28 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

is i HABER — Aksam postast EİN EJŞER. : 25 MART 51938 — İsveçli ilâhi yıldız Niçin 55 lik bir adam seçti? Meşhur bir psikolog, Greta Garbonun kendin- den yirmi ,aş büyük kompeziğtrle evlenişinin sebeplerini tahıll ediyor Ona kos: seçim'nde esrarengiz bir şekilde müessir o'muş Olan tahteşşuur arzular ne olursa o'sun, Garbo istediğini en nihayet bulmuşlur k U HAFTA, bir öğle yemeğinden son. a Beyazıt camlinin yanındaki açık ta- blat gazinosunda dinleniyordum. Bitişik masada dostlarımdan genç bir doçent, bir zamanlar Atine beldesinde Karmos bahçe. sinin geniş göldeli ağaçları altında felsefe derslerini vermiş olan Eflâtun gibi birkaç üniversite talebesile hasbihsi © ediyordu. Kasketi tıbbiyeli olduğunu gösteren ateş ruhlu bir talebe, ortaya çok carip bir mev ru atmıştı: “İlm sanıldığı kadar beğnel- milel midir pe bilhasan asrımızda ahlâki bir gayesi var mıdır? Değerli dostum üstadene bir kurnazlık» in bana doğru dönerek pe “doktorum, ben ne de olsa edebiyalçı sayılırm; psikoloji ve ietimaiyet ilim tasnifleri arasında an- cak Awg. Cemple ile hakkiki mavkiini al- maya başlamıştır. Halbuki sen insan tari- hi ile başlayan müsbet bir ilimle uğraşı porsan, Yarının hekim ( namzedine daha büyük bir saldhiyelle cevap verebilirsin. diyerek yükünü hafifletmek istemişti. Ta. biatile fikir münakaşası karşılıklı oluyor ve fikirlerini düsturlaşmış bir şekilde or; taya dökmemekle beraber büyük Üstad Ef- Utumun Alyaloglarında yaptığı gibi ara sıra İnce bir maharetle tenkid yolunda su. r soruyor ve beni de söyletiyordu. Bur günkü musahabem bu nezih ilmi münaka- şanın ilhamı hülâsasıdır. İlmin ve hayatlaki pratik tatbiklerinin beynelmilel bir değerde olduklarını, irk ve ulus farkı gözelmeksizin bölün dünya in. sanları tarafından memnuniyelle kabul €dilen bütün buluntuların ayni bayrak, i- lim bayrağı altında toplandıklarını shlâk kitapları ezeldenberi yazar durur, Halâ son zamanlarda “ilim felsefesi veya İlim pe ahldk, elikeli altinda öne sürülen fikir, ilmin bir gün mistik din ve abilik inanç. larının yerini tutarak ber sahada bir in. sanlık ölçüsü olacağı merkezindedir. İh- ülâlet Lenin bile ıstırap dünyasında kar. mak İtediği saadet ütopisinin ancak her taraf elektrik vğiklarina boğulduğu yan! aklina fanbe ak Vardi sanan KA KARİKSİAİE fleri sürüyordu. Gerçi ilimde “İdeal, çok defa en mütekâmll bir ahlâkın rehberidir. Hakikati arama sevgisi, âlimin bitaraflığı, samimiyeti, sabır ve melanetf gibi ahlâki vasıflar olmadıkça hakiki ilmi mesaj mev- haha olamaz. Fakat ahlâki Omefhum- rla ilmi karıştırmamak yani ilme ahlâk kılavazluğu yaptırmamak daha doğrudur. Çünkü bir çok ölimlere ısmarlama tabrip cillei gszlar, bombalar, fürlü türlü silöl koşfettiren asrımaz bn iddiayı o tamamile yalanlamaktadır. İlim, hakikati olduğu gi. ür ve kabul eder; bundan önce bir ve ahlâki hüküm olunmaz. Bilhas- ahlâk yerine kaim olamaz. İlim ; müşahede ve tesbit eder; hiçbir vakit (böyle olmalıdır) diye- mez, Ne riyaziye, ne tababel, ne de ruhi. yal ve içtimaiyat bize hayat prensipi ba Yalta hareket irzını öğretirler. Darvenin meşhur bayat mücadelesi ve tstıfa kanunu, r varlıkların binlerce senedenberi tarihleri, geçirdikleri © tekâmüller ve te. denniler tetkik edilerek öne sürülmüş olan yettir, iyetini gösteren hay vanlar mahyolmarlar; halbuki zayıf olan. lar yeryüzünden silinmeğe (o mahkümdur lar. Bundan İnsanların da diğer bayvanlar gibi vuruşmoları lâzemseldiğini çıkarmak | ve buna ahiğki bir hüklim kiymetini ver. Yukarıda, Ga