19 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

AKSAM POSTASI Sakibi ve Wesri; Hasan Rasim Us (ÜDARE EVİ » tstandul Ankara caddesi e Mrandar DK Vekref çüremti Müsatei HMADA ' HABER :E L’oğru * Müdürü işteri teletonu. 236872 * « . 32643970 « . : 20338 Dış Siyasa Sıra thvanv'aya AŞLOSUN heyecanı geçmeden Baltık denizi sahillerinden de heyecanlı ba- (Ş berler gelmeğe başladı: Varşovadan bildi- |Ğ Fildiğine göre, morün ©a — birinci günü | Litvanya ile Polonya arasındaki hudul &. | serinde bir müsademe olmuş ve bu müa- |i deme nelieesinde bir Polonyı beyecan uyandırdığı, bariciye vekili Bek' fin bu yüzden seyahatini kısa keserek Var | şovaya avdel elliği ve avdet ederken de İği Berline uğrıyarak Hitler ile görüştüğü bil. (i dirilmektedir. (Ş Litvanya ile Polonya arasındaki müna- |© sebetlerin on sekiz senedenberi — mormal bir safhada bulunmadığı hatırlanacak 0 |Ü fursa, beş allı gün evvelki hudut hâdiso. #iyle meydana gelen gerginliğin tehlikesi anlaşılır. Litvanya, Estonya ve Letonya ile bera. |ÜŞ bet eski Rus imparalorluğundan ayrılmış fki buçuk milyon nüfuslu küçük bir Bal. tik memleketidir. Fakat Litvanya müsta- |İl kll hayata ayak basar basmaz, büyük kom suşu olan Polonya YMUİLAF belirmiştir. Polonyanın şark bu. dulları Versay munhedesiyle cizilmemişti. Muahedenin imzasından sonra bu hudut, ve dolayısile, Polonyayı Litvanyadan ayı. yacak olan budüt, entermasyonal bir ko. inlayon tarafından çizildi. Polonya ve Lit vanyanın da muvafakiyetlerde - çizilen î Bu hudul Vilna şehrini, Litvaaşaya terke. | diyorda. Fakat protokol imza edilir edil- mer, Zelikopski namında bir general Vilna ' Gzerine yürüyerek bu şehri Polonyaya I- | hak etii. Önce Polonya hükümeti, — Zeli. | kapskinin ba hareketini takhih etti. Fakat *asl,, generale karşı da asker gönderemi. yeceğini bildirdi. Üç sene sonra da sefir. ler kouferansı, (İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya sefirleri) Vilnayı - Polonyaya verdi. Litvanya bu olup bittiği tanımamıştır. Ve 6 zamandanberi, Iki devlet arasındaki #iyas! münasebetler lakıta halindedir. İti memlokel arasında ticaret münasebeti ku. Fulmamıştır. Şimendifer — münakalesi ke. gilmiştir. Litvanya ana yasasının dördüncü maddesine göre, Vilna, Litvanyanın dev. let merkezidir. Faket idare muvakkaen Başka bir şehre « Kovnoya « nakledilmiş butunuyor. YVilma Polonyaya İlhakını tanıtmak Eçin bu öon sekiz sene içinde Lehistan ta. galından yapılan bütün teşebbüsler netice irermemlştir. Hattâ ber iki tarafın Vilna Hakkındaki noktal nazarını muhafaza et. ,Wesiyle beraber, iki devlet arasında nor- ga| münasebetl>r kurmak yolundaki me- gal de semeresiz kalmıştır. Bu itibarla bü- (YÜk harbienber', şarkl Avrupanın ba min. #okası sulh ve müsalemel! bakımından has. Bas ve lehlikeli olmakta devum etmiştir, © Fakat Polonya ile