28 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

tahrikler Ermeni ve Rumlara silâh dağıtılıyor Şeçimde kazanamıyacaklarını anlayarak şimdiden ellerinden gelen fenalığı yapmağa başladılar Menemencioğlunun beyanatı Kırıkhan, 28 (Hususl) — Mandater me- murlar “Türkler intihabı kazanamıyacak- lardır. Bunun için Sancağı çetelerle işgal etmek iştiyotlar!,, diye propaganda yap- rtaktadırlar. Bazı Ermeni ve Rumlar mukabil ve mu- halif bir cephe teşkil etmek üzere silâh- landırılmaktadırlar. Cenevre kararlarının tatbiki İskenderun 28 (Hususi) — Cenevreden gelen güzel haberlerle buradaki tatbikat biribirini tutmamakladır. Halen Hatayda Statünün hiçbir maddesi fatbik edilmiyor. Türkçenin resmi dil ola- rak kullanılması bile nazart bir mahiyette kalmıştır. Suriye komiserinin icraatı | Antakya, 28 (Hususi) — Kont dö Mar- Yel birkaç gün evvel — Hataya gelmiştir. İlk iş olarak “Yenigün,, gazetesini kapat- mıştir. Cenevre müzakerelerinin akabinde Suriye yüksek komiserinin bu tavrı Türk- ler üzerinde fena akisler yapmıştır. Menemenc'oğlunun beyanatı Hatay inlihabatı müzakerelerinde mem- Teketimizi temsil elmek üzere Cenevreye gitmiş ve dönüşte Belgradda üç gün kal- muş olan hariciye vekâleli umum! kâtibi Numan Rıfat Menemencloğlu dün gazete- gilere şunları söylemiştir: * * Bizim iddlamıza göre, — kömisyon, Bvvelce salâhiyet haricinde olan bir tali. malname yapmıştı. Biz, kontrolün, kendi. miz hariç olarak yapılmasını kabul etmek Te beraber talimatnamenin tatbikine müte- allik ihzar! faaliyette beraber olacak, be- raber çalışacaktık. Bu işi, bu İşten anlıyanların — yapması tâzımdı. Halbuki, mevecut — talimatnameyi okaduğumuz vakit, burada, eksperler ko. miİsyonamda kabul eltiğimz esaslara tama- mer muhalif hükümler gördük. Yani tali- matname, anayasanın esaslarına tamamen aykırı idi, İş, bildiğiniz safhalardan geç- Üü; sonra könsey kararına göre, İltifakıârâ ile karar vermek şartile beş devletin mü- messillerinden mürekkep bir komite ku- ruldu. Bu koömitede, tam ön beş gün ça- hıştık, ve talimatnameyi İtirar ettiğimiz bütün noklalara göre değiştirdik. Yani ta. limatnameye baştan aşağı iliraz ettiğimiz için yeniden bir talimatnâme — meydana gelirmiş olduk. İtirazlarımızın anayasaya üygun bulunduğu, delillerimizin hukukan gayrikabili cerh olduğu, komite kararı ve :ş.k“k encümeni raporlarında tesbit edil- Yeni tallmatname Yeni talimatnamenin bizi en çok alâka- dar eden mühim noklalarından biri şu- dur: ' * Nalkile Hatayda nüfus tahriri yapılma. Bını, bu idare şartları altında — kabul et- memiştik. Temsil nisbelini elde etmek i- gin de reyiâğma benzer bir birinci safha intihap kabul etmiştik. Burada her Hatay vatandaşı intihap bürosunun önüne gide. cek ve kim olduğunu — söyledikten sonra hangl camla listesine yazılmak istediğini serbesiçe bildirecekti. Komisyon, hazırla- dığı talimatnamede ise âdeta ırki ve dini tetkikler yaparak, vatandaşları kendi arzu- larına göre değil, etrafından gelecek ih- barlara göre tasnif etlmek — gibi bir gaye wücude getirmiş. Bu defa tashih ettiğimiz en mübim nokta budur ve bu işte noktal nazarımız olduğu gibi kabul edilmiştir. Şimdi herkes istediği listeye — yazılabile- cektir. K talimatnamede, yanlış