14 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HABER AKŞAM POSTASI" Sahibi .veENeşriyoat". Müdürü K .— HasanjRasımıUls — | #DARE EVİ » Istânbul Ankara caddesi kulutu : tanbul did. Telgraf edresi! İatanbol HADBER Yazı işleriştelefonu:: 23872 Çidare ” *A Yur . 2403970 a£ Hün': Vi . r 40835 ı ABONESSARTLARI b 'itnm.ı 56 Eenabi 7 Seaenelik #.400 Ka #.700 En . S aylık - t10 » A.450 4 3 âyliri çe 800 , Süğ » Hi 1 üöyiütl o , .00 »- — — Gümnün politikası Orta Avrupa'nın “hasta adamı,, Bütün dünyanın dertlerine deva a. radığı bir sırada memleketlerini harp- tan evvelki devrin tarihi içinden aldığı. mız tabirle “hasta adam,, diye tavsif edersek, Çekoslovak destlarımız bizi şüphesiz mazur görürler. Bu hastalık da vazıh şekilde teşhis edilmiştir: Çe- ikoslovakya ekalliyet hazımsızlığından müztariptir. Bu, maruf hastalıklardan biridir. Ve tedavi edilmezse mühlik de olabilir. Osmanlı İmparatorluğunun Blümüne sebep olan hastalık buydu. lAvusturya imparatorluğunu —mezara sürükliyen hastalık da bu olmuştur. Çekoslovakya da hastalığın — ıstırabı içinde bir ilâç aramaktadır. Fakat kendisine ilâç diye verilen maddelerin zehir olduğundan şüphelenmektedir. İlâç mr, zehir mi? Doktorlar, bir defa hastalığı teşhis ettikten sonra artık te. davisinde büyük zorlukla karşılaşmaz- lar. Fakat siyasi hastalıklarda vaziyet Öyle değildir. Çekoslovakya'nın hasta- lığına çare arayan doktorların bazısı en hafif bir müshil teklif ediyor. Ba- zısı ise radikal ameliyat yapılması fikrindedir. Geçen nisandan beri ileri Gürülen bu teklifler üzerinde çok yazı yazıldı. Fakat Çekoslovak meselesinin çoök had bir safhaya girdiği bu sırada bu projeleri bir defa daha hulâsa etme. yI faydalı bulduk. 1 — Evvelâ 24 nisan 1938 tarihinde Henlayn tarafından ileri sürülen sekiz maddelik teklif vardır. Bu teklif hâlâ Südet Almanlarının asgari mütalebatr ru teşkil etmektedir. Teklifin metni Budür: a - Almanlara, Çeklerle tam müsavat btatüsü verilmesi, b- Bu müsavatın garantisi olmak ü. gere, Südet Almanlarının hükmi sah" sibinin tanınması, € - Almanlarla meskün olan mıntaka. nın tahdidi ve ayrı varlığının tanınması, d - A.man olanı mıntakaya idari muh- tariyet verilmesi. e . Muhtariyeti haiz milli mıntakanın dışında yaşıyan her vatandaşın kanun Yyoluyla himayesi. £- 3918 den beri yapılan haksızlıklar Tın tamıri ve bunlar için tazminat ve- yilmesi. a) g - Alman olan mıntakalarda yalniz Alman memurları bulunabileceği pren- Bipinin tanımması, h - Alman milliyetini ve Alman felse- fesini tatbik etmek için tam serbesti verilmesi. 2 — İkinci bir teklif, Çekoslovak hükümeti tarafından hazırlanan birin. ci projedir: Bu proje memleketi, Bo- hemya, Moravya, Slovakya ve Ruten- 'ya olmak Üzere dört mıntakaya ayır- makta ve her mıntaka içinde yaşıyan ekalliyetlerin haklarını tanımaktaydı. 