19 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5
19 MART — 1938 ÜABERİN Tat! TEFREKASI: 2 X İm sultan gu anda destekle- zn bir ahşap ev cumbası gibi bire çöküvermiş, derin bir yal- Yelsi içinde zebun çırpmmakta KE Yilarca korkusunu çekerek tir. m ilere başvurduğu hal keyfiyeti g, 2d tahakkuk etmiş gibiydi. Gibi. dig, şimdi ona haber veren bile ol. Bğtaz, halde o, bunu olmuş biliyor, ti zekâsı, yanılmaz istidlâl has - Map 1 feci aktbetin tahakkukunu 0- a aber vermiş bulunuyordu. Bu an- ye Sultan çaresizlik ve ümitsiz. Teni diği bir yeisle taht ve taç ga. a unutmuş, hayatını muhafaza i. İsâbirler düşünüyordu. Her da- x Oda kapısını açacak elin kendisi- hain gelecek cellâd eli olduğu kapılan ve gu anda bütlin m bir sözden baret kalan Tire tahtının 53 senelik musallatı, em bitkin bir halde i- u, ağla kadar bütün gününü otur- Odanın sofasında cereyan eden nerden bile haberdar olamıya . yg Eesiren Hünkâr güneş batarken Me kimsenin uğramadığını , etrafıma şaşkım ve hadekaları gözlerle bakıyordü. we ğeye yakm veliaht Reşad efendi. ta Mlüsu sırasmda kışlalardan ve Unadan atılan cülüs toplarını 4 408. fakat bunu sabahleyin şafalr. yi: Akal beraber “Baştıyan ty fasılalı toplar, hal topları pa- My şüphelerini uyandırırken baş Cevher, Sultanın odasma girdi. çizen, ayaklarma kapanan ara- 0, Siz söylemesine meydan vermedi. Bey, ayaklarmı yalıyan bir iy Bibi yerlerde sürünürken her z bir adam tavrıyla: iy Sak Cevher kalk! Üzülme, de - : me yapalım, kader böyleymiş... Le mi var? Kalk da onları bu- Betir! arap bir söz söylemeden bi bu son ve yalnız kendisi- eden iradesini de yerine ge- koşmuştu. Aş dakika sonra Hünkârm ya- Ky 10 kişilik bir heyet mecli- kararım rve fetva suretini Ab. # ge göstermişler: i AÇ Baret olduğun süküna kavuştu. İp ei milliyeyi selimla?. amd sapsarı benzi, kulakla Kadar geçen fesi, ve bu büzün Onu büsbütün çirkinleştiren, iri burnu ile bir hâlini almıştı. Bu tok ısmda gözlerini yere u bükmüş: İyi, öyle olsun! Tıpkı yedi yaşında bir arkadaşlarına dargınlık ifa- basit cümlesi gibi bir tonla bü elimle üzerine odadakiler Sene bir milletin ensesinde e boza pişiren bu (çocuk ) m halindeki zavallı ma- k bakmışlardı. Şu anda önünde, kendisini 33 sene Yy Mtlaya kartal diye tanıtılan ihti- agar hakiki hüviyetinin anla- bir sahne, şahane dekor içeri, aş il edilen bir feci mahkeme. i Perdesi oynanıyordu. | İlihamid sözlerine göyle devam | 77777 rn EL, İ il FE TA Kider böyle imiş; ne yapalım! Yıl. ma ettiğim şu ülkede, Saltanat, satveti hükümet mef- Be tebaruzunu istilzam etti- #eyi yaptım. Tedbirlerim me- Yazan: A. Cim N Vesikaları veren: Donanma Komodorluğu Boşkâtibi Binbaşı İhsan Ünkâr, yorgun bir tavırla mırıl- dandı: Pekiyi, öyle olsun! 