28 Mart 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

| Pazarlesi 28 TELEFON S' d d 1913 B l;:;nsiı:ıî:iAnkaır:“_lggâ 9/4/938 Cumartesi Atletizm müsabakaları ĞAA p ARERREE, 10/4/938 Harbiye — Muhafız 5 KURUŞ Y SAĞ ADIMIZ ANDIMIZDIR 17/4/938 Parar Pirat Vicmma — Ankara muühteliti, Ulus Basımevi Çankırı caddesi Ankara Telgraf: Ulus - Ankara ŞEHİR Frankocular Katalonyaya girdiler 'İfalya - ingiltere görüşmelerinde de İspanyadaki gönüllüler işi için bir Frankocu askerler bir şehir muhasarasında anlaşmıya varıldı Frankocular bir çok mühim mevkiler aldılar Sarragos, 27 (A.A.) — Havas mu - habiri bildiriyor: Bu akşam karanlık basarken, general Yangue ordusu krta- ları Katalonya arazisine girmişler ve Ma Selgorrein'i zaptetmişlerdir. Aynı saatte Fraga şehri de tamamiyle mu- hasara altına alınmış bulunüyordu. Franko kuvvetlerinin ileri karakolları ( Sonu 8. inci sayfada ) Kültür kadromuz — Kültür hayatımızdaki Asdiy ikde 1-1—.03—!- rakamlar — 1931-1938 yılları arasında orta öğre- timin talebe, öğretmen ve okul durum- larmı gösteren rakamları okuyanlar, şüphesiz derin bir inşirah duymuşlar- dır. Cumhhuriyetin kurulduğu yıl orta o- kul dediğimiz sınıflarda 5.905 çocuğu- muz vardır, kız talebenin sayısının az- lığı göze çarpar. Bu rakamların artış seyri şöyle olmuştur: --4*---— Yıl Talebe sayısı 1923-24 5.905 1927-28 15.133 1929-30 20.680 1931-32 24.835 1932-33 30.856 1933-34 37.626 1934-35 40.598 1935-36 46.678 1936-37 57.134 1937-38 7L0Z1 Rakamlar gösteriyor ki 1931 den iti- baren her yıl altı bin kadar artan tale- be sayısı 1935 de birden 11 bin ve 1937 yılında da birden on dört bin ka- dar artmıştır. Cumhuriyet maarifi, bu büyük artış karşısında orta okul sayısını; Yıl Okul sayısı 1932-33 83 (1933-34 99 1934-35 98 1935-36 100 1936-37 109 1937-38 124 yapmak zaruretini duymuş ve bu okul- larda dershane sayıları da ,talebe sayı- siyle mütenasip bir şekilde yükselmiş- tir. Yıl Dershane 1931-32 651 1932-33 718 1933-34 805 1934-35 889 1935-36 1.008 1936-37 1.162 1937-38 1.394 Orta öğretimin, türk inkılâp hayatı yönünden bir tahlili de kız ve erkek nisbetleri üzerinde olmalıdır ve türk kızının orta öğretim sahasındaki sayı- sının şayanı dikkat bir yükseklikte ol- duğu görülür: Yıl Kız Erkek 1932-33 7.968 22.888 1933-34 9.319 27.707 1934-35 9.955 30,643 1935-36 11.706 35.072 1936-37 14.668 42.466 1937-38 18.450 52.571 ( Sonu 8. inci sayfada ) Japonlar ricat ediyor Harb geniş surette çinliler lehine inkişaf ediyor Hankeu, 27 (A.A.) — Royter muhabiri bildiriyor: Buraya bugün gelen askeri resmi raporlara göre, Hsuçov'un hâkimiyeti için yapılmak- ta olan hayati muharebe, birdnbire çinliler lehine geniş surette inkişafa başlamıştır. Tanklar ve zırhlı otomobillerle hh Çin fırkaları, motörlü topçu kuvvetlerinin himayesinde iki koldan büyük kanalı geç. mişler ve şimal sahilinde Hançuang ve Tayerçang'ı zaptetmişlerdir. Ja- ponlar, demiryolu boyunca, Linçeng istil inde Hançuang'dan şima- le doğru geri çekilmektedir. Japonlar Tayerçang'dan da Taoçvang'a ve oradan da Yihsien'e ricat etmişlerdir. 20 mil kadar şimalde bulunan bu son şehir halen Çin kıtaları tarafından kuşatılmış bul ktadır. ( Sonu 7. inci sayfada ) Seçim günleri yaklaştikça Hatayda tazyik artıyor Dumdumla yaralanan türkler vâr ! Stafünün hiç bir maddesi fatbik edilmiyor Antakya 27 (Telefonla) — Cenevreden gelen haberlerle bura- daki tatbikat biribirini tutmamaktadır. Hâlâ, Hatay'da 'statünün hiç bir maddesi tatbik edilmiş de- ğildir. Hattâ türkçenin resmi dil olarak kullanılması bile nazari mahiyette kalmıştır. Menfi propaganda: “Türkler sancağı çetelerle iş- gal edecekler..,. Antakya, 27 (Hususi) — Manda memurları tarafından ileri sürülen propaganda mevzuu şudur; “— Türkler, intihabı kazanamıya- caklardır. Bunun için Sancağı çete- lerle işgal etmek istiyorlar.,, Bu propagandanın hedefi ermeni, rum ve aleviler üzerinde tesir yapmak ve mukabil bir cebhe kurmaktır. Bu cepheye dahil olanlar