3 — Üçüncü teklif, Runciman'ın telkinatiyle hazırlanan sonuncu Çekoş. lovak projesidir. Bu projede memle - keti otuz kantona ayırıyor. Bazı kan- tonların nüfusu tamamen Alman oldu- 'gundan bu mıntaka içinde Almanlar idareye hâkim olabilecekler, diğer mm. takalarda da ekalliyet haklarından isti- fade edebileceklerdir. 4 — Bu üç tekliften sonra, bazı nü- fuzlu İngiliz mehafilinin fikri olduğu na şüphe olmryan Times gazetesinin ileri sürdüğü proje geliyor. Times, bir ameliyat teklif etmektedir: Nüfusu Al- man olan mıntakaların Çekoslovakya. dan ayrılarak Almanya'ya ilhakmrı ilti- gam ediyor. “Times'e göre, eğer bu #meliyat yapılmryacak olursa, muhta- riyet verilecek olan mıntakalar vasrta- siyle Almanya Çekoslovak siyasi bün. yesinin içine nüfuz ederek, bütün - HABER — Aksam nos'an d * Dün ahşam Karaköyde bir Tramvay kazası olmuş, Eminönü - Bebeli arasında işliyen tramvay arabası yoldan çıkmıştır. Bu yüzden bu hat üzerin. deki tramvay seyriseferi yarım saat durmuşlur. * Başın birliği fevkülâde kongresi dün saat 13,30 da Kurum merkezinde —— 14 EYLÜL — 1938 toplanmış, Basın birliği Fanumaunüun Talbikine dair hazırlanan Projeler tel ve münakaşa edilmişlir. Saat 16,80 da Dahiliye vekili Şükrü Kaya da yat da husuüst kalem müdürü olduğu halde gelmiş, gazetecilerle muhtelij mesel eltrafında uzun müddet görüşmüşlür. — (ŞEHİRDE ve Frarlier Af kanunundan istifade edebilirler mi ? Ankara, 13 (Telefonla) Af kanununun neşri üzerine birçok firarilerin mektup- larla resmi makamlara ve gazete idare, hanelerine müracaatlarda — bulundukları ve af kanununun hükümleri muvacehe- sinde vaziyelerinin ne olabileceğini sör- dukları haber verilmektedir. İşgal zamanlarında düşman âmaline hiz met etmiş ve düşmanla teşrikimesai ede- rek kaçmış olan bu gibi eşhasım af kantı nunun şümulu dairesine girmiyecekleri ci hetle kendilerinin seyrisefer talimatname- si ahkâmına tevfikan beyanname üsulü- ne tâbi tutulmaları icap edeceği alâkalı makamlara bildirilmiştir . —— Italyan Ticaret Bankası Çester şirketinin teminatını Hukümetimize vermeyi kabul etti Meşhur Çester projesinin müteahhidi olarak cenup demiryollarını ve bazı cenup limanlarımızı inaşyı üzerine alan ve fa- kat taahhüdünü ifa — etmiyen Otoman . Amerikan Developman şirketi — aleyhine tahhüdünü ifa etmemesinden dolayı hü- kümetimizce açılan dava, hükümetimiz lehine neticelenmiş ve şirketin teminatı olan 50.000 altın lirayı banka Kommerçi- yale İtalyana, hükümetimize — vermeye muvafakat etmiştir. memlekete hâkim olabilecektir. Bina- enaleyh Çekoslovak istiklâlini kurtar- mak için hasta olan uzvun kesilip atıl- ması lâzımdır. Bu teklifin Alman efkâ, rını iskandil etmek için ortaya atılmış olması ihtimali vardır. Ve gariptir ki Alman nüfusunun büsbütün kurtuluşu demek olan bu teklif bugüne kadar Almanya'da sevinç uyandırmış değil - dir. Bu da Almanya'nın Çekoslovak- yadaki Almanları kurtarmaktan ziya - de Çekoslovakya'yı Sovyet Rusyanın ve Fransa'nın nüfuzundan ayırmak ve kendisine tâbi kılmak gayesini istihdaf etmekte olduğunu idda edenlerin gö. rüşlerini teyit ettiğine delil olarak gösterilmektedir. 