14 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

e wG ae cEwER e. YÜ CUKUKNÇUKÜYEMUPUR CU EYURUERA CA CAGERUCARETA CA NU CSU GUU AUA NNU PULBUĞĞRM UU CCĞUGĞASEUURUĞUNURURĞGUNDĞRURAMUNUADUNaA 'Illllllılı YUAVEGSUNDENE BEP- Baştarafı I incide ıneı'uhyeh müzakere edenlere bırakmış olduğunu kayıt ve Almanyanın tesir — altında değil, serbestçe yapılması lâ. zımgelen müzakereleri ihlâl etmiyece- ğgini ilâve eylemcİztedir. Diğer taraftan gazeteler, İngiltereyi Hitlerin nutkunu anlamamış olmakla muahaze etmektedirler, Karışıklık GEEE A B LNW DA Kanlı sokak muharebeleri Prag, 13 (A. A,) — Dün cereyan eden hâdiseler hakkında aşağıdaki malümat verilmektedir: “Şoenprisende biraç yüz Südet sokak- tan geçen Çeklere taarruz etmişler ve Çek mağazalarının camlarmı kırmışlar- dır. Çeklerle Almanlar* arasında hakiki bir muharebe olmuştur. Mağazalardan birinin camekânmda bir Çek ölü olarak bulunmuştur. Çarpışma esnasında Südet- lerden bir kişi Öölmüştür. Şebeger'de 1.000 Südetten mürekkeb kalabalık bir kütle sosyalist partisinin halkevine ta- Arruz etmeğe teşebbüs etmiş ve bu me- yanda 20 el kadar silâh atılmıştır. ÂAş. da güçlü kuvvetli adamlar yolları ket- mişler ve Südetler de dört yol ağızları- nı tutmuşlardır. Nasyonal - Sösyalistler- den birisi sokaktan geçmekte olan 808- Ayalist partisinin kâtibine ateş etmeğe te. gşebbüs etmiştir. Nydekte 4000 Südet sosyalist parti. si halkevinin kapısını kırmıştır. Gablonzda Hitlerin nutkunu mütca. kip 10.000 Südetin iştirakile teşkil e. jilen bir alay (Heil Hitler) diye ba. lmnq ve şehremanetine gamalı haçlı 'bayrağı çekmiştir. Hitlerin nutku üzerine Prag, 13 (A.A.) — Südetlerle mes. kün mıntakâlarda Hitlerin nutku, is. yant hatırlatan bir tesir brrakmıştır. Dün gece verilen bir işaret — üzerine başlamış gibi birbirini takip eden hâ. diseler neticesinde — iki Südetle bir Çek ölmüş ve birçok kişiler yaralan- mıştır. Hâdiselerin — mahiyeti de değişmiş. tir. İlk defa olarak ateşli silâhlar kul. lanıldığı, şimendifer istasyonlarına, po- Na komiserliklerine ve posta şubeleri. ne taarruz edildiği görülmüştür. Ufak bir tenezzüh Berlin, 13 (A.A.) — Ânnbergden Alman istihbarat bürosuna bildirildiği. ne göre, Öğleden — sonra saat 14,15 te 'Üç Çek askeri Alman — topraklarında Kufak bir gezinti) yapmıştır. Techer Kreuzig fabrikasının yanın. dan hududu geçen . bu askerler — ci- Warı tetkik ettikten sonra Çekoslo. wakyaya dönmüşlerdir. Hâdiseler devamediyor Prag, 13 (A.A.) — Dün geceden be- ri Südet Almanları mmtakasında kan- lı hâdiseler olmaktadır. Şimdiye ka. dar 12 kişi ölmüş ve 18 kişi ağır su- rette yaralanmıştır. # Eğer'le telefon muhaberatı kesil- miştir, Urfi idare Prağ, 13 (A,A,) — Aşağıdaki tebliğ neşredilmiştir : _ “Bazı mıntakalarda gece siyast ma- hjyette şiddetli hareketlere tevessül edilmiş — ve inzibat memurlarile jhti- ıı?