Litvanya arasındaki münaşsebetler, Litvanyanın diğer bir me- selesine İşaret etmeksizin, lüyıklle izah e. dilemez. Bu da Memel meselesidir. Litvan. ya, eski Nus İmparatorluğundan koparı- Yan topraklar üzerinde kurulmuş bir dev. Tet olmakla beraber, harplen evvel, Alman yaya ait olan Memele de sahiptir. Memel Şehri Versay munhedesile Almanyadan a. Şınmış ve mükadderatı etrafında görüşü, Yürken, bu dela da Kltvanya emtivaki ya. parak bu şehri işenl etmişti. Birkaç sene sonra o zamanın diktatorası olan sefirler Konferancı bu ilhakı tasdik etli. Pakat bir gartla: Memel iİle Almanyadan koparılan küçük mıntakanın idari muhtarlığı haiz olması şartile, Memel şehriyle muhtar mın takanın nüfusu yüz kırk bin kadardır. Ve Alman, kerk o bini Lik. Memel, Litvanyanın — hüküm. * Milleller ecmiyetinin mura. kabesi allında muhtar bir idareye — tâhi olarak © zamandanberi idare — edilmekle beraber, ikide bir, Alman — unsürile Lit. “vanya hükümeti arasında mescle çıkmak- tadır. Miç şüphe yoktur ki Almanya Me. meli almak için bir fırsat koluyor, bina. enaleyh kücük Litvanyanın — dertleri bü. yükiür bir defa Vilna yöründen otuz mil- yonluk Polonya İle ihtilâf — halindedir. Memel yürzünden de yetmiş beş milyon. Tuk Almanya ile karşılaşmaktarlır. Alman. ya Üec Polonya arasındaki — münasebetler bugün için samimi alduğundan, kollektif Barış aisteminin yıkıldığına ve Avustur. yanın misaille, büyük devletlerin küçük devletleri kolayca yutup harmedebilecek. leri de anlaşıldığına göre, İki devletin 1h. vanya Üzerinde anlaşmaları için son hudut bâdisesi bir fırsat telâkki — edilebilir. Al. manya, belki, Avusturyanın — ilhakından sonra halline sıra Relen korldor ve Danrig Mmetelerini de bu arada halletmek — istiyo. veklir. Almanyada Lehistana mahreç ola. * İğİ ta berader - tarihe arasında büyük bir (B Değit mi ? ' a z M M K Çürük binalar | Yapılalı iki sene ancak olan seb- sa ve meyva hdlinde yer yer çöküm- İ tüler başlamış. Buraları payanda- | ğ larla tutturmak ve hdâldeki bazı | iş dükânları tahliye ettirmek aarure- İŞ ? W hasıl olmuş. Hal binasından son- | va yapılmış ve 19$7 içinde açılan Biyoloji Enstitüsünde de koca bir İ| çatlak binayı ikiye bölecekmiş gi- İ bi bir tehlike işareti halinde sırıtıp İ durmaktadır. ğ Buna mukabil yapıldıkları tari- İj sağlam yapmışlar. : Eski binaların sağlamlığında bi- | İ ra yapmak sırrı. acaba ecdadımız- mi karıştı? Çi- || mento, eski mimarların kullandık» İj H ları “Horasan” ta yerini tutmuyor İ ue? Yokan.., | Aklımıza geleni açıkça — söyliye- |i Him: Yoksa inşaatı mümkün merte- ti be ucusa mal edip hükümetten ahı- nacak para üzerinden azami kâr || pıkarmak prensibi - takip ediliyor | da çürüklük ondan mı ileri geli- | İ| yor? Şahıs kastetmiyar ve kimseyi | itham etmek istemiyoruz; — fakat || ortada hiç şüphesiz hoşa gitmiye- BB vek