5 — Sonuncu bir teklif de Çekos- lovakya'da yaşryan milletler arasında bir plebisit yapılmasıdır. Eğer bu ple- bisit Südet Almanlarından başka ma- carlar, Polonyalılar ve Slovaklara da teşmil edilmek isteniyorsa, bunun tat. bikr, Çekoslovakya'yı büsbütün dağı * tabilir. Çünkü bu milletlerin hiç biri, kendilerine komşu olan müstakil mil - lettaşlerina iltihak etmek arzusunu asla gizlememişlerdir. Bu sebepledir ki Fransız gazeteleri, “plebisit harp de- Dün sabah silivri yolunda Yine sürat yüzünden bir otomobil parçalandı Köy köpeklerinin beklemedikleri ziyafet bir Dün #abhah saat &8 siralarında Silivri İe Büyükçekmece arasında bir otomobi- lin tamamen parçalanmasiyle neticelenen bir kaza olmuştur. Kazaya uğrıyan otomobil, FEdirneli Tırnaksız Mehmet adında birine aittir. Mehmedin Ömer iszminde bir goförü var dir. Ömer her zaman Edirne ile İstanbul arasında otomobille peynir nakilyatı yapmaktadır. Dün sabah da otomobilini peynirle dolduran Ömer, Edirnden. ha- reket etmiş ve İstanbula doğru gelmeğze başlamıstır. Silivriyi geçtikten sonra Ö, mer otomobili fazla süratle sürmeğe baş- Tamış ve işte bu yüzden bir virajı döne- miyerök kazanm vukua gelmesine sebeb olmuştur. Otomobil virajı alamayınca yo- lın kenarındaki sedden aşağı yuvarlatn- mış ve birkaç takla attıktan sonra par- ça parça olmustur. Fakat iyi bir tesadüf ı neticesi şoför Ömer, kendini otomobil , den aşağı attığı İçin ufak berelerle ka- zayı savuşturmuştur. Tesadüfen buradan geçen bir yoleu otomobili göförü alarak Büyükçekmeceye getirmiştir. Bu kaza- dan civardaki köylerda. bulunan köpek ve diğer hayvanat çok İstifade etmiş - ler ve yollara dökülen peynir tenekele- rinin başma üşüşerek bol böl yemişler- Öir, Gümrük muhafaza teşkilâtının takviyesi Muhafaza umum kumandanı yeni bir teftiş seyahatine çıkacak Gümrük muhafaza teşkilâtı tumum kumandanı General Seyfi Düzgören Trakya ve Marmara havzası gümrük müuhafaza teşkilâtında yaptığı teşebr büslerden sonra şehrimizde teşkilâtın tekemmülüne ait bazı hususlarla meş gul olmaktadır. Öğrendiğimize göre, General Seyfi Düzgören şehrimizdeki meşguliyetini ikmal edince diğer mın- takalardaki gümrük muhafaza teşkilâ- tını teftiş etmek üzere yeni bir seyaha. te çıkacaktır. Gümrük muhafaza teşkilâtının gün" den güne daha modern vasıtalar ve si- | lâhlarla tecbizinin gümrük muhafaza umum kumandanının şehrimizde meş- gul olduğu meselelerin başmda geldiği anlaşılmaktadır. Teşkilâtın kara kısmı- rın seri motörlü vasıtalarla takviyesi için evvelce verilmiş olan karar tatbik edilmiş ve alınan motörlü vasıtalar ge- tirilerek hudut muhafaza teşkilâtı kıta- larına tevzi edilmiştir. Ayrıca bir mın. takanın diğer mıntakaya süratle haber göndermesi için muühafaza teşkilâtı kr taları telsizle de techiz edilmiştir. Gümrük muhafaza teşkilâtı deniz kısmının müsellâh vasıtalarından