ıı:_ çıkmıştır. » Bunun Üzerine —hükümet umumi ıılıun ve asayişin ihlâl edildiği mınta. ça| örüt idare ilânına karar vermiş. tir. Şimdilik bu tedbir Sebeger, Ny- J;k, Neudek, Prişeknis, Pressnitz, Lo. Ket, Elbogen ve Kadan mıntakaların. da tatbik edilecektir. Hükümet halkı sükünete davet eder emniyet organla- rı, kanunu, nizamı temin etmeğe ta. mamile kâfi gelecektir. Pressnitz, Saksunya hududu civa . rında Chemnitz şehrinin ve Henlayn karargâhı olan Aşin karşısındadır. Elboğen, Leitmeritz istikametinde Ossig civarında ufak bir kasabadır, Kadan ise'ayni mımtakada Eger nch. ri üzerindı kâindir, 1 Mıntakada » 13 (A, A.) — Cereyan eden hâ- diseler netlcesinde sekizi Çek, dördü Al- man olmak üzere 12 kişi ölmüştür. Örti idare Jaşimov mmtakasma da teşmil e- dilmiştir. Bu suretle 11 mmtakada örfi idare ilân edilmiş oluyor. Tahkik heyeti hareket etti Prag, 14 (Â. A.) — Gvatkin ile Ford Peto, cereyan eden hâdiseler hakkımda tahkikatta bulunmak Üüzere şimali Bo- hemyaya hareket etmişlerdir. Südetler ateş açtılar Prag, 14 (A, A.) — Südet mmtakası üzerinden uçan İngiliz müşahidlerinden Sutlon Pratt'ın bindiği tayyareye tüfek- le birkaç el ateş edilmiştir. Müşahit tah- kikat yapmak üzere gittiği Eger'den av- det etmekteydi. Kurşunlardan biri tay- yarenin teknesine isabet etmişse de kim. se yaralanmamıştır. Südet murahhaslarile görüş- mek kararı Prag, 13 (A.A.) — Evvelki gece, vüukubulan hâdiseler üzerine nazırlar meclisi bu sabah toplanarak bu hâdi. selerin vahameti ve mahiyeti karşısın. da alınması lâzımgelen tedbirleri tes- bit edecektir. Bu hâdişe ile alâkadar olarak Sü. det mebuslarından Kundt ve Rossche başvekil Hodza tarafından kabul edile. cektir. Konuşmalar AT AYAT YT Südetlerin ültimatomu Prig, 13 ÇALA.) — Südet partisi mensuplarmın öğleden sonra Eğerde Henlaynin nezdinde yaptıkları bir top. lantıdan sonra Çek hükümetine — bir ültümatom gönderilmesi kararlaştırıl- mıştır. Bu ültimatomda hükümete Südet | mıntakalarında alman istisnaf tedbir. lerin kaldırılması için 6 saat mühlet verilmesidir. Bu müddet saat — 18,30 dan itibaren başlamaktadır. Ültimatomda hükümet polisinin Al. manlatın ekseriyet teşkil ettikleri mın. takalardan çekilmesi, zabıta işinin ma. halli belediye reislerine verilmesi ve asayişten bunların mesul — tutulması, memleketi müdafaa eden askeri kıtaat mevcutlarının alelâde zamandaki mik. dara indirilmesi ve bu tedbirlerin alâ. kadarlara radyo ile bildirilmesi talep olunmaktadır. Ültimatomda bu mütalebat kabul edilmediği taktirde vaziyetin müstak. bel inkişafından Südet partisinin hiç. | bir mesuliyet kabul edemiyeceği bildi. rilmektedir, j Südetlere verilen cevap ; Prag, 13 (A.A.) — Hükümet, Südet, lere verdiği cevapta, alman emniyet tertibatı bir takım itirazlara sebep ol- duğu takdirde hükümetin Praga gele. .cek olan Südet delegeleri ile bunlar hakkmda müzakerelere girişmeğe ha- zır olduğunu, şayet Südet partisi ken- di mevsuklarına hitaben bir beyanna. me neşrederek onları kanun ve niza- 'ma, riayete davet ederse alman İstis, naf tedbirleri kaldırmakta hiçbir mah- zur görmiyeceğini bildirmektedir. Bu cevap Südetlere tebliğ edilmiş, fakat Südetlerden buna henüz hiç bir cevap