ve milletin paralarının heder olduğu — 2ehabıniı uyandıracak — bir vaziyet olduğunu da — gizleyemiyo- Yuğ, Yeni binalar inşa ettirerek şehri imar ediyoruz; güzel! Jakat bunla rın Ömürleri eğer on seneyi bile dalduramayacak — kadar kısa ola - oakan beyhude sahmet değil mi? Mütoahhitlere verilen inşaatı & çok mhı kontrol etmak lâzımdır. ÖKDESEEDTLDİDTEENN — Hatay davamız. Cenevrede talepleri. miz kabul ediliyor Cenev; *, 18 ÇALA.) — Anadolu A- meseleler Üzerinde itilâf hasıl olmuş gibidir. İtiraz ettiğimiz mühim ve esaslı bü. tün noktalarda Türkiyenin noktalna- zarı kabul edilmiştir. İntihabat esnasında İntihap işleri dolayısiyle vakl olacak cürümlerin muhakemesi mahalli mahkemelerden alınarak bitaraf hâkimlerden mürek- kep husus! muvakkat bir mahkemeye tevdi edilmiştir. Metinlerin kati tahririni komitenin bu hafta sonunda bitirmesi ve kon - sey relsine tevdi etmesi beklenmek . tedir .Hatay intihabatıma böylece en kısa zamanda başlanacaktır. Deniz müesseseleri takdiri kıymet komisyonu Denizbank — müesseselerinin elinde bulunan vasrtaların takdiri -kıymetini yapacak olon komisyon faaliyetine de- vam etmektedir. Komisyon şımdiki hal- de bu müesseselerin verdikleri teknik raporları tetkik ile meşgukdür. Dün Ankaradan çehrimize gelmiş ©- lan Denizbank müdürü Yusuf Ziya takdiri kıymet komisyonunun mesaisi ile de meşgul olmuştur. vak Memelin verilmesine — ve Danrig İle koridorun da Almanyaya Uhakına tarafiar olanlar vardır. İtatya, dostu olan Alman. yanım Drennere inmesini kabul etmek re- alizmini Kösterdiklen sonra Almanyanın diğer dostu olan Polonya, Korldorun orta. dan kolkmau Kürüumunu takdir etmek ve. elizmini neden göstermesin? Bilhassa kar şılık olarak Memeli almak fırsalı çıkarsa, Fakat Memel yürzde doksan Alman olda. Buna göre, Polonya burayı ele geçirse de, aynı “realizmin,. dikte etliği zararet a. tında bir saman, gene Almat mek mecburiyetinde — kalaca! CI Danzig de, Korldor da, — Memel de hattâ Ceonubi Tirol €. “Büyük Almanya,, hudut. darı içindedir., . (Utuzlan) Ahmet $, ESMER HABER — Aksam vostam Hatıralarımı anlatan CEYMS NoRONİ Entellicens Servisin e0 meşhur casuslarından TEFRİKRA NO: ol Yakaladığımız casusun panltlalonundaki gizli cepten para ve evrak dolu bir cüzdan çıklı Boş bulunup ağrından 14f kaçırdığı- Con Şeridana mektubu uzatarak fik- na farkeden Brige cevap vermedi. O- | rini sordum: nuün yerine Con Şeridan, tıklım, tıklım dolu bir cüzdanı bana uzatarak cevap verdi: — Sualinizin cevabı burada olacak Sanırım. , Cüzdanı alıp cebime koyduğum sıra- da polis hafiyesi Brigeye hitap etti; — Mevkuf kalacaksım.. Çünkü eski bir kürek mahkümunun böyle bir oyun- gak taşıman onun uslandığına delâlet etmez.. Böyle söylerken mevkufun cebinkler kocaman bir browvning çıkardı. Brige » nin ceplerinden neler çıkmıyordu, ne- ler.. Sustalı büyük