olan motörlerden on ikisi ile anageminin de takviyesi ve makinelerinin yedek par- çalarının tedariki işine girişilmiştir. mektir,, diyorlar, İşte “hasta,, Çekoslovakya içindü. şünülen beş tertip ilâç! Hastalığın ma- hiyeti malüm olduğuna göre acaba doktorlar tedavi üzerinde neden anla- şamryorlar? Bu sualin cevabı basittir: Çünkü hiç biri Çekoslovakya'yı ve hastalığını düşünmüyor. Yalnız kendi menfaati ile âmildir. (Ulus) A, Ş. ERMER Tonton amcGas- Sar_has Ispartada Yatılı köy okulları 15 e çıktı İsparta, 13 (Â. A.) — Vilâyet içinde İsparta, Antalya ve Örkenez Eğridir şo. seleri Üüzerinde çalışılmaktadır. İsparta vilâytinin geçen ders yılında beş dersha- neli on iki köy yatı okulu vardı. Bu yıl bunlarım sayısı on beş olacaktır. Ceza evlerinde İsparta ceza evinde yeni tesis olunan halı atölyesi kısmında yüze yakm mah- küm çalışmaktadır. Bunlara ayrıca oku- ma yazma da öğretilmektedir. - MEMLEKETTE Sebzeveme' fiyatları Son hafta içini yükseldi Bu haftabaşından itibaren yaz lerinin fiyatlarında yükselme ba tır. Bu sene &ebzenin bol olması kabil pahalılaşmanın her seneki dan daha erken başlamış oluşun edilmektedir. Maamafih havalat derse ikinci mahsulün çabuk or! karak piyasayı tekrar kıracağ vardır. Sebze halinde bamya fiyatları sakız kabağı 7-8, dolmalık bibe domatesi 4.5, sırık domatesi * fasülye 10-14, ayşekadın 8-9, ba 10-13, patlıcanlar on paradan * kadar yükselmiştir. Diğer taraftan bu yaz pek © eçeyvaların Tiyatlarımda da yi başlamıştır. Şimdilik meyvaları cuzu incirdir. Halde çekirdeksi 8-10, çavuş 10-17, razakı 9-10, cak 7-10, siyah Üzlüm 6.8, Ami ması 19-22, İnebolu elması 12-1 armudu 25.30, Bozdoğan 8-10, eriği 6-10, geftali 14-18, ayva 7- 7-10, incir 5-7 kuruştan satılma — Nafıa şose ve ye rının tamiri Nafıa Vekâleti, yaklaşan kış mi dolayısile tamire muhtaç * Üüzerinden kış geçmeden tamiri hafazaları için yeni tedbirler lüzüm görmüş ve faaliyete geç Cumhuriyet —idaresi, ana 14000 kilometre enkaz halin ile dört bin kilometre toprak y rüs etmiştir. Cumhuriyetin on yılı kutlulanmazdan evvel ise toprak yollar inşa edilmek &6 yol gebekemiz 38000 kilometre! rılmıştır. Bu miktarın on bin k resi yeni şosa, yedi bin küsur | resi tamir halinde veya tamire şosa, 14 bin küsur kilometresi ve inşa halinde şosa ve sekiz sur kilometresi de düzeltilmiş yoludur. Kış gelmeden evvel bilhassa rin yan tarafları temizlenerek & ta, su hendekleri tanzim edilm sellerin yolları tahrip etmem tertibat alınmaktadır, ereaÖrmmn Donanma Manevralar — için Eğe Denizine açı İzmir, 14 — Limanımmızda bul nanmamız büyük manevralar Y zere dün akşam Eğge denizine £ —H İtelyan ticaret hi Bu sabah şehrimize g Yeni yapılacak Türk - İtalyi anlaşması müzakereleri için bu purla şehrimize bir İtalyan tica ti gelmiştir. Heyet azaları rıhtim ofis ve ticaret odası erkânı T karşılanmıştır. —Müzakerelerin zamanda nihayet bulup anlaşım yre B diş. zalanacağı umulmaktadır.