14 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2
MR p / BHHABER AKŞAM POSTASI Sahibi e İNeşriy ot” Mödörö gi HasaniRasim<Us DARE EVİ: istanbul Ankara hutamau Mineli â04, Telgrat süresi islarbei W 23872 : 74370 : 20335 Yazı işleri telelonu: (idare ” Te — ç ân .. .. Günün politikası Orta Avrupa'nın “hasta adamı,, Bütün dünyanın dertlerine deva a şadığı bir sırada memleketlerini harp” tan evvelki devrin tarihi içinden aldığı. yuz tabirle “basta adam,, diye tavsif edersek, Çekoslovak dostlarımız bizi şüphesiz mazur görürler. Bu hastalık da vazıh şekilde teşhis edilmiştir: Çe koslovakya ekalliyet kazımsızlığından muztariptir. Bu, maruf hastalıklardan biridir. Ve tedavi edilmezse mühlik de olabilir, Osmanlı İmparatorluğunun ölümüne sebep olan hastalık buydu. Avusturya İmparatorluğunu mezara sürükliyen hastalık da bu olmuştur. Çekoslovakya da hastalığın ıstırabı içinde bir ilâç aramaktadır. Fakat kendisine ilâç diye verilen maddelerin zehir olduğundan şüphelenmektedir. İlâç mı, zehir mi? Doktorlar, bir defa hastalığı teşhis ettikten sonra artk te. davisinde büyük zorlukla karşılaşmaz- lar, Fakat siyasi hastalıklarda vaziyet öyle değildir. Çekoslovakya'nın hasta: lığına çare arayan doktorların bazısı en hafi bir müshil teklif ediyor. Bar 4ısı ise radikal ameliyat yapılması Sikrindedir. Geçen nisandan beri ileri sürülen bu teklifler üzerinde çok yazı yazıldı. Fakat Çekoslovak mestlesinin gok had bir gafhaya girdiği bu sırada bu projeleri bir defa daha hulâsa etme. yi faydalı bulduk. 1 — Evvelâ 24 nisan 1938 tarihinde Henlayn tarafından ileri sürülen sekiz maddelik teklif vardır. Bu teklif hâlâ Südet Almanlarının asgari mütalebatr” Bı teşkil etmektedir. Teklifin metni yudur; a - Almanlara, Çeklerle tam müsavat statüsü. verilmesi, b- Bu müsavatın garantisi olmak tü. zere, Südet Almanların hükmi şah sibinin tanınması, < - Almanlarla meskün olan mıntaka, nan tahdidi ve ayrı varlığının tanınması, d- Alman olan mmtakaya idari muh tariyet verilmesi, « . Muhtariyeti haiz milli mntakanın dışında yaşıyan her vatandaşın kanun yoluyla himayesi, 1» 1918 den beri yapılan haksızlıklar Yın tamiri ve bunlar için tazminat ve- silmesi, & « Alman olan muntakalarda yalnız Alman memurları bulunabileceği pren” aipinin tanınması, h - Alman milliyetini ve Alman felse- İesini tatbik etmek için tam serbesti verilmesi, 2 — İkinci bir teklif, Çekoslovak hükümeti tarafından hazırlanan birin. el projediri Bu proje memleketi, Bo” hemya, Moravya, Slovakya ve Ruten- ya olmak üzere dört mıntakaya âyır- makta ve her mıntaka içinde yaşıyan ekalliyetlerin haklarını tanımaktaydı. 3 — Üçüncü teklif, Runciman'm telkinatiyle hazırlanan sonuncu Çekos. Tovak projesidir. Bu projede memle * keti otuz kantona ayırıyor. Bazı kan- tonların nüfusu tamamen Alman oldu- "Bundan bu mıntaka içinde Almanlar idareye hâkim olabilecekler, diğer mm. takalarda da ekalliyet haklarından isti- fade cdsbileceklerdir. 4 — Bu üç tekliften sonra, bazı nü- fuzlu İngiliz mehafilinin fikri olduğu na şüphe olmıyan Times gazetesinin ileri sürdüğü proje geliyor. Times, bir ameliyat teklif etmektedir: Nüfusu Al- man olân mıntakaların Çekoslovakya. dan ayrılarak Almanya'ya ilhakını ilti- zam ediyor. Times'e göre, eğer bu #meliyat yapılımyacak olursa, muhta- riyet verilecek olan mmtakalar vasrta- siyle Almanya Çekoslovak siyasi bün. yesinin içine nüfuz ederek, bütün desi “m HABER — Aksam Bostan # Dün akşam Karaköyde bir Tramvay kazası olmuş, Eminönü - Bebe arasında işliyen iramvay arabası yoldan çıkmıştır. Bw yüzden bu hal üzerin. deki tramvay soyriseferi yarım saat durmuşlur. * Başın birliği fevkalâde köngresi dün saat 13,30 da Kurum merkezinde Frariier Af kanunundan istifade edebilirler mi ? Ankara, 13 (Telefonla) Af