Diğerinde, Garbo, Ton Yibertle | Börülüy di e w : , i : görülüyor. Ortadaki, güzel yıldız İlk defa meydu'u ik ikte çevirdiği filmin bir sahnesinde görülüyor. Jilbert tdisör Stillerdir. Bu resim, artiştin Holivuda Mk gi Stiller ve nihayet Sto dâhi yıl girmeğe ii e nihayet St , ilâhi y 7 muvaffak olmuş ilç bahtiyar erkektir. hte çekilmiştir. Alttaki resimlerden sağdaki, meşhur Tihi y bay, ayat arkadaşı olarak bir Ben de bu takdirkârlar zümresine dahli | la bersber meruk ve teressüsümün «1 istikametle tecelli et- | tiğini ekte ve ilk bakışta insana birar gayritabil ve gerip görünen bu birleşmeyi | ruhi bakımdan tahlil etmekteyim. kendisine Grelanra dayan © birçok, adında dostları Holiruddan Navelloya akın etmi! kze, | der; Yaldı; krabalarındı yirmi ki ( K nal aldızın akraba! lan yirmi kişilik ediy haberlere rağmen , herkesi meşgul | bir kafile de, $lokholmdan hareket ederek İ Ve or. Bütün dünyanın gazete ve| Mavella yolunu tutmuşlar savaları bü tepeden inme hâdise etra, Meşhur psikologlardan kompozitör seçişi . biribirin doktor Harold | fark var, İşle bakın ni Ni vermekte ittifak etmiş gibidir.. Ravello” nı bü birleşmenin p: “n, İtalyada bulunan küçük bir sayfiye .- Umu Gurhoyu pek iyi tanıyan ve onun hakkın. ında ” daya Zatılan yüzalarla dolu. Bugüne ka | Deoren Greta Garbonun meden bayat ar. | © Şimdi, en fozln dikkati çeken © cihetten Sie rene sayılan Garbo ile Müzisiyen | .kasaşlığı için $5 yaşında bir sdama ini. | işe başlı Greta Garbo ile intihap et- iye, herkes “Tavello #yıkları,, adı. | hap ettiğini, anlar bir gözle tahlil ediyor. | tiği erkek arasınd aşağı yukarı yi İ daki dehakâr kudretini takdir eden oku. «a mühim lar yet Ki £ ii dü yük şöhret kazanan bir İngiliz heykeltraş N şıyan bu sanatkârın birdenbire parlayışına sebeb şudur | Cenç adamım, yeni evlendiği bir kadından güzel bir kız çocuğu dünyaya gelmiş Hadiseler ve fikirler... o Ilim ve ahlâk Yazan: Dr. Rasim ADASAL mek kabil midir? Bu ancak bir menfaat felsefesi bir nevi utilitesime - olabilir; â- lemşümul bir ahlâk ve İlim olamaz. İlim ber şeyden önce kollektif bilgilerin möo- muasıdır. Sayısız Âlimler,mubtelif devirlerde ber ilmin terakkisi yolunda müşterek gayret- ler sarfetmişlerdir. İlim beynelmilel bir €- ser, her insanın ayni hakla övünebileceği bir âbidedir. Paskalın dediği gibi:"Uzuh asıpların seyri esnasında insanlarin Dilün #ilsilesi, daima baki olan ve devamlı s0. relte öğrenen bir tek adam aaiılmalıdır» Tabiatile ilmin pratik bir bedefi, maddi ihtiyadların tatminini güden ( bir gayret ineveuttur. Vakat İdeal flim bu değildir Aristoya göre n yüksek tim eh az fay- dalı ve tecmmâtlik olan,,dır. Golvani,, bal- konuna asmiş olduğu kurbağaların . hare kâlından mülhem olarak yeni bir şey bul- duğu vakit elektriğin hesapsız tsibikalı- nı döşünemedi. Esasen ilim, halde menfaat tesirlerinden özade olduğu nisetle, İstik. balde daha faydalı olacaktır. Ernest Reno nun (ilmin istikbali) eserinde işte bunu ifade eden güzel bir cümlesi; o “İlayafın #illert oranında bilgi en az mutoassıp ola. nıdır; çünkü bir menfaate bağlı değildir. “İlmi Çinde de olsa arayınız! Ba esi vecize, ne biyoloji, ne fizik ve na de ls€- rğ51 psikolojiden haberi olan ve belki de en basit bir demir öleli hakkında bile fik- ri olmeyan bir kefanın ifadesidir; faks bu yüzlerce asır önce bir'avuç çöl'bedevi” sine tevcih edilmiş olduğuna göre bilgi eçlığının İlk insanla beraber doğduğuna ve bütün fikirlerin elektrik mevceleri gibi süratle kafadan kâfaya aşılandıkldrını ân yoruz. İlk atom fikrini öne süren eski