almamamıştır, Praga gelmesi beklenen Süidet dele- gesi saat 23 de henüz gelmemiştir. Südetler cevap vermediler Paris, 14 (A.A.) — Çek mahfillerinde elde edilen malümata göre Prag hüküme- ti Südetlere verdiği cevapta, alman em- niyet tertibatı itirazı mucip olduğu tak- dirde hükümetin Praga gelecek olan Sü. det murahhaslarile bunları müzakere et- meğe hazır olduğunu bildirmiştir. Hükü- met, Südetler taraftarlarına hitaben bir beyanname neşrederek onları kanun ve nizama itaate davet ettikleri takdirde a- linan istisnat tedbirleri tehirde bir mah- zur görmediğini ilâve — etmiştir. Çek hü. kümetinin cevabı Südetlere — tebliğ edil- mişse de bunlar henüz bu tebliğe bir ce- vab vermemişlerdir. Kundt mi konuşacak Londra, 14 (A.A.) — Pragdan Röyter ajansına hildirîkhğme göre, . Hükümet ültimatomu imza eden Frankı — vaziyeti tetkik etmek'üzere Parga davet etmiştir Frank verdiği cevapta, mebus Kundtun Praga gideceğini bildirmiştir. Müzakere münkati Londra, 14 (A.A.) — Çekoslovakya sefarethanesi, Londradaki Çekoslovak se- firi Masarike geceleyin Pragdan — bir ta- kım malümat gelmiş olduğunu bildirmek. tedir. Bu malümata göre Henlayn gece yarısı Hodzaya şimdiki ahval — ve şerait dahilinde müzakerata devamın mümkün olmadığını bildirmişti Fiağr | Südetler Lideri Hanlayn Çekler ümitli Prag, 14 (A.A.) — Nazırlar meclisi sa- at 23,15 te dağılmıştır. Resmi makamlar yaziyeti daha müsait addetmektedirler, İyi haber alan mahfillere göre meclis, Südetlerle meskün mıntakalarda sükünet teessüs eder etmez müzakerelere devam e- dilebileceği kanaatindedir. Pilebisit mi istiyecekler Prag, 13 (A,A.) — Burada hasıl o. lan umumt kanaate göre, köngrenin İç- tima tarihi olan 15 ilkteşrine — kadar Südetler işi halledilmediği — taktirde plebisit meselesi muhakkak — surette bir kere daha ortaya çıkacaktır. Hâdiseler karşısında İn giltere Kabine toplandı Londra, 13 ÇA.A,) — Toplantısına saat 16 da nihayet vermiş olan kabine, Pragdan gelen habherler üzerine saat 18 de tekrar toplanmıştır. Toplantıya Başvekil, hariciye, dahiliye, maliye, milli müdafaa, harbiye, bahriye, tel- grafla Londraya davet edilen hava na, zırlarile erkânı harbiyenin müteaddit gefleri iştirak etmiştir. Saat 22 de yemek için kısa bir fası, ladan sonra tekrar toplanan kabine, saat 23 e kadar müzakerelerde bulun- muüuştur. Lord Halifaks, başvekilin yanmdan âayrıldıktan sonra, doğruca hariciye ne zaretine gitmiştir, i Fransa KZBT Paris, 13 (A.A,) — İki satten fazla Büren nazırlar meclisinin içtimar esna- sında başvekil Daladier ile hariciye na- zırı Bonnet, Hitler tarafından söyle . nen nutku tahlil etmişler ve Çekoslo. vakyada cereyan eden son hâdiseler N #a Fit Gd Mühim ilân : 1938 Resimli Hafta Okuyucularına daha güzel bir şekilde görünmek için g 17 Eylül cumartesi z günü çıkmaya ka- rar vermiştir. i $ ITALYANCA e | DERSLERİ , O, gün ver_llmlye $ baîl.anacaktır K MEYLÜL — 1988 — 0 — ( “SOTUUAMADUCAC GA KU GKT KA SERGEK U RUNR I ılvıılııuıı ! Dunun ve bugunuh haber ve hadıselerı SAD NMU NÜ VUT