deklarasyon yapanlara karşı cezal hükümler — vardı. Şimdi ise rey verdikten sonra münakaşa salâhiyeti de refedilmiştir. Yanlış tefsir İkinci mühim noklaya gelince; — seçim bürolarının başında her camianın bir mü- messili bulunacağı anayasada mevcut hü. kümlerdendir. Komisyon, bu — mümessili kendi seçmek gibi anayasaya — tamamen muhalif bir şekil kabul etmişti. Talimat- nameye, bu mümessillerin camialar tara- fından serbestçe tayin edilerek bürolara tefrik edilmesi esası kabul olunmuştur. Üçüncü mühim nokta da, anayasadaki, bir maddenin tamamen yanlış tefsiridir. Komisyon, seçim ehliyetini tahdit ederek Suriye intihab ve ceza kanunlarında bulu- nan hükümljeri kendi telimatnamesine ge- Çirmişti. Halbuki, seçebilmek, için kayıt koyuyoör: 1 — Hukuku medeniyeden sakıt ölma- mâak, 2 — Kanunen tesbit edilen ve kazal ma- kamların tasdikine iktiran eden şahsl eh- liyetsizliği bulunmamak. anayasa İki Bu ikincisinden maksat hukuki tabirile, delilik, sabilik gibi şahsa ait ehliyetsizlik. lerdir. İşte tevsian tefsir edilen de bu ke- lime olmuştur. Biz hukukan bu tabirin baş ka türlü tefsirine imkân olmadığını iddia ettik. Uzun münakaşalardan sonra, azalar. dan Belçikalı profesör Bourke bize tama. men mutabık rey verdi ve komisyon reisi- nin isteği üzerine tahriri mütaleasına mü- racaat edilen Cemiyeti Akvam hukuk da.- iresi de komisyonca yapılan tefsirin yan- liş olduğunu tesbil etti. Bunun üzerinedir ki, bu ve buna benzer maddelerin hepsini çıkarttık. Cezat hükümler Sonra, ftalimatnamedeki cezal hüküm- ler çok ağırdı. Bunlar, bilhassa yanlış ifa- dede bulunan vatandaşlara karşı konül. muş hükümlerdi. Cezal müeyyideler, ön, hattâ yirmi sene kalebentlik — ve hukuku medeniyeden iskata kadar varıyordu. Şim- di bu yanlış ifade meselesi ortadan kalktı. Bi gibi, ceza! hükümlere de — medeni bir çehre verildi. Bu cezalar, bilhassa seçim zamanında mahall! mahkemelerce tatbik edileceği için, muhtelif camialar arasında. ki münakaşaların tâ hâkimlerin kararına kadar intikal etmesi çok muhtemeldi. Bi- naenaleyh değiştirilmesi lâzım geldi. Üç kişilik bir bitaraf mahkeme heyeti kurül. | du. Bu mahkeme seçimin ilk safhasında işe başlıyacak ve mebusların intihabından bir ay sonra faaliyetten kalacaklır. Mah- kemenin reisliğine eski mühtelit mübadele kömisyonunda Yunan başmurahhası olan M. Fokas tayin edildi. Heyetteki azalardan biri müddeiumumt vazifesini görecek, di Beri icabında riyasete vekâlet — edecektir. Hâkim münferittir. Köoömisyonla birlikte — glidecek on sekiz kişilik kontrol heyetine bizim talebimizle iki Yunanlı ve (hi Yuğusluv Uu 1LNGi Gillke,; miştir. Maalesef vakit çok dar olduğu için Romenlerden de iki kişinin iİsmini kay- dettiremedik. Buna çok müleessiriz.,, Komisyon reisi neden istifa elti ? Komisyon reisi Raydın istilası hakktında gazetecilerin sorduğu sunle de — Numan Rıfat şu cevabi vermiştlir . “— Daha orada iken Raydın istila ede- ceği rivayet olunuyordu. Rayd komisyon mesaisine işlirak elmiş ve eserini müda- faa ederek çetin münakaşalarda bulunmuş ve yaplıklarının doğrü — olduğunu isbata çalışmıştı. Fakat bizi ikna edemedi ve id- dialarının aksi zuhur etti. Bunun üÜzerine istifası zaruri bir hal aldı. Benim fikrim, ve kanantim