3 Sene hüküm süren müstebid ve | mağlüp ettiği bir hükümdarım! Ne yazık ki yıllarca etrafımda halkala- nan, her vesile ve fırsatla kendi meh- faatlerini düşünmekten uzak kalma - yan bir sürü adamın arasında tek şah. siyet yokmuş! Bunu hissediyordum. Fakat bugiln tamamen anladım! Amma!. Hünkâr yorgun bir tavırla oradaki bir koltuğa çökerken mırıldanâr: — İş işten geçtikten sonra! . (Hal) işini tamamlayan heyet ar- tık vazifesini yapmış, bitirmişti. Ora da fazla kalmakta da hakkı yoktu. Bütün kudretini kaybeden; (mahlü küktimdar) 1, (Hekanı sakıt) 1 kara Sarayda icap eden muhafaza terti- batını aldıktan sonra doğru harbiye mazeretine geldiler. Avdetlerini bekli- yen hareket ordusu kumandan: Mah mut Şevket paşa, Talât bey, Ahmet Rıza bey, Sald paşa, Ahmet Muhtar paşa ve diğer zevata hadiseyi nasıl başardıklarını anlattılar! İdarei örfiyenin teesetisii üzerine iki divanı harp heyeti teşkil edildi, Bunlardan birinci nizamiye kıtaairir- nm suçlularını tetkik ve suçluları cs- zalandırmak flzere harbiye nezaretin. de İstanbul merkez kumandanlığı bi- nasmda faaliyete başladı. Beyazit meydanı bu faaliyetle beraber sehpa- larla doldu; Hamdi çavuş, Derviş ve Medeni Wö başlayan idâmlar birbirini takip etmeğe, suçlular cezalarını cân Tarile ödemeğe koyuldular . İkinci divanı harp heyeti bahriye divanhanesi ismi verilen Kasımpaşı- daki binada İstanbul liman komodor. miralay Çerkes Sami beyin riyaseti altında teşekkül etmişti. Hareket or- dusunda vazife alan, üç süvari Vasıf, Rauf, Hamdi beylerden Rauf ve Vasıf beyler bu heyette aza sıfatile bulünu- yorlardı . Çerkes Sami bey - divanı harbi de suçlularmn cezalarını süratle vermekte tereddüt etmiyordu. Divanhanenin karşısındaki caddenin birinde kurulan sehpalar, her gün 8-10 kişinin ayağını yerden kesiyordu. (Devam var) Istannul radyosu 19 MART — 1938 CUMARTESİ 18,30 plâkla dans musikisi, 19,15 konfe. Trans, Üniversite namına, Prof, Ziya Cemal Aksoy (Diş ve ağız bakımsızlığının zarar. Jar), 10,55 borsa haberleri, 20 Sadi Hoş- ses ve arkadaşları tarafından Türk müsi- kisi ve balk şarkıları, 20,30 hava raporu, 20/33 Ömer Rıza tarafından arapça söy- Tev, 20,45 Semahat Özdenses ve arkadaş- ları tarafından Türk musikisi ve halk şar. kıları, (saat ayarı), 21,15 klâsik Türk mu. sikisi: Nuri Halli ve orkadaşları tarafın. dan, 21,50 orkestra, 22,45 Ajans haberleri, 23 plâkla sololar, opera ve operet parça. ları, 23,20 son haberler ve ertesi oOgünün programı, 23,30 son. BÜKREŞ: 18 asker! bando, 19,15 müzikli program, 20,20 şarkılar, 20,40 plâk 2115 cazbant, 22,45 kafe konser, 24 plâk, BUDAPEŞTE: 18,30 cazbant, 19,30 sigan (orkestrası, 90,30 operadan temsil nakli, (23,05 dans plâkları, 24,10 siyan orkestrası, BERLİN: 19 bando, 20,10 plâk, 21 radyo orkest. rası, 23,30 hafif müzik, ve dens havaları, PRAG: 18,55 orkestra, 20,20 halk havaları, 21 hafif müzik, 21,55 opera müziki, 23,39 plik ROMA: 18,15 cazbant, 20,30 hafif müzik, 22 tem. sil nakli, 23,15 popuriler, 24,15 cazbant, YARŞOVA: 19,15 hafif müzik, 20, konser, 21 radyo verd., Bon, talisizliğin İ orkestrası, 23 hafif müzik. #ABEK «—- Aksam postust /8. Rejim tasfiyesi EĞİL devlet tasfiyesi Roma - Berlin mihverinin Avrupaya bambaşka bir yeni harita kabul ettirmeğe GÜNÜN MESELESİ çabaladığı meydandadır Bugün siyasa