bir çakı, ip, bir dü- dük, maymuncuklar, muhtelif cepleni. ne taksim edilmişti. Yelek ceplerinde de küçücük bir şişe içerisinde klorform, teneke bir kutuda da beyaz bir toz bul duk. Bu toz sonradan tahlil neticesin- de öğrendik ki siyanür dö potasyom imiş.. Serseri, bu müthiş zehri nasıl ve nereden tedarik edebilmişti?. Bu bu- susta kendisine sormüş olduğumuz sü- aller hep cevapsız kaldı. Öküz sinirinden yapılmış olan ve mükemmel bir kamçı teşkil eden pan- talon kemerini de sıyırıp aldıktan sön- ra Con Şerkise, mevkufun bütün cep- lerini araştırmış olduğu kanaatiyle doğruldu. Bu sırada ben mevkufun du- daklarında belli belirsiz bir tebessüm farkeder gibi oldum. Bundan başka herifin üserinde biç para bulunmayışı da nazarı dikkatimi celbetmişti.. Halbuki bu gibi adamla- ven Üzcrinde gizli ceplerde mühim mik- tarda para bulunur, Bu sebeple Con Şe- ridanı ikaz ettim: — Accba gizli cebi yok mu? Panta- tonu iyite muayene etseniz, . — Hakkınıs var.. aşraan Şüphemde haklıymışım. Herifin talonunun paçası içinde gizle bir cepte para dolu bir cüzdan, küçük bir şişe be- yöz bir mayi ve bir gçırınga bulduk. Bocknotları saydık, yirmi bin frank kadardı. . İ ! Con Şeridan sordu: — Bu paraları nereden aldın?, Küstahça bir cevap aldı; —- Eğer sana soratlarsa bilmediğini söylersin! . Polis hafiyesi aldırmadı - ve enalle- rine devam etti: — Bu şişedeki maylin ne olduğunu da bilmiyor musun? — Mütecessis adamlardan nefret &- derimi , — O halde neden bizi dinliyordun? — O benim bileceğim iş!. Heriften eöz koparmanın şimdilik imkânsız olduğunu anlayınca Con Şe- ridan pencereye gidip ıslık çaldı. Biraz sonra sokağa gelen dört polise yukarı- ya çıkmalarını işaret etti. Polisler ©- daya gelinze mevkufu göstererek: — Bu adam çok tehlikeli bir mücrim- dir, Kimse İle temas etmemeti İâzım- dır. Doğru emniyet müdürlüğüne gö- türünüz ve ihtilâttan memnu olduğunu bildiriniz. Ben sonra müdüre izahat veririm. Artür Brige polisler tarafından gö- türülünce, Con Şeridanla beraber, mev- kufun ceplerinden çıkardığımız evrakı esaslı bir şekilde tetkik ettik. Bunlar arasında, ilk bakışta şüpheli görü'mi- yebilecek bir mektup nazarı dikkatimi çekti. Mektupta şöyle yazılıyondu: “Aziz doştum, sizi görmeğe geleceğim. Con Armot trongun sipariş edilen buğdayları bize teslimden imtina etmesi muhtemel gö- rülmüyor, Ona, Yalın, sükütu Calayı- siyle endişe ve hayrete düştüğünü söy- leyiniz. Belki de Reddi ü tekrar ticari münasebata girişmiştir. Her halde Yal ile öeyer on:) n bütün mahsulünü da- ima ve isted'ği fiyat üzerinden satm al- mağa hazırdır. Çünkü onun malları, maalzsef mevcutların en iyisidir.,, © Harri Friman ” d — Buna ne dersiniz?, Polis hafiyesi mektubu dikkatle ve iki defa okuduktan sonra: — Mahsus müphem yazılmış ve şif- reli olduğu bissini veren bir mektup.. — Evet. Ben de