şudur; Beynelmilel — ihtilâf mevzuu olan bir İşte şahs! izzeti nefis da- valarının yeri yoktur. Önun için yeni talimatnameyi samimi ölarak hazmedemiyen bir zalın komisyon reisliğini yapmaması, kendisi İçin de, bi- zim fcin de, Fransa İçin de iyi olacaktır. Bu vaziyete göre, ikinci reis — Sekrelau reis oluyor, demektir. Sekretau'yu tanı- rım. Kendisi mektep ve sınıf arkadaşım- dır. Çoök rabıtalı bir zattır. — Vazilesini azami hüsnüniyet ve bitaraflıkla yapacağı- na eminim. Seçim İntihabatın birinci safhası, bildiğiniz şekilde, 15 nisanda başlıyacaktır. Nihayet 30 hazirana kadar bilirilmesi temenni ve ümidi vardır. Bununla beraber azami müd det 14 temmuz olarak tesbit olunmuştur. Her tarafın hüsnüniyetile bu — mesele halledilecektir. Eski talimatname İle yeni- sinin kolayca mukayesesine imkân vermek için her ikisi de neşredilecektir.,, Belgrat görüşmeleri Numan Rıfat Belgraddaki temasları hak kında da şunları söylemiştir: — Biz Cenevrede yolunda iken Yugoslav Başvekili ekselâns Stoyadinoviç, benimle görüşmek arzusunu göstererek büyük il- Ufatta bulunmuştu. Bu arzuyu yerine geti- rerek Bolgardda kaldım. Ziyaretimin siya- &1 hiçbir maksadı yoktur.,, n Askerliğe davet Kadıköy askerlik şubesinden: 938 nisan celbine başlanacaktır. Piyade sınıfından 316 ilâ 329 (dahil) jandarma ve deniz sınıfından 316 İA 333 dağumlü- lar; Harp sanayli sınıfından 316 jlâ 333 ve gümrük sınıfından 316 ilâ 332 (dahil) do- ğumlular; Gayriislâm 316 ilâ 329 (dahil) doğumlu- lar sevkedileceğinden alâkadarların şim- diden şubeye müracaatla kayıtlarını yap- tırmaları ilân olunur. Bu akşam SAKARYA SAAT R TC *A e TT F” v ZS Ç * ' HABER — üi T TER A D A K LA B L Te " , e 5 rAk VİCTOR LİSE DELAMARE S (Komedi Franserzden) LOUİS JOUVET - SESSUE HAYAKAWA gibi büyük ve Hehakâr artistler tarafından calibi dikkat bir tarzda yaratılan NAMUS LEKESİ Fevkalâde filminin ilk iraesidir. Müthiş bir ihtiras... Ölmez bir eser... Uzak Şarlaınm sihirli esrarı. İlâveten: PARAMOUNT JURNAL: Son Avusturya hâdisesi. -— —a a & e ea T — < aL İ — 28 MART — 1938 FRANCEN Yerlerinizi evvelden aldırınız. Telefon: 41341 — İKİ BÜYÜK PİYES ve 30 ŞEHİR TİYATROSU (Tam TOSUN komedi 3 perde En kıymetli san'atkârlarımız: BEHZAT — HAZIM — MUAMMER — BEDİA — HALİDE — ŞVKİYE — NECİLE, bir arada Gedikpaşa AZAK sinemasında yarın akşam San'atkâr KARAKAŞ gerefine büyük GALA müsameresi. kişilik HİLÂAL BANDO heyeti kadro) ERTUĞRUL SADıI TEK Tiyatrosu tarafından CEHENNEM Dram (3) perde — Macar Nazileri Daranyi hükümetine bücum ediyorlar Budapeşte, 27 (A. A.) — Liderleri kumandan Salassi olan Macar nasyo. naâl sosyalistleri, çok şiddetli yazıları ihtiva eden bir risale neşretmişlerdir. Bu risale, şöyle başlamaktadır: “Macar kardeşler, yşasın Salassi, hesapları görmeğe geliyoruz!,, Bu Trizale, nasyoönal - sösyalizmin düşmanlarını tadad etmektedir. Yahu- diler, aristokratlar, liberaller ve sos - yal demokratlar. Bundan sonra risale. de hakaretli tabirlerle hükümete hü - cum edi!mektedir. *.C - 2 İspanyol hükümetçi denizallı gemisine karşı Fransada bir hücumda bu- tunduklarından dölayı altı ay hapse mah- küm olan kumandan Trankoso ve Serratz, mahkümiyet müddetlerini bitirmiş oldu- ğundan İspanyaya dönmüşlerdir. : * Resmen