dünyası Babil kulesini andırıyor Avrupadaki küçük devletler tam bir paylaşma pilâni karşısındadır Berlinin bu gidişi nereyo? Bu yü- rüyüş duracak mı? Durursa nerede ve nasıl? İtalya bu Alman macerasına ne zamana kadar ayak uyduracak? Fransanın bazı öiyasa partileri İtak yanın çaresiz kaldığı için Alman e mellerine boyun eğdiğini yayıyorlar vo; “— İlk fırsatta İtalya mutlaka Al- manyadan ayrılacaktır.” diyorlar, Siyasa muharrirlerimiz arasmda da bü fikre saplananlar . A caba hakikaten İtalya fırsatını bu- lunca Almanya ile arasındaki bütün bağları koparmak niyetinde midir? Siyasa dünyası Babil kulesini hs- tarlatıyor, Her kafadan bir başka ses çıkıyor; herkes bir başka dil kullanı- yor, hiç kimse bir diğerinin ne söyle- diğini anlayamıyor. “Almanyanm saldırmekta ölmüsı ve bu saldırışında İtâlyanm ona her türlü müzaharette bulunmağa karar vermiş bulunması,” Ne zamana kadar? Görünüşe bakı- lırsa, nihayete kadar. Evet, İtalya ile Almanyanm, ufak ve büyük bütün sarsıntılara dayans- cak bir temel tlzerinde ve tamamiyle anlaştıkları, çözülmez, koparılmaz bir kenend ve kaynakla birleştikleri ka. bul edilmelidir. Düne kadar büyük bir titizlikle üstüne titrediği Brenner geçidini bile bu çetin dostundan kis- kanmamağa başladığını gördüğümüz bir İtalyanm, bir başka mevkide, dinyanm herhangi diğer bir nokta- smda, Alman emellerine daha hara- retli bir müzaharet göstereceğine 6- min olmalıyız. İtalyanm, dün, büyük bir ehemmiyet verdiği Brenner'e, bu- gün en ufak bir ehemmiyet verme- mekte olması, ancak Brenner'in eski manasmı tamamiyle kaybetmiş olma- sma delâlet edebilir. Romanm artık Cermen yığınlarından, Cermen dev- İetinin Akdenize inmesi ihtimalinden en ufak bir telâşı kalmadığına deli. let edebilir, İngilterede, bilhassa Fransa ile Sovyet Rusyada bu fevkalâdeliğe akıl erdirebilenler pek görülmeyor. Zira bu memleketlerde diplomasi hâlâ es- ki haritanın, 914 harbi sonunda kuru- Jan Statiiko'yu konuşturmakta olan haritanm hakikatlerin (O İnanıyor. Musölini ile Hitlerin Almanya ile İ- talyayı birleştiren bağa “Roma - Ber- in mihveri" admı vermelerindek! sembolik manaya bir türlü akıl erdi- remiyor. Bu iki devletin bambaşka bir diinya kurmak gibi göze çok ha- yali görünen bir tedefe doğru yürü- düklerine inanamıyor, Almanya ile İtalyanm dünyada bir rejim tasfiyesine giriştikleri iddia e- dilmişti, Hayır! Bu iki devlet Avru- padaki kilçük devletleri ve bazı büyük Avrupa devletlerinin müstemlekeci vasıflarmı tasfiyeye çalışmaktadır- lar. Yani Avrupadaki küçük devlet- ler tam bir paylaşma plânı karşısm- dndnlar. Bir zamanlar nasıl Yahis- tan parçalanmışsa, bir zamanlar Ös- Hanlı Hmparatorluğunun taksimi na- #a tıpkı öylece küçük devletleri par- çalamak isteyen bir plân. çıkışı ve birdenbire alevlenişi bu plâna Lehistanm da taraftarlık gösterdiği zarınmı veriyor. Litvanya - Leh hâdisesi, Avustur- ya meselesi yüzünden esasen gergin olan sinirlerin bir kat daha gerilme- sine sebep oluyor. Varşovayı bu ha rekete sevkettiği sanılan