kanununun neşri üzerine birçok firarilerin mektup- larla resmi makamlara ve gazete idare. hanelerine müracaatlarda bulundukları ve af kanununun hükümleri muvacehe- sinde vazivelerinin ne olabileceğini sor” dukları haber verilmektedir. İşgal zamanlarında düşman âmaline hiz met $ ve Güşmarla teğrikimesai ede- rek kaçmış olan bu gibi eşhasın af kant nurun şümulu dairesine girmiyecekleri ci hetle kendilerinin reyrisefer talimata” si ahkimmma tevfikan beyanname usulü” ne tâbi tutulmaları icap edeceği alâkalı makamlara bildirilmiştir . bamya Italyan Ticaret Bankası Çesler şirketinin teminatını Hukümetimize vermeyi kabul etti Meşhur Çester projesinin o müteabhidi olarek cenup demiryolları ve bazı cenup Iimanlarımızı inaşyı Üzerine alan ve İ2- kat taahhüdünü İfa oetmiyen Otuman. Amerikan Developman şirketi aleyhine tahhüdünü ifa etmemesinden dolayı hü- kümetimizce açılan dava, hükümetimiz lehine neticelenmiş ve şirketin teminatı olan 50.000 altın lirayı banka Kommerçi" yale İtalyana, hükümetimize (vermeye muvafakat etmiştir. memlekete hâkim olabilecektir. Bina" enaleyh Çekoslovak istiklâlini kurtar- mak için hasta olan uzvun kesilip atıl- ması lâzımdır. Bu teklifin Alman efkâ, ran; iskandil etmek için ortaya atılmış Olması ihtimali vardır. Ve gariptir ki Alman nüfusunun büsbütün kurtuluşu demek olanbu teklif bugüne kadar Almanya'da sevinç uyandırmış değil * Gir. Bu da Almanya'nın Çekoslovak» yadaki Almanları kurtarmaktan ziya » de Çekoslovakya'yı Sovyet Rusyanm ve Fransa'nın nüfuzündan ayırmak ve kendisine tâbi kılmak gayesini istihdaf etmekte olduğunu idda edenlerin gö. rüşlerini teyit ettiğine delil olarak gösterilmektedir. 5 — Sonuncu bir teklif de Çekos lovakya'da yaşıyan milletler arasında bir plebisit yapılmasıdır. Eğer bu ple- binit Südet Almanlarından başka ma- carlar, Polonyalılar ve Slovaklara da teşmil edilmek İsteniyorsa, bunun tat. biker, Çekoslovakya'yı büsbütün dağı * tabilir, Çünkü bu milletlerin hiç biri, kendilerine komşu olan müstakil mil - lettaşlerina iltihak etmek arzusunu asla gizlememişlerdir. Bu sebepledir ki Fransız gazeteleri, “plebisit harp de- ŞEHİRDE vE 14 EYLCL — 1938 toplanmış, Basın birliyi Kartümümin Tafbiline dar kamrlanam Projeler te! ve münakaşa edilmiştir. Saat 16,30 da Dahiliye vekili Şükrü Kaya da ye da huşust kalem müdürü olduğu halde gelmiş, gezetecilerle muhtelif mestl elrajında uzun müddet görüşmüşiür. Dün sabah silivri yolunda Yine sürat yüzünden bir otomobil parçalandı Köy köpeklerinin beklemedikleri ziyafet bir Dün calıah saat 8 sıralarında Silivri ile Büşükçekmece arasında kir otomobi- lin lamamen parçalanmasiyle neticelenen bir kaza olmuştur. Kozaya uğryan otomobil, Eğirneli Tirnaksiz Mehmet sdnda birine aittir. Mehmedin Ömer İsminde bir goförü var dır. Ömer her saman Edirne ile İstanbul srazmda otomobille peynir pakilyatı yapmaktadır, Dün sabah da otomobilini peynirle dolduran Ömer, Edirndan ha reket etmiş ve İstanbula doğru gelmeğe başlamıştır. Silivriyi geçtikten sonra Ö. mer otomobili farla süratle sürmeğe baş- Jamış ve ba yüzden bir virajı döne- miyerek kasanm vukun gölmosine sebab olmuştur. Otomobil virajı alamayan yo- Jun kensrmdaki sedden aşağı yuvarlan»- mış ve bike; takla attıktan sonra par- ça parça olmuştur. Fakat iyi bir tesadüf metlcesi şoför Ömer, kendini otomobli , den ağağ: attığı için ufak bereleri ka- gayı savuşturmuştur. Tı dan civarlaki köylerin va diğer hayvanat çok istifade Gtmiş - ler ve yollara dökülen peynir tenekele- rinla başma üşüzerek bol hol yemişler. dr. Gümrük muhafaza teşkilâtının takviyesi Muhafaza umum kumandanı yeni bir teftiş seyahatine çıkacak Gümrük muhafaza teşkilâtı umum kumandan: General Seyfi Düzgören 'Trakya ve Marmara havzası gümrük muhafaza teşkilâtmda yaptığı