bildirildiğine göre, Musolini, 30 marita ayan meclisinde milli müdafas bütçesi hakkında bir nutuk söyliyecektir. * Dün Sofya eyaletinden SÜ mebusun seçilmesi suretile umum! Bulgar seçimi nihayete erdirilmiştir. * Meksika dahiliye nazırı, matbuat mü- messillerine beyanatta bulunarak “diklâ- törlüklerin ilisaflarına,, kurban olanların Meksikaya serbestçe girebileceklerini söy- temiştir. * İtalya hava işleri narırı, birçok mü« törlü bir Fransız tayyaresinin 25-26 mart gecesi Sardonya sahillerinde alevler için. de düşmüş olduğunu bildirmektedir. Mü- rettebatı bu kaza neticesinde telef olmuş- tur. İtalyan tebliğine göre bu tayyarenin gece vakti neden dolayı İtalyan arazisi ü- zerinde uçmuş olduğuu ' meydana çıkar. mak Üüzere tahkikat İcrasına başlanılmış. tır. * Elen hükümeti, Sebastien Romero Ro- doglasın Burgos İspanyol hükümetinin A- tinada umuümi! ajanlığına tayiyine muvala- kalt etmiştir. * Polonya ajansının bildirdiğine göre, 4 ve 5 nisan tarihlerinde Varşovada Al- matıya - Polonya matbuat — antantı için görüşmelerde bulunulacaktır. * Fransada vefat eden radikal sosyalist mesi için yapılan ayan İntihabatında eski nazırlardan — ve radikal gosyalistlerden Palmad, 8232 reyle intihap edilmiştir. Ra- kibi sosyalisi Ronde. 121 rey almıştır. * Sabık Elen başvekili — Mihalakopulos ölmüştür. * Macaristanın Burgoslaki — mümessili Andre Vodiyaner, - ilimatnamesini Fran- kist makamata tevdi etmiştir. * Varşovada sâlâhiyettar menbalardan bildirildiğine göre, Polonyanın — Viyana elçiliği lâğvedilmişlir. X şualarile sesli ve sözlü şeffaf filmler Tıp âleminde büyük bir inkilâp yapmağa namzet görülüyor Bugün gelen Avrupa gazeteleri, Al. manyada yapılan ve gimdi de bir Fran- sız doktorunun Fransada tatbik etme- ye çalıştığı şayanı hayret bir keşiften bahsetmektedirler. X guaları sayesinde tamamiyle şef- faf filmler elde etmek imkânını ver- miş olan bu keşfin, ilim dünyasında ve bilhassa trb âleminde büyük bir in- kılâp yapacağına güphe görülmemek. tedir seyretmiş olanlar, insana adetâ heye. can veren sahneler karşısında kalmış- lardır. Meselâ, başmı tarıyan bir ka- dm birdenbire, beyaz perdede şeffaf - laşmış, iskeletleşmiş ve tarak, korkunç Koyradın yerine hir başkasının getiril- | Şoförler cemiyetinin seçimi Şoförler cemiyetinin heyeti umu. miyesi, istifa eden eski idare heyeti yerine yeni heyetin seçilmesi için inti- haba bu sabahtan itibaren başlanmış. tır. Seçim, cemliyetin Karaköydeki merkezinde yapılmaktadır. Bugün ya- rın ve çarşamba günü devam edecek- tir. Çin - Japon harbi B Baştarafı 1 incide Hançuang ve Tayerçangı zaptetmişlerdir. Japonlar demiryolu boyunca, Linçeng is- Hkametinde Hançungdan şimale doğrü geri çekilmektedir. Japonlar — Tayerçang dan da Taoçvanga ve oradan da Yihslene ricat etmişlerdir. 