öyle düşünüyorum. tnşaallah şifresini çözebiliriz. Fakat hiç ümidim yok.. Çünkü mektup “parmak- lık usulü,, (1) ile yazılmış gatba.. Bu “parmaklık,, elimizde olmadıkça şifre- yi halletmemiz tesadüfe bağlıdır. Con Şeridan atıldı: — Aman, öyle ise mesele yok.. Çün- kü cüzdanda bir de karton var, — Mükemmel! Eğer bu karton mek- tubun yazılarına uyuyorsa hakikaten mesele kalmadı, demektir... Karton, mektuba tetabuk ediyordu. Mektubu masa üzerine dört harita çi- visiyle roptettim ve kartonu da onun Ü- zerine koyarak mektubu — halletmeğe çalıştım. Fakat heyhat! Açık ve kalan harfler mânasız bir takım kelimeler teş- kil ediyor, mektubun şifresi halledilmiş olmuyordu. Epey uğraştıktan sonra mektubu, ayni ebattoa bir kâğıda dakti- Yo makinesile yazıp bir de öyle tecrübe etmeği düşündüm. Con Şeridan aşağıya İnip bir dakti- Yo makinesinde mektubu kopya etti. Tecrübeyi tekrar ettik ve bu sefer mu- vaffak olduk. Kartonun deliklerinden gördüğümüz harflerle teşkil ettiğimiz kelimeler şöy- le bir cümle oluyordu; *“Dikkat! Ceyms Nobodi Plimuta ha- roket etti. ,, ı Hans Fuş (Devamı var) Hif yerlerinden murabbalar şeklinde deler, Sonra bunu © karton ebadında bir KAğıl, üzerine koyarak kartondaki deliklerin 6. cık biraktığı yerlerden kâğıda — istediği harfleri doldurarak Hizım olan şeyleri ya- zar, Sonra delikli kartonu kaldırıp, horf- leri işle alâkası almıyan kellmeler şekline sokar, Bu yazının gideceği yerde de ayni şekilde delikli bir karton mevcuttur. Bu karton yazıya tatbik edilince açıkta kalan harfler birleştirilerek verilen malüâmat an- laşılmış olur . Atatürk Iran Şehinşahının yı.dönümünü tebrik etti Ankara,, 18 (A.A.) — Alâ Hazreti Humayn Reza Şıh Pahlevinin velk . detinin altmışıncı yıl dönümü müna . sebetile Reisicümhur Atatürk ile Ma- jeste Reza Şah arasında aşağıdaki tel- graflar teati olunmuştur: Alâ4 Hazreti Humayün Resa Şah Şahinşahı İran — Tahran Velâdeti Şşahanelerinin altmışıncı Yıld&önümü münasebetile en samimi tebriklerimi arsaetmekten çok has duymaktayım, Yüksek ve feyizli ida- releri altında döst ve komşu İran dev- letinin günden güne artan inkişafını görmekle bahliyarım. Bu vesile ile sati biraderanelerine uzun ömür ve saadetler diler ve kardeş İran mille . tinin refahı hakkında halisane temen. nilerimi fekrar eylerim. K. Atatürk Türkiye Reisicümhuru Ekselans Kemal Atatürk Ankara Velâdetimin yıldönümü münasebe. tile gönderilmiş olan muhabbetâmia tebrik telgraflarını büyük bir sevinç ve minnetle aldım. Bilmukabele zati devletlerinin sandet ve se'âmetlerini dost ve komşu Türkiye devletinin hi.