esasen ittihadı anasır cemiyeti kadrolarını doldur- maktaodırlar. İttihadı anasır cemiyetine dahil o- lanlar mandater memurlar tarafından silâhlandırılmaktadır. Ortodoks, ale- vi, ermeni memurlar hemen kâmilen bu cemiyete kaydolunmuşlardır. Seçime iştirâk edemesin diye türklere cüzdan verilmiyor İskenderun, 27 (Hususi) — Kırık- han nüfus dairesi nüfusa kaydedilen türkleri Çİ iştirak k Hataya gelip ilk iş olarak Yeni- gün gazetesini kapayan ve Taş- nak partisi reisiyle beraber ava çıkan yüce komiser kont dö Martel ( Sonu 8. inci sayfada ) Türk Tarih Kurumu Asbaşkanı Profesör Âfet köylü kadınlarla konuşuyor Profesör Âfet ve profesör pifar Eti hafriyatını tetkik ettiler Türk Tarih kurumu Asbaşkanı Pro- fesör Afet, profesör Pitar, Bayan Pi- tarla beraber dün sahah saat sekizde Ankaranın cenubundaki Gâvurkaleye gitmişlerdir. Yolda Karaoğlan köyündeki Eti hafriyatını tetkik etmişler ve hüyük köyündeki kazıyı da gördükten sonra saat onbirde Gâvurkaleye vasıl olmuş- lardır. (Sonu 3. üncü sayfada) Profesör Âfet ve Profesör Pitar eski bir eseri tetkik ederlerken Profesör Âfet, profesör Pitarla beraber TRAKYADA Neler yapıldı ve neler yapılacak ? General Kâzım Dirik proğramınin yeni esaslarını anlatiyor Trakya Umum Müfettişi general Kâzım Dirik, hareketinden evel bir arkadaşımıza Aaşağıda okuyacağınız beyanatı vermiştir. Batı sınırlarımızdaki büyük ve kökten kalkınmayı, kendine has bir ptatiklik ve bir organizasyon adamı olarak gerçekleştirmş olan general Dirik, Avrupa Türkiyesi için devletin aldığı yeni kararları izah etmiş; Trakya kalkınma hareketinden bugü- ne kadar alınan neticelerin tam bir bilânçosunu yapmıştır. Otuz bin kilometrelik geniş bir yurd parçası üzerinde kemalizm inşa- cılığimı bütün yaratıcı ve yükseltici hususiyetleriyle tatbik ederek, şen, neşeli ve mesud hayatı kuran general Dirik, birçok yeni devlet tedbirleriy- le yüklü olarak vazifesi başına dön- düğünü de müjdelemiştir. akakik “— Devlet merkezinden yeniden büyük bir hız aldım. İşlerimin esaslı General Kâzım Dirik ( Sonu 8. inci sayfada ) Frankocuların Ankara ve Âlina umumi ajanları Ankara, 27 (A.A.) — Anadolu a- jansının öğrendiğine göre, cumhuri- yet hükümeti, B. Julio Palencia'nın Burgos İspanyol hükümetinin Anka- rada umumi ajanlığına tayininemmüuva- fakat etmiştir. Atina, 27 (A.A.) — Elen hükümeti, Sebastien Romero Rodoglas'ın Bur- gos ispanyol hükümetinin Atinada u - mumi ajanlIığına tayinine muvafakat etmiştir. Fıkrg Bir yıldönümü 9 nisanda büyük Sinan'ın yıldönü- mühü kutlamağa hazırlanıyoruz. Bü- yük türkün ebedi hatırası önünde eği- lelim, Şu Sinan olmasaydı, ne düz cadde.- ler açacağımızı düşünen belediyecile- rimiz olmuştur. Üsküdardaki bir ese- rinin bir iki gece içinde nasıl düz yola kurban edildiği tarih uzak değildir. O tarihten sonra, şimdiki üniversi- tearkasında inşa plânları yapmağa davet olunan bir yabancı mimar ise, “— Süleymaniye'nin gölgesi altında böyle bir vazife kabul etmek güçtür. Bana düşünmek için bir iki ay müsaa- de ediniz!” demişti. Ve iIlk projesinde, Süleymaniye karşısını bir tarasa ile açık bırakarak adını da şöyle koy- muştu; “Süleymaniyeye hayran olan- lar!” Düz caddeyi eğriliğe mahküm eden eski eserler, bu asırda dövizsiz mem - leketlerin belini doğrultmaktadır, Bir osmanlı mezarlığı bile Rados'un başlı- ca turizm servetlerinden birini teşkil ediyor ve niceleri, bizim toprak üstün- de sağlam duran eserlerin harabeleri- ni bulmak için toprağın altını eşiyor! “Maatteessüf Çarşıkapısındaki çeş- me yahud sebil yahud türbe caddenin muntazam tesviyesine engel olmakta- dır!” tarzındaki havadislerin gazete- lerimizde nasıl yer bulabildiğine hay- ret ediyoruz. Eski müdafaası, vak- tiyle, bizi eski kalmağa mahküm eder göründüğü için sinirlerimizi oynatı- yordu. Şimdi öyle değildir: Birkaç sene sonra biz de İstanbulda pitoresk peşinde koşacağız ve o kadar acısını çektiğimiz e s k i'nin garblılar gibi ar- tik tadını almağa başlayacağız.- Fatay