20 mil kadar — şimalde bulunan bu son şehir halen Çin kıtaları taralfından kuşalılmış bulunmaktladır. Hankov homburdımanı Şanghay, 27 (A.A.) — Japon donanma- sı namına salâhiyetlar bir zat, matbüat mümessillerine beyanatta bulunarak //80 Japon tayyaresinin müuhtelif askeri hedef- leri bombardıman etmek için Hankeu şeh rine doğru bit sefer lcra etmiş olduklarını beyan etmiştir. ! Harp daha yeni başlamış! Tokyoa, 27 (A.A.) — Diyet meclisinin hu içtima devyresinin kapanması münasebelile bir nuluk söyliyen başvekil prens Konoye bu devre esnasında muhasamatın İcabeltir diği 86 teşril tedbirin ve emsalsiz ehem- miyette bir bütçenin tasvihinden dolayı milleti ve parlamentoyu tebrik etmiş ve demiştir ki: “— Milli seferberlik ve elektrik endüst. risinin kontrolü hakkındaki kanun proje- lerinin müzakeresi dolayısile yapılan cid« di münakasalara ve serdedilen — fikirlere büyük bir ehemmiyet — vermekteyim. Ve bunları daima nazarı dikaktte tutacağım. Bazı kimseler, Çin meselesinin arlık bit. miş olduğu zehabını gütmektedir. Fakat haklaktte müharehe, ancak yeni başlamış- tır. Hükümet, bu mukaddes harbin Haye- lerine vasıl olmak için bütün milletin iş. birliği yanmak arzusundadır... Japonya Amerikaya 2 milyon ödüyor Tökyo 27 (A.A.) — Hükümet, Panay Amerikan ganhotunun bombardımanı dö- layısile tazminat öolarak Amerika tarafın- dan talep olunan iki milyon dolardan faz la meblağı tamamen tediye etmeğe akrar vermiştir. bir kafatasınm üzerinde gidip gelme. ye abşlamıştır. Gitara çalan yakışıklı bir delikanlmm da, ayni vechile de“- Biştiği ve bir iskeletin gitar çaldığı gö“ mak üzere bulunan bir tavuğun içinde, yumurtanm seyri takip edilmiştir. F'a. kat en şayanı hayret olan sahne, ken* disine X gualarmm geçemiyeceği gar lerle enjeksiyon yapılan bir kedinin te. neffüs cihazmın en ince teferrüat ve kendisine verilen gıdalarm boyandığ? bir adamdaki hazım safhalarının hep- si görülebilmiştir. Bu şeffaf filmlerin, tıb âlemindeki inkişaf ve tekâmlilü bir kat daha art- tıracağına muhakkak nazarile bakıl - maktadır. Çünkü bazı teşhisler için X şualı filmlerin büyük faydaları ola. cak ve bu yeni teknik, henüz iyi bi. linmiyen — fonksiyonların tetkikinde çok büyük bir rol oynıyacaktır. Türing klüp toplantısı Türkiye Turing otomobil klübü he. yeti umumiyesi nisanm dokuzunda Perapalasta yapılacaktır. Turing klüb idare meclisi bu içhima için raporunu hazırlamıştır. Turing ve otomobil klübü, bu sene Büyük Önder Atatürkün direktiflerile Marmara mintakasının bir turizm mintakası haline getirilmesi için ha- zırlanacak büyük proğramım tatbikı- na geçileceğini ve yeni bir turizm U « müm müdürlüğü kurulacağını nazarı dikkate alarak ona göre bir faaliyet programı hazırlamıştır. İstanbulu Fransanm Kale limanma kadar bağlıyacak olan büyük asfalt yolun Türk hudutları içinde bulunan kızmı da gelecek sene sonunda ikmal edileceği için triptik şekliyle memleke- timize gelecek olan otomobilli seyyah. lar tabiatiyle çoğalmış olacaktır. Hükümetimizin büyük fedakârlık - larla aldığı bu tedbirler gayesinde tu- ring otomobil klübünün kuruluşunun ve faaliyetinin gayesi olan turist ve 0- tombilli seyyah celbi işi tahakkuk et miş olacaktır. — b Acele satılık iki 'e;_ 1 — Dokuz oda İki sofa, dört — halâ, iki taşlık ikt mutpak, iki kuyu, — bir sarnıç çeşmeli, iki bölük iki kat dörde kabili tak sim, ön tarafı Sokak ve Halice — nazır Üt tarafı bahçedir. Ve elektriği havi. 2 — Beş oda bir sofa bir mutfak bir tâş- lık iki halâ kayu terkos, — elektriği havi bin arşın bahçe ön ve yan tarafı sokak bahce tarafı Halice nazır. Adres! Kasımpaşa — Yeniçeşme piyade sokak 10 ve 15 numaralı evdekilere müra« cant (V.P. 2321);