar ve bütün km devam eder, Fakat, bu seneki müsabakalar pek heyecanlı başlamıştır, Kansas franalskolu kadın palinajcılar arasmda yapılan ilk müsabakada, bir ka den giden dört sporcu, bir anda hep birden ayakları kayarak düşmüştür. Bundar| sonra, arkadan gelenler de onlara çarparak yuvarlanmışlardır. yeti şöyle izah ediyor: Mis Elsi Tostevin, idarenin ihtiyacı olan bir şahsiyettir. Kendisi teşkilâtm xslahr için yeni projeler hazırlamıştır ve bunla- ri tatbik sahasma koymak Üzere bulunu. yoruz. Şüpkesiz ki, idarenin büyük bir rüknü olan kimsenin, vazifo başımdan ayrılması doğru olmaz, Posta idaresinde çalışan kadınların evlenmesine mini olunmasma gebeb var- dır. Çünkü, evli bir kadının posta idars- sindeki vazifesini lâyıkıyla görmesine ih- timal yoktur. Bunu diğer.memur ka « dınların da takdir etmesi lâzımdır. Elsi Tostevinin vaziyetiyse bundan is- tisna edilebilir, Çünkü onun vazifesin - deki liyakati tecrübelerle sabit olmuş- tur. Elsi gihi idarede yüksek bir vazife #sa- hibi başka bir kadm olmadığına göre, bu cihetten yeni bir müracaat karşısında ka. | lacağımızı zannetmiyorum. Elsi Tostevinin düğününde kadın ar, kadaşlarından pek azı bulunmaya karar vermişti; Şeytan adasın- dan kaçan mahküm Şeytan adasından küâçan kürek mahkü. munun hürriyeti yarm (15 Eyidi) sona ermektedir. Rene Belbenua ismindeki bu mahküm, bundan bir müddet evvel, Fransanm, kü- rek mahkümlarını sürdüğü “Şeytan ada- ar,, ndan kaçmış ve Amerikaya iltica et- mişfi, Amerikan hükümeti mahkfümu mu, vakkat bir müddet için kudutları dahilin- de serbest bırakmış, fakat ondan sonra Fransaya teslim edeceğini bildirmişti. Bu müddet 15 eylülde bitmekte ve ya- rından sonra Kenenin Fransaya teslimi $- <ab etmektedir. Rene Belbemua Amerikada hatıraları. mi neşretmiş ve Şeytan adasmânki mah kümlarn çok acıkir ve işkenceli bir ba- yat yaşadıklarını yazmıştı, Mahkümun, Yransaya inde edildiği zaman, gerek kaç tığı, gerek Şeytan adası esrarmi nöşret- tiği için büyük bir ceza yiyeceği, hattâ idam edileceği zannolanuyor. Bunun 4 çin, birçok Amerikalılar, Cumhurrelsi Ruzvelte Istida göndererek, mahkmun Amerikada oturmasma dair verilen mü, za olmuş, ön, Resimde bu heyecanlı sahnenin bir enstantanesi görülüyor, Dünyanın en güzel 8 ka- dınından biri Amerikada yapılan bir müsabakada birinciliği kazanan genç Kiza “Dünyanm en güzel sekiz kadınından biri,, ismi verilmiştir. Müsabakada bu kararı veren ha- kem heyeti diğer en güzel yedi kadın kim olduğunu emiyor. Fakat, Deroti Hardi isminde ve 18 yaşında olan bu kıza, “dünyanın cü güzel kadını,, unvannır vers memekle hiç olmazan biraz insaflı hareket etmiş oluyor... Sekiz yaşında | Sürgün Kral bir gankster | şantaj yapıyor! Dehşetile Alkapon'a Hatıralarını neşretmek taş çıkartmış tehdidile koğulduğu mem- Amerikanm 8 yaşmdaki Al Kapon'u, leketten para kendisinden en uşağı beş misli büyük çe- kopartıyormuş la beraber tevkif edil. te arkadaşlarıyla beraber tevkif edil — ai ikioclağ? yanalmminla a ğına göre, “Bir Avrupa hükümetinin sür- “Kırmızı kafatası gangsterleri,, smile > ü li AK rek güzel meoşbur olan bu haydud çetesi uzun müd. | gü» Kralı eline pars geçirmek için bir çare bulmuştur... det birçok Amerikan şebirlerini kasıp Ci yi kavurduktan, oirafa debget Wiz Kral, elindeki mi tükenince kusu: si ve siyasi hatıralarını yazmaya karar Ee ya verdiğini bildirmektedir. Halbuki, bu has Haydudlar arağındaki çocuk, Yosma | traların neşredilmesi o hükümetin aloyu yağmen cn amlı bir gangster olarak EĞ. | hinedir ve o memleketin bu günkü hükGe yülmektedir. Meşhur haydud Al Kapö-| yeti buna mâni olmak için derhal caki nun ismini verdikleri bu küçük gangster, kralma para göndermektedir.. arkadaşlarma gerek silâhiyla, gerek ze. kâsıyln suç ortaklığı etmiştir. Kırmızı kafatası haydudlarınmn büyük bir teşkilâtı vardır. Çete efradmm hep- sinin elinde silâh bulunmaktadır ve bun- Jar çalınmış silâhlardır, Kırmızı kafatası Rasgele h Yine harp ARESİZ dünkü mevzuumuza dönüyoruz: Harp. 12 rakamı 13 ün din den uğursuzluğunu almaya karar vermişe benziyor. Hitlerin nutkun. dan sonra, bir çok nikbin politika muharrirlerinin görüşlerine, sezişlerine ay“ kırı olarak * tahminimiz gibi * vaziyet büsbütün karıştı. Dünkü yazımızda; “Demek Hitlerin nutku, gerginliği izale şöyle dursun bilâkis teşdit etmiş bir vaziyı Üç buçuk milyon Almanın Çek topraklarında Avrupayı ateşe verecek barut fıçısını tutuşturmaya teşebbüs etmeleri Hitlerin nutku ile daha kuvvetli bir İhtimal dahiline girmiş bulunuyor. Velhasıl bugün, harbin patla- masına dünden dahu çok intizar edebiliriz... “Harp patlarsa, bu, ne t, ne Çek meselesinden ola Hitlerin Südetlere verdiği cesarette aramalıdır. Demiştik, Bunun Rasgele bir tahmin, olmadığı üzerinden yirmi dört saat wlmuş oluyor. Çekoslovakyada kanlı kavgalar basladı: Hareket i Çek askerleri işgal etti ve Çek hükümeti örfi idare ilânma Südetlerin altı saat mühletli timatomları reddolundu. haydutları birçok köylerde metruk ovrles ri işgal etmişler ve karargâhları haline koymuşlardır. Çete efradının muhakemesine yakmda, başlamlacaktır. «ır. Sebebini kereye devam tekliflerini reddetti; konuşmalar durdu. Şimdi Südetlerin ple. *isit istiyecekleri eniyor.Çeklerin buna yanaşmıyacakları muhakkak. Vel hasıl ni ( Çok is bulunmıyan bir mahiyette olsun,