teşcb- büslerden sonra şehrimizde teşkilâtın tekemmülüne ait bazı hususlarla meş gul olmaktadır. Öğrendiğimize göre, General Seyfi Düzgören şehrimizdeki meşguliyetini ikmal edince diğer mın- takalardaki gümrük muhafaza tejkilâ. tanı teftiş etmek Üzere yeni bir şeyaha, te çıkacaktır. Gümrük muhafaza teştilâtam gür den güne daha modern vas:talar ve si- Tâhlarla tecbizinin gümrük zauhafaza umum kumandanmin şehrimizde meş- mektir,, diyorlar, İşte “hasta,, Çekoslovakya için'dü. şünülen beş tertip ilâç! Hastalığın ma* biyeti malâm olduğuna göre acaba doktorlar tedavi üzerinde neden anla- şamıyorlar? Bu sualin cevabı basittir: Çünkü hiç biri Çekoslovakya'yı ve hastalığını düşünmüyor. Yalnız kendi menfzati ile âmildir, (Ulus) A, Ş, ESMER Tonton amca- Sarhoş gul olduğu meselelerin başında geldiği anlaşılmaktadır. Teşkilitın kara kısmı" nm seri motörlü vasıtalarla takviyesi İçin evvelce verilmiş olan karar tatbik edilmiş ve alınan motörlü vasıtalar ge tirilerek hudut muhafaza teşkilât krta- larına tevzi edilmiştir. Ayrrta bir mm. takanm diğer mıntakaya süratle haber göndermesi için muhafaza teşkilâtı kr taları telsizle de techiz edilmiştir. Gümrük muhafaza teşkilâtı deniz kısmın müsellâh vasıtalarımdan olan motörlerden on ikisi ile anageminin de takviyesi ve makinelerinin yedek par- şalarının tedariki işine girişilmiştir. Ispartada Yatılı köy okulları 15 e çıktı İsparta, 13 (4. A.) — Vilâyet içinde İsparta, Antalya ve Örkenez Eğridir go. seleri Üzerinde çalışılmaktadır, İsparta vilâytinin geçen ders yılımda beş dersha- neli on iki köy yatı okulu vardr. Bu vi bunlar sayısı on beş olacaktır, Ceza evlerinde İsparta ceza evinde yeni tesis olunan halı atölyesi kısınında yüze yakm mah- küm çalışmaktadır. Bunlara ayrıca oku- ma yazma da öğretilmektedir. MEMLEKETTE Sebzeveme fiyatları Son hafta için: yükseldi Bu haftabaşından itibaren y&/ lerinin fiyatlarında ylkselme ba tır. Bu sene sebzenin bol olması kabil pahalılaşmanın her seneki dan daha erken başlamış oluşum edilmektedir. Maamafih havale! derse !kinci mahsulün çabuk or" karak piyasayı tekrar kracağ vardır. Sebze halinde bamya fiyatları sakız kabağı 7-8, dolmalık bibe domatesi 4.5, sırık domatesi * fasulye 10-14, ayşekadın 8-9, ba 10-13, patlıcanlar on paradan 4 kadar yükselmiştir. Diğsr taraftan bu yaz pek t meyvatarin yatlarda Agi başlamıştır, Şimdilik meyvaları cuzu incirdir. Halde çekirdeksi 8-10, çavuş 10-17, razakı 9-10, cak 7-10, siyah tizüm 6.B, Amı ması 19-22, İnebolu elması 12-1 armudu 25.30, Bozdoğan 8-10, eriği 6-10, şeftali 14-18, ayva 7 7.10, incir 5-7 kuruştan satılma! ——-— Nafıa şose ve y« rının tamiri Nafıa Vekâleti, yaklaşan kış mi dolayısile tamire muhtaç Üzerinden kış geçmeden tamiri hatazaları için yeni tedbirler lüzüm görmüş ve faaliyete geğ Cumhuriyet idaresi, ana 14000 kilometre enkaz balin e dört bin kilometre toprak y rüs etmiştir. Cumhuriyetin on yılı kutlulanmazdan evvel ise toprak yollar inşa edilmek 6 yel şebekemiz 38000 kilometre: rılmıştır. Bu miktacın on bin $ resi yeni şosa, yedi bin küsur | resi tamir halinde veya tamire gora, 14 bin küsur kilometresi ve inşa halinde şosa ve şekiz sur kilometresi de düzeltilmiş yoludur. Kış gelmeden evvel bilhassa rin yan tarafları temizlenerek a ta, su hendekleri tanrim edilmi sellerin yolları tahrip etmem tertibat alınmaktadır. —ğg. Donanmam Manevralar için Eğe Denizine açı İzinir, 14 — Limanımızda bul nanmamız büyük manevralar zere dün akşam Eğe denizine * ——— iltelyan ticaret b: Ba sabah şehrimize £ Yeni yapılacak Türk » İtalyi anlaşması müzakereleri için bü purla şehrimize bir İtalyan tica ti gelmiştir. Heyet azaları rıht ofis ve ticaret odası erkânı © | karşılanmıştır. e Müzakerelerin zamanda nihayet bulup anlaşır zalanacağı umulmaktadır.