AA FEMETEETE Y EEESUTEREE AA SS ASU attti bala lll İ Teba b batal l belakale bi Te kek b AA LLLI L #tdrenüee L Orta Avrupa karışıyor . - Çek - Südet ihtilâfı bir patlak mı verecek ? , hakkında arkadaşlarına malümat ver. mişlerdir. Meclis, bundan sonra vaziyet aydın. lanmadıkça alınan emniyet tedbirleri- ni ipka etmeğe karar vermiştir. Nazır- lar, gelecek içtimam tarihini tesbit et. memişlerdir, Paris, 13 (A.A.) — Nazırlar mec . lisi, saat 10 da Elyesee sarayında rei. sicümhur Lebrunun riyasetinde toplan. mıştır. Amerika Vaşington, 13_(A.A.) — Resmi mah feller, vaziyetin heyeti umumiyesinde bir değişiklik olmadığı kanaatindedir. ler. Vaşingtonda Hitlerin Çeklerden | azami imtiyazlar elde edeceğini tek . rar etmiş olmasına rağmen bu maksa. dına varmak için müracaat edeceği pratik çarelerin neden ibaret olduğu. nu bildirmediği beyan edilmektedir. Bu hal, müzakerelere — açık bir kapı bırakıldığı şeklinde — tefsir edilmek . tedir. Japonya Tokyo, 13 (A.A,) Japon mahfilleri hit- lerin söylediği nutkun — meselenin sul. hah halli için yolu açık bıraktığı kana- atindedirler. Avrupadan çıkacak bir har- bin fayda ve zararlarını tartan salâhiyet- tar Japon mahfilleri neticede sulhü tercih ettiklerini beyan etmektedirler. o4 & Tokyo, 14 (A.A.) — Hariciye neza- reti namınma söz söylemeğe salâhiyet- tar olan bir zat, gazetecilerin sormuş oldukları bir suale cevaben şöyle de. miştir? “Japonya, kendi kuvvetlerini Bolşe- vizm aleyhindeki cepheye sevketmeğe âmadedir.,, Bu zat, Çelıoılovıkyamn Avrupayı Bolşevikleştirmek için komintem tara- | findan yapılan tahrikâtm merkezi ol. mak itibarile vaziyetinin Çinin u- zak şarktaki vaziyetine mümasil oldur ğunu ilâve etmiştir. Gazetecilerin sormuş oldukları di- ğer bir suale cevaben bu zat, bu beya. natınm komintern aleyhinde akdedil- miş olan ve Rusyanın Almanyaya ta- arruzu halinde Japonyanm harbe gire- ceği şeklinde bir teahhüdü ihtiva et. miyen misakta münderiç teahhütlere bir şey ilâve eder mahiyette addedi- mememsi İâzım olduğunu beyan etmiş- tir. Cenevre ae İ Cenevre, 13 (A.A.) — Milletler Ce- miyetinin koridorlarında bu sabah Hit. lerin nutku bilhassa — muhaverelerin mevzuunu teşkil etmiştir. Nutuktan sonra vaziyetin ne iyileş. tiği ne de fenalaştığı müttefikan mü. şahede ve Lord Runcimanın himayesi altında başlayan müzakerelere devam edileceği ümit edilmektedir. Cenevre toplantısında en uzak mem. leketleri temsil eden yirmiden fazla hariciye nazırr, Çekoslovak meselesinin sulken ve hukuku düvele uygun bir şekilde halli için giddetli bir alâka gös. termektedirler. Bu mümessillerin, me- selenin hallinde mühim bir âmil ola. caklarından şüphe edilmemektedir. Romanya HAÜ Bükreş, 14 (A.A.) — Nazırlar meclisi yarın içtimaa davet — edilmiştir. İçtima | esnasında beynelmilel vazıyet tetkik edi. lecektir. İ Almanya Ü eeei OOi a Berlin, 14 (A.A.) — Alman istihbarat bürosu ecnebi memleketlere mahsus ola: rak göndermiş olduğu bir telgrafta Ab- manyanın kısmi seferberlik yapmış oldu- ğuna dair olan mevhum