filozofu “Democrite,in beyin ghcreier “madde ve küvvet,, mazariyesini yafatam Alman Büçchner'in (o kala hücreleri bir Fransiz © hayalcıının meşhur | fziyoloğ Cİ. Bernard'in burdebini âletinde'nyni te blalte ve intisaçladır. Hu fç bilime de fi. ğin, araşlırmanın .yaradıcı- kudrelişi #e ilbamıpı veren, irk. farkları tayin-eden damarlarındaki kan değildir; kendilerinin de #yüi '#nruref Kantinlarile bağtı Bulun. dukları tabiat bütüyesiim tini tecessls tıyandıran. unsurlarıdır. Arşimedi “İçine bulunduğu banyodan fırlatıp ota meşhur ve Âlemşümul kanunu bulduran O kudret ne menşel ilibarile Yunan oltası ve ne d bir İtetyan şehri olan“ Sirağuza bulun - koca Arşimet frmi müşahedeye hazırlıklı bulunan ayni mütecessis kafayı aşıdıktan sönra Kartacalı da olsaydı, onu teemmile sevkeden benyo içinde bulun. mak şartile, gene ayni kanunu keşfedeceği muhakkektı. En modern rubiyat cereyan. lurından psikanaliz, büyük Fransız asabi: biyecisi Chareotun Paristeki koğuşların. da aslen Y di olan Frewd tarafından s6 zilmiş ve büsbülün başka bir ıfkın merke Viyanada tekemmül! ettirilerek bi. tün dünyaca kabul edilmiştir. — Bötün bu buluntularda doğrüden doğruya önceden mutasavver ahlâk! ve haltâ maddi bir ga- ye yoktur. Âlim, tabiat kanunlarını keşfe» derken bumu düşünmemiş; fakat sonunda ilmi “bülüntü gündelik hayattaki” tatbikatı ile be'şekle bürünmüştür. Afşimedimdahi. sonra vapuru keşleltiren bakiki ilmi ile, binlerce muhacirip sığınmış (olduğu bir gemiyi batıran #ahlelbahir ilmini ayır - mak lâzımdır. zinde Dr. Rasim ADASAL görülü. İtina ile büyütülmesine rağmen küçük, çünün birinde hastalanmış ve “doktorlar olduğu a ie m artisin burada yabancı İ yucula 1 olâkadar edeceğini düşündü: |» tibarile oşk İşinde geneliğin yalnız gene Aşk havalı ya 200) tan uzak başbaşa bir fSümür için bu Yazıyı wynet naklediyoruz. | 1iğ6 hitap ettiği iir hakikattir, Karşımızıı TİZ de red > gen şüphesiz — arlık “Artık bir emrivaki olan Greta Garbo' | öyle bir kadın görüyoruz ki dünyanın bü. var ki has swnuz. İşin bir garip turafı | nan Leopold Siokovski ile evlenmesi bü. | ün erkekleri ona meclöp, Bu kadın sade | Yoruz: Raveji ıymamış olacağınızı sanı. | tün dünyayı siikador eden günün mesele. | servetile değil, güzelliği ve zeküsi ile de ismini ta sabi yel bu cennet kadar gözel ka | lerinden biridir. Cünkü'bu © birleşme iki | bert »ir erkeği kendine bağlayabil üna ip ir bestekâr Mişsr Vagnerin ⪠| Maleiinyin Susan birleşmesi “değildir. | <ek bir varlık. l a Mil olmuştur. Sanat Aleminin iki: #yr kolunda ayrı ayrı | | Bundan başka, bülün kadınlarda masle. koveinin bu sh dünkü orkestra sefi Sip..| hirer dahi savılan bi, . kimselerin bütün | “ef pek kısa süren gençlik © saltanatı ona aktör onan ön mükemmel bir. sinem |, Minvuta s karlar tok sakdirkârtarı vardır | Haha bircok seneler vaadediyor. Böyle bir Kormpozığ seni da haber | veriyorlar, | &i onlari hörleemesi haberinin be tak: | kadının #slediği erkekle erlenebileceğini kek ye yeorüin İlk çevirdiği film * dirkârlarda keskin bir merak ve tecessüs | iddia etmek cok müdur? O halde neden, bir kız, ismini taşıyormuş uyandırmış olacağı tabildir (Devamı 15 incide) mer ümit kesmişler... Çocuğunu pek seven sanatkâr 'baba; onu" ebedileştirmeğe karar vererek bir heykelini yapmış, Birkaç gün sonra, hayatından ümit kesilen küçük # vileşmiş. Bu hâdiseyi duyan Londralılar, sanetkârm uğurlu olduğuna kani ölmüş. lar ve yeni doğan çocuklarını Hardimarla getirerek heykellerini. yaptırmala batia. Sanatkâr, az zamanda büyük bir şöhret ve tervet kazanmış...