- maye ve irsadlarınız altında yüksel . mesini ansamim temenni evlerim. Reza Şah Pahlevi ECR Bu mes'ut yıl dönümü miülnasebeti- le Hariciye Veki'imiz'e İran Hariciye Nazırt arasında da telgraflar teati e- şaratı Akdeniz postası: Yarın saat 10 da ket edecek olan vapur; Gelibolu ve ; nakkâleye uğradıktan sonra İmroza cektir. kacak olan vapur; Zonguldak, T! yancık,Sarasun, Ünye, Gireson, Vakfıkebif ve Trabzona uğradıktan sonra Rizeye &* decektir. . Ayasalya, Hema - Mizanı, Yanan sereleri ve İ Mâşk. Askeri Müne ve sarmıçlar, Ticarri ve Sanazi MÜ' Besi, BÂĞÜ mtanı (HU wkaeler Ger gün aaet 10 dub V6 ye Haa EGÜ” V ynen ve İslüin eserleri miüsesi Tuzarlardın ei Ber güN #Rmİ 10 dan (6 ya Kadar ve Cuma güaleri Ü Gra 1Y ye kadar #ğmlir. ah Ha ve Avruradan Esleli sasi T;0 Ve Girkeceye ” Yaamlet adar. öti Kesvnmsiysaci 530 du Kalkar, V0.TI de gelir. Dros NÜ de A€NENAm Be Ganardea aI U Ga Garenet eden Ankare #fEŞ — * Çocuk Esirgeme kurumu balosu, marlesi ıkqumırçohmyıudı ":W ge dei (12 Be sulde carus bir karlamı tuhter | L DRET MT OY ee Çanül y diköy ü rakile şahsiyet terbiyesi mevzulu bir g forans verilecektir. nun bazırladığı “Pertevniyal gecesi.. CÖ7 Mmartesi akşamı Ünyon Fransezde verilt” cektir . Gecen sene Bugün mu yaraladı. * lan nikâhının: =!h için Vindsor dükile — evlenemiyi” — Saray: Kızıl rahli at Asrl kan! Rhm Ter: Hi ni istiyor ve bombalar ASTANBUL içinde, Maskeli kadın ve Vahşi martesi perar ilâveten varyelte) ya haberleri ve Miki Mavz Milli? ?ıd baba Hindistanda (törkçel ve beyneliii x yankesici. Alemdar: Ali baba Hindi * (türkçe) ve beynelmilel yankesici, / ve Gümüs mabmum, BAKIRKÖY Yazan: Ekrem Reşli: -) arkadaşları Hakkı.Risen, Eyün Sahet ve Rifki Mı'::ııııl Miçef . Pinçef varyetesl! L rakile . - ) BULSUZ MEKTUP şarkılı komedi 3S REİ” Sahı (Rakırköy), de Seve macünu) — vedvil 3 perd Caranmba ve 28 mert pazartesi (Ka. dikâv « Sürevvalıda bilyük ımnı*ş!umı 5 4 DAF v p 19 MART — 1938 CUMARTESİ — « Hicrt: 1357 — Muharrem: 17 Üüneçün Gatışi 1820 Kırlangıçların gelmesi Kabhat üğü iküedi dkşar — Vala “4ASOTAD 15446 18,20 1919 427 LüzumMlU — Veteofnlar Karadeniz poslası: Yarın sant 12 de kak Müzelter 620 de Çarşamba ve ceme gümlşri ialeb cü- UĞ Meveulr bir konlerans vereceklii ktamı saat 21 de Kür ıgnnîımdır ',;::hınn iştk | * Pertevniyal lizesi merunları kuruttü” me orduf * Eroln kuçakçısı hir gümrük momuft” kocasile Ö9 — Madi Simpsonun eski nı-ı' »' Sinemalar ; Türk: Aşk için yaşıyor. Melek: Kar toDü pek: Zenda mahi . . Sümer: Aşk kanatları. Sakurya: Y hıl“h;ıgır. çı"l.:"'ll ıuıınıı|.al y e lez: Bir saadel Fj " : Programını bildirmemiştir, Şuk: LİAÇ m ve kızıl İzdivaç. Şark: ıı ç Ferah: Öç film birden Akdeniz “:ıg ; Azak: Üç silâhşorlar (türkee) JÖM — BEŞİKTAŞ: / Suatpark; Leylliklar açarken | t ÜSKÜDAR: İ Haa n $ Şenr Rus - Japom muharebesi (w. | Miltiyadi: Şeyh Ahmet (türkçe)) ——— Tiyetrolar 4 | sna .» FPİDANARİ bi .' Drat 3 perde 3 Yasnı .<: sTEM AWORET DALGA ( Komedi 3 perde 3 Pazar günleri 1530 Aa Matind, y TURAN TİYATROSU y Sanatkâr Naslit ve "";: ERTUĞRUL SADİ TEK TİYA' (Üaküdar)da