zahiri se- bepler ne olursa olsun bu hâdiseyi sa- dece “Avusturya işgalini ikinci pli- na geçirtmek ve unutturmak” gibi bir oyun suretinde kabul etmek imkin- sızdır, Lehistan Roma ve Berlinle anlaştıktan sonra bir “İşe girişmiş” gibi gözüküyor. Bu iş nedir? Ne olacak, Baltık devletlerinin “tasfiye” si, Danzig koridorunun kalkmasma ve Lehistandak! Alman azlıklarmın Şarki Prusyaya z ma ve Sov- yetlerle patlaması muhtemel bir harp- te Almanya ile birlikte bulunmasma bedel olarak, Estonya, Letonya ve Litvanya'nm Lebistana peşkeş çekil- diği rivayet ediliyor. Bu takdirde, Sovyetlere karşı girişilecek bir harp- te Ukranyadan aslan payı Almanya- ya verilecek. Maamafih Lehistan da Karadenize inmek imkânları bula- caktır, Roma ve Berlinin mutabık kaldığı söylenilen şartlara göre, Çekoslovak- ya, Macaristan, Romanya, Danimar- ka, Hollanda, İsviçre Bulgaristan, Ar- navutluk ve Mısır da müstakil devlet olmak vasfını muhafaza edemiyecek- ler, Flaman, Belçika ve Yugoslavya- nm Hirvat, Sloven ve Bognaklarla meskün olan kısımları da Berlin ve Romanm nüfuzu altma sokulacaktır. Portekizle Frankist İspanya ikinci #1. nf müstakil birer müttefik devlet ha- linde Roma ve Berlin mihverine peyk olacaklar, Fransa Korsikayı ve bütün Şimali Afrika mistemlekelerini kay- bedecek... Yazan Şekip Gündüz Düşünülecek olursa hakikzten bu plân Almanya ve İtalyanm boyunu aşıyor. Fakat İngilterenin gayri sa- rih vaziyetini ve Fransanm Sovyet Rusyaya hüzün veren ve küçük iti- lafı korkutan hali Almanlarla İtak yenlarm bu emellerini mümkün kıl masa bile kolayaştırmış olmayor mu? Şekip GÜNDÜZ Balıkpazarında Belediye dükkânlar yaptıracak Mısırçarşisı da tamir edilecek Büyük mimari âbidemiz Yeni cami- in meydana çıkarılması, ve şehrin en işlek yeri olan Eminönü meydanının açılması için bu civardaki binaların yıkılmasından evvel İstanbul belediye si imar noktasından ve iktisadi bakım dan çok mühim bir teşebbüse girişmiş bulunmaktadır. Belediye bir taraftan binalarm yı k'lmasile buradaki ticaret merkezinin dağılmaması, diğer taraftan meydan açılınca etrafında çok eski binaların meydana çıkmasile hasıl olacağı güp hesiz bulunan çok kötü manzaranın önüne geçilmesi için yerinde bir ted- bir düşünmüştür. Bu tedbir meydanm etrafına pasaj ; veya hal şeklinde ve bizzat belediye tarafından güzel bir üslüpta modem binalar yapılmasıdır. Bilhassa açıla cak balık pazarı mmtakasında deniz kıyısından Mısır çarşısı kapısına ka” dar olan kisim bu işe müsait görül mektedir. Ayrıca Mrsr çarşısmın tamiri de göz önüne almmış bulunmaktadır. Öğrendiğimize göre belediye bu hu- susta Dahiliye ve Nafia Vekâletine bazı tekliflerde bulunmuştur : | KAD N ME. zi - > 1 — Bolero biciminde Kw ceketler bu sene de ğ i rağbettedir. İtbahar kata log larında bu modellere çok raslanıyor. Yalnız, bu yil, osketler eskisine nasa, ran daha kısadır. 2 — Bon çanta modellerinin şekilleri garibâir. Burada gördlğümüz çanta, iyice açılarak muhteviyatının #olayoa g örülmesini, fomin cimek üzere yapıl. mastır,