haberleri “saç- ma,, diye taysif etmektedir. Halihazırda yapılmakta olan manevralar, mutlak su. rette normaldir. Bu telgraf, bu sene manevraların pek dar bir çerçeve dahilinde yapılmış oldu: ğunu ve hepsinin ayni zamanda — yapıl: mamakta bulunduğunu ilâve etmektedir. Daha şimdiden birçok kıtalar, hareket üs — lerine dönmüşler ve ihtiyat % celbedilmiş olan cüzütamların de hitama ermiştir. Fransız gazetelef' Ne diyorlar ? r Paris, 14 (A. A.) — Gazeteler, ;J:; kanlılık ve enerji tavsiyesinde F fiktirler, Lö Jurnal'de Helsey, şöyle Y'”î.;:ı, “Her ne netice hâsıl olursa e Fransa ile İngiltere, cereyan etmekte | lan feci müzakereler esnasında h isma etmekten vazgeçemezler- M | le İngiltere her ne pahnıma | sun, sulhü kurtarmak için 611 4 leni yapacaklardır. Fakat vnıifel"âj | fa etmekten feragat edemezler. tıd ; aksi takdirde yakında kopması mül çe korkunç fırtınaları kendi üzerleritt * miş olurlar, Mücadeleslz birtakım muzlgw'u' silsilesinin vermiş olduğu gumfı’ olan Almanya, acaba hangi DOM racaktır?,, Tabui, Övr gazetesinde şöyle “Almanyayı kendi haline b”'w'ı fedakârlık üzerine fedakârlıkt8 ıd" mak neticesinde, yarından ””"ı,nd' kuvvetine ve merkezi Avrupad vesait ve menabiline güvenere€ kü valdler ne olursa olgun « oul bize zorla kabul ettirmek ıstm”ı_,l bir Almanya karşısmda bul mıyız?,, ** & B . “ Paris, 13 (A.A.) — -'xor““'ajı vukubulmadı. Fakat istikbal | Ü | kâr vaziyetini muhafaza ©dif0'" . Hitlerin nutkunun bütün ü gazetelerinde husüle getir bilff' âmel bu cümle İle hülâsa edil* jd' Petit Parisien gazetesinde ——— Buecs şöyle yazıyor: ”,ı! “Hitler, müzakere kapıll'w | mıyor. Führer bu ırıiızııı.ksl'f'”'“'Lu mal bir şekilde inkişaf etmî M liyecek mi, yoksa Gestap0 Almanyanın tehdidini tatbil * ’,,F mesi için Südet ıı:u=.ıııılelîief'mc"ı,alıı den vahim hâdiseler mi çıkâf ym.? İ Lâzım olan şey bu noktayı t& mektir.” I”,unl' Bpogüe gazetesinde dt | ı şöyle yazıyor: “Müzakere kapıları açrk wııkd mıştır. Fakat Almanya Ken wdı“' min edilmiş addetmediği taf .,d.w' bir istimali için de kapılar ull e" kadar açıktır, Fransız " : sanüdünün daba kuvveüenmbıpf Fransızların 1914 de olduğU gi G“ı. deşçe birleşmeleri JâzımdiIlı ıu;ti" vatan tehlikededir, Sulhü ğ bi mak için son ümidimiz buP rettir.” oda" ö Figaro gazetesinde DorM yor ki:; o.ı yü “Meselenin sulhen haue î“' bir felâketin önüne geçilmesi y 4 retle kabili telif olan her ** e malıdır." yin '61 Ocuvre gazetesinde GÜt diyor: jn'ı “Meselenin tehir edilmi ,pd. göylenebilir, Fakat başlayıp haşlamrylcwm“ si mevzuubahis olduğu ZAM .ulo’”u mek zamanı o kadar İ je bir keyfiyet değildir.” plum çör” Populaire gazeteslndü _ yazıyor: uf “Buhran şimdiliE£ ’%ş.ı:ı koslovakyanın askeri İ .dil”",. kalması tehlikesi bertâf"” O çag tir, Hitler, şimdi içeridei a araştırâ0 yi tefessüh imkânlarını utE Ş pf 'Yarınmn tehlikesi, kanlı P hetf Tegetler * ten sonra demokrat melü ,.,Y-'. kârrumumiyesinin Pf“ ç te " ol yde” decek olan mücadele d ve kuzla takip etmemalef